جزا / سئوینج إل‌سئور (حیکایه)
کؤچۆرۆب اویقونلاشدېران: آیهان میانالې
شبنم اۆچ گۆنۆن ایچینده واجیب اۏلان بۆتۆن أشیا‌لارې تۏپلادې. رایۏن‌لاردان بیرینه مۆوَقَّتی إعزام اۏلونان أری‌نین یانېنا کؤچه‌جکدی، بۆتۆن یای تعطیلینی ده اوشاق‌لار’لا بیرگه أری‌نین یانېندا قالا‌جاقدې. أری آنئستئزیۏلۏق ایدی، حربی خسته‌خانالاردان بیرینه گؤندَریلیردی.
شبنم تنبل‌لیک إله‌مَزدن، حتتا ییرمی-اۏتوز لیتردن چۏخ سو توتان، ایچینده قېرخدان چۏخ رنگ‌به‌رنگ، خېر‌دا بالېق‌لار یاشایان آکواریومو بئله بۏشالتدې. بالېق‌لارې بیر-بیر بالاجا قولپلو تۏر’لا توتدو، بؤیۆک سوقابېنا تؤکدۆ. بۏش آکواریومو تمیزله‌دی کی، ایچینده قالا‌ن سو اییلَنمه‌سین.
إولرینده بو آکواریومدان دا بالاجا بیر آکواریوم واردې. همین بالاجا آکواریومو دا اؤز‌لری’یله ماشېنا یۆکله‌دیلر.
آنجاق شبنمین إوده تک قۏیا بیلمه‌یه‌جه‌ڲی بیر جانلې دا واردې. بو، مطبخ پنجره‌سی‌نین تاختاسې‌نېن اۆستۆنده‌کی کاکتوس چیچه‌ڲی ایدی.
اۏنو گؤتۆردۆ-قۏیدو، گؤتۆردۆ-قۏیدو، برکیمیش دیبینه باخدې، “نئجه ده جانې برکدی، نه اؤلن کیمی اؤلۆر، نه قالا‌ن کیمی قالېر!” – دئیه دۆشۆندۆ.
بیر نئچه هفته أوّل عالیمه خالا اۏنلارا گلمیشدی، اۏندا مطبخده‌کی پنجره‌نین پرده‌سینی چکه‌رَک، کاکتوسو گؤزدن کئچیرتدی. کاکتوسون بعضی یومرولارې دئمک اۏ‌لار کی، یانېب قۏورولموشدو. دئیینه-دئیینه گۆلۆن دیبینه سو تؤکدۆ. شبنمی ده تنبل‌لیکده، یاخشې آرواد اۏلا بیلمه‌مکده گۆناه‌لاندېرماغا، عمللی-باشلې دانلاماغا باشلادې: “آرواد اۏلوب منیم’چۆن، بیر گۆله ده سو تؤکمۆر!”.
نه واخت کی، قادېن اۏنلارا گلیردی، کاکتوس یادېنا دۆشۆردۆ، اۏندا شبنم هم کاکتوسا، هم قایېن‌آناسېنا حیرص‌لَنیردی. قېسقانج‌لېق حیسّی حاکیم کسیلیردی دۆشۆنجه‌لرینه، کسدیره ده بیلمیردی کی، قایېن‌آناسېنې کاکتوسا قېسقانېر، یا کاکتوسو قایېن‌آناسېنا. ألی‌نین ایچی کیمی بیلیردی کی، شبنمد‌ن فرقلی اۏلاراق، کاکتوس دا آروادېن اۏنلارا گلیشینه سئوینیر. اۏنون ألیندن شادیانالېق’لا سو ایچیر.
“نه وار، اؤزۆنۆ گؤزه سۏخورسان؟” – دئیه گۆلۆن اۆستۆنه قېشقېرماغې قالېردې بیرجه. اؤزۆنۆ گۆج’له ساخلایېردې. عالیمه خالا هر اۏنلارا گلنده کاکتوس جانلانېردې. آنجاق قادېن بعضن بیر نئچه آی اۏنلارا گلمیردی. شبنم بیر ده گؤرۆردۆ کاکتوس سۏن نَفَسینی وئریر، قورویوب یامان گۆنه قالېب. اۆره‌ڲی دؤزمۆردۆ، مطبخ کرانېنې آچېب بیر ایستیکان توتوردو آلتېنا، ایستیکانې دۏلدوروب گۆلۆن دیبینه تؤکۆر، “ایچ، زَهَرین اۏلسون!” – دئیه پېچېلدایېردې.
تئز-تئز بیر-بیرلرینی اینجیدیر، یارالایېردېلار. نئچه دفعه اۏلموشدو شبنم پنجره‌نین قاباغېنې تمیزله‌یَنده، یا شۆشه‌لری سیلنده کاکتوسا تۏخانمېش، تیکان‌لار بارماق‌لارېنا سانجېلمېش، ایمانې-دینی یانمېشدې. اۏندا آجېغېندان بیله‌رَکدن کاکتوسو وورماغا چالېشمېشدې: “گؤرۆم گؤزۆن چېخسېن سَنین!”.
إله بیل دیل‌سیز-آغېزسېز یازېق کاکتوسون گؤز‌لری ده واردې!
کاکتوسو ووردوقجا آغرې‌سې ایکی‌قاتا چېخمېشدې. هردن اۏلوردو شبنم کاکتوسا دیرسه‌ڲی ایله، یا ألینده‌کی مطبخ أشیاسې ایله تۏخانېردې، اۏندا کاکتوسون أته‌ڲینده بالالادېغې بالاجا کاکتوس یومرولارېندان بیری قۏپوب دۆشۆر، بَدَنیندن اۆزۆلمۆش باش کیمی دېغېرلانېردې. بئله اۏلاندا شبنم پئشمانلایېردې دا.
شبنم ایندی إوین لازېمې بۆتۆن أشیا‌لارېنې تۏپلایاندان سۏنرا کاکتوس’لا نئیله‌یه‌جه‌ڲینی دۆشۆنه-دۆشۆنه قالمېشدې.
بیردن عاغلېنا اؤزۆنۆ ده سئویندیرن بیر فیکیر گلدی. کاکتوسون بالاجا، حتتا تک أل’له گؤتۆرۆله بیلن دیبچه‌ڲینی گؤتۆرۆب آشاغې قۏنشویا دۆشدۆ. سلام-کالامې واردې اۏ إوین گلینی ایله، اۏغلو دا بیر نئچه ایل قېزې ایله بیر صینیفده اۏخوموشدو.
“کاکتوس گۆلۆنه من قایېدانا قدر باخا بیلر‌سن؟” – دئیه سۏروشوب بۏینونو بۆکدۆ قاپېدا.
آلت قۏنشوسو کؤنۆل کاکتوسون اۏنلاردا قالماسېنا تئز راضېلاشدې. دیبچه‌ڲی شبنمد‌ن آلېب یاتاق اۏتاغېنا، پنجره‌نین قاباغېنا آپاردې.
شبنم قاپې‌نېن آغزېندانجا سَسلندی:
– جانې برک دیر، ایکی هفته‌دن بیر سو وئرسن ده، بَسی دیر!
کؤنۆل ده ایچه‌ریدن دئدی:
– ناراحات اۏلما، أت وئرمه‌یه‌جم، با‌لېق وئرمه‌یه‌جم، بیر ایستیکان سو وئره‌جم.
عائله یای تعطیلینی باشا ووروب، إوه قایېداندان بیر نئچه گۆن کئچَندن سۏنرا قاپې‌نېن زنگی چالېندې، شبنم آچېب گؤردۆ کی، قۏنشوسودو. ألینده اۏنلارېن کاکتوسو. دیبچه‌ڲی گؤرَنده گؤزلرینه اینانمادې، کاکتوس بیر پارداخلانېب، بیر قۏل-قاناد آتېب، یومرولارې بیر چۏخالمېشدې، گل گؤره‌سن. اؤزۆ ده یام-یاشېلدې.
گۆله یاخشې باخدېغېنا گؤره قۏنشوسونا تَشَکّۆر إله‌دی، دئدی کی، ایسته‌سه دیبچک اۏندا قالا بیلَر، یاخشې قوللوق إله‌ییب اۏنا.
“یۏخ، آی باجې، إله سن دئدیڲین کیمی، ایکی هفته‌دن بیر، حتتا بعضن یادېما دۆشندن-دۆشه‌نه سو تؤکمۆشَم. اؤز-اؤزۆنه بو جۆر اۏلوب. سن دئمیش‌کن، اۆزۆ برک گۆلدۆر” – قۏنشو تواضؤع‌کارلېق’لا دئدی.
یئنه عئینی قېسقانج‌لېغې حیسّ إله‌دی، مېسمېرېغېمې ساللایا-ساللایا کاکتوسو گتیریب کؤهنه یئرینه قۏیدو.
شبنم گۆلۆ سئومه‌دیڲی کیمی، گۆل ده شبنمی سئومیردی، بو اۏنا گۆن کیمی آیدېن ایدی.
أصلینده، بیر واخت‌لار گۆل‌لری چۏخ سئو‌ردی. بیر نئچه ایل قاباق رایۏندا یاشادېغې واخت‌لار ییرمی-اۏتوز دیبچه‌یه عئینی واختدا قوللوق إدیردی.
أری ایله آرا‌لارې پۏزولموشدو. أر طرفین ده، آرواد طرفین ده عائله‌لری، آتالارې-آنالارې آراسېندا ساواش چېخمېش، قان سو یئرینه آخمېشدې. دۏغال کی، بوندان گنج عائله‌نین مۆناسیبت‌لری ده سارسېلمېشدېدې. بۏشانماق فیکرینه قدر ایره‌لی‌لَمیش، آنجاق یۏلون یارې‌سېندان گئری قایېتمېشدېلار. همین واخت‌لار أر ده، آرواد دا مئیلینی گۆل‌لره سالمېشدې.
هارا گئدیردیلـر، هار‌دا گۆل ساتېلدېغېنې گؤرۆردۆلر، آلېب إوه داشېیېردېلار. اۏنلار بؤیۆدۆکجه، یاشېللاشدېقجا سئوینیر، إولرینه گلَن قۏناق‌لارا گۆل‌لری گؤرسه‌ده-گؤرسه‌ده آدلارېنې سادالاماقدان خۏش‌لارې گلیردی. “کۆسدۆم‌گۆلۆ” دئییلن بیر گۆل واردې، اوشاق‌لارې دا اۏ گۆلـله اۏیناماغې خۏشلایېردېلار. یارپاق‌لارېنا تۏخاناندا یارپاق‌لارې کیچیلیب یومولوردو، کیرپی کیمی یومرولانېردې چیچک. اۏنلارا گلَن بۆتۆن قۏناق‌لارا دا أن چۏخ بو گۆل ماراقلې اۏلوردو. گۆل اۏ قدر اینجه یارادېلمېشدې کی، یانېندا اوجادان قېشقېراندا دا، کۆسۆب گیزلَنیردی، تا کاکتوس کیمی سېرتېق دَڲیلدی.
مۆناسیبت‌لری‌نین کۏرلاندېغې زامان‌لاردا شبنمی دریندن سارسېدان، حتتا اینتیهار فیکرینه قدر یووارلایان داها بیر حادیثه باش وئردی.
أری‌نین ایشله‌دیڲی خسته‌خانا‌دا طیبّ باجې‌لارېندان بیری ایله مۆناسیبتی اۏلدوغونو اؤرگندی. نرگیز آد‌لې گنج قېز ایدی، مۆناسیبت قوردوغو کیشی‌نین إو‌لی، ایکی‌اوشاقلې بیری اۏلدوغو هئچ وئجینه ده دَڲیلدی.
شبنم تصادۆف نتیجه‌سینده گرچه‌ڲی اؤرگنمیشدی. أری‌نین تئلئفۏنونداکې مئساژ‌لارې اۏخوموش، مئساژ گلَن نؤمره‌یه زنگ إله‌میش، نرگیزه دیشی‌نین دیبیندن چېخان‌لارې سؤیله‌میشدی.
نرگیز ده عمللی-باشلې شبنمین حئیثيَتی ایله اۏیناماغا باشلامېشدې. “سن نئجه غرورسوز قادېنسان، أرین باشقا بیر قادېنې سئویر، آما بۏشانماق ایسته‌میرسن!”.
اۏندا شبنم إله بو سؤز‌لرین آجېغېنا بۏشانماق فیکریندن واز کئچمیشدی. إولرینده‌کی ساواش داها دا قېزېشمېش، أن یۆکسَک نؤقطه‌سینه چاتمېش، آما هر شئی عائله‌نین خئیرینه حَلّ اۏلونموشدو. اؤنجه‌کی اینجیک‌لیک‌لر ده اونودولموشدو. آنالارې کی بیر-بیری ایله دیللَشمیشدی، اۏ زاماندان بری أری شبنمی آناسې‌گیله گئتمه‌ڲه قۏیمامېشدې.
آنا‌سې‌گیلین ده آیاغې اۏنلاردان کسیلمیشدی. أری ایشله‌دیڲی گۆناهې یوماقدان اؤترۆ ایندی هر شئیده شبنمه گۆذشته گئتمه‌لی اۏلموشدو. بیر چئشید دیلی قېسالمېشدې.
أری‌نین باشقا بیر قادېن’لا مۆناسیبت قورماسې هر نه قدر شبنمی اینجیتمیشدیسه، خئیلَک اۆستۆنلۆک ده قازاندېرمېشدې. کیشی بۆتۆن گۆنۆ گۆناه حیسّی ایله أزیلیر، شبنمین بیر دئدیڲینی ایکی إله‌مه‌مه‌ڲه چالېشېردې.
بیر مۆدّت سۏنرا دا ایش یئرینی دَڲیشدیرتدیرمیشدی، شَهَره گؤندَریلمیشدی. آرادان زامان اؤتدۆکجه اۏ أحوالات یاواش-یاواش اونودولموشدو. آنجاق شبنمین گۆل‌لر’له آراسېنا بیر دۆشمنچی‌لیک گیرمیشدی.
اۏنا إله گلمیشدی کی، أری ایله مۆناسیبت‌لری‌نین کۏرلاندېغې اۏ زامان‌لاردا هئچ کیم گۆناهکار دَڲیلدی. نه قایېن‌آناسې، نه اؤز آنا‌سې، نه آتالارې، نه ده اۏ نرگیز آد‌لې طیبّ باجې‌سې. بۆتۆن گۆناه بو گۆل‌لرده ایدی.
آخې ایشدن گلَن کیمی أری اۏ گۆل‌لرین اۆستۆنه قاچېردې. اۏنلارېن یارپاق‌لارې، چیچک‌لری ایله اۏینایېر، دیب‌لرینه سو تؤکۆردۆ.
إله شبنم اؤزۆ ده بۆتۆن گۆنۆ اۏ دیبچک‌لری گاه حَیَطه، گۆنَشین قاباغېنا، گاه کؤلگه‌لیڲه، گاه دا اۏتاغا داشېماق’لا، یارپاق‌لارې‌نېن تۏزونو آلماق’لا مشغول اۏلوردو.
ایکی‌سی نه واخت صؤحبَت إتسه‌لر، صؤحبَت‌لری یا اوشاق‌لاردان اۏلوردو، یا دا گۆل‌لردن.
اۏ زامان کی بۆتۆن سیرلـر آچېلدې-سا‌چېلدې، آرالارېندا‌کې بوزلار أریدی، ایکی‌سی ده بیر-بیرینی باغېشلادېلار (أری اۏنو ایطاعت‌سیزلیکده، قایېن‌آناسېنا حؤرمَت إتمه‌مکده، قودالارېنا حاق‌سېز‌لېق إدَن آنا-آتالارې‌نېن طرفینی توتماقدا گۆناه‌لاندېرېردې)، قفیل گۆل‌لره ده مئییل‌لری آزالماغا باشلادې. گۆل‌لر گۆندن-گۆنه گئری گئتدیلر. بیر نئچه‌سی إله همین گۆن‌لرده یانېب قۏورولدو.
بعضی‌لرینی کیرایه قالدېق‌لارې إوده قۏیدولار، أن قشنگ دیبچک‌لری اؤز‌لری ایله شَهَره گتیردیلر. شَهَره گلَن گۆل‌لر ده بیر-بیر یانېب سېرادان چېخدې. اۏندا شبنم بئله دئدی: “یَقین، بیزیم إوده گۆل قالمېر. یا شراییط أل‌وئریشلی دَڲیل، هاواسې پیسدی، یا دا إوه گۆن دۆشمۆر”.
آنجاق بیرجه بو کاکتوس دؤزۆملۆ چېخدې. شبنم کاکتوسون دا اؤلمه‌سینی گیز‌لی-گیز‌لی آرزېلادې. آما بو آرزې‌سېنا رغمَن، اۏنو گؤز-گؤره‌تی اؤلدۆره ده بیلمه‌دی. ویجدانې سېزېم-سېزېم سېزېلدایاندا دیبینه سو تؤکدۆ.
دیل‌سیز-آغېزسېز کاکتوس اونوتماق ایسته‌دیڲی اۏ گۆن‌لرین شاهیدی اۏلموشدو. أن پیسی ده اۏ ایدی کی، کئچمیشده قالا‌ن اۏ طیبّ باجې‌سېنې دا خاطېرلادېردې شبنمه. کاکتوس ایندی بۆتۆن بونلارېن جزاسېنې چکیردی. کیم بیلیر هله نه قدر چکه‌جکدی؟!
02.02.2020
بَنزَرگه‌لر / Bənzərgələr
ایکی یاشلې کؤرپهنین آجې حیکایهسی / واریث یۏلچویئو…
ایلان / رحیم علییئو (حیکایه)
قار دنهلری / آیناز بزرگان (حیکایه)
بوز / اومان میانالې (حیکایه)
یالقېز إو / سحر روحی (حیکایه)
دَلی کیم دیر؟! / رسول قدیری (حیکایه)
دارا / آراز أحمداۏغلو (حیکایه)
بایراملېق! / ارشد نظری (حیکایه)
قۏرخو / امین ناصری (حیکایه)
