دۆزنله‌ییب اویقونلاشدېران: آیناز بزرگان
هدف / إلیار پۏلاد (حیکایه)
دۆنن گئجه‌دن یاغان قار هر یئری آغارتمېشدې. مدرسه‌نین حَیَطی اؤرگنچی‌لرین آیاق ایزلری’له بزنمیشدی. های-کۆی سالان گنج یئنی یئتمه‌لر زنگین سسی ایله صینیف‌لره دۏغرو هوجوم آپاردېلار. اۏنونجو صینیفین اؤرگنچی‌لری حَیَطده قالمالې اۏلدولار. اۏنلارېن ایدمان ساعاتې ایدی. حَیَطده اۏلوب و ایدمان اؤرگتمنینی گؤزله‌مه‌لی ایدیلر.
***
إلدار اؤرگتمن مدرسه‌نین ایدمان اؤرگتمه‌نی دیر. پئشه‌سینی جان’لا-باش’لا سئون بیر اؤرگتمن، اؤرگنچی‌لرین قایغې‌سېنې چکن بیر اینسان. هر زامان یئنی بیر فیکیر و ایده’یله اؤرگنچی‌لری مشغول إدیب، ایدمان ساعات‌لارې بدن تربییه‌سیندن علاوه اؤرگنچی‌لری‌نین روح و دۆشۆنجه اینکیشافېنا دا زمین یاراداردې. اۏنلار’لا یاخېن موناسیبتده اۏلوب، دۏستلوق إدردی. بیر سؤز’له اۏنلارېن معنوی آتاسې ایدی. بۏش واخت‌لارېنې مدرسه مۆحیطینده اۏلاردې. سوبای اۏلدوغو اۆچۆن چۏخ واختېنې مدرسه‌ده کئچیردَردی. اوزاق کندلردن گلن کاسېب اؤرگنچی‌لردن ایکی- اۆچۆنۆ حیمایه‌سینه گؤتۆرۆب اۏنلارېن عالی تحصیل آلمالارېنې و بیل‌یوردا اۏخومالارېنې تامین إدردی.
هئچ کیمه بللی دَڲیلدی کی نییه إولی‌لیک یاشامې قورمایېب و عؤمرۆنۆن بو واختېنا قدر سوبای قالېب؟ اؤرگتمن یۏلداش‌لارې إولی‌لیک یاشامېندان صؤحبت آچاندا، دئیردی: “منیم نه‌ییمه لازېم. إله من بو اوشاق‌لارې بؤیۆدۆب، باشا چاتدېرسام، بَسیم دیر”. بئله‌لیک’له دۏغرودان دا اۏنون حیمایه‌سی’له اۏخویوب حکیم، مهندیس، اؤرگتمن و دؤولت آدامې اۏلان نئچه اؤرگنچی‌سی واردې کی، اۏغول کیمی اۏنو سئویردیلر. یای تعطیلاتې زامانې هامېدان چۏخ اۏنون قۏناغې گلردی. إله واخت اۏلاردې کی إوینده یئر اۏلمادېغېندان مدرسه‌نین حَیَطینده بؤیۆک اۏردو آلاچېغېنې قوروب، اۏرادا گئجه‌لردیلر. کند أهلی ده بونلارا قۏشولوب بایرام کیمی‌گئجه‌نی-سحر إدردیلر.
دۆنن مدرسه تعطیل اۏلان زامان قار یاغماغا باشلادې. هاوا آیازېمېشدې. دئمه‌لی بو قار شیدتلی یاغېب هر طرفی بۆرۆیۆب، اؤرگنچی‌لرین ایدمان ساعاتېنې هدر إده‌جکدی. بیردن-بیره آغلېنا بیر فیکیر گلدی. آنبارا کئچیب اۏردو آلاچېغې‌نېن دیرک‌لریندن دؤرد-بئشینی گؤتۆرۆب، سالۏنا چېخاندا رۆستم دایېنې گؤردۆ. رۆستم دایې مدرسه‌نین قۏروقچوسو ایدی. اۏنو چاغېرېب یانېنا اۏنا کؤمک إتمه‌سینی ایسته‌دی. دیرک‌لری اۏنا وئریب یئنی‌دن آنبارا قایېتدې. بو دؤنه ألینده بیر دنه کلافلانمېش ایپ و دؤرد دنه بالاجا دیرک واردې.
اۏنلار فوتبال مئیدانچاسېنا گلدیلر. بالاجا دیره‌ڲین بیرینی یئره سانجېب، ایپین اوجونو رۆستم دایې ساخلایېب اۏ اوزون بیر فاصیله آرالانېب دارتېلې ایپ’له فاصیله‌نی تعین إدیب ایکینجی بالا دیره‌ڲی یئره سانجدې. تکرار اۆچۆنجۆ و دؤردۆنجۆ بالاجا دیرک‌لری ده اۏن مئتر آرالې اۏ ایکی بالاجا دیرک‌لر’له یاناشې سانجدېلار. بؤیۆک دیرک‌لری ده یاخېن فاصیله‌لر’له إله سانجدېلار کی هر ایکی بالاجا دیرک‌لری آیېردې. یانې ایکی بالاجا دیرک ساغدا و او بیریسی ایکی بالاجا دیرک بؤیۆک دیرک‌لرین سۏلوندا قالدې. رۆستم دایېدان میننتدارلېق إدیب ساغ‌اۏللاشدېلار.
***
ایدمان‌لارې اۏلان اؤرگنچی‌لر حَیَطده دۏلاشېردېلار. کیمی‌کیمی‌سینی قار تۏپو’یلا ووروردو. کیمی‌سی آیاغې‌نېن ایزینی قارېن اۆستۆنده سئیر إدیردی. بیریسی ده قار اۆستۆنده نقش سالېردې. زنگین وورولماسېندان ایکیجه دقیقه کئچمه‌میش، إلدار اؤرگتمن ألینده دؤرد دَنه کمر ایدمان حلقه‌سی و بیر ده بۆکۆلمۆش برئزئنت سالۏندان حَیَطه چېخدې. هامېنې تۏپلایېب، دئدی: “دۏست‌لار، بوگۆن هر طرف قار اۏلماسېنا باخمایاراق، سیزی بیر ماراقلې یارېش گؤزله‌ییر. ایکی دسته‌یه بؤلۆنۆن. هر دسته بیر نفر نوماینده سئچسین. یارېشېن قایداسېنې مئیدانچادا ایضاح إده‌جم. آرخامجا” …
اؤرگتمن و اؤرگنچی‌لر گلیب مئیدانچایا چاتدېلار. اؤرگتمن ألینده‌کی حلقه‌لرین بیرینی بالاجا دیره‌ڲین مۆحیطینده قارېن اۆستۆنه إله قۏیدوکی بالاجا دیرک، حلقه‌نین مرکزینده یئرلشدی. فاصیله آلاراق کناردان گئدیب اۏ بیری اۆچ حلقه‌لری ده عئینی حالدا بالاجا دیرک‌لرده یئرلشدیردی. برئزئنت پارچانې ایکی اؤرگنچی‌نین کؤمه‌ڲی ایله بؤیۆک دیرک‌لردن آسدې. بئله‌لیک’له بالاجا دیرک‌لر آیرېلدېلار.
اؤرگتمن یارېشېن قایداسېنې آچېقلادې: “دۏست‌لار، ایکی دسته‌نین نوماینده‌لری بیری ساغ و اۏ بیریسی سۏل بالاجا دیرکدن باشلایېب اۆز به اۆزۆنده‌کی اۏلان بالاجا دیره‌ڲه گئتمه‌لی دیر. ایکی دیرک‌لرین فاصیله‌سی برابر دیر. قایېتماق و دؤنۆب دالې باخماق اۏلماز. ایکی دیره‌ڲین آراسېندا سیزین ایزینیز قالېر و هر کیم اۏ ایکی دیره‌ڲین فاصیله‌سینی دۆز و تئز گئدرسه اۏ دسته غالیبدی. ایندی بئش دقیقه فۆرصتینیز وار. مصلحت‌لَشین.
مصلحت‌لَشمه زامانې قورتاردې. ساغ دسته‌نین نوماینده‌سی اۏرخان و سۏل دسته‌نین نوماینده‌سی اۏختای ایره‌لی گلیب اؤرگتمه‌نین یانېندا دوردولار. اؤرگتمن اۏنلارې بالاجا دیره‌ڲین یانېندا دورمالارېنې ایسته‌ییب، دئدی: “حلقه‌نین ایچینده إله دورمالې‌سېنېز کی، بالاجا دیرک آیاق‌لارېنېزېن آراسېندا اۏلمالې، و من فیت چالان کیمی‌عادی یئریش’له اۆز به اۆزده اۏلان حلقه‌نین ایچینده‌کی بالاجا دیره‌ڲه طرف آددېملامالې‌سېنېز. هرکیم اۏ فاصیله‌نی دۆز و تئز گئدرسه غالیب دیر”….
اۏرخان و اۏختای یئرلرینی توتدولار. فیت چالېندې. اوشاق‌لارېن آلقېش صدالارې آلتېندا یارېش باشلاندې. اؤرگتمن ساعاتېن کۏرنۏمئتری ایله واختې اؤلچۆردۆ. اۏختای اۆچ ثانییه تئز چاتدې و اۏندان علاوه فاصیله‌نی ده دۆز قطع إتمیشدی. اۏرخان اۆچ ثانییه گئجیکمه‌سینه باخمایاراق فاصیله‌نی ده دۆز گئده بیلمه‌میشدی. اۏرتادا أیری-اۆیرۆ آیاق ایزلری قۏیموشدو. بئله‌لیک’له سۏل دسته یارېشې قازاندېلار.
اؤرگتمن اۏرخانې ایره‌لی چاغېرېب سۏروشدو: “دۏست‌لارا ایضاح إله گؤرک نه باش وئردی.” اۏرخان دئدی: “من حرکته باشلارکن آیاغېمېن آلتېنا باخېب چالېشېردېم کی فاصیله‌نی دۆز قطع إدیم. تاسۆف کی آلېنمادې”. سۏنرا اۏختایې چاغېرېب و اۏندان ایسته‌دی کی ایضاح إتسین. اۏختای دئدی: ”من أصلن آیاغېمېن آلتېنا باخمېردېم. دوردوغوم یئردن حرکته باشلایاندا یالنېز و یالنېز اۆز به اۆزده‌کی بالاجا دیره‌ڲه باخاراق حرکت إتدیم. و آلېندې”.
اؤرگتمن اۏنلارېن ایکیسی’له ده أل وئریب و اۆزۆنۆ اؤرگنچی‌لره توتوب سؤزه باشلادې: “اوشاق‌لار بو گۆنکۆ یارېش بیزه بیر حقیقتی آچېقلادې. اۏ دا بو دېر کی هر بیر اینسان بیر هدف توتمالې و اۏ هدفه دۏغرو حرکت إتمه‌لی دیر. أگر بیز بو یۏلدا فیکریمیزی خېردالېق‌لارا یایېندېرېب و گۆنده‌لیک چتین‌لیک‌لر’له مشغول اۏلساق، دئمه‌لی هدفیمیزدن ده یایېنمالې اۏلاجایېق. و اۏلا بیلسین لازېم اۏلان زامان دا هدفمیزه چاتمایاق. بۆتۆن گؤردۆک‌لریمز ایش‌لرده یاخشې نتیجه وئرمه‌سین. یۏخ أگر بیز حرکت إتدیڲیمز زامان هر بیر گؤردۆڲۆمۆز ایش زامانې هدفی اونوتمایېب و هدفه دۏغرو حرکت إتسک، زحمتیمیز هدر گئتمه‌ییب و بیزی هدفیمیزه چاتدېراجاق…..” ۲۶/۴/۹۶
بَنزَرگه‌لر / Bənzərgələr
کؤرپۆ / إلیار پۏلاد (حیکایه)
ایکی یاشلې کؤرپهنین آجې حیکایهسی / واریث یۏلچویئو…
بیلَرزیکلر / نوریه لۏح (حیکایه)
جزا / سئوینج إلسئور (حیکایه)
قار دنهلری / آیناز بزرگان (حیکایه)
آغ-قېرمېزې توتلار / آیناز بزرگان (حیکایه)
ایپئنیمالې قېز / هاروکی موراکامی (حیکایه)
گۆزگۆ / مۆباریز جعفرلی (حیکایه)
آتامېن أللری/ الهام بزرگان (حیکایه)
