داناولارین هدییه‌سی / قادیر جعفری (مقاله)

داناولارین هدییه‌سی / قادیر جعفری (مقاله)

دیل، قانونلا برابر داناولارین هدییه‌لریله‌می باشلاییر یوخسا هدییه‌لره وئریلن عیبرت آلیجی آنلام‌سیز گئجه شیفره‌لری ایله؟

لاکاندان آلدیغمیز بو باشلیغا ویرژیلین «من یونانلیلاردان، هدییه گتیردیکلرینده بئله، قورخورام» دئدییینی یان یانا قویورساق، مؤوضوموزون هانسی هدییه اولدوغو آیدینلاشماغا دوغرو آددیملایاجاقدیر. آلینماز قالا اولان ترویا شهرینی، یاغمالاماق اوچون یونانلیلار اونلارا بیر هدییه بوراخدیلار. یئنه ده لاکانین دئییشی ایله بو هدییه‌لر سیمگه‌دیرلر. بیزی یؤنلدن بؤیوک اؤته‌کیسی‌نین آلانی.

«دوستوندان بیر شئی گیزلتمک ایسته‌میرسنمی؟ اونا سایغی‌ دویدوغوندان، اولدوغون کیمی گؤرونمک‌می ایسته‌ییرسن؟ آنجاق محض بو سبب‌دن او سنی محو ائده‌جکدیر» دئییردی نیچه. نیچه‌دن یولا دوشه‌رک دوستلوق موناسیبتینی آراشدیریب و دوستلوق پولیتیکاسی اثرینده بو مؤوضویا اطرافلی توخونان دریدا، دوستلوغو بیر هدییه اولاراق قیمتلندیریردی. هر بیر هدییه‌نین ایسه اوچ صورتی واردیر.

بیز دوستوموزون آد گونونو تبریک ائدیب اونا هدییه گؤتوروروک، بو او دئمک‌دیر کی قارشی طرفدن آد گونوموزده اونون بیزه هدییه آلاجاغینی دا اوموروق. باشقا بیر اؤرنک خئیر-شر موناسیبتلریدیر. بیرینین توی-دویون شنلییینه قاتیلدیغیمیزدا، اونلارا وئردیییمیز نؤمر قارشیلیغیندا، بیزیم ده توی-دویونلریمیزده گؤزلنتی‌لریمیز اولور. اصلینده بو نؤمر بیلینجلی شکیلده وئریلیر. قارشیسندا اوموجاغیمیز واردیر. دریدانین اوچ اوز (صورت) دئدییی ایسه بونلاردان عیبارت‌دیر : پای وئرن، هدییه و پایینی آلان. هدییه‌نی آلان ایسه اؤزونو قارشی طرفه بورجلو ساییر. بو بورج ائتمه‌دن بیر بورجلولوقدور. بو هدییه وئریلدییی حالدا، هئچ بیر هدییه وئریلمه‌میش دئمکدیر. بلکه ده بو اوزدن دیریدا عئینی کیتابدا « بلکه ده شیددت ایلانیدیر کی اسکیدن بری، هر بیر دوستلوق و عدالت موناسیبتینه سوزولموشدور» قناعتینده‌دیر.

وورغولادیغیم کیمی دریدا دوستلوغون اوچ اوزو وار دئمیشدی. لئویناسا گؤره «اوز ان چیلپاق عوضودور. بو چیلپاقلیق ائتگیلی و خوشا گلیمدی. عئینی حالدا ان یوخسون عوضودور ده. اینسانین قیافه توتماسی، بیرینی یانسیلاماسی دا بونو تصدیق ائدیر. اوز قورونماز شکیلده تهدیدلر قارشیسندادیر. سانکی بیزی بیر شیددته دوغرو یؤنلدیر. عئنینی حالدا بیزی اؤلدورمکدن واز کئچیردن ده اودور.» بونو آنلاماق اوچون علی الفهداوی آدلی فوتوقرافچی‌نین ع.ش.ی.د الیندن قاچمیش، عصرین مونالیزاسی آدلانان سبا آدلی موصیللی قیزی خاطیرلایین. فوتوداکی قیزین اوزونده قم-کدر، سئوینج، قورخو، ایضطیراب، هیجان، اومود و بیر سؤزله بوتون بونلاری ایچینده سیغدیران ساواش یانسیماقدادیر. بو شکیله باخارکن، ع.ش.ی.د-ه قارشی نیفرت و اؤلدورمک حیسسی اویانیردیسا، دیگر طرفدن ساواش طرفلری بو صورتی گؤروب ده بلکه ساواشدان واز کئچه بیلیردیلر.

لئویناسا گؤره اوز مسه‌له‌سی‌نین مفهومو اینسانین اؤزونه ایشاره ائدیرسه‌ ده، اؤته‌کی‌سینه ایشاره ائتدییی اوچون اولدوقجا اؤنملی‌دیر. همین شکیلده قیزین اوزو ساواش و فلاکته ایشاره ائدیردی. اوز مفهومو گؤرمک و سؤیله‌مکله تام ایلگی‌ده‌دیر. اوزو تام آنلاییب تانیماق مومکون دئییل. دیلیمیزده نئچه اوزلو سؤزو ده بونو تصدیق ائدیر. اوز جیلوه‌لنمه و اینکیشاف جینسیندن‌دیر. بئله‌لیکله بیزی باشقا‌سی‌نین حقیقتینه قایتاریر. دیل و سؤز کیمی اینکیشاف جینسیندن‌‌دیر. لئویناسا گؤره بو اؤته‌کیسی، بؤیوک اؤته‌کی و یا تانری‌دیر. هر حالدا بو باشقاسینی سایییب، سایغی گؤسترمه‌لییک.

کانتا گؤره هر بیر اوبژه، سوژئت ده موطلق دییشیکلیکلر ده یارادیر. دیلیمیزده‌کی خاووس نتیجه‌سینده «ایران تورکوسو» قالیبینده اؤزونو ایره‌لی سورن، بعضن تبریز، اردبیل و دیگر یئرلی لهجه‌لری نورما کیمی گؤتوروب، بعضن ده خالق دانیشیق دیلینی و اورادا گئدن سایسیز-حئسابسیز یاد سؤزلری یازیلاریندا عکس ائتدیرن یازیچیلاریمیز، اصلینده دیلیمیزه دانائولارین هدییه‌سینی داشیماقدادیرلار. بو هدییه نه قدر بؤیوک اولورسا، بیر او قدر ده ییخیجی اولاجاقدیر. دوستلار طرفیندن وئریلن بیر هدییه وارسا، آت‌ین ترویا خالقینا وئره‌جه‌یی زیان قدر تهلوکی‌لیدی. اصلینده بو هدییه دوستلارین دئییل، بؤیوک اؤته‌کی‌سی‌نین هدییه‌سی‌دیر.

باشقا بیر نومونه هامیمیزین ائشیتدییی ظارافاتدادیر : قوللوقچو چیراغینی تاپان بیریسینه، قول، قونشوسونا ایکی‌قاتینی وئرمک شرطی ایله ایستکلرینی یئرینه یئتیره‌جه‌یم سؤیله‌میش. کیشی ایسه دوشونوب- داشیندیقدان سونرا، بیر گؤزومو چیخار دئمیشدیر.

رسمی مئدیادا گئدن دیل، یازیچی‌لاریمیزین اوخوجویا (هانسی اوخوجویا؟!) یاخینلاشاق دئیه، یازیب یاراتدیقلاری دیل، اؤزونو اوجوز و راحاتجا بیزیم ایختیاریمیزدا قویور. آزاجیق کیتاب اوخوجولاری، بوللوجا مئدیا ایزله‌ییجی‌لری بونو راحاتجا قبول ائدیرلر. قبول ائتدیکدن سونرا، اونون ایشغالی اراضی‌سینه چئوریلیرلر.

بورادا ایسه قلمه آلینان دیل ویا دریدا دئییشی ایله دوستلوق هدییه‌سی‌نین چؤهره‌سی تام لئویناسین دئدییی کیمی بؤیوک اؤته‌کی‌سینی (بورادا حاکیم قووه‌لر آنلامیندا) یانسیتماقدادیر. وئریلن هدییه‌نین آماجی دیلیمیزین اوست دوزئیی ایله برابر، سینتاکسینی دا محو ائتمکدیر.

بو ایشی ساده‌جه ایران تورکوسو دوست هدییه‌سی قالیبینده بیزه ائتمیر. مسه‌له‌نین دیگر طرفی ایسه قارداش دیل، تورکیه تورکجه‌سی‌دیر. بوتون دیل یاخینلیقلارینا باخمایاراق، عئینی وظیفه‌نی تورکیه تورکجه‌سی ده داشییا بیلر. آزیندان قابیل‌ین هابیلی اؤلدورمک ناغیلی، هامیمیزا ان تانیش قارداش اؤلدورمه‌نین اؤرنه‌یی‌دیر.

هئگئله گؤره موطلق ایدئیالار، اؤزلرینی موناقیشه‌ یئریندن کنارا چکه‌رک حاکیمییت‌ده‌دیرلر. بشر آلیش-وئریشلرینده، بوتون قالماقاللاردا، ایشلرینی، بیر باشقاسی طریقی ایله ایره‌لی سورورلر دئییر. بؤیوک اؤته‌کی‌سی‌نین ده داورانیشی بئله اولسا گرک. دیلیمیزی دوغرو-دوزگون اؤیرنمکدنسه، ایران تورکوسو کیمی ساختا بیر تئرمین آلتیندا بوشونا چالیشماغا سؤوق وئرمکده‌دیر. بوش چالیشماق، ژیژک‌ین دئییمی ایله، بیر ده‌ییشیکلیک باش وئرمه‌سین دئیه چالیشمادیر.یعنی بؤیوک اؤته‌کیسی‌نین قورخدوغو بیر ده‌ییشیک. بئله‌لیکله بو قارشیلیقلی ایش‌ده اوبژه، سوژئتی مونفعیل حالا گتیریر. اونو بؤیوک اؤته‌کی‌سی‌نین ساحه‌سینده بوراخیر. او منیم یئریمه ذؤوق آلیر. ژیژک بو مقامدا گؤزل اؤرنکلر اورتایا قویور. کینو فیلملرینی بیر هارد دیسک اوزه‌رینده توپلاییب ساخلاماغا بنزه‌ییر. بئله‌لیکله بو فیلیملر همیشه الیمیزده اولدوغو اوچون، اونلاری ایزله‌مه‌یی سونرایا بوراخیریق. بلکه ده هئچ زامان باخمیریق و هارد دیسک بیزیم یئریمزه بونلاری ایزله‌ییر کیمیدی. ایران تورکوسونده‌کی سؤزجوکلر بیزیم دوشونمه‌میزه، دیلیمیزده اولمایان تئرمینلره قارشیلیق آختارماغا ایذین وئرمیرلر. اونلارین قارشیلیغی ایران تورکوسونده (تورکیه تورکجه‌سی ده عئینی قونومدادیر) همیشه حاضیردیر. ایسته‌دییمیز واخت اونلاردان یارارلانا بیله‌ریک.

لاکان بیزیم مئیلیمیز(آرزو) باشقاسی‌نین مئیلی‌دیر دئییر. بو ایسه ایکی یؤنلودور. باشقاسی‌نین آرزولارینا مئیل ائتمک و آیریجا باشقاسی‌نین سنه قارشی مئیللی اولماسی، آرزوسو. بورادا آذربایجان تورکجه‌سینده بوتون اثرلری آلقیشلاییب، حیمایه ائتمه‌لییک دوشونجه‌سینه ده بیر گیریز ووراق. بو دوشونجه‎‌نین آلت یاپیسیندا بوشلوقدان دوغولان ایضطیراب دورورسادا، بو ایضطیراب عئینی حالدا بؤیوک اؤته‌کی‌سی‌نین هدییه‌سی‌دیر. بیزده تئاتر، کینو فیلیم‌لری، موسیقی، رومان و… بوشلوقلاری دویولور. دیگر یاندان سیمبولیک ساحه‌ده بیزی اؤزگه‌لشدیرن یاد دیللی محصوللارین آخیشی یوخوموزو سرسملشدیریر. بو ایظطیراب بؤیوک اؤته‌کی‌سی‌نین آت چاپدیغی مئیدانا چئوریلیر. یئنه ده اوچونجو بیریسی، موطلق ائدئیالار طرفیندن اویونچودور. بیزسه اونون مئیللرینی حیاتا کئچیریریک. انفعالا دوغرو یؤنه‌لیریک.

ایندی بئله آنلاشیلماسین کی، بوتونو ایله بؤیوک اؤته‌کی‌سی‌نین‌ ایراده‌سینده اسیر دوشموشوک. بؤیوک اؤته‌کی‌سی عئینی حالدا قیریلان، حقیقی اولمایان و تام مجازی دیر. یعنی قونومو بیر اؤن تاساریم قونومودور. یعنی بو ایضطیرابیمیز ، دیلیمیزده هئچ بیر اثر یوخدور دوشونجه‌سینه اینادیغیمیز سورج قدر یاشایاجاقدیر.

ژیل دولوز ادبییاتین ایکی یؤنو وار دئییر: آنا دیلینی پارچالاییب و ییخماق. بو دیل سینتاکسیندا یئنی بیر دیل یاراتماق کیمیدیر. س.بئکت‌دن :« دیل بیر صحیفه دیرسه، ادبییات بو صحیفه‌نی دئشیب و او دئشیکدن دیلین اؤته‌سینه باخماق‌دیر» دئییر. پروست ایسه ، دیلین تکجه قوروماق یولو اونا هوجوم ائتمکدیر دئییر. بو گؤوده‌نین هر بیر ایرینلی یئرینی دئشمه‌یین آماجی، ایرینلری چیخاریب و ساغالتماق‌دیرسا، کیرلی بیر ایینه‌یله کیمسه بونو ائتمه‌یه قالخیشماز.

فروید یوخو یوزومو کیتابینین بئشینجی فصلینده بیزه سوفوکولون اودیپ حیکایه‌سینی آنلادیر. آتاسی لاییاس طرفیندن یول کنارینا بوراخیلمیش اودیپ، نهایتده بؤیویوب بیلینج‌سیز شکیلده آتاسینی اؤلدوروب، اؤز آناسی ایله ائوله‌نیر. عزیز یازیچی‌میز ایران تورکوسو بایراغینی قالدیریرکن، آناسی‌یله ائوله‌نه‌جه‌یینی یوخوسوندا بئله گؤرمز. نئجه‌کی آتئنالی سولون یاسالاریندا، آتا قتیلینه بیر جزا کسیلمه‌میشدیر.

 

آچیقلامالار:

داناو : ترویا شهرینی فتح ائدن یونانلیلارا هومئرین وئردییی آد

سولون : آتئن شهرینین آتاسی کیمی تانینان، اسکی یونانلی یاسا قوروجوسو

 

قایناقلار :

لاکان به روایت ژیژک -اسلاوی ژیژک

تعبیر خواب- زیگموند فروید

ژیل دلوز: انتقادی و بالینی-ترجمه زهره اکسیری، پیمان غلامی و ایمان گنجی

مقاله : نقد دریدا بر روایت‌های دوستی در تاریخ اندیشه سیاسی-سید محسن علوی‌پور

مقاله : دریدا و دوستلوق -فرد دالمایر

مقاله : لویناس فیلسوف دیگری -محمد جواد صافیان وسعیدMarch 25, 2021 کاویانی تبریز