بۏستانچې ایله شاه عباس (خالق ناغېلې)

بۏستانچې ایله شاه عباس

بير بۏستانچې وار ايدی.

بو بۏستانچې عائله‌سینی قارپېز-يئميش’له ساخلايېردې. هر ايل قارپېز، يئميش، خييار أکيردی، بوغدایا وئريب دۏلانېردې.

بير ايل بۏستان چۏخ ياخشې بحره گتيردی.

بۏستانچې آروادېنا دئدی:
– بو ايل بۏستانېمېز چۏخ ياخشې بحره گتيريب، قارپېزېن لاپ ياخشې‌سېندان بير إششک يۆکۆ توتوب شېخ اۏغلو شاه عباس-ا آپاراجاغام.
آروادې دئدی:
– لاپ ياخشې اۏلار.
بوستانچی قارپيزين لاپ ياخشيسيندان بير خورجون ييغدی، ائششگين بئلينه آشيريب، توش‌هاتوش – ايصفاهانا يولا دوشمکده اولسون، شاه عباس‌لا وزير آللاهوئردی خان دا درويش پالتار اولوب يول ايله گئديرديلر. اونلار کيشينين قاباغينا چيخديلار.

شاه عباس اوندان سوروشدو:
– آ کيشی، يوکون ندی؟
بوستانچي دئدی:
– آغا درويش، قارپيزدی.
پادشاه سوروشدو:
– هارا آپاريرسان؟
بوستانچی دئدی:
– آغا درويش، بو ايل بوستانيم چوخ ياخشی بار گتيريب. بونو شاه عباس-ا آپاريرام.
شاه عباس دئدی:
– رحمتليگين اوغلو، جاماعات شاه عباس-ا لعل، جاواهير آپارير، قيزيل آپارير، سن ده قارپيز آپاريرسان. قارپيز شاهين نَيينه لازيمدی؟
بوستانچی دئدی:
– آغا درويش، اونلارين گوجو لعل، جاواهير، قيزيلا چاتير. منيم ده گوجوم آنجاق قارپيزا چاتير.
شاه عباس دئدی:
– بوشونا اؤزونو اینجیدیرسن، آخی شاه اونو گؤتورمز.
بوستانچی دئدی:
– آغا درويش، جانين ساغ اولسون، گؤتورر گؤتورر، گؤتورمز ائششگی يوکلو-زادلی سوخارام اونون گؤزلرينه، چيخيب گَلَرم.
آللاهوئردی وزیر ايسته‌دی کيشينی وورسون، شاه اونون الينی توتدو. کيشيدن آيريلديلار. باشقا کسه يول‌لا گئری قاييتديلار. شاه عباس قيرميزی گئيينيب تاختا چيخدی. امر ائله‌دی، ائششگی يوکلو بير کيشی گله‌جک، اونو ائششکلی-زادلي يانيما گتيررسينيز. بلی، يوللاری کسديلر، کيشی گليب چيخاندا، اونو ائششکلی‌ زادلی پادشاهين سارایینا آپارديلار. شاه عباس اوندان سوروشدو:
– آ کيشی، يوکون ندی؟
بوستانچی دئدی:
– قادان آليم، شاه، قارپيزدی. بو ايل بوستانيم چوخ ياخشی بحره گتيريب.
بير يوک سنه هديه گتيرميشم.
شاه عباس دئدی:
– آ کيشي، دلی-زاد اولماميسان، سن منی کيم حساب ائدیرسن؟ خالق منه لعل، جاواهير، قيزيل گتيرير، سن ده قووون، قارپيز گتيريرسن؟
بوستانچی دئدی:
– شاه ساغ اولسون، اونلارين گوجو جاواهير، لعل، قيزيلا چاتير، منيم ده گومانيم، گوجوم يئميش، قارپيزا چاتير.
شاه عباس دئدی:
– قارپيز منه لازيم دئييل، قايتار، گئت، يوخسا سنی بوغازيندان آسديرارام.
بوستانچی دئدی:
– شاه، تا نييه آجيغين توتور. گؤتورورسن، گؤتور، گؤتورمورسن، يولدا دئديگيم اولسون.
شاه عباس دئدی:
– دئ گؤروم يولدا نه دئميسن؟
بوستانچی دئدی:
– شاه، هئچ نه، سؤز ايدی، آغزيما گلدی دئديم.
شاه عباس دئدی:
– کيشی، اگر يولدا نه دئميسن، دوزونو دئسن، جددیم حاقی سنه هئچ زاد ائلمییه‌جییم. اگر دوزونو دئمه‌سه ن واييندی.
بوستانچی او ساعات باشا دوشدو کی، درويش بو اؤزو ايميش، دئدی:
– شاه ساغ اولسون، يولدا بير نفر درويش مندن سن سوروشدوغون سؤزلری سوروشدو. دئينده کی، شاه يئميش-قارپيزی گؤتورمز، دئديم، گومانيم ائله بونا گلير، گؤتورمز ائششکلی-زادلی سوخارام شاهين گؤزلرينه، قاييدارام.
پادشاه خزانه‌داری چاغيريب دئدی:
– آپار بو کيشينين قارپيزينی بوشالت، تئرینی(آتا ائششگه باغلاردیلار) قيزيللا دولدور، وئر آپارسين.
خزانه‌دار بوستانچينی خزانه‌يه آپاردی، يئميش-قارپيزينی بوشالتدی، تئری قيزيللا دولدوروب اونا وئردی. پادشاهين بو حرکتی آللاهوئردی خانين خوشونا گلمه‌دی، دئدی:
– شاه، سنين، بو حرکتين هئچ خوشوما گلمه‌دی. کندلی‌نين بيری سنی سؤيور، سن اونون تئرینی قيزيللا دولدوروب، بوراخيرسان.
شاه عباس دئدی:
– وزير، او کيشينين گومانی قارپيزا چاتير، اوندان دا منه نوبارليق پای گتيرير. من اوندان جاواهير، لعل ايسته‌ينده اونون منه آغير سؤز دئمه‌سی يئرينده‌دی.
وزير دئدی:
– من گئديب، اوندان قيزيلی آلاجاغام.
پادشاه دئدی:
– آللاهوئردی وزير، او سن عاغيلدا آدام دئييل، چوخ عاغيللی آدامدی، يونگول‌ساققال اولما، آلا بيلمزسن.
وزير دئدی:
– من آليم، سن باخ بیزه.
پادشاه دئدی:
– ياخشی، گئت آل، گؤرک آلا بيله‌جکسنمی؟
آللاهوئردی وزير آتينی ميندی، باشقا يولدان گئديب بوستانچينين قاباغينی کسدی، دئدی:
– کيشی، سنه بير نئچه سورغو سوروشاجاغام، بيلدين، جانين قورتاردی، بيلمه‌دين، قيزيلينی آلاجاغام.
بوستانچی دئدی:
– وزير، بويور دئ.
آللاهوئردی وزير دئدی:
– گؤيده نئچه اولدوز وار؟
بوستانچی دئدی:
– ائششگيمين توکونون سانی قدر.
وزير دئدی:
– دوز دئميرسن.
بوستانچی دئدی:
– ائششگين توکونو ده سای، اولدوزلاری دا سای، اگر دوز اولماسا بوينومو وور.
آللاهوئردی وزير گؤردو نه ائششگين توکونو سايماق اولار، نه ده گؤيده‌کی اولدوزو، دئدی:
– ياخشی، بونو بيلدين. ايندی او بيری سورغوما جاواب وئر. آللاه هاردادير؟
بوستانچی دئدی:
– او چوخ آساندی. آنجاق ائششگين اوستونده اونو دئيه بيلمرم، آتدان دوش مينيم دئييم. ائششک اوستونده آللاهين يئرينی دئمک ادب‌سیزلیک دی.
وزير او ساعات آتدان سيچراييب يئره دوشدو، دئدی:
– دی مين.
بوستانچی ائششکدن دوشدو، تئز سيچراييب آتا ميندی، اَييليب جلد ائششگين اوستوندن تئری گؤتوردو، آتا بير بیز ووروب دئدی:
– وزير آللاهوئردی خان، آللاه، باخ  او  تاغين داليندادی.
وزير ها قيشقيردی، باغيردي، کيشی دايانمادی، آتا دَييب گؤزدن ايتدی.
آللاهوئردی وزير ائششگين يانيندا قالدی.

شاه عباس کۆله‌فيرَنگی‌دن باخېردې، اۏ قدَر گۆلدۆ کی، آز قالدې قارنې يېرتېلسېن.

بير نئچه آدام گؤندَريب دئدی:
– گئدين آللاه‌وئردی‌خانا دئيين کی، اوتانماسېن گلسين.
آدام‌لار گئتديلر، پادشاهېن سؤزۆنۆ آللاه‌وئردی‌خانا دئديلر.

آللاه‌وئردی‌خان کۏر-پئشمان آدام‌لارېن يانېنا دۆشۆب گئتدی.

شاه عباس بير آز گۆلَندَن سۏنرا دئدی:
– آللاه‌وئردی‌خان، گؤردۆن آلا بيلمَزسَن؟

من عدالت‌سيزليک إله‌ميشديم، قېزېل وئرميشديم، آت وئرمه‌ميشديم.

آتې دا سن وئردين، چۏخ ساغ اۏل.

 

کؤچۆرۆب اویقونلاشدېران: آیهان میانالې

Yazını bu əlifbada oxuyun: TÜRKCƏ