دۆزنله‌ییب اویقونلاشدېران: آیناز بزرگان
آیاق‌سېز قومار/ رقیه عبدیلی (سازاق) (حیکایه)
پری ایله داغ پئنجری درمکدن گلیردیک؛ یاشام یۏلداشېمېزېن عمی‌سینی گؤردۆک. زمی‌سی‌نین قېراغېندا چاره‌سیزجه گؤزلرینی بیر گئچی‌نین دالېسېجا زیلله‌میشدی. بیزی گؤرجک دئیینمه‌ڲه باشلادې:
ـ بیر بئله قۏیون ایچینده باخ بو گئچی منی زارا گتیریب، دای اینجارېم دا قالمایېب دۆشم دالېسېجا؛ قوردلاردا دا چېخار یۏخدو، بونو توتوب یئیه‌لر، یاخام قورتولا…!
پری گۆله‌ـ گۆله: «آی نورعلی عمی، من قورد. ایستیرسن اۏنو توتوم یئییم؟» دئیه سۏروشدو.
نورعلی عمی‌گۆلۆمسه‌ییب دئدی:
ـ باخ، بو گئچینی توتا بیلسن یئ، نوش‌جانېن اۏلسون!
پری اؤز قایېن‌آتاسې‌نېن جانېنا آندا وئریب سۏروشدو:
ـ نورعلی عمی سنی مش‌قوربانېن جانې، توتسام گئچی منیم اۏلاجاق؟
نورعلی عمی:«باخ هم مش‌قوربان، هم ده مش اۏروج (منیم قایېن‌آتام) جانېنا آند اۏلسون هر‌هانسېنېز بو گئچینی توتساز، سیزیندی. توتون منیم یاخام قورتولسون!» دئدی.
من بو سؤزلری بیر ظارافات ساندېم. نورعلی عمی‌نین یانېندا اۏتورارکن کئف ـ أحواللاشدېم. پری، کیشی‌نین سؤزۆنه اینانېب، دۆشدۆ گئچی‌نین دالېنا. ها بوردا، ها اۏردا نهایت توتدو. اۆره‌ڲی دؤڲۆنه ـ دؤڲۆنه گئچی قوجاغېندا گلدی نورعلی عمی‌نین یانېنا. تؤوشۆیه ـ تؤوشۆیه: «ألوعده من‌الوفا، نه دئییرسن ایندی؟» دئیه سۏروشدو.
نورعلی عمی بیرآز قېزارېب، بۏزارېب، اؤزۆنۆ سېندېرمازدان دئدی:
ـ کیشی کیمی سؤز دئدیم، گئچینی توتسان سنین، توتدون ایندی سنیندی. آما بیرشرطی وار، اۏنو قوجاغېندا کنده کیمی آپاراسان!
پری بیر منه باخېب، بیر عمی‌یه بیر ده قوجاغېنداکې گئچییه هئچ‌نه دئمزدن یۏلو قاتدې قاباغېنا دۆز کنده سارې. إله گئدیردی کی من ألی بۏش اۏنا چاتا بیلمیردم. قایېن‌آتام‌گیله چاتدېق. گئچینی یئره سالدې، بیر قاتما ایسته‌ییب، گئچینی بَڲیرده ـ بَڲیرده آیاق‌لارېنې باغلادې. بیر بئله زۏر ایشی گؤره بیلدیڲی اۆچۆن اؤزۆ ده تعجّۆبلۆیدۆ. هئچ ـ هئچینه بیر گئچی قازاندېغې اۆچۆن سئوینیردی. قایېن‌آتام‌گیلده قۏناق اۏلدوغونا گؤره کیمسه بیر سؤز دئمه‌دی. اۏنلارېن إوی شهرده اۏلدوغو اۆچۆن هئی: «اۏروج عمی‌دئییرسن بو گئچینی ساتېم، یا کسیب أتین یئیَک؟» دئییردی.
هردن ده سئویندیڲیندن بیر سؤز دیلینه گتیریب، یا دا اوشاق یانا بیر رفتار إدیردی. شام دا یئیه بیلمه‌دی. گئجه یاتېب-یاتماماغېنې بیلمه‌دیم.
سحر شافاق آتار-آتماز اوشاغېمې‌آیاق یۏلوندان گتیریردیم. قاپې چالېندې. اؤز-اؤزۆمه “خئیر اۏلا گؤره‌سن کیمدی؟” دئدیم.
“کیمدی؟” دئیه سَسلندیم.
نورعلی عمی‌نین یاشام یۏلداشې خانېم خالا، قاپې دالېندان سَسلندی:
ـ منم! گئچینی گتیر، گلمیشم گئچینی آپارام!
قاپېیا سارې گئده-گئده:
ـ خانېم خالا سنسن؟
حیرصلی ـ حیرصلی جاوابلادې:
ـ سن هله اؤرگشمه‌دین منه «عمی‌جانې» دئمه‌ڲی؟ نه خانېم خالاسېدې با!!؟
گۆلۆمسه‌ییب دئدیم:
ـ اۏلسون اؤرگه‌نه‌رم خانېم خالا حیرصلنمه!
خانېم‌خالا دئمه‌ڲیمه فیکیر وئرمَزدن: “هانې گئچی؟” دئیه اوجا سس’له سۏروشدو.
ـ هانسې گئچی؟
تعجۆب’له اۆزۆمه باخېب: «دۆنن گتیردیڲیز گئچی دا!»دئییب آرتېردې: بیزیم کیشیده عاغېل اۏلسایدې نییه باششاقچې اۏلوردو، اۏ قۏیون‌لار هامېسې هالخېندې (خالقیندی) اۏ گئچی ده هالخېندې. اۏ آغزېندان بیر سؤزدۆ بوراخېب، سیز نییه اینانېب‌سېزها!!؟
بو سؤزلری دئیه ـ دئیه گئچینی قېچې باغلې ـ باغلې قوجاغېنا آلېب، زېققېنا-زېققېنا اۏرادان اوزاقلاشدې.
قایېن‌آتام گیل ده پنجره‌دن باخېردېلار. من ده هئچ‌نه دئمَزدن حیط قاپې‌سېنې باغلایېب، ایچه‌ری گلدیم. سسیمی‌چېخارتمازدان یئریمه گیریب یاتدېم.
حیطه‌ده اوجالان سسدن یوخودان آیېلدېم، گۆنش ساچاق‌لارېنې هر یئره یایمېشدې. پری ایدی. «هانی گئچی؟» دئیه بور-بوجاغې آختارېردې.
پنجره‌دن باشېمې‌چېخاردېب: «آیاق‌سېز قومار ایدی، داها اوتوزدون!…» دئدیم.
یازار: رقیه عبدیلی (سازاق)
دۆزنله‌یَن: آیناز بزرگان
بَنزَرگه‌لر / Bənzərgələr
رقیه خانېم کبیری'یله دانېشېق! (مصاحبه)
ایکی یاشلې کؤرپهنین آجې حیکایهسی / واریث یۏلچویئو…
جزا / سئوینج إلسئور (حیکایه)
بیلَرزیکلر / نوریه لۏح (حیکایه)
قار دنهلری / آیناز بزرگان (حیکایه)
مئهریبان ملک / صیاد زیادپور (حیکایه)
علی قۏماندان / لاله أشگیه (حیکایه)
قایېدېش / إسمیرا حۆسئینلی (حیکایه)
بایرام‌لېق! / ارشد نظری (حیکایه)
