یئنی قاپې Yeni Qapı یئنی قاپې، یئنی باخېش دېر تۆرک دۆنیاسېنا
ایپئنیمالې قېز / هاروکی موراکامی (حیکایه)
باخ، قشنگ، اینجه قامتلی، گۆنَشده قارالمېش ایپئنیمالې قېز کئچیب گئدیر یۏلدان سامبا ریتمینده، یېرغالانا-یېرغالانا، گئدیر… آما…
نییه کَدَر‌لی‌یم؟ آه… إعتیراف إتمک ایسته‌ییرم اۏنا… بَلی!…
مۆطلَق اۆره‌ڲیمی آچما‌لې‌یام اۏنا… لاکین باخمېر منه، دَنیزه دیکیلیب باخېش‌لارې… ایپئنیمالې قېز آلتمېش اۆچۆنجۆ ایلده دَنیزه باخ بئله باخېردې. إله ایندی ده، سَکسَن ایکینجی ایلده، ایپئنیمالې قېز دَنیزه إله اۏ جۆر باخېر. اۏ هئچ یاشلانمایېب. اؤز قالیبینه مؤهۆر‌لَنمیش شکیلده زامان دَنیزی ایله ساکیتجه اۆزۆر… بلکه ده، یاشلانېب، إله ایسه یاشې قېرخا یاخېن اۏلمالې دېر. اۏلا بیلسین کی، منیم’له راضېلاشمایان‌لار دا وار، آما اۏنون قامتی، بلکه ده، اؤنجه‌کی کیمی دۆز، دری‌سی اۏنداکې کیمی قارالمېش دَڲیل. آرتېق اۆچ اوشاغې وار، گۆنَش شۆعاع‌لارې دا دری‌سینی یاندېرېر و آغرېدېر. بلکه ده، اۏ، یاراشېغېنې هله ده ایتیرمه‌ییب، لاکین ییریمی ایل بوندان قاباقکې‌کیمی گنج دَڲیل، دۏغال کی… آنجاق والدا اۏ هئچ یاشلانمایېب، بونو دقیق بیلیرم. باخ ایندی اۏ، ایستئن قئتس-ـین تئنۏرساکسیفۏنونون مخمری ایچینده، همیشه‌لیک اۏلاراق اۏن آلتې یاشلې، اینجه و دۆز قامتلی ایپئنیمالې قېز دېر. من گرامافۏنو ایشه سالېر، ایڲنه‌نی بوراخېرام و إله اۏ دقیقه اۏنون خیا‌لې اۆزه چېخېر. آه… إعتیراف إتمک ایسته‌ییرم اۏنا… بَلی!… مۆطلَق اۆره‌ڲیمی آچما‌لې‌یام اۏنا…
بو ماهنېنې هر دینله‌یَنده مکتبین دَهلیزی یادېما دۆشۆر. منیم مکتبیمین قاران‌لېق، آز قَدَر رۆطوبتلی دَهلیزی. بئتۏن دؤشه‌مه ایله یئریدیکجه آددېم‌لار هۆندۆر تاواندا عکس-صَدا اۏلونور. بیر نئچه پنجره قوزئیه باخېر، آما اۏنلارېن قارشې‌سېنې یاخېن یئرله‌شن داغ‌لار کسیب، اۏنا گؤره ده دَهلیز هر زامان قاران‌لېق اۏلور.
قبیرده‌کی کیمی قاران‌لېق و ساکیت. هر حالدا، بو دَهلیز منیم یادداشېمدا دَهشَتلی درَجه‌ده سَس‌سیزلیڲی ایله قالېب. نه‌یه گؤره ایپئنیمالې قېزې إشیدَر-إشیتمز مکتب دَهلیزینی خاطېرلاماغېم هئچ منیم اؤزۆمه ده آیدېن دَڲیل. آخې اۏنلارېن آراسېندا هئچ بیر ایلگی یۏخ دېر. چۏخ ماراقلې دېر، 63-نجۆ ایلین ایپئنیمالې قېزې‌نېن یادداشېمېن قویوسونا آتدېغې نه داش‌لار دېر إله؟ مکتبین دَهلیزی ده اؤز نؤوبه‌سینده منه تره‌وَز سالادېنې خاطېرلادېر. خیار، پامادۏر، کاهې، آجې بیبَر، ایسپارژا، حالقا-حالقا دۏغرانمېش باش سۏغان و بونلارېن هامېسې‌نېن اۆزه‌رینه علاوه اۏلونموش چهرایې رنگلی ―مین آدا سۏسو. بو، دۏغال کی، اۏ دئمک دَڲیل کی، بیزیم مکتبین دَهلیزی‌نین سۏنوندا سالاد ساتېردېلار.
دَهلیز قاپې ایله بیتیردی، اۏندان ییرمی بئش مئتر آرالې‌دا ایسه گؤرکَم‌سیز اۆزگۆچۆلۆک حۏووضو یئرلَشیردی. بس نه‌یه گؤره مکتب دَهلیزی منه تره‌وَز سالادېنې خاطېرلادېر؟ إله بورادا دا، بئله باخاندا، هئچ بیر ایلگی یۏخ دېر. تره‌وَز سالادې دا منه بیر زامان‌لار آزاجېق تانېدېغېم بیر قېزې یادېما سالېر. آما محض إله بو باغلانتې کیفایت قَدَر ایضاح اۏلونان دېر. اۏ قېز إله هر زامان تره‌وَز سالادې یئیَردی. – سن، خېرت-خېرت، اینگیلیس دیلیندن اۏلان تاپشېرېغې، خېرت-خېرت، یئرینه یئتیرمیسَن؟ – خېرت-خېرت، هله یۏخ، خېرت-خېرت، لاپ آز، خېرت-خېرت، قالېب. إله من اؤزۆم ده تره‌وَز هَوَسکارې ایدیم، اۏنا گؤره ده سالادې بیرلیکده یئییردیک. اۏ قېزېن اؤزۆنه‌مخصوص عقیده‌سی واردې: بۆتۆن قلبی ایله اینانېردې کی، بالانسلاشدېرېلمېش تره‌وَز رئژیمینه عمل اۏلونسا، اۏندا یاشامدا هر شئی أعلاء اۏلاجاق. بۆتۆن بشرییَّت یالنېز تره‌وَز یئمه‌ڲه باشلا‌سا، اۏندا گؤزَل‌لیک و یاخشې‌لېق برقرار اۏلاجاق، دۆنیا ایسه ساغلام‌لېق و سئوگی ایله دۏلاجاق. لاپ چیلک تارلاسې یادېما دۆشدۆ… (اینقمار بئرقما‌نېن مشهور فیلمی نظرده توتولور. – س.ت.)
قدیم زامان‌لاردا، – بیر فیلسوف یازېر، – ماتئرییا و یادداش آراسېندا مئتافیزیک بۏشلوغون مؤوجود اۏلدوغو دؤور اۏلموشدور. آلتمېش اۆچ-سَکسَن ایکینجی ایل‌لرین ایپئنیمالې قېزې مئتافیزیک قېزمار چیمَر‌لیک’له سَس‌سیزجه گئتمه‌ڲه داوام إدیر. چیمَر‌لیک چۏخ اوزون دېر، ساکیت آغ لپه‌لر اۏنو یویور. کۆلَک أسمیر، اۆفۆق تر-تمیز. دَنیز اییی گلیر.
گۆنَش اینصاف‌سېزجاسېنا یاندېرېر. من چیمَر‌لیک چَتیری‌نین آلتېندا اوزانېب قالمېشام. یانېمداکې بوز’لا دۏلو قابدان بیر بانکا پیوه‌نی چېخاردېب آچېرام. آرتېق نئچه‌سینی ایچمیشَم؟ بئش؟ آلتې؟ أششی، جهنَّم اۏلسون سایې. اۏنسوز دا، هر نه قَدَر ایچسن ده، تر’له چېخېر. اۏ ایسه إله هئی گئدیر اؤزۆ اۆچۆن. ساده بیکینی قارالمېش دۆز قامتلی بَدَنه کیپ اۏتوروب. – سلام، – دئیه اۏنو سَسله‌ییرم. – هر واختېن خئییر، – اۏ دئییر. – پیوه ایچیرسن؟ – اۏنا تکلیف إدیرم. – اۏ‌لار، – دئیه راضېلاشېر. بیز چَتیرین آلتېندا بیرلیکده پیوه ایچیریک. – یئری گلمیش‌کن، – من دیللَنیرم، – دئیه‌سن، سنی بورادا بیر دفعه
گؤرمۆشَم – آلتمېش اۆچۆنجۆ ایلده. إله بوراداجا، گۆنۆن محض بو واختېندا… – یۏخ آ… إله چۏخدان؟ – هه… اۏ، بانکانېن یارې‌سېنې بیر دفعه‌یه باشېنا چکیر، سۏنرا دا بانکانېن ایچینه دئشیڲیندن باخېر.
– بلکه ده، گؤرمۆسن… دئییرسن آلتمېش اۆچۆنجۆ ایلده؟ هم، آلتمېش اۆچده… قارشېلاشا بیلَردیک. – سن هئچ دَڲیشیلمیرسَن، إله؟ – من آخې مئتافیزیک قېزام. – آما اۏ واختې سن منه هئچ باخمازدېن. گؤزۆن آنجاق دَنیزده’یدی… – هر شئی اۏلا بیلَر، – دئیه گۆلۆر. – قولاق آس، بلکه، بیر دَنه‌سینی ده ایچک؟ – هه، ألبتّه، – دئیه اۏنون اۆچۆن بانکانې آچېرام. – بس سن إله اۏ واختدان چیمَر‌لیک بۏیونجا گزیرسن؟
– هه ده. – بس دابان‌لارېن یانمېر؟ – قطعیَّن. منیم چۏخ مئتافیزیک دابان‌لارېم وار. باخماق ایسته‌ییرسَن؟ – ألبتّه. اۏ دۆب به دۆز آیاق‌لارېنې ایره‌لی اوزاداراق منه دابان‌لارېنې گؤرسه‌دیر. أعلاء مئتافیزیک دابان‌لاردېر. من بارماق‌لارېمې اۏنلارا یۆنگۆلجه تۏخاندېرېرام. نه ایستی دیر، نه سۏیوق. اۏنلارا تۏخانارکن دالغا‌لارېن گۆج’له إشیدیله‌جَک کۆیۆ گلیر. حتتا بو کۆی ده چۏخ مئتافیزیک دیر. بیز اۏنون’لا بیر کلمه ده کسمَزدن پیوه ایچیریک. گۆنَش اؤز یئریندن هئچ ترپنمیر ده. واخت دۏنوب قالېب. منده إله تأثّۆرات یارانېر، سانکې گۆزگۆنۆن ایچینه دۆشمۆشۆک. – سَنین باره‌نـده نه واخت دۆشۆنسم، – دئییرَم، – یادېما مکتب دَهلیزی دۆشۆر. گؤره‌سن، نییه؟
– اینسانېن مغزی اۏنون غلیظ‌لیڲینده دیر، – اۏ جاواب وئریر. – اینسان حاققېندا عئلمین اؤن‌سؤزۆ اۏلان نَسنه دَڲیل، بَدَنین ایچینده‌کی قۏنو دېر. – همم، – دئییرَم. – بیر سؤز’له، سن اؤزۆن اۆچۆن یاشا. یاشا، یاشا، یئنه ده یاشا، والسّلام. من‌سه، ساده‌جه، مئتافیزیک دابانلې بیر قېزام. بو سؤز‌لر’له آلتمېش اۆچ-سَکسَن ایکینجی ایل‌لرین ایپئنیمالې قېزې دیزلری‌نین اۆستۆنده‌کی قومو چېرپېر و آیاغا قالخېر. – پیوه اۆچۆن تَشَکّۆر. – بویور. اۏلور کی، من اۏنا مئترۏ قاطارېندا راست گلیرَم. همین آن اۏ منه گۆلۆمسه‌یه‌رَک سانکی دئییر: ―ساغ اۏل کی، اۏندا منی قۏناق إله‌دین. اۏ واختدان بری اۏنون’لا بیر کلمه ده اۏلسون کسمه‌میشیک، آما منه إله گلیر کی، بیزیم روح‌لارېمېز آراسېندا هانسې’سا شکیلده باغلې‌لېق وار. نئجه باغلې دېر‌لار، بو دۆڲۆن هاردا دېر – چتین کی، آنلایام. یَقین کی، هانسې’سا سیر‌لی بیر یئرده، هانسې’سا اوزاق عالَمده. إله بو دۆڲۆنده‌جه هم مکتب دَهلیزی، هم تره‌وَز سالادې، هم ده تره‌وَزجېل قېز اؤز چیلک تارلاسې ایله بیر-بیرینه دۏلانېبلار… چۏخ بئله دۆشۆندۆکجه اۏلای‌لارې داها دا نیسگیل قارېشېق ایستی‌لیک’له قبول إدیرسن. منی اؤز-اؤزۆم’له باغلایان دۆڲۆن ده هارادا’سا اۏلمالې دېر! تانرې بیلن یاخشې دېر، من ده بیر گۆن اۏ اوزاق دۆنیایا، سیر‌لی مکانا دۆشۆب اؤز-اؤزۆم’له راستلاشاجاغام. مۆمکۆن دیر’سه، چۏخ ایستَردیم کی، اۏرا‌دا ایستی اۏلسون. هله اۏرا‌دا بیر نئچه بانکا پیوه ده اۏلسا، لاپ أعلاء اۏ‌لار. اۏرا‌دا من-اۏلدوغوم-کسه چئوریله‌جه‌یم، من-اۏلدوغوم-کس ایسه منه چئوریله‌جَک. بیزیم آرامېزدا کیچیجیک ده اۏلسا، مَسافه قالمایاجاق. بئله بیر مؤحتشَم یئر مۆطلَق هارادا’سا اۏلمالې دېر. آلتمېش اۆچ-سَکسَن ایکینجی ایل‌لرین ایپئنیمالې قېزې ایسه هله ده ایستی چیمَر‌لیک بۏیو گئدیر. إله بو جۆر گئتمه‌ڲه ده داوام إده‌جک، دۆز بو سۏنونجو وال دئشیله‌نه‌جن، چالېناناجان…
بَنزَرگه‌لر / Bənzərgələr
ایکی یاشلې کؤرپهنین آجې حیکایهسی / واریث یۏلچویئو…
جزا / سئوینج إلسئور (حیکایه)
قار دنهلری / آیناز بزرگان (حیکایه)
یالقېز إو / سحر روحی (حیکایه)
بوز / اومان میانالې (حیکایه)
ایلان / رحیم علییئو (حیکایه)
دارا / آراز أحمداۏغلو (حیکایه)
بۏش كۏمۏد / حسن ثمودی قلعهلر (حیکایه)
قبیرقازان / ماکسیم قۏرکی (حیکایه)
