هارادا بیرلیک، اورادا دیریلیک / آراز آتا

 (3 پرده لیک اوشاق اویونو)

یازان: آراز آتــــــــا

 اوینایان‌لار:

• هئیوره کیشی
• آنـــــا
• ایپک
• تارلا
• ائلخان
• سهند
• چوبان

   بیرینجی پرده

 « حادیثه سیس- دومانلی، باشی قارلی، سولموش گولوستانلی، قوجانان بیر داغین اتینده کئچیر، صحنه چوخ کدرلی، گون باتان چاغی کیمی توتقون بیر فضادا باشلانیر. اوزاق لاردان قویون- قوزو مه له مه سی، جاناوار اولاماسی ائشیدیلیر. ایپک سینیق جهره باشیندا اوتوروب، قورتارماق دا اولان یونو اییریر. او همده دوشونجه لی حالدا میزیلدانیر. »

ایپک-                         سئـــــــــــــــویره م هاوانین توتولماسینی

                                 او گــــونش دوغاجاق، او گــــــونش آنجاق

                                 سئـــــویره م قیشین دا سرت اولماسینی

                                 ایستی یای دوغاجاق، ایستی یای آنجاق.

« ب.واهابزاده »

« آنا یاستی داش اوستونده اوتوروب، قورتارماقدا اولان آغ کؤینه گی توخوماق دادیر. سهند، ائلخان و چوبان آنانین او طرف بو طرفینده اوتوروب اونا باخیرلار. ائلخان لا چوبان بیر بیرینه باخاراق، سهندی ده گؤزدن قویماییرلار. تارلا ایسه بئش داش اویناماغا  مشغول دور. »

ائلخان (چوبانا باخیر و سهندی گوستریر)- باخ اونا هله. گؤز نه آلیجی قوش کیمی پوسو قوروبدور.

سهند- اوو گوزله مک ده نه وار کی؟

چوبان- اوو گؤزله سن بیر سوز یوخ. آمما کؤینه گی گؤزله سن ….

ائلخان- بوش بوش دانیشمایین. بو سفر اونو اؤزوم گییه جه یم.

چوبان ( سهنده )- گؤرورسن؟ بو یازیق دا سنین کیمی یوخو گورمک ده دیر.

ائلخان- هله بیر کؤینک توخونسون. اوندا گؤستره جم کیم یوخو گؤرور.

سهند- قارقا لاچینا نه ائده بیلرکی؟ یئنه منی دئیه سیز، بیر سوز.

ایپک (الین ایشدن چکرک)- آمان دا سیزین الیزدن. نه یازیق کی آغلیز یئرینه فقط     چه نه ز ایشلیر.

ائلخان- اوی اوی اوی …. دئمک منی ده بونلارا قاتیرسان، هه؟

سهند (گولومسه رک) اولمایا بو کؤینه کده سنینده گؤزون وار، آی ایپک؟

( ایپک اونا ترس-ترس باخیر )

سهند (گولومسه رک) – آنجاق اگر اوغلان اولسایدین، سنه ده بیر پای آییراردیق. آمما …. نه یازیق قیزسان. ( هیرسله ) قیزدا اوغلان ایشینه قاریشماز.

( تارلا آغلاییر. آنانین قوجاغینا سیغینیر. چوبان گولور )

ائلخان- اوتان سهند، بس دیر. آسلانین ائرکک دیشی سی اولمازکی.

ایپک ( اوره ک له نیر )- من قیز اولسام دا، بوینوما دوشن ایشلری آنا ایسته دییی کیمی گؤرورم. الیمه چاتان یونلاری ایییره م. واخت اولوب گئجه لرده جهره باشیندان قالخمامیشام. آمما سن؟ سن نئجه؟

سهند- من … منده ایشله میشم. یوخسا…. یوخسا آنانین بو حالا دوشمه سینی منه دن گؤرورسن؟

ایپک ( باشینی ساللاییر )- دوغرو تخمین ائله میسن. آنا نه زامان سندن بو یانمیش ایپ ایسته دی، هله بویانماییب، صاباح وئره رم؛ بویام قورتایب، کوپوم دلیک دیر، دئدین. گونو گونه ساتدین. ان سوندا دا بیر شرط له بویارام. کوینه گی اوزوم گئیه م، دئدین. ( تارلا لاغلا گولور اونا. ائلخان لا چوبان تعجبله اونا یاخین لاشیرلار )

چوپان- دئمک بو یوزدن بویالی ایپ وئرمیردین، هه؟ وای – وای- وای.

( ائلخان آجیق لا سهنده باخیر )

سهند ( ایپگه )- آنلادیم. آنانین آیاغی آلتیندا اوتوروب، منی پیس له ین لرده واریمیش. دئمک سورو ایچینده جاناواردا بسله ییردیک، خبریمیز یوخ ایمیش.

ائلخان- یئره باخان اوره گی یاخان سهند بی؟ نه ده اوتانمازسان بیریمیش سن سن؟

سهند- سن اؤزون نئجه. سنده سامان آلیندان سو یئریدیرسن. دئییرسن بیلمیره م؟

ائلخان- منه شر آتانمازسان.

( سهند دوواردان آسیلی سازی گؤستریر )

سهند- باخ هله. هاچان دیر او سازدان کوسوب، آنانین آیاغی ندا اوتوروب سان؟ نه اولدو دا سازدان کوسدون ؟ ( لاغلا ) سن کی آنایا شعر قوشاردین، ماهنی اوخوردون، نغمه بسلردین… بس ایندی؟ نه اولدو بس؟ سن گئت امانتی آل. باشین داشا دیینده چالارسان… آی عاشیق.

ائلخان- گوناهلارین هامیسی سنله چوبان دادیر.

چوبان- چنه نی بوشونا یورما.

ائلخان- دؤزون کؤینه گی گئییم. او هئیوره کشی نی قاچیرتماسام نامردیم. اوندا منه ده آتامین اوغلو دئمه یین.

چوبان- بیریسی آتاسینین گؤزون چیخارتدی اونا کور اوغلو دئیسن لر. آنجاق کورون اوغلو دئدیلر؛ ائلخان قارداش.

ائلخان- یاخشی… اوزونو دئمیرسن چوبان قاداش؟ یوخسا سن اؤزونو کوراوغلو سانیرسان؟ (گولور) سنین کی آیلاردیر قویون – قوزودان خبرین یوخ دور. آیلاردیر اونلاری جاناورلارا امانت ائدیب سن. گلیب بورادا، آنانین دیزلری دیبینده اوتوروبسان. کی نه اولسون؟ کؤینک قورتاردیقدا همن گئیه سن. ( گولور ) یوخ چوبان قارداش بو کؤینک سنه لاپ دار گلر.

( چوبان آنایا دوغرو گئدیر. آللری ایله کؤنیگی گؤستریر )

چوبان- آنا هاچان دیر داغلارین کوله یینی، گدیک لرین سازاغینی، قیشین بورانینی، یایین ایستی سی نی من چکمیشم. نه اولور، دئی بونلارا. دئ کی بو کؤینک منیم اولاجاق دیر.

سهند- آنا داغلاری قاریش قاریش گزمیشم. بیتگی لری من آختارمیشام. بویاخانادا ایستی سینده من ترله میشم، من پیشمیشم. او زامان دئمک بو کونیک منیم اولاجاق. دئییل می؟

ائلخان (هر ایکسی نی کناره چکیر) منیم سازیم، منیم سؤزوم اولماسایدی، آنا داهادا خسته له نمیش دی. او کونیک منیم اولاجاق.

(سهند، ائلخان و چوبان بیر بیرینه یوگورورلر. ایپک له تارلا اونلاری ساکین لشدیرمک ایسته ییرلر. بیردن گؤی گورولداییر. هر یئر قارانلیق لاشیر. شیشمک چاغیر. هئیوره کیشی نین سسی اوجالیر. )

ایپک- آنانی یالنیز بوراخمایین. آنانی تک قویمایین.

تارلا- آنا … من قورخورام. ایپک هارداسان، سهند، ائلخان.

اوشاقلار- آنا، آنا… کؤینک… ائی وای….

(صحنه یاشیل ایشیغا بورونور. هئیوره کیشی بیر الینده شاللاق بیر الینده زنجیر، شیطانجاسینا گولوره ک، صحنه ده دولاشیر. هره بیر طرفه داغیلمیش فقط تارلا آنانین قوجاغیندادیر. هئیوره کیشی شاللاغی یئره وورور. آنایا یاخین لاشیر. ایپک یئردن بیرداش گؤتورو اونا آتیر. اونو یاخین لاشماسینی اؤنله مک ایسته ییر. هیئوره کیشی شاللاغی ایله یئره سریر اونو. ایپک هر کسی چاغیریر. یوگورمه لرینی ایسته ییر. سهند قورخا قورخا یوکورور. چوبان الینده دیه نک اونا هجوم ائلیر. ائلخان دا اونون قیچ یندان یاپیشیر. هئیوره کیشی اوچونوده قامچی لیر. آنایا یاخینلاشیر. آنا ال – اوز حرکت لری ایله اعتراض ائتسه ده، او کونیگی آنانین الیندن آلیر و زنجیری آنانین بوینونا سالیر. تارلا اونا هجوم ائله ییر. هئیوره کیشی اونودا یئره سریر. جهره نی ده سیندیریر. قاه قاه چکه رک چیخیب گئدیر. اوشاقلارین زاریلداما سسی ائشیدیلیر.)

( پرده سالینیر )

ایکینجی پرده

( ایشیقلار یانیر. کامانچا حزین-حزین سس له نیر. اوشاق لار هر بیری بیر طرفده اوتوروب، دیزلرینی قوجاقلایاراق، آنایا باخیرلار. آنا بیر آرا اونلاری ساکین لشدیرمک ایسته ییر. ایپک جهره نی الینه آلیب تاماشاچیلار طرف گلیر . )

ایپک-                         دریــــــــادا گمیم قالدی

اکه دیم زمیــــــم قالدی

آرزون گؤزون ده قالسین

نئجــه کی منیم قالدی.

آنا دئیردی ازلدن انسانلار آراسیندا بو دویوش، بو ساواش وار. آغ بولوتلارلا قارا بولوت لارین، آیدین سحرله قارانلیق گئجه لرین. آنجاق…دئمک کی حقیقی ساواش اؤز ایچیمیزدن باشلامالی دیر. اؤنجه بیز اؤزوموزو تانیمالییق. اؤزلویوموزه قایتیمالی ییق. سینیق جهره نی سهنده وئریر. سهند جهره نی تولازلیر ).

سهند- داها منیم ایشم یوخ دور. بیز بوشو بوشونا اؤزوموزو خوش ائله میشیک. او هئیوره کیشی هر زامان کؤینه ییی میزی الیمیزدن آلیر.

( بیر آن آنا قالخیب، اته ییندن بیر الچیم لیک یون چیخاریب ایپگه وئرمک ایسته ییر. ایبک یونو آلیر. سینیق جهره نی ایسه سهنده اوزاتیر.)

سهند- یوخ آنا. داها یئتر. من گئدیره م او هئیوره کیشی ایله باریشام. بیزیم گوجوموز اونا هئچ بیر زامان یئتمه یه جک کی.

( آنا چوبانا دوغرو گئدیر. چوباندا جهره نی قبول ائله میر )

چوبان- سهند دوز دئییر آنا. بیزیم ایشیمیز هونگ ده سو دؤیمک کیمی دیر. آخی نه قدر بو سئودا دا یاشامالیییق.

( آنا ائلخانا دوغرو گئده ر )

ائلخان- من ده ایسته میره م آنا. داها یورولدوم.

( تارلا آنایا دوغرو گلر )

تارلا- غم یئمه آنا. وئر منه. سن اوزوم دوزلده رم اونو.

( آنا تارلانی باغرینا باسار. گؤزلرینه باخیب گولوسه ر. ایپک ده آنانی باغرینا باسار. باشینی اونون چیین لرینه قویار. یاواش یاواش ائلخان، سهند و چوبان دا آنانین یانینا گلرلر. آنا جهره نی غضبله سهنده وئره ر. ائلخانادا سازینی آلماسینی اشاره ائده ر. ائلخان سازینی الینه آلار. صحنه ایشیقلانیر. ائلخان سازی کؤینه ییندن چیخاریب چالمایا باشلاییر.)

ائلخان ( آنایا )- آنا اؤزومو باغلیشلامایاجام من. میر نه قدر داش اوره ک لی اولموشدوم من. هم بو سازدان کوسموشدوم، همده سنین سؤزون دن چیخمیشدیم. (اوشاقلارا) دونن سازیندان کوسن، بو گون ده آناسیندان کوسر. بیرده باخارسان قول اولورسان او هئیوره کیشی یه. (آنایا) آنا آللاه عشقینه منی باغیشلا.

( آنا اوشاق لارین اوزونه گولومسور. ائلخان اوشاقلارا باخاراق  جهره نی گؤستریر )

ائلخان- دییرمانی ایشله ین کنده آجلیق اولماز. گلین بو دفعه کؤینک قورتارمادان ایشدن ال چکمه یه ک.

چوبان- اولدو. من وارام. نه قدر یون ایسته سز مندن.

ایپک( سئوینجک )- اوندا بو یونلاری اییرمک ده مندن.

سهند- ایندی کی بئله اولدو، تامام. منده وارام. بو یونلاری بویاماق دا مندن.

ائلخان- یئددی بولاغین سویوندان، یئددی داغین اوتوندان، دوم آغ بویاق دا دوزه لتمک (سازینی گؤستریر ) بیزیم اولسون. ( گولومسور ) بو ظولمون داشینی ساز سیز آتماق اولماز.

تارلا- او زمان منده اکینه یئتیشیب، سیزلره چوره ک پیشیره جم.

( آنا اوشاقلارا راضی لیق گولوشو داغیتیر )

ایپک- هئی من آنانی بو قدر شاد گؤرمه میشدیم.

سهند- منده

ایپک- بس ائله ایسه باشلایین.

( سهند، ائلخان و چوبان اونیاییرلار. اویون بیتدیکدن سونر، ایپک اونلارا کوزه ده ن سو  وئریر. تارلا اوخویور )

تارلا-                         چومچه خاتین نه ایـــستر

                               شیرها شیر یاغیش ایستر ….

( ایشیق لار قارالمایا باشلاییر. هر کس بیر کؤوشه دن چیخیب گئدیر. صحنه تام قارانلیق بیر. ساده جه جهره سسی ائشیدیلیر. )

( پرده سالینیر )

 

اوچونجو پرده

(صحنه یئنه باشی قارلی، قوجامان داغین اته یینده کئچیر. آنجاق داغین اتیینی یام-یاشیللیق بورویوب، هله داغلاردان آخان بیر چای دا گؤرونور. قیزیل یاناقلی لاله لر آرتیق گؤرونمه کده دیر. گونش داغلاردان بویلانماقدادیر. آنا صحنه ده حاضیردیر. او یئنه یاستی داش اوستونده اوتوروب کؤینک لری قورتاماقدادیر. آنا گاهدان قاپییا گؤز تیکه رک اوشاقلارین یولونو گؤزله مه کده دیر. ایپک له تارلانین گولوش سسلری ائشیدیلیر. آنا اونلارین سسلری نی دویونجا تاماملادیغی آغ کؤینه کلری گیزله دیر. او یئنه یاستی داش اوسته اوتوروب، قالان بیرجه کؤینه یی  ده قورتارماغا چالیشیر. ایپک له تارلا صحنه ده دیرلر.)

تارلا –                          آنــــا- آنــــا جان آنـــا      جان سانا قوربان آنـا

اولسا تنده یوز جانیم      وئره رم قوربان سانا

(آنا تارلانین اوزوندن اؤپور. ایپگپین اوزونه گولومسور)

ایپک- آنا اوشاقلارین هامیسی جانلا باشلا چالیشماقدادیرلار. بودؤنه کسین او قارا بولوتلار ائلچی سی، او هئیوره کیشی نی یئر-یوردوموزدان قوووب، راحت لایاجاغیق.

تارلا- آمما… ندنسه بیر شئی دن قورخورام.

ایپک- منده قورخورام تارلا. یئنه بو آغ کؤینه یی گئیمه ک اوچون دالاشمالاریندان قورخورام.

تارلا- بو سفر آییق اولمالی ییق. بو خطا سون خطا اولابیلیر.

( تارلا آنانین یانیندا اوتورور.)

تارلا- آنا دئییره م بو سفر کونیگی کیمه وئره جه ک سن؟ ( آنا گولومسور )

ایپک- منجه ائلخانا وئره جه ک. آخی او….

تارلا- آمما چوبان دا گئیمک ایسته بیر.

چوبان (صحنه یه گیریر)- سلام اولسون شوکتیزه ائلیزه، ائله بیل منیم ده آدیم گلدی دیلیزه.

( تارلا ایله ایپک گولورلر )

ایپک- یوخسا سن آرخادا گیزله نمیشدین یئنه؟

چوبان (گولومسور)- ایندی گلدیم. آنجاق… (کؤینه یه باخیر) داها من اونو گئیمه ک ایسته میره م.

تارلا- آمما سن همشه آرزی ائده ردین…

چوبان- آرزی دا بیر عوموردور. بعضاً عؤمرو اوزون بعضاده قیسا اولور. ( فیکر دالیر ) اونداکی سورولری داغلارا آپارمیشدیم، بیر گون یامان خسته له ندیم. ائلخان منه یاردیم ائتدی. داغلاردان گیتردییی بیتگی لرله منی درمان ائتدی. ( آنایا اوز دوتاراق ) او هامیمیزدان جدی ایشله دی. دئییل می آنا؟

ایپک- او منه ده چوخ یاردیم ائتدی. هله بیرده اونون سازی نی ائشیده سیز….

تارلا- منه ده یاردیم ائتدی. آمما سهند… اودا گؤینه یی گئیمه یه چوخ هوسلی یدی. نه یازیق آغ گؤینه ک اونا بیر خسته لیک حالینه دؤنوب.

( سهندین سسی گلیر )

چوبان- قویون سهند گلسین بیر آز اونونلا باش باشا وئره ک.

سهند ( اوخویا- اوخویا ایچری گیریر )-      بیـــــــــــــر بئله یونو کیم بویادی؟ من من

هامیدان آرتیــق کیم ایشله دی؟  من من

بس کونیگـــی کیم گئیه جه ک؟  من من

هئیوره کیشی نی کیم قوواجاق؟ من من

( هر کسه باخیر ) سالام. من گلدیم. داها چالیشماق دان چوخ یورولدوم. ( آنایا ) هه … گؤزون آیدین آنا. دئیه سن گؤینه ک بو گون قورتاریر. ( اویان بویانا باخیر ) نه عجب هئیوره کیشی دن خبر یوخدور. تئز اول آنا. قورتار من گئییم. یوخسا…

ایپک- دئیه سن گؤینه یی گئیمه یه چوخ تله سیرین سهند؟

چوبان (لاغ ائدیر)- او نه قدر تله سسه ده، من قات قات تله سیرم.

تارلا- اولمایا… یئنه گؤینه یی گئیمه ک ایسته ییرسن؟

سهند- هیچ بئله سوال سوروشولور؟ گؤرمورسن، آنا بو کونیگی منیم بویوما توخویور.

چوبان- آمما گؤینه یی گئیمه ک اوچون بیر نئچه شرط گره کیر.

سهند- شرط؟ نه شرطی؟

چوبان- باخ او گؤینه یی گئیمه ک ایچین اؤنجه آغیللی اولمالیسان. گوجلو اولمالیسان. قورخماز اولمالیسان. چالیشقان اولمالیسان.

سهند- هه هه. منیم کاراکتر لریمی ساییر سان؟

( چوبان گولور. سهند بیله ک لرین گؤستریر )

سهند- گؤرورسوز هامیزدان گوجلو منم.

چوبان- گل بیر تاپماجا دئیه ک. هر کس بیلسه او آغیللی دیر.

تارلا- آلدانما سهند. چوبان چوخ تاپماجا بیلیر.

سهند- سن قورخما. منه سهند دئییرلر. ( چوبانا ) یول اوستونده یاغلی قالیش؟

( چوبان بیله بیله فیکیرله شیر. سهند اؤزونو اویمه یه باشلیر )

چوبان- بیلدیم. ایلان دیر. ( ایپک ال چالیر )

چوبان- بیردئ گؤروم، او ندیر نه قدر برک دویونله سن، تئز آچیلار؟

( سهند فیکیر له شیر. جواب تاپا بیلمیر )

سهند- نه قدرده آغیللی اولسان مندن گوجلو اولا بیلمه ز سن.

( ائلخان ساز بئلینده ایچری گیریر.)

سهند- یاخشی گلدین. بیرجنگی کور اوغلو چال دا من چوبان لا  بیرگوله شیم.

ائلخان- من بو سازی تک سنین هوسلرین ایچین چالا بیلیمه رم. سن گوجونو ساخلا، هئیوره کیشی گله نده گؤستر.

سهند (ائلخانا باخیر)- چوخ سوزلر آدام لارا بنزه ییرسان قارداش. یوخسا یئنه او گؤینه یی گئیمه ک ایسته ییرسن؟

ائلخان ( سهنده باخیر ) منیم داها سنه سوزوم یوخ دور. ساده جه بیل کی، او گؤینه یی منده گئیمک ایسته میره م.

تارلا ( سئوینجله )- آنا گؤینه یی قورتاردی. آنا گؤینه یی قورتاردی.

( هر کس سئوینجله آنانین دوره سینه دولاناراق اوخورلار. )

سهند ( اوخوناغی کسیر )- بس گؤینه یی کیم گئیه جک؟

        ( آنا توخودوغو کؤینه ک لری چیخاریب، اوشاقلارین هامیسی نا وئریر. سهند اوتانیر.)

تارلا- بو بیزم امگیمیزین پایی دیر.

( بیردن یئنه گؤی گورولداییر. هیئوره کیشی شاشقین باخیشلارلا بیر الده زنجیر، بیر الده شاللاق ایچری گیره ر. اوشاقلار آنانین اؤنونده کسه رک کؤینه کلری گئییرلر. هیئوره کیشی اونلاری قامچیلاییر. کؤینه کلری اونلاردان آلماق ایسته ییر. میریلدایاراق اونلارلا دیدیشیر. چوبان یوگورور. هیئوره کیشی اونو یئره سریر. ائلخان ساز چالیر. سؤز قوشور. هیئوره کیشی زنجیری آنانین بوینونا سالماق ایسته ییر. اوشاقلار داها گوجلو بیر حمله ائدیرلر. اونو یئره سریرلر. زنجیرلری اونا ساریرلار. صحنه قارانلیق لاشیر. ساده جه زنجیرلی هیئوره کیشی گؤرونمکده دیر. آنا زنجیرلی هیئوره کیشی نین یانینا گلیر. آیاغی نی اونو سینه سینه قویور. تاماشاچیلارا دوغرو )

  آنــــــــا-       قانلار ایله یازیلمیش دیر هر آزادلیق داستانی

                                                طبیعتین آنا قلبی قول دوغمامیش اینسانی.

“ص.وورغون”

(شن لیک سسلری ائشیدیلیر. پرده سالینیر.)

 

تبریز

قیش-باهار 1995