آنا کارنینا / لئو تۏلستۏی (بیرینجی بؤلۆم)

آنا کارنینا / لئو تۏلستۏی (بیرینجی بؤلۆم)

 

بیرینجی حیصّه‌ (34 بؤلۆم)

 

قیصاص قیامته‌ قالماز

1-1
بۆتۆن خۏشبخت عائله‌لر بیر-بیرینه‌ بنزه‌ییر‌لر، بدبخت عائله‌لرین‌سه‌ هر بیری اؤزۆنه‌ گؤره‌ آیرې جۆر بدبخت دیر.

اۏبلۏنسکی‌لرین إوینده‌ عالَم بیر-بیرینه‌ دَڲمیشدی. آرواد أری‌نین اۏنلارېن إوینده‌ مۆربّییّه‌‌لیک إتمیش فرانسېز قادېن’لا‌ ایلگیده‌ اۏلدوغونو اؤرگنمیش و أرینه‌ بیلدیر‌میشدی کی، داها اۏنون’لا بیر إوده‌ یاشایا بیلمه‌یه‌جک. اۆچ گۆندن بری داوام إدَن بو دوروم هم أر’له‌ آروادا، هم عائله‌نین بۆتۆن عۆضو‌لرینه‌، هم ده‌ خیدمتچی‌لره‌ عذاب وئریردی. بۆتۆن عائله‌ عۆضو‌لری و خیدمتچی‌لر حیسّ إدیردیلر کی، آرتېق اۏنلارېن بیرگه‌ یاشاما‌لارې‌نېن آنلامې یۏخ دېر و هر هانسې بیر کاروانسارادا تصادۆفَن قارشېلاشمېش آدام‌لار بیر-بیری‌لرینه‌ اۏنلاردان – اۏبلۏنسکی‌لرین عائله‌ عۆضو‌لریندن‌ و خیدمتچی‌لریندن داها چۏخ باغلې دېر‌لار. آرواد اؤز اۏتاغېندان چېخمېردې، أر ایسه‌ اۆچ گۆن ایدی کی، إوه‌ گلمیردی. اوشاق‌لار مأیوس حالدا إوده‌ اۏیان-بویانا قاچېردېلار؛ اینگیلیس قادېن تَصَرّۆفات مۆدۆره‌سی’یله دالاشمېش و رفیقه‌سینه‌ مکتوب یازېب خواهیش إتمیشدی کی، اۏنا تزه‌ ایش یئری آختارسېن؛ یئمک پیشیرَن هله‌ دۆنَن ناهار واختې حَیَطدن چېخېب گئتمیشدی؛ مطبخده‌ ایشله‌ین قادېن و آرابا‌چې سۏن حاقّ-حئساب‌لارېنې ایسته‌ییردیلر.

مۆباحیثه‌دن اۆچ گۆن سۏنرا پرنس إستئپان آرکادیچ اۏبلۏنسکی – کۆبار عالَمده‌ اۏنو إستیوا چاغېرېردېلار – عادت إتدیڲی ساعاتدا، یانې سَحَر ساعات سککیزده‌ آروادې‌نېن یاتاق اۏتاغېندا یۏخ، اؤز کابینینده‌، توماج دیواندا یوخودان آیېلدې. سانکی یئنی‌دن دۏیونجا یاتماق ایسته‌ییرمیش کیمی، اؤز دۏلو، یاخشې بسلنمیش بَدَنی’یله‌ یایلې دیواندا بؤیرۆ اۆسته‌ چئوریلدی، اۆزۆنۆ بَرک-بَرک قوجاقلادېغې بالېشا باسدې؛ لاکین بیردن یئریندن‌ سېچرادې، دیواندا اۏتوروب گؤزلرینی آچدې.

“هه‌، هه‌، بو، نئجه‌ اۏلموشدو؟ – دئیه‌ گؤردۆڲۆ یوخونو خاطېرلایاراق دۆشۆنۆردۆ. – هه‌، هه‌، بو، نئجه‌ اۏلموشدو؟ آها! آلابین دارمشتادتدا ناهار وئریردی؛ یۏخ، یۏخ، دارمشتادت دَڲیلدی، نه‌سه‌ آمریکاسایاغې بیر یئر ایدی. هه‌، آما یوخودا دارمشتادت إله‌ آمریکادایدې. بَلی، بَلی، آلابین شۆشه‌ ماسا‌لاردا ناهار سۆفره‌سی آچمېشدې، ماسا‌لارسا اۏخویوردو: اېل میۏ تئسۏرۏ1، یۏخ، اېل میۏ تئسۏرۏ دَڲیل، داها یاخشې بیر شئی اۏخویوردولار، هله‌ کیچیک قرافین‌لر ده‌ واردې، اۏنلار هم ده‌ قادېن ایدی”، – دئیه‌ اۏ، اؤز یوخوسونو خاطېرلایېردې.

إستئپان آرکادیچین گؤز‌لری سئوینج’له‌ پارېلدادې و اۏ گۆلۆمسه‌یه‌رَک فیکره‌ گئتدی. “هه‌، یاخشې’یدې، چۏخ یاخشې’یدې. اۏرا‌دا أعلاء شئی‌لر چۏخ ایدی، آما بونو سؤز’له‌ دئمک، آیېق واختدا حتتا فیکرینده‌ تَصَوّۆر إتمک مۆمکۆن دَڲیل”. اۏ، ماهود پرده‌لردن بیری‌نین قېراغېندان ایچه‌ری‌ دۆشن ایشېق زۏلاغېنې گؤره‌رَک شن حالدا آیاق‌لارېنې دیواندان آشاغې سالدې، آروادې‌نېن تیکدیڲی (کئچن ایل آد گۆنۆ مۆناسیبتی’له‌ هديه‌ إتمیشدی) قېزېلې توماج’لا‌ ایشلَنمیش توفلی‌لرینی گئیدی و کؤهنه‌، دۏققوزیل‌لیک آلېشقان‌لېغېنه‌ اویقون اۏلاراق، آیاغا دورمازدان ألینی یاتاق اۏتاغېندا خالاتېنې آسدېغې یئره‌ اوزاتدې. و محض بو زامان نه‌ اۆچۆن آروادې‌نېن یاتاق اۏتاغېندا یۏخ، کابینده‌ یاتدېغېنې خاطېرلادې؛ اۆزۆنده‌کی‌ تَبَسّۆم غئیب اۏلدو و آلنېنې قېرېشدېردې.

“آه‌، آه‌، آه‌! آاا..” – اۏ، بۆتۆن اۏلوب-کئچن‌لری خاطېرلایاراق مېزېلداندې. آروادې’یلا آراسېندا باش وئرمیش اومو-کۆسۆنۆن بۆتۆن تفرّۆعاتې، دۆشدۆڲۆ دورومون چېخېلماز‌لېغې و هر شئیدن چۏخ اۏنا عذاب وئرَن اؤز گۆناهې یئنی‌دن خیالېندا جانلاندې.

“بَلی! اۏ باغېشلامایاجاق و باغېشلایا بیلمَز ده‌. أن دَهشتلی‌سی بو دېر کی، بۆتۆن گۆناه‌لار منده دیر، گۆناهکار منم، آما منیم تقسیریم یۏخ دېر. بۆتۆن مۆصیبت ده‌ بوندان عیبارت دیر، – دئیه‌ دۆشۆندۆ. – آه‌، آه‌، آه‌!” – بو قۏوغا‌نېن – اۏنون اۆچۆن أن آغېر تأثّۆراتېنې خاطېرلایاراق چاره‌سیزجه‌ دئییندی. اۏ، ألینده‌ آروادې اۆچۆن بؤیۆک بیر آرمود توتاراق، شن و ممنون حالدا تئاتردان إوه‌ قایېدارکن آروادېنې قۏناق اۏتاغېندا تاپمایاندا یاشامې‌نېن أن پیس آن‌لارېنې یاشامېشدې؛ اۏنو کابینده‌ ده‌ تاپمایاراق تعجّۆب‌’له‌نمیش و نهایت، یاتاق اۏتاغېندا ألینده‌ هر شئیی فاش إدَن اۏ لعنته‌گلمیش مکتوب’لا‌ گؤرمۆشدۆ.داییم أندیشه‌ ایچه‌ری‌سینده‌ اۏلان، چالېشقان، آما أری‌نین دایاز فیکیر‌لی بیر قادېن حئساب إتدیڲی دۏللی ألینده‌ مکتوب حرکت‌سیز حالدا اۏتوروب، دَهشَت، اومودسوز‌لوق و غضب دۏلو باخېش‌لار’لا أرینه‌ باخېردې.
– بو نه‌دیر؟ بو نه‌دیر؟ – دئیه‌ اۏ، مکتوبو گؤرسه‌ده‌رَک سۏروشموشدو.
إستئپان آرکادیچ هر دفعه‌ بونو خاطېرلادېغې زامان همیشه‌کی کیمی اۏلایېن اؤزۆندن داها چۏخ، آروادې‌نېن بو سؤز‌لرینه‌ نئجه‌ جاواب وئرمه‌سیندن ایضطیراب چکیردی.
اۏ دا بو دقیقه‌لرده‌ حددن آرتېق قباحَتلی بیر ایش اۆستۆنده‌ قفیلدن یاخالانان آدام‌لارېن دۆشدۆڲۆ دورومو یاشامېشدې. گۆناهېنېن اۆستۆ آچېلدېقدان سۏنرا آروادې‌نېن قارشې‌سېنا هانسې اۆز’له چېخاجاغېنې، اؤزۆنۆ نئجه‌ آپاراجاغېنې بیلمه‌میشدی. اؤزۆنۆ تحقیر اۏلونموش کیمی گؤرسَتمک، گۆناهې بۏینوندان آتماق، براعَت قازانماغا چالېشماق، عفو دیله‌مک، حتتا لاقئید قالماق عَوَضینه‌ – بونلارېن هامېسې اۏنون إتدیڲیندن‌ یاخشې اۏلاردې! – اۏنون اۆزۆنه‌ بیردن تامامی’یله‌ غئیری-ایرادی اۏلاراق (فیزیۏلۏژینی سئون إستئپان آرکادیچ “بئیین رئفلئکسی” دئیه‌ دۆشۆندۆ) آلېشقان‌لېق إتدیڲی مئهریبان و بونا گؤره‌ ده‌ چۏخ سفئح گؤرۆنن بیر تَبَسّۆم چؤکدۆ.
بو سفئح تَبَسّۆمۆ اۏ، اؤزۆنه‌ باغېشلایا بیلمیردی. دۏللی بو تَبَسّۆمۆ گؤردۆکده‌ جیسمانی آغرې دویموش کیمی دیکسیندی، طبیعَتین’له‌ خاص اۏلان قېزقېن‌لېق’لا اۏنا آمان‌سېز سؤزلر یاغدېردې و اۏتاقدان قاچېب گئتدی. همین واختدان بری اۏ، أرینی گؤرمَک ایسته‌میردی.
“بۆتۆن گۆناه‌لار بو سفئح تَبَسّۆمده‌ اۏلدو”، – دئیه‌ إستئپان آرکادیچ دۆشۆندۆ.
“آما نه‌ إتمه‌لی؟ نئجه‌ إتمه‌لی؟” – دئیه‌ چاره‌سیزجه‌سینه‌ اؤز-اؤزۆنه‌ دئیینیر و وئردیڲی سوالا‌ جاواب تاپمېردې.

1-2
إستئپان آرکادیچ اؤزۆنه‌ مۆناسیبتده‌ دۆز آدام ایدی. اؤزۆنۆ آلداتماغې و إتدیڲی حرکتدن إله‌بیل پئشمان اۏلدوغونا اینانماغې باجارمېردې. اۏ – اۏتوز دؤرد یاشلې، تئز-تئز عئشقه‌ دۆشن، یاراشېقلې بیر کیشی بئش ساغ و ایکی اؤلمۆش اوشاغېن آناسېنې، اؤزۆندن آنجاق بیر یاش کیچیک اۏلان آروادېنې سئومه‌دیڲی اۆچۆن ایندی پئشمانچې‌لېق حیسّی دویا بیلمَزدی. اۏ یالنېز إتدیڲی حرکتی آروادېندان یاخشې گیزله‌ده‌ بیلمه‌دیڲی اۆچۆن پئشمان ایدی. آما دۆشدۆڲۆ دورومون بۆتۆن آغېرلېغېنې حیسّ إدیر، آروادېنا، اوشاق‌لارېنا و اؤزۆنه‌ یازېغې گلیردی. بلکه‌ ده‌ بو خبرین آروادېنا بو قَدَر إتکی إده‌جه‌ڲینی ایلک اؤنجه‌دن بیلسه’یدی، اؤز گۆناه‌لارېنې آروادېندان داها یاخشې گیزلَتمه‌ڲی باجاراردې. اۏ، هئچ زامان بو مسأله‌نی عمللی-باشلې گؤتۆر-قۏی إتمه‌میشدی، آما توتقون شکیلده‌ بیلیردی کی، آروادې اۏنون خیانتینی چۏخدان دویسا دا، بو مسأله‌یه‌ بارماق آرا‌سې باخېر. حتتا إله‌ دۆشۆنۆردۆ کی، آرتېق اۆزۆلمۆش، قۏجالمېش، گؤزَل‌لیڲینی ایتیرمیش و هئچ نه’یله‌ دیققتی جلب إتمه‌یَن ساده‌ بیر قادېن، یالنېز اوشاق‌لارې‌نېن مئهریبان آنا‌سې اۏلان آروادې مسأله‌یه‌ عدالَت’له‌ یاناشدېقدا حتتا گۆذشته‌ گئتمه‌لی دیر. آما بونون تام عکسی اۏلدو.
“آه‌، دَهشَت دیر‌! آی، آی، آی! دَهشَت دیر‌! – دئیه‌ إستئپان آرکادیچ اؤز-اؤزۆنه‌ دئیینیر و هئچ بیر قرارا گله‌ بیلمیردی. – بو اۏلایا قَدَر هر شئی نئجه‌ ده‌ یاخشې’یدې، نئجه‌ ده‌ یاخشې یاشایېردېق! اۏ، یاشامېندان راضې’یدې، اوشاق‌لارېی’لا‌ خۏشبختییدی، اۏنا هئچ بیر شئیده‌ مانع اۏلموردوم، اوشاق‌لار’لا‌، تَصَرّۆفات’لا‌ اۆره‌ڲی ایسته‌دیڲی کیمی مشغول ایدی. دۆز دیر، اۏ قادېنېن بیزیم إوده‌ مۆربّییّه‌‌لیک إتمه‌سی یاخشې اۏلمادې. هئچ یاخشې اۏلمادې! اؤز مۆربّییّه‌ن’له سئویشمکده‌ نه‌سه‌ بیر کۏبودلوق، بایاغې‌لېق وار! آما بو اۏ قَدَر گؤزَل مۆربّییّه‌یدی کی (اۏ، م-للئ رۏلاندېن قارا فندگیر گؤزلرینی و تَبَسّۆمۆنۆ گؤزلری‌نین قارشې‌سېنا گتیردی)! آما نه‌ قَدَر کی اۏ، بیزیم إوده’‌یدی، من هئچ بیر شئیه‌ یۏل وئرمیردیم. هر شئیدن پیسی بو دېر کی، اۏ آرتېق… إله‌ بیل قصدَن بختیم گتیرمیر! آی، آی، آی! آما نه‌ إدیم، نه‌ چاره‌ تاپېم؟” لاکین بو سوالا‌ یاشامېن أن مۆرَکَّب، أن حَلّ إدیلمز مسأله‌لره‌ وئردیڲی عۆمومی جاوابدان ساوایې، باشقا بیر جاواب یۏخ ایدی. جاوابسا بویدو کی، گۆنۆن طلبی’یله‌ یاشاماق، یانې فیکرینی داغېتماق و اونوتماق لازېمدې. آما یوخویا دالېب هر شئیی اونوتماق آرتېق اۏلمازدې، قرافین-قادېن‌لارېن اۏخودوغو اۏ موسیقییه‌ قایېتماق، أن آزېندان، گئجه‌یه‌ قَدَر مۆمکۆن دَڲیلدی؛ دئمک، یاشامېن یوخوسونا غرق اۏلوب اونوتماق لازېمدې.

“گؤرَک نه‌ اۏلاجاق”، – إستئپان آرکادیچ اؤز-اؤزۆنه‌ دئدی و آیاغا قالخېب گؤڲ‌ ایپک آستارلې بۏز خالاتېنې گئیدی، قۏتازلې کمرینه‌ ایلگک ووردو و گئنیش سینه‌سینی هاوا’یلا دۏلدوروب، کؤک بَدَنینی آسان‌لېق’لا داشېیان أڲری آیاق‌لارېنې قطعیَّت’له‌ آتاراق پنجره‌یه‌ یاخېنلاشدې، پرده‌نی قالدېردې و بَرکدن زنگ چالدې. زنگ سَسینی إشیدن کیمی کؤهنه‌ دۏستو کامئردینئر ماتوئی پالتار، اوزون‌بۏغاز چکمه‌ و تئلئقرام گتیره‌رَک ایچه‌ری‌ گیردی. ماتوئیین دالېنجا دَللَک تاراش لوازیماتې’یلا گلدی.

– ایداره‌دَن کاغېذ وارمې؟ – دئیه‌ إستئپان آرکادیچ تئلئقرامې آلېب، گۆزگۆنۆن قاباغېندا اۏتوراراق سۏروشدو.
– ماسانېن اۆستۆنده‌ دیر، – دئیه‌ ماتوئی سوال‌إدیجی و مئهریبان نظرلر’له‌ آغاسېنا باخېب جاواب وئردی. بیر آز گؤزله‌دیکدن سۏنرا حیله‌گر بیر تَبَسّۆم’له‌ علاوه‌ إتدی: – فایتۏن صاحابې آدام گؤندَرمیشدی.
إستئپان آرکادیچ جاواب وئرمه‌دی، یالنېز گۆزگۆده‌ ماتوئیه‌ باخدې؛ اۏنلارېن گۆزگۆده‌ راستلاشان باخېش‌لارېندان بیر-بیرینی نئجه‌ آنلادېق‌لارېنې گؤرمَک اۏلاردې. إستئپان آرکادیچین باخېش‌لارې سانکی سۏروشوردو: “بونو منه‌ نه‌ اۆچۆن دئییرسن؟ مَڲَر دورومون نئجه‌ اۏلدوغونو اؤزۆن بیلمیر‌سن؟” ماتوئی أل‌لرینی ژاکئتینین جیبینه‌ سۏخوب آیاق‌لارېنې آرالادې و سوساراق، مئهریبان‌لېق’لا، خفیفجه‌ گۆلۆمسه‌یه‌رَک آغاسېنا باخدې.

– من دئمیشدیم کی، بازار گۆنۆ گلسین، اۏ واختا قَدَر ناحاق یئره‌ نه‌ سیزی، نه‌ ده‌ اؤزۆنۆ ناراحات إله‌مه‌سین، – دئیه‌ ماتوئی، گؤرۆنۆر، ایلک اؤنجه‌دن ها-زېرلادېغې جۆمله‌نی دئدی.

إستئپان آرکادیچ ماتوئیین هَنَک إتمک و دیققتی اؤزۆنه‌ جلب إتمک ایسته‌دیڲینی آنلادې. تئلئقرامې آچاراق اۏخودو، هر زامان اۏلدوغو کیمی تحریف إدیلمیش سؤز‌لری فیکرینده‌ تخمینی اۏلاراق دۆزۆب قۏشدو و گۆلۆمسه‌دی.

– ماتوئی، باجېم آننا آرکادیئونا صاباح بورادا اۏلاجاق، – اوزون، قېورېم باکئنبارد‌لارې آراسېندا چهرایې یۏل آچان دللـه‌ڲین دری‌سی ایشېلدایان یومشاق ألینی ساخلایاراق دئدی.

– آللاها شۆکۆر، – ماتوئی دئدی و بو جاوابې’یلا آغا‌سې کیمی، اؤزۆنۆن ده‌ بو گلیشین اؤنَمی‌نی، یانې إستئپان آرکادیچین سئویملی باجې‌سې آننا آرکادیئونا‌نېن أر’له‌ آروادې بارېشدېرماغا کؤمَک إده‌جه‌ڲینی آنلادېغېنې گؤرسَتدی.

– تک گلیر، یۏخ’سا أری’یله‌؟ – ماتوئی سۏروشدو.

إستئپان آرکادیچ دیلله‌نه‌ بیلمه‌دی، چۆنکی دَللَک اۏنون اۆست دۏداغې’یلا مشغولویدو، اۏ یالنېز بارماغې‌نېن بیرینی قالدېردې. ماتوئی گۆزگۆده‌ باشېنې ترپه‌ده‌رَک آنلادېغېنې بیلدیردی.

– دئمه‌لی، تک گلیر. یوخارېداکې اۏتاغې حاضېرلا‌یېممې؟

– داریا آلئکساندرۏونایا خبر وئر، اۏ، نئجه‌ دئسه‌، إله‌ ده‌ إدرسن.

– داریا آلئکساندرۏونایا؟ – دئیه‌ ماتوئی شۆبهه’‌یله‌ تکرار إتدی.

– هه‌، خبر وئر. تئلئقرامې دا آپار وئر، گؤر نه‌ دئییر. “یۏخلا‌ماق ایسته‌ییرسینیز”، – ماتوئی آنلادې، آنجاق:

– باش اۆسته‌، – دئیه‌ جاواب وئردی.

ماتوئی جېرېلدایان اوزون‌بۏغاز چکمه‌لریی’له آغېر-آغېر آددېملایاراق ألینده‌ تئلئقرام قایېدېب گلدیکده‌ إستئپان آرکادیچ آرتېق أل-اۆزۆنۆ یوموش، ساچ‌لارېنې دارامېشدې، ایندی‌سه‌ گئیینمه‌ڲه‌ حاضېرلاشېردې. دَللَک چۏخدان گئتمیشدی.

– داریا آلئکساندرۏونا تاپشېردې، سیزه‌ دئییم کی، اۏنلار إودن چېخېب گئدیرلـر. دئدی کی، قۏی اؤزۆ – یانې سیز – نئجه‌ ایسته‌ییر’سه‌، إله‌ ده‌ إتسین، – ماتوئی یالنېز گؤز‌لری’یله‌ گۆله‌رَک دئدی و أل‌لرینی جیبینه‌ قۏیوب، باشېنې یانا أڲه‌رَک گؤزلرینی آغاسېنا زیلله‌دی.
إستئپان آرکادیچ دینمه‌دی. سۏنرا اۏنون یاراشېقلې اۆزۆنده‌ مئهریبان، آما بیر آز یازېق بیر تَبَسّۆم گؤرۆندۆ.
– آ؟ ماتوئی؟ – باشېنې یېرغالایاراق دئدی.
– عئیبی یۏخ دېر، آغام، دۆزه‌لر، – ماتوئی دئدی.
– دۆزه‌لر؟
– ألبتّه‌.
– دۏغرودان؟ کیم‌ دیر اۏراداکې؟ – دئیه‌ إستئپان آرکادیچ قاپې‌نېن آرخاسېندا قادېن پالتارې‌نېن خېشېلتې‌سېنې إشیده‌رک سۏروشدو.
– منم، – مؤحکَم و خۏش قادېن سَسی إشیدیلدی و دایه‌ ماتریۏنا فیلیمۏنۏونا‌نېن جیدّی، چۏپور صیفَتی قاپې‌نېن آراسېندان گؤرۆندۆ.
– نه‌ اۏلوب، ماتریۏشا؟ – إستئپان آرکادیچ قاپېیا یاخېنلاشاراق دئدی.
إستئپان آرکادیچ آروادې‌نېن قارشې‌سېندا تام گۆناهکار اۏلدوغونا و بونو اؤزۆ ده‌ حیسّ إله‌دیڲینه‌ باخمایاراق، إوده‌کی‌لرین هامېسې، حتتا داریا آلئکساندرۏونانېن أساس دۏستو اۏلان دایه‌ ده‌ اۏنون طرفینده‌یدی.
– هه‌، نه‌ وار؟ – دئیه‌ اۏ، غمگین-غمگین سۏروشدو.
– سیز گئدین، آغا، یئنه‌ عۆذر ایسته‌ڲین. بلکه‌ آللاه‌ کؤمَک إله‌دی. چۏخ عذاب چکیر، آدامېن یازېغې گلیر، إوین ده‌ سلیقه‌-ساهمانې قاچېب. اوشاق‌لارا رَحم إتمک لازېم دېر، آغا. عیناد إتمه‌ڲین، آغا. نه‌ إتمک اۏ‌لار! گؤڲلۆ با‌لېق ایسته‌یه‌نین…
– آخې منی یانېنا بوراخمایاجاق…
– سیز أل چکمه‌یین. آللاه‌ کریمدیر، آللاها دوعا إدین، آغا، آللاها یالوارېن.
– یاخشې، سن گئت، – إستئپان آرکادیچ بیردن قېزاراراق دئدی. – هه‌، کؤمَک إله‌، گئیینیم، – قطعی حرکت’له‌ خالاتې چیڲنیندن‌ آتاراق اۆزۆنۆ ماتوئیه‌ توتوب دئدی.
ماتوئی آغاسې‌نېن کؤینه‌ڲینی ألینده‌ نۏختا کیمی حاضېر توتاراق اۏنون اۆستۆنده‌کی گؤزه‌ گؤرۆنمه‌ڲن بیر شئیی اۆفۆردۆ و ممنونییت’له‌ کؤینه‌ڲی آغاسې‌نېن بسلنمیش بَدَنینه‌ کئچیرتدی.

1-3
إستئپان آرکادیچ گئییندیکدن سۏنرا اۆستۆنه‌ عطیر سپدی، کؤینه‌ڲی‌نین قۏل‌لارېنې دۆزَلتدی، آلېشقان‌لېق إتدیڲی حرکت’له‌ پاپیرۏسونو، پول کیسه‌سینی، کیبریتینی، برئلۏک آسېلمېش ایکی‌قات زنجیرلی ساعاتېنې جیب‌لرینه‌ سۏخدو و دستمالېنې چېرپېب باشېنا گلَن بدبخت‌لیڲه‌ باخمایاراق، اؤزۆنۆ تمیز، عطیر‌لی، ساغلام و جیسمن گۆمراه‌ حیسّ إده‌رَک هر آیاغې اۆستۆنده‌ اؤزۆنۆ یۆنگۆلجه‌ أسدیره‌-أسدیره‌ یئمک اۏتاغېنا گیردی؛ بورادا ماسانېن اۆستۆنه‌ قۏیولموش قهوه‌، مکتوب‌لار و ایداره‌دَن گلَن کاغېذ‌لار اۏنو گؤزله‌ییردی.
اۏ، مکتوب‌لارې اۏخودو. مکتوب‌لاردان بیری – آروادې‌نېن مالیکانه‌سینده‌کی مئشه‌نی آلماق ایسته‌یَن تاجیردن گلَن مکتوب چۏخ خۏشاگلمز ایدی. بو مئشه‌نی ساتماق لازېمدې، آما ایندی آروادې’یلا بارېشانا قَدَر بو باره‌ده‌ صؤحبَت ده‌ گئده‌ بیلمَزدی. أن پیسی اۏ ایدی کی، بونون’لا دا آروادې’یلا بارېشماق مسأله‌سینه‌ مادّی ماراق قارېشمېش اۏلوردو. بو ماراغې أساس توتاجاغې فیکری، یانې مئشه‌نی ساتماق اۆچۆن آروادې’یلا بارېشماغا چالېشاجاغې فیکری اۏنو تحقیر إدیردی. إستئپان آرکادیچ مکتوب‌لارې اۏخویوب قورتاردېقدان سۏنرا ایداره‌دَن گلَن کاغېذ‌لارې اؤزۆنه‌ طرف چَکدی، ایکی ایشی جلد وَرَقله‌ییب، قلم’له‌ بیر نئچه‌ قئید آپاردې، سۏنرا ایش‌لری کنارا ایتلیه‌رَک قهوه‌نی گؤتۆردۆ؛ قهوه‌ ایچه‌-ایچه‌ هله‌ نم اۏلان سَحَر قزئتینی آچېب اۏخوماغا باشلادې.

إستئپان آرکادیچ چۏخ دا ایفراطا وارمایان، آما أکثریيَّتین طرفدار اۏلدوغو بیر ایستیقامت توتان لیبئرال فیکیر‌لی قزئت آلېر و اۏخویوردو. آما نه‌ عئلم، نه‌ صنعت، نه‌ سیاسَت’له‌ ماراقلانمادېغېنا باخمایاراق، اۏ، بۆتۆن بو مسأله‌لره‌ أکثریيَّتین و اۏخودوغو قزئتین نؤقطه‌یی-نظریی’له باخېر و بو باخېشېنې یالنېز أکثریيَّت اؤز رأیینی دَڲیشدیکده‌ دَڲیشیردی، داها دۏغروسو، اۏ، اؤز باخېش‌لارېنې دَڲیشمیردی، باخېش‌لار اؤز‌لری حیسّ إدیلمه‌دن اۏندا دَڲیشیک‌لیڲه‌ اوغرایېردې.

إستئپان آرکادیچ ایستیقامه‌ت‌لری ده‌، باخېش‌لارې دا اؤزۆ سئچمیردی، بو ایستیقامت و

باخېش‌لار اؤز‌لری اۏنا طرف گلیردی، نئجه‌ کی، بؤرک، یاخود سۆرتۆک اۆچۆن فۏرما سئچمه‌زدی، باشقا‌لارې هانسېندان گئیینه‌ردی‌’سه، اۏ دا اۏنلاردان گئیینه‌ردی. کۆبار جمعيّتده‌ یاشادېغې و عادَتَن، یئتکین‌لیک دؤورۆنده‌ اینکیشاف إتمه‌ڲه‌ باشلایان بَلیرمیش زئیینی چالېشمایا‌ إحتیاج دویدوغو اۆچۆن اۏنا بؤرک لازېم اۏلان کیمی، باخېش‌لارا دا یییه‌لنمک ضرورییدی. أڲر اۏ، لیبئرال ایستیقامتی اؤز مۆحیطیند‌ن بیر چۏخ آدام‌لارېن طرفدار اۏلدوغو مۆحافیظه‌کار ایستیقامتدن اۆستۆن توتوردوسا، بو اۏندان ایره‌لی گلمیردی کی، لیبئرال ایستیقامتی داها عاغېللې‌ حئساب إدیر، بونون نه‌دنی لیبئرال ایستیقامتین اۏنون یاشام طرزینه‌ داها چۏخ اویقون گلمسییدی. لیبئرال پارتییاسې روسییه‌ده‌ هر شئیین پیس اۏلدوغونو دئییردی و دۏغرودان دا، إستئپان آرکادیچین بۏرجو چۏخ، پولوسا حددن آرتېق آز ایدی. لیبئرال پارتییاسې دئییردی کی، نیکاح گئریده‌ قالمېش کؤهنه‌ بیر قایدادېر و اۏنو یئنی‌دن قورماق لازېم دېر و دۏغرودان دا، عائله‌ یاشامې إستئپان آرکادیچه‌ چۏخ آز سئوینج گتیریردی، اۏنو اؤز طبیعَتین’له‌ ضیدّ اۏلاراق یالان دانېشماغا و ایکی‌اۆزلۆلۆک إتمه‌ڲه‌ وادار إله‌ییردی. لیبئرال پارتییاسې دئییردی، داها دۏغروسو، بو فیکیرده‌یدی کی، دین أها‌لی‌نین وحشی طبقه‌سی اۆچۆن جیلۏو کیمی بیر شئی ‌دیر و دۏغرودان دا، إستئپان آرکادیچ حتتا قېسا سۆرَجلی عیبادته‌ بئله‌ آیاق‌لارېندا آغرې حیسّ إتمَزدن تاب گتیره‌ بیلمیردی و آنلاماقدا چتین‌لیک چکیردی کی، آخیرت دۆنیاسې حاقّېنداکې بۆتۆن بو قۏرخونج و طَمطَراقلې‌ سؤزلر نه‌یه‌ لازېم دېر، بیر حالدا کی إله‌ بو دۆنیادا دا چۏخ شن یاشاماق مۆمکۆن دیر. بونون’لا بیرلیکده‌ شن هنَک‌لری سئون إستئپان آرکادیچ “أجداد‌لارېن’لا فخر إتمک ایسته‌ییرسَن’سه‌، رۆریکین اۆزه‌رینده‌ دایانمامالې، اینسان‌لارېن أجدادې اۏلان مئیموندان ایمتیناع إتمه‌مه‌لی‌سن” دئمک’له‌ بعضن ساکیت بیر آدامې حئیرَته‌ سالماقدان خۏشلانېردې. بئله‌جه‌، لیبئرال ایستیقامت إستئپان آرکادیچ اۆچۆن آلېشقان‌لېغا چئوریلمیشدی و اۏ، اؤز قزئتینی باشېندا خفیف بیر دومان یاراتدېغې اۆچۆن ناهاردان سۏنرا چکدیڲی سیقار کیمی سئویردی. اۏ، قزئتین باش مقاله‌سینی اۏخودو؛ بو مقاله‌ده‌ دئییلیردی کی، بیزیم دؤورۆمۆزده‌ رادیکالیزمین إله‌بیل بۆتۆن مۆها-فیزکار عؤنصور‌لری اودماق قۏرخوسو و إله‌بیل اینقیلاب أژدهاسېنې بۏغماق اۆچۆن حؤکۆمتین قطعی تدبیر‌لره‌ أل آتماغا بۏرجلو اۏلماسې حاققېندا فریاد قۏپارماق تامامی’یله‌ عبَث دیر؛ چۆنکی، عکسینه‌، “بیزیم فیکریمیزجه‌، أصل تهلۆکه‌ خیا‌لی اینقیلاب أژدهاسېندا دَڲیل، ترقّینی لنگیدن دبلی‌لیڲین عیناد گؤرسَتمه‌سینددیر” و ای.آ. إستئپان آرکادیچ ماليّه‌ مسأله‌لری حاققېندا یازېلمېش اۏ بیری مقاله‌نی ده‌ اۏخودو؛ بورادا بئنتام و میللین آدې چکیلیر، ناظیر‌لیڲی سانجماق اۆچۆن إیهام‌لار إدیلیردی. اۏ، اؤزۆنه‌مخصوص فراسَت’له بئله‌ سانجمالارېن آنلامېنې تئز آنلایېر، کیمین کیمی سانجدېغې‌نېن، إیهام‌لارېن هانسې مسأله‌ اۆستۆنده‌ کیمه‌ یؤنَلدیڲی‌نین فرقینه‌ وارېر و هر زامان اۏلدوغو کیمی بوندان لَذَّت آلېردې. لاکین بو گۆن ماتریۏنا فیلیمۏنۏونا‌نېن مصلحَتینی و إوده‌کی قارېشېق‌لېغې خاطېرلاماسې بو لَذَّتی زَهَره‌ چئویریردی. اۏ، قراف بئیستین، دئییله‌نه‌ گؤره‌، ویسبادئنه‌ گئتمه‌سی، آغارمېش ساچ‌لارې قارالتماغېن مۆمکۆن اۏلماسې، یۆنگۆل بیر کارئتین ساتېلدېغې و گنج بیر خانېمېن تکلیفی حاقّېنداکې خبر‌لری ده‌ اۏخودو، آما

بو معلومات‌لار أوّل‌لر اۏلدوغو کیمی اۏندا ساکیت و ایستئهزالې بیر ممنونلوق یاراتمادې.

قزئتی اۏخودوقدان و ایکی فینجان قهوه‌ ایچیب یاغ’لا‌(یاغلا) چؤرک یئدیکدن سۏنرا آیاغا قالخدې، چؤرک قېرېنتې‌لارېنې ژیلئتی‌نین اۆستۆند‌ن چېرپدې و گئنیش سینه‌سینی گره‌رَک شن-شن گۆلۆمسه‌دی، آنجاق بو تَبَسّۆمۆ دۏغوران اۆره‌ڲینده‌کی‌ سئوینج دَڲیل، یئدیڲینی یاخشې هضم إتمه‌سییدی.

بو شن تَبَسّۆمسه‌ اۏنا درحال هر شئیی خاطېرلاتدې و اۏ فیکره‌ گئتدی.

قاپې‌نېن آرخاسېندا ایکی اوشاق سَسی إشیدیلدی (إستئپان آرکادیچ کیچیک اۏغلو قریشا‌نېن و بؤیۆک قېزې تانیا‌نېن سَس‌لرینی تانېدې). اۏنلار نه‌’یسه‌ گتیرَرکن آشېرمېشدې‌لار.

– من سنه‌ دئدیم کی، آدام‌لارې دامېن اۆستۆنه‌ میندیرمک اۏلماز، – قېز اینگیلیس‌جه‌ قېشقېردې، – ایندی اؤزۆن یېغېشدېر!

“هر شئی دۏلاشېق دۆشۆب، – دئیه‌ إستئپان آرکادیچ دۆشۆندۆ، – بو دېر، اوشاق‌لار باشلې-باشېنا قالېب، هارا گلدی قاچېرلار”. اۏ، قاپېیا یاخېنلاشېب اوشاق‌لارې سَسله‌دی. اۏنلار قاطار-قاطار اۏینادېق‌لارې مۆجرۆنۆ کنارا توللایېب آتالارې‌نېن اۏتاغېنا گیردیلـر.

آتاسې‌نېن سئویملی‌سی اۏلان قېز جسارَت’له‌ قاچېب إستئپان آرکادیچی قوجاقلادې و هر زامان اۏلدوغو کیمی آتاسې‌نېن باکئنبارد‌لارېندان یایېلان تانېش عطیر ایییندَن خۏشلاناراق گۆله‌-گۆله‌ اۏنون بۏینوندان آسېلېب قالدې. نهایت، آتاسې‌نېن أڲیلمیش دورومدا دورماقدان قېزارمېش، مئهریبان‌لېق’لا گۆلۆمسه‌ین اۆزۆند‌ن اؤپۆب، قۏل‌لارېنې آشاغې سالدې و قاچېب گئتمک ایسته‌دی؛ آما آتا‌سې اۏنو بوراخمادې. – آنان نه‌ إدیر؟ – ألینی قېزې‌نېن یومشاق، ظریف بۏینوندا گزدیره‌رک سۏروشدو. – سلام، – سۏنرا اۏنون’لا سلاملاشان اۏغلونا گۆلۆمسه‌یه‌رَک دئدی.إستئپان آرکادیچ اۏغلونو آز سئودیڲینی آنلایېردې و هر زامان بونو حیسّ إتدیرمه‌مه‌ڲه چالېشېردې؛ لاکین اوشاق بونو بیلدیڲیندن‌ آتاسې‌نېن سۏیوق تَبَسّۆمۆنه‌ گۆلۆمسه‌یه‌رَک جاواب وئرمه‌دی.

– آنام؟ دوروب، – دئیه‌ قېز جاواب وئردی.

إستئپان آرکادیچ کؤکس اؤتۆردۆ. “دئمک، یئنه‌ ده‌ بۆتۆن گئجه‌نی یاتمایېب”، – دئیه‌ دۆشۆندۆ.

– اؤزۆنۆ یاخشې حیسّ إدیرمی؟

قېز بیلیردی کی، آتاسې’یلا آناسې‌نېن آرا‌سې دَڲیب، بونا گؤره‌ ده‌ آنا‌سې اؤزۆنۆ یاخشې حیسّ إده‌ بیلمَزدی و آتا‌سې دا بونو بیلمه‌لی دیر، آما بو باره‌ده‌ سۏروشاراق اؤزۆنۆ بیلمه‌مزلیڲه‌ وورور. اۏ دېر کی، قېز آتاسې‌نېن عَوَضینه‌ قېزاردې. إستئپان آرکادیچ درحال بونو آنلادې و اوتاندېغېندان اۏ دا قېزاردې. – بیلمیرَم، – دئیه‌ قېز جاواب وئردی. –

آنام بو گۆن منه‌ دَرس اۏخوماغې یۏخ، میس قول’لا‌ ننه‌م‌گیله‌ گزمه‌ڲه‌ گئتمه‌ڲی تاپشېردې.

– یاخشې، گئت، تانیاجان. دایان-دایان، – قېزېنې ساخلایېب، ظریف ألینی تومارلا‌یا-تومارلا‌یا دئدی.

دۆنَن بوخارې‌نېن اۆستۆنه‌ قۏیدوغو کانفئت قوطوسونو گؤتۆرۆب قېزې‌نېن سئودیڲی کانفئت‌لردن ایکی‌سینی – بیری شۏکۏلاتلې، بیریسه‌ کِرِملی – سئچیب اۏنا وئردی.

– بو، قریشانېندېر؟ – قېز شۏکۏلاتلې کانفئتی گؤرسه‌دیب دئدی.

– هه‌، هه‌. – إستئپان آرکادیچ قېزې‌نېن چیڲین‌لرینی تومارلایېب ساچ‌لارېندان، بۏینوندان اؤپدۆ و گئتمه‌سینه‌ ایجازه‌ وئردی. – کارئت حاضېر دېر، – ماتوئی دئدی.
– هه‌، بیر قادېن دا خواهیش اۆچۆن گلیب، – دئیه‌ علاوه‌ إتدی.

– چۏخدان بورادا دېر؟ – إستئپان آرکادیچ سۏروشدو.

– یارېم ساعات اۏ‌لار.

– سنه‌ نئچه‌ دفعه‌ تاپشېرمېشام کی، درحال گلیب خبر وئر!

– هئچ اۏلماسا قهوه‌نی ایچیب قورتارماغا ایمکان وئرمه‌لی’یدیم، یا یۏخ؟ – ماتوئی إله‌ دۏستیانا – کۏبود تۏن’لا‌ دئدی کی، بو سؤز‌لره‌ آجېقلانماق مۆمکۆن دَڲیلدی.

– یاخشې، تئز ایچه‌ری‌ دعوت إله‌، – اۏبلۏنسکی ناراضې‌لېق’لا‌ اۆز-گؤزۆنۆ تورشوداراق دئدی.

خواهیشه‌ گلَن قادېن – شتابس-کاپیتان کا‌لینینا غئیری-مۆمکۆن و أساس‌سېز بیر شئیدن اؤترۆ تمَنّا إدیردی؛ لاکین إستئپان آرکادیچ اؤز عادتینه‌ صادیق قالا‌راق قادېنې أڲلَشدیردی، دیققت’له‌، سؤزۆنۆ کسمَزدن اۏنو دینله‌دی و کیمه‌ نئجه‌ مۆراجیعت إتمه‌سی باره‌سینده‌ اۏنا یان-یؤوره‌لی مصلحَت وئردی، حتتا قادېنا کؤمَک إده‌ بیله‌جک بیر شخصه‌ ایری، داغېنېق، قشنگ و آیدېن خط’له، هَوَس’له‌ سلیس بیر مکتوب یازدې. شتابس-کاپیتان کا‌لینینا گئتدیکدن سۏنرا إستئپان آرکادیچ بؤرکۆنۆ گؤتۆرۆب دایاندې، نه‌’یسه‌ اونودوب-اونوتمادېغېنې خاطېرلاماغا چالېشدې. بَللی اۏلدو کی، اونوتماق ایسته‌دیڲیندن، یانې آروادېندان باشقا هئچ نه‌ اونوتمایېب.

“آه‌، هه‌!” – دئیه‌ باشېنې آشاغې سالدې و اۏنون قشنگ اۆزۆ غمگین ایفاده‌ آلدې. “گئدیم، یۏخ’سا گئتمه‌ڲیم؟” – اؤز-اؤزۆنه‌ دئدی. ایچه‌ری‌دن گلَن بیر سَس دئییردی کی، گئتمک لازېم دَڲیل، بورادا ساختا‌لېقدان باشقا بیر شئی اۏلا بیلمَز، آروادې’یلا اۏلان مۆناسیبتینی دۆزَلتمک، یۏلونا قۏیماق غئیری-مۆمکۆن دیر، چۆنکی آروادېنې یئنی‌دن جاذیبه‌دار و ایستک اۏیاداجاق بیر قادېنا چئویرمک، یاخود اۏنون اؤزۆنۆ سئومه‌ڲی باجارمایان بیر قۏجایا دؤندرمک مۆمکۆن دَڲیل. ایندی بوندان یالان و ساختا‌لېقدان باشقا بیر شئی چېخمایاجاق؛ ساختاکار‌لېق و یالانچېلېقسا اۏنون

طبیعَتین’له‌ یاد ایدی.

“لاکین گئج-تئز اۏنون’لا دانېشماق لازېم گله‌جَک؛ آخې بو دوروم همیشه‌لیک قالا‌ بیلمَز”، – دئیه‌ جسارَتینی تۏپلاماغا چالېشدې. سینه‌سینی دیکَلتدی، پاپیرۏس چېخارتدې، یاندېردې، ایکی قوللاب ووروب اۏنو صدف کۆل‌قابېیا آتدې، ایتی آددېم‌لار’لا قاران‌لېق قۏناق اۏتاغېندان کئچدی و آروادې‌نېن یاتاق اۏتاغې‌نېن قاپې‌سېنې آچدې.

1-4

داریا آلئکساندرۏونا اۏتاغا داغېلمېش أشیا‌لارېن آراسېندا، قاپې‌سې آچېق شیفۏنئرین قارشې‌سېندا دایانېب نه‌سه‌ آختارېردې؛ أڲنینده‌ کۏفتا واردې، بیر واخت‌لار گۆر و قشنگ اۏلان، ایندی‌سه‌ سئیره‌لمیش ساچ‌لارېنې بۏینونون آرخاسېندا سانجاق’لا‌مېشدې، اۆزۆ آرېقلایېب اوزانمېش، آرېق‌لېقدان بَرَلمیش گؤز‌لری قۏرخو’یلا دۏلموشدو. أری‌نین آیاق سَس‌لرینی إشیدیب دایاندې، قاپېیا طرف باخېب اۆزۆنه‌ نیفرت دۏلو سرت ایفاده‌ وئرمه‌ڲه‌ چالېشدې. اۏ، أریندن‌ و قارشې‌داکې گؤرۆشدن قۏرخدوغونو حیسّ إدیردی. بو اۆچ گۆنده‌ أن آزې اۏن دفعه‌ إتمک ایسته‌دیڲی شئیی یئنه‌ ده‌ إله‌مه‌ڲه‌ چالېشېردې: آنا‌سېگی’له گئتمزدن أوّل اؤزۆنۆن و اوشاق‌لارېن أشیا‌لارېنې آیېرېب یېغماق ایسته‌ییردی، آنجاق بونا یئنه‌ تَرَدّۆد إدیردی؛ لاکین أوّل‌لر اۏلدوغو کیمی، ایندی ده‌ اؤز-اؤزۆنه‌ دئییردی کی، بو، بئله‌ قالا‌ بیلمَز، اۏ، نه‌سه‌ إتمه‌لی دیر، أرینی جزالاندېرمالې، اۏنو رۆسوای إتمه‌لی، أری‌نین اۏنا ووردوغو آغرې‌نېن هئچ اۏلماسا آز بیر حیصّه‌سی اۆچۆن اۏندان قیصاص آلمالې’یدې. اۏ، هله‌ ده‌ أرینی آتېب گئده‌جه‌ڲینی دئییردی، لاکین حیسّ إدیردی کی، بو، مۆمکۆن دَڲیل؛ بو اۏنا گؤره‌ مۆمکۆن دَڲیلدی کی، اۏ، إستئپان آرکادیچی اؤز أری حئساب إله‌مکدن و اۏنو سئومکدن ایمتیناع إتمه‌ڲی باجارمېردې. بوندان باشقا، اۏ حیسّ إدیردی کی، أڲر بورادا، اؤز إوینده‌ بئش اوشاغېنا باخماغا گۆج’له‌ ماجال تاپېرسا، اوشاق‌لار’لا‌ برابر گئده‌جک‌لری یئرده‌ اۏنلار اۆچۆن داها پیس اۏلاجاق. اۏنسوز دا بو اۆچ گۆن ایچینده‌ سۏن‌بئشیک اوشاق خسته‌لنمیشدی، اۏنا کؤهنه‌ أت سویو ایچیرمیشدیلر، اۏ بیری‌لرسه‌ دۆنَن، دئمک اۏ‌لار کی، ناهارسېز قالمېشدېلار. اۏ حیسّ إدیردی کی، چېخېب گئتمک مۆمکۆن دَڲیل، لاکین اؤزۆنۆ آلداداراق یئنه‌ ده‌ أشیا‌لارېنې یېغېشدېرېر و اؤزۆنۆ إله‌ آپارېردې کی، إله‌بیل گئده‌جکدیر.

أرینی گؤردۆکده‌ نه‌سه‌ آختارېرمېش کیمی ألینی شیفۏنئرین یئشیڲینه‌ سالدې و یالنېز أری اۏنا تامامی’یله‌ یاخېنلاشدېقدا دؤنۆب باخدې. لاکین اۏنون سرت و قطعی ایفاده‌ وئرمک ایسته‌دیڲی اۆزۆ چاره‌سیز‌لیک و ایضطیراب ایفاده‌ إدیردی.

– دۏللی! – اۏ، ساکیت و اۆرکک سَسله‌ دئدی. باشېنې چیڲین‌لرینه‌ قېسدې و یازېق، مۆطیع گؤرکم آلماق ایسته‌دی؛ آما بونا باخمایاراق، اۏندان طراوَت و ساغلام‌لېق یاغېردې.

دۏللی ایتی باخېش‌لار’لا أری‌نین طراوَت و ساغلام‌لېق ساچان وۆجودونو باشدان-آیاغا

نظردن کئچیردی(کئچیرتدی). “بَلی، اۏ، خۏشبخت و ممنون دېر! – دئیه‌ دۆشۆندۆ، – بس من؟! اؤزۆنۆ هامېیا سئودیره‌ن و بَڲندیرَن بو مئهریبان‌لېغې چۏخ ایرگنج دیر؛ اۏنون بو مئهریبان‌لېغېنا نیفرت إدیرم”. دۏللی‌نین دۏداق‌لارې بیر-بیرینه‌ سېخېلدې، سۏلقون و عصبی اۆزۆنۆن عضُله‌سی تیتره‌دی.

– سیزه‌ نه‌ لازېم دېر؟ – دئیه‌ بۏغوق سَسله‌ تئز سۏروشدو.

– دۏللی! – دئیه‌ إستئپان آرکادیچ تیترک سَسله‌ تکرار إتدی. – آننا بو گۆن گلیر.

– نه‌ اۏلسون کی؟ من اۏنو قبول إده‌ بیلمه‌رَم! – دۏللی چېغېراراق دئدی.

– آخې یاخشې دَڲیل، دۏللی…

– گئدین بورادان، گئدین، گئدین! – دئیه‌ اۏ، أری‌نین اۆزۆنه‌ باخما‌زدان چېغېردې؛ بو چېغېرتې سانکی جیسمانی آغرېدان یارانمېشدې.

إستئپان آرکادیچ آروادې حاققېندا دۆشۆندۆڲۆ واخت‌لاردا ساکیت قالماغې، ماتوئیین تعبیری’یله دئسک، “هر شئیین دۆزه‌له‌جه‌ڲینه” اومود إتمه‌ڲی باجارېردې، بونا گؤره‌ ده‌ ساکیتجه‌ قزئتینی اۏخویوب قهوه‌سینی ایچه‌ بیلیردی؛ لاکین ایندی آروادې‌نېن عذابلې، ایضطیرابلې اۆزۆنۆ گؤردۆکده‌، طالئعینه‌ بۏیون أڲمیش، اومودسوز‌لوق دۏلو سَسینی إشیتدیکده‌ نَفَسی دارالدې، بۏغازې قهرلَندی و گؤزلرینده‌ یاش پارلا‌دې.

– ایلاهی، من نه‌ إتدیم! دۏللی! آللاه‌ خطرینه‌! آخې… – اۏ آرتېق دانېشا بیلمه‌دی، هېچقېرېق‌لار بۏغازېندا دایاندې.

دۏللی شیفۏنئرین قاپې‌سېنې چېرپاراق أرینه‌ باخدې.

– دۏللی، من نه‌ دئیه‌ بیله‌رَم؟.. یالنېز بیر شئی: باغېشلا، عفو إت… بیر دۆشۆن، دۏققوز ایل‌لیک بیر یاشام مَڲَر دقیقه‌لرین، بَلی، دقیقه‌لرین…

دۏللی گؤزلرینی آشاغې سالېب قولاق آسېر، أری‌نین نه‌ دئیه‌جه‌ڲینی گؤزله‌ییردی؛ اۏ سانکی أرینه‌ یالوارېردې کی، نه‌ یۏللا(یۏل’لا)سا اۏنو ایناندېرسېن، اۏنون شۆبهه‌لرینی داغېتسېن. – أڲلنجه‌ دقیقه‌لرینین گۆناهېنې یویا بیلمَزمی؟.. – دئدی و یئنه‌ سؤزۆنه‌ داوام إتمک ایسته‌ییردی کی، دۏللی فیزیکی آغرې دویورموش کیمی، یئنی‌دن دۏداق‌لارې بیر-بیرینه‌ سېخېلدې و یئنه‌ ده‌ اۆزۆنۆن عضُله‌سی تیتره‌دی.

– گئدین، گئدین بورادان! – اۏ داها بَرکدن چېغېردې، – منه‌ اؤز أڲلنجه‌نیزدن، اؤز ایرگنجلییینیزدن دانېشمایېن!

دۏللی گئتمک ایسته‌دی، آما بۆدره‌دی و یېخېلماماق اۆچۆن اۏتورقانېن سؤیکَنه‌جه‌ڲیندن‌ توتدو. إستئپان آرکادیچین اۆزۆ قېزاردې، دۏداق‌لارې شیشدی، گؤز‌لری یاش’لا‌(یاشلا) دۏلدو.

– دۏللی! – اۏ، هېچقېرا-هېچقېرا دئدی. – آللاه‌ خطرینه‌، هئچ اۏلماسا اوشاق‌لارې دۆشۆن،

اۏنلار گۆناهکار دَڲیل‌لر آخې. منم گۆناهکار، منی جزالاندېر، گۆناه‌لارېمې یوماق اۆچۆن نه‌ دئسن إده‌رم. نه‌ إده‌ بیله‌رَمسه‌، هامې‌سېنا حاضېرام! منم گۆناهکار، گۆناهېمې دئمه‌ڲه‌ سؤز تاپا بیلمیرَم! نه‌ اۏ‌لار، دۏللی، باغېشلا منی!

دۏللی اۏتوردو. إستئپان آرکادیچ آروادې‌نېن آغېر-آغېر و بَرکدن نفس آلدېغېنې إشیدیر، اۏنا حددن آرتېق یازېغې گلیردی. گؤزله‌مکدن باشقا چاره‌ یۏخ ایدی. – اوشاق‌لار’لا‌ اۏیناماق ایسته‌یَنده‌ اۏنلارې یادېنا سالېرسان، منسه‌ اۏنلارېن آرتېق محو اۏلدوق‌لارېنې بیلیرم و گؤرۆرَم، – دئیه‌ دۏللی بو اۆچ گۆنده‌ اؤز-اؤزۆنه‌ تکرار إتدیڲی جۆمله‌لردن بیرینی دئدی.

دۏللی اۏنا “سن” دئدی و اۏ، میننتدار‌لېق’لا آروادېنا باخدې، اۏنون ألیندن‌ توتماق ایسته‌دی، آما دۏللی ایکراه’لا گئری چکیلدی.

– من اوشاق‌لارې دۆشۆنۆرَم و اۏنلارې خیلاص إتمک اۆچۆن ألیمدن‌ گلَن هر شئیی إدَردیم؛ آما اۏنلارې نئجه‌ خیلاص إده‌جه‌ڲیمی اؤزۆم ده‌ بیلمیرَم: آتالارې‌نېن یانېندان اوزاقلاشدېرماقلامې، یۏخ’سا پۏزقون آتالارې‌نېن، بَلی، پۏزقون آتالارې‌نېن یانېندا قۏیوب گئتمک’له‌می؟.. اؤزۆنۆز دئیین، بۆتۆن بونلاردان سۏنرا بیرلیکده‌ یاشایا بیله‌ریک‌می؟ مَڲَر بو، مۆمکۆن دیرمی؟ هه‌، سؤیله‌یین، مَڲَر بو، مۆمکۆن دیرمی؟ – اۏ، سَسینی اوجالداراق تکرار إتدی. – منیم أریم، اوشاق‌لارېمېن آتا‌سې اؤز اوشاق‌لارې‌نېن مۆربّییّه‌سیی’له سئویشندن سۏنرا بو…

– آخې نه‌ إدیم؟ چاره‌ نه‌دیر؟ – إستئپان آرکادیچ فاغېر-فاغېر دئدی، نه‌ سؤیله‌دیڲینی اؤزۆ ده‌ بیلمه‌یه‌رک باشېنې داها دا آشاغې سالدې.

– سیز ایرگنج‌سینیز، من سیزه‌ نیفرت إدیرم! – دۏللی گئتدیکجه‌ داها دا عصبی‌لَشه‌رک قېشقېردې. – گؤز یاش‌لارېنېز – عادی سو دېر! سیز منی هئچ واخت سئومه‌میسینیز؛ سیزین اۆره‌ڲینیز یۏخ دېر، لیاقتینیز یۏخ دېر! سیز منیم گؤزۆمده‌ ایرگنج‌سینیز، موردار‌سېنېز، یاد‌سېنېز، بَلی، سیز منه‌ یاد‌سېنېز! – دۏللی اؤزۆ اۆچۆن دَهشَتلی سَسله‌نَن بو “یاد” سؤزۆنۆ اۆرَک آغرې‌سې و غضب’له‌ دئدی.

إستئپان آرکادیچ آروادېنا باخدې و اۏنون اۆزۆنه‌ چؤکمۆش غضبدن هم قۏرخدو، هم ده‌ حئیرت‌لَندی. اۏ آنلامېردې کی، آروادېنا گؤرستدیڲی مرحمَت اۏنو داها دا آجېقلاندېرېردې. دۏللی أری‌نین گؤزلرینده‌ اؤزۆنه‌ قارشې محبّت یۏخ، مرحمَت گؤرۆردۆ. “یۏخ، اۏ، منه‌ نیفرت إدیر. منی باغېشلامایاجاق”، – دئیه‌ إستئپان آرکادیچ دۆشۆندۆ.

– بو، دَهشَت دیر‌! دَهشَت دیر‌! – اۏ دئدی.

بو زامان قۏنشو اۏتاقدا اوشاق، یَقین کی، یېخېلدېغېندان چېغېردې؛ داریا آلئکساندرۏونا قولاق وئردی و اۏنون اۆزۆ بیردن-بیره‌ مۆلاییملشدی.

اۏ، اؤزۆنه‌ گله‌رَک بیر نئچه‌ ثانییه‌ هارا‌دا اۏلدوغونو و نه‌ إده‌جه‌ڲینی بیلمه‌دی، سۏنرا جلد آیاغا قالخېب قاپېیا دۏغرو گئتدی.

“اۏ، منیم اوشاغېمې سئویر، – اوشاق قېشقېرارکن آروادې‌نېن اۆزۆنده‌کی‌ دَڲیشیک‌لیڲی گؤرۆب دۆشۆندۆ، – منیم اوشاغېمې؛ بس منه‌ نئجه‌ نیفرت إده‌ بیلَر؟” – دۏللی، بیرجه‌ کلمه‌، – آروادې‌نېن آرخاسېنجا گئده‌رَک دئدی.

– أڲر دالېمجا گلسَنیز، خیدمتچی‌لری، اوشاق‌لارې چاغېرارام! قۏی هامې بیلسین کی، سیز أجلاف‌سېنېز! من ایندیجه‌ چېخېب گئده‌جه‌یم، سیز’سه‌ اؤز معشوقه‌نیز’له کئف چکین!

دۏللی قاپېنې اؤرتۆب اۏتاقدان چېخدې.

إستئپان آرکادیچ آه‌ چَکدی، اۆزۆنۆ سیلدی و ساکیت آددېم‌لار’لا قاپېیا دۏغرو گئتدی. “ماتوئی دئییر کی، دۆزه‌لر؛ آما نئجه‌؟ من هئچ بیر چاره‌ گؤرمۆرَم. آه‌، آه‌، دَهشَت دیر‌! نئجه‌ ده‌ کۏبودجاسېنا قېشقېرېردې، – اۏ، آروادې‌نېن چېغېرتې‌سېنې و سؤز‌لرینی، “أجلاف و معشوقه‌” سؤز‌لرینی یادېنا سالاراق اؤز-اؤزۆنه‌ دئیینیردی. – بلکه‌ قېزلار دا إشیتدیلر! چۏخ بایاغېیدې، دهشَتدی”. إستئپان آرکادیچ بیر نئچه‌ ثانییه‌ تک قالدې، گؤزلرینی سیلدی، آه‌ چکیب سینه‌سینی دیکَلتدی و اۏتاقدان چېخدې.

جۆمعه‌ گۆنۆ’یدۆ، آلمان ساعت‌ساز یئمک اۏتاغېندا ساعاتې قوروردو. إستئپان آرکادیچ بو کئچل، سلیقه‌لی ساعت‌ساز حاقّېنداکې هنه‌ڲینې – “بو آلمان ساعات‌لارې قورماق اۆچۆن إله‌ بیل عؤمرۆ بۏیو قورولموش ساعات دېر” – خاطېرلادې و گۆلۆمسه‌دی. إستئپان آرکادیچ یاخشې هنه‌ڲی خۏشلایېردې. “بلکه‌ ده‌ دۆزه‌لر! یاخشې سؤزدۆر: دۆزه‌لر، – دئیه‌ دۆشۆندۆ، – بونو دانېشماق لازېم دېر”.

– ماتوئی! – اۏ قېشقېردې. – ماریای’لا‌ کؤمَک‌لَشیب آننا آرکادیئونا اۆچۆن ایستیراحَت اۏتاغېندا یئر دۆزَلدین، – آدېنې إشیدن کیمی یۆیۆرۆب گلمیش ماتوئیه‌ دئدی.

– باش اۆسته‌.

إستئپان آرکادیچ کۆرکۆنۆ گئیینیب آرتېرمایا چېخدې.

– إوده‌ یئمک یئمه‌ڲه‌جکسینیزمی؟ – اۏنو اؤتۆرَن ماتوئی دئدی.

– دقیق بیلمیرَم. آل، إوه‌ خرجله‌یَرسَن، – دئیه‌ پول کیسه‌سیندن‌ اۏن مانات چېخارتدې. – بس دیر؟

– بس دیر، یا دا بس دَڲیل، کئچینمک لازېم دېر، – دئیه‌ ماتوئی قاپېنې اؤرتدۆ و آرتېرمایا قایېتدې.

داریا آلئکساندرۏونا بو أسنادا اوشاغې ساکیت‌لَشدیریب، کارئتین سَسیندن‌ أری‌نین

گئتدیڲینی بیله‌رَک یئنه‌ ده‌ یاتاق اۏتاغېنا قایېتدې. إو-إشیک قایغې‌لارېندان یاخاسېنې قورتارماق اۆچۆن بورا اۏنون یئگانه‌ سېغېناجاق یئری’یدی. بورادان چېخان کیمی عائله‌نین درد-سَری اۏنون اۆستۆنه‌ تؤکۆلۆردۆ. ایندیجه‌ قېسا سۆره‌جه‌ اوشاق اۏتاغېنا کئچدیڲینده‌ بئله‌ اینگیلیس قادېن و ماتریۏنا فیلیمۏنۏونا درحال اۏنا بیر نئچه‌ تأخیره‌سالېنماز مسأله‌ حاققېندا سۏرغو وئردیلر. بو سوال‌لارا یالنېز اۏ جاواب وئره‌ بیلَردی: اوشاق‌لارې گزمه‌ڲه‌ چېخارداندا اۏنلارا نه‌ گئییندیرک؟ سۆت وئرَکمی؟ باشقا یئمک پیشیرَن دالېنجا آدام گؤندَره‌کمی؟

– آه‌، أل چکین، أل چکین مندن! – اۏ دئدی و یاتاق اۏتاغېنا قایېداراق أری’یله‌ صؤحبَت إتدیڲی همین یئرده‌ اۏتوردو، آرېقلایېب سۆمۆڲۆ چېخمېش بارماق‌لارېندان سۆرۆشن اۆزۆڲۆنۆ ألی’یله‌ سېخاراق أری’یله‌ آرالارېندا اۏلان صؤحبَتی یادېنا سالدې. “گئتدی! آما اۏ قادېن’لا‌ اۏلان مسأله‌نی نئجه‌ حَلّ إتدی؟” – دئیه‌ دۆشۆندۆ. “یۏخ’سا یئنه‌ ده‌ اۏنون’لا گؤرۆشۆر؟ نه‌ اۆچۆن بونو سۏروشمادېم؟ یۏخ. یۏخ، بارېشماق مۆمکۆن دَڲیل. أڲر بیز بیر إوده‌ قالساق بئله‌ – بیربیریمیزه‌ یاد آدام‌لارېق. همیشه‌لیک بیر-بیریمیزه‌ یادېق!” – دئیه‌ اۏ، اؤزۆ اۆچۆن دَهشَتلی اۏلان بو سؤزۆ یئنه‌ ده‌ اؤزل بیر آنلامی’لا‌ تکرار إتدی. “منسه‌ اۏنو نئجه‌ سئویردیم، ایلاهی، من اۏنو نئجه‌ سئویردیم!.. نئجه‌ سئویردیم! مَڲَر ایندی ده‌ سئومیرَممی؟ بلکه‌ ده‌ اؤنجه‌کیندن‌ داها چۏخ سئومیرَممی؟ دَهشَت دیر‌، أن أساسې دا اۏ دېر کی…” – دئیه‌ باشلادېغې فیکری تاماملایا بیلمه‌دی، چۆنکی ماتریۏنا فیلیمۏنۏونا قاپې‌دان ایچه‌ری‌ بۏیلاندې.

– ایسته‌ییرسینیز، قارداشېمېن دالېنجا آدام گؤندَریم، – اۏ دئدی، – ناهار حاضېرلایار؛ یۏخ’سا دۆنَنکی کیمی ساعات آلتېیا قَدَر اوشاق‌لار آج قالا‌جاقلار.

– یاخشې، بو ساعات گلیب نه‌ لازېم‌ دېر’سا، دئیه‌رَم. تزه‌ سۆت آلماق اۆچۆن آدام گؤندردینیزمی؟

داریا آلئکساندرۏونا اؤزۆنۆ گۆنده‌لیک قایغې‌لارېن ایچینه‌ آتدې و دردینی مۆوَقَّتی اۏلاراق بو قایغې‌لار’لا سوسدوردو.

1-5

إستئپان آرکادیچ اؤز قابیلییَّتی کؤلگه‌سینده‌ مکتبده‌ یاخشې اۏخوموشدو، آما تنبل و نادینج اۏلدوغوندان مکتبی سۏنونجو‌لار سېراسېندا بیتیر‌میشدی؛ لاکین هر زامان کئف ایچینده‌ یاشاماسېنا، کیچیک رۆتبه‌سینه‌ و جاوان اۏلماسېنا باخمایاراق، اۏ، مۏسکۏ ایداره‌‌لریندن بیرینده‌ نۆفوذو و یاخشې معاشې اۏلان رئیس وظیفه‌سینی توتوردو. بو یئری اۏ، همین ایداره‌نین تابئع اۏلدوغو ناظیرلیکده‌ اؤنملی وظیفه‌لرده‌ن بیرینی توتان آلئکسئی آلئکساندرۏویچ کارئنی‌نین، یانې باجې‌سې آننانېن أری واسیطه‌سی’له‌ آلمېشدې؛ أڲر کارئ‌نین اؤز قاینېنې بو وظیفه‌یه‌ تعیین إتمه‌سه‌یدی بئله‌، إستیوا

اۏبلۏنسکی یۆز‌لر’له باشقا آدام‌لارېن، قارداش‌لارې‌نېن، باجې‌لارې‌نېن، قۏهوم‌لارې‌نېن، عمیوشاق‌لارې‌نېن، خالا‌وشاق‌لارې‌نېن، دایې‌لارې‌نېن، بیبی‌لری‌نین کؤمه‌ڲی ایله‌ بو یئری، یاخود إحتیاج دویدوغو آلتې مین معاشې اۏلان بونا بنزَر باشقا بیر وظیفه‌نی آلاجاقدې، چۆنکی آروادې‌نېن واردؤوله‌تینه‌ باخمایاراق، اۏنون ایش‌لری برباد حالدایدې.

مۏسکۏ و پئتئربورگون یارې‌سې إستئپان آرکادیچین قۏهوم‌لارې و دۏست‌لارېندان عیبارت ایدی. اۏ، بو دۆنیایا حؤکم إدَن گۆجلۆ اینسان‌لارېن مۆحیطینده‌ دۏغولموشدو. دؤولت آدام‌لارې‌نېن، قۏجا‌لارېن اۆچ‌ده بیری اۏنون آتاسې‌نېن دۏست‌لارې’‌یدې و اۏنو کؤرپه‌لیکدن تانېیېردېلار؛ باشقا اۆچ‌ده بیر حیصّه‌سی اۏنون’لا بیر-بیرینه‌ “سن” دئیه‌ دانېشېردې، اۆچۆنجۆ حیصّه‌ ایسه‌ یاخشې تانېش‌لاردان عیبارت ایدی؛ دئمه‌لی، وظیفه‌، ایجاره‌، ایمتییاز و ساییر بونا بنزَر دۆنیا نئعمت‌لری پایلایان‌لارېن هامېسې اۏنون دۏست‌لارې’‌یدې و اۏنلار اؤز آدام‌لارېنې یاددان چېخاردا بیلمَزدیلر؛ بونا گؤره‌ ده‌ صرفه‌لی یئر آلماق اۆچۆن اۏبلۏنسکی‌نین چۏخ دا دریدن-قابېقدان چېخما‌سې لازېم دَڲیلدی؛ یالنېز ایمتیناع إتمه‌مک، حَسَد آپارماماق، بحثه‌ گیرمه‌مک، کۆسمه‌مک لازېمدې کی، إستئپان آرکادیچ ده‌ اؤزۆنه‌مخصوص خۏش خاصيَّتی کؤلگه‌سینده‌ بونلاردان هر زامان اوزاق اۏلموشدو. أڲر إستئپان آرکادیچه‌ همین معاشلې وظیفه‌ آلمایاجاغېنې دئسه’یدیلر، بو، اۏنا گۆلۆنج گؤرۆنَردی، هم ده‌ اۏ، فۏق‌الاده‌ بیر شئی طلب إتمیردی؛ یالنېز یاشېد‌لارېنا وئریلنی اۏ دا آلماق ایسته‌ییردی، بئله‌ بیر وظیفه‌سینی ایسه‌ هئچ کیمدن‌ پیس یئرینه‌ یئتیرمزدی.

إستئپان آرکادیچی تانېیان‌لار اۏنو یالنېز خۏش خاصيَّتینه‌، گۆلر‌اۆزلۆلۆیۆنه و تمیز ویجدانېنا گؤره‌ سئومیردیلـر، عئینی زاماندا اۏنون قشنگ، یاراشېقلې گؤرکَمینده‌، ایشېقلې گؤزلرینده‌، قارا قاش‌لارېندا، ساچ‌لارېندا، اۆزۆنۆن آغ و قېرمېزې رنگینده‌ اۏنون’لا قارشېلاشان آدام‌لارا خۏش إتکی باغېشلایان نه‌سه‌ واردې. “آها! إستیوا! اۏبلۏنسکی! بو دېر، بو دا اۏ!” – اۏنون’لا قارشېلاشان هر کس، دئمک اۏ‌لار کی، هر زامان گۆلۆمسه‌یه‌رَک بئله‌ دئییردیلر. بعضن اۏنون’لا صؤحبَت إله‌دیکدن سۏنرا سئوینج دۏغوران هئچ بیر شئی باش وئرمه‌دیڲی آشکار اۏلاردې‌’سا، إرته‌سی گۆن، اۆچۆنجۆ گۆن یئنه‌ ده‌ هامې اۏنون’لا گؤرۆشرکن سئوینیردی.

مۏسکۏ ایداره‌لری‌نین بیرینده‌ اۆچ ایلدن بری رئیس وظیفه‌سینده‌ ایشله‌ین إستئپان آرکادیچ اۏنون’لا بیرلیکده‌ خیدمت إدَن‌لرین، اۏنا تابئع اۏلان‌لارېن، رئیس‌لرین و اۏنا ایشی دۆشن هر کسین هم سئوگی‌سینی، هم ده‌ إحتیرامېنې قازانمېشدې. إستئپان آرکادیچین ایشده‌ هامې‌نېن حؤرمَتینی قازانماسېنا نه‌دن اۏلان أساس مزییت‌لری بوندان عیبارت ایدی کی، بیرینجی‌سی، اۏندا اینسان‌لارا قارشې اؤز نؤقصان‌لارېنې درک إتمه‌سیندن‌ یارانان فۏق‌الاده‌ بیر مۆلاییم‌لیک واردې؛ ایکینجی‌سی، اۏ، تامامی’یله‌ لیبئرال ایدی، هم ده‌ بو، قزئت‌لرده‌ن اۏخودوغو لیبئرال‌لېق دَڲیلدی، بو لیبئرال‌لېق اۏنون قانېندایدې و بونون کؤلگه‌سینده‌ وار-دؤولتیندن و رۆتبه‌سیندن آسېلې اۏلمایاراق، هامېیا تامامی’یله‌ عئینی جۆر مۆناسیبت بسله‌ییردی و اۆچۆنجۆسۆ، أن أساسېسا – اۏ، مشغول اۏلدوغو ایشه‌

تامامی’یله‌ لاقئید ایدی و بونا گؤره‌ ده‌ هئچ زامان دیققتی یایېنماز و سهو إتمَزدی.

خیدمت یئرینه‌ گلدیکدن سۏنرا قاپې‌چې طرفیندن‌ إحتیرام’لا مۆشاییعَت إدیلن إستئپان آرکادیچ ألینده‌ پۏرتفئل اؤز کیچیک کابینینه‌ کئچدی، موندیرینی گئیینیب سالۏنا داخیل اۏلدو. کارگۆذار‌لار و خیدمتچی‌لر هامېسې آیاغا قالخېب شن و إحتیرام’لا باش أڲدیلر. إستئپان آرکادیچ همیشه‌کی کیمی تله‌سیک اؤز یئرینه‌ کئچدی، ایشچی‌لرین ألینی سېخېب اۏتوردو. اۏ، أدب قایدالارې‌نېن یۏل وئردیڲی قَدَر هنَک’له‌شدې و صؤحبَت إله‌دی، سۏنرا ایشه‌ باشلادې. هئچ کس ایشین خۏش کئچمه‌سی اۆچۆن لازېم اۏلان آزادلېق، ساده‌لیک و رسمییَّتچی‌لیک حدّینی إستئپان آرکادیچدن داها دۆزگۆن تاپا بیلمَزدی. إستئپان آرکادیچین ایداره‌سینده‌ ایشله‌ین هامې کیمی کاتیب ده‌ گۆلر اۆز’له، حؤرمَت’له‌، ألینده‌ کاغېذ-کوغوز اۏنا یاخېنلاشدې و إستئپان آرکادیچ طرفیندن‌ قۏیولموش ساده‌ لیبئرال بیر تۏن’لا‌ دئدی:

– سۏن کی، پئنزا قوبئرنییا ایداره‌سیند‌ن معلومات آلا بیلدیک. بو دېر، باخماق ایسته‌ییرسینیزمی؟..

– نهایت، آلدېنېزمې؟ – إستئپان آرکادیچ بارماغې’یلا کاغېذې قاتلایېب دئدی.

– یاخشې، جناب‌لار… – و ایجلاس باشلاندې.

“اۏنلارېن خبری یۏخ دېر کی، – دئیه‌ اۏ، معروضه‌یه‌ قولاق آسان آدامېن گؤرکَمینه‌ اویقون شکیلده‌ دۆشۆنجه‌لی حالدا باشېنې آشاغې أڲیب فیکیرلَشدی، – صدر‌لری یارېم ساعات بوندان أوّل گۆناهکار اوشاق دورومونا دۆشمۆشدۆ!” معروضه‌ اۏخونان زامان اۏنون گؤز‌لری گۆلۆردۆ. ساعات ایکییه‌ قَدَر ایجلاس فاصیله‌سیز داوام إتمه‌لی’یدی، ساعات ایکیده‌’سه تَنَفّۆس و قلیان‌آلتې اۏلاجاقدې.

ایداره‌ سالۏنونون بؤیۆک شۆشه‌لی قاپې‌سې غفلَتَن آچېلدېقدا و ایچه‌ری‌ کیمسه‌ گیردیکده‌ هله‌ ساعات ایکی اۏلمامېشدې. هئیت عۆضو‌لری بیر آز أڲلنمک اومودو’یلا سئوینه‌رَک قاپېیا طرف بۏیلاندېلار؛ لاکین قاپې‌نېن یانېندا دایانمېش گؤزَتچی ایچه‌ری‌ گیرَن آدامې درحال قۏودو و شۆشه‌لی قاپېنې اۏنون دالېنجا اؤرتدۆ.

ایش اۏخونوب قورتاردېقدان سۏنرا إستئپان آرکادیچ آیاغا قالخدې، گرنَشدی و دؤورۆن لیبئرال‌لېغېنا تؤحفه‌ وئره‌رَک ایداره‌ده‌ پاپیرۏس چېخاردېب اؤز کابینینه‌ کئچدی. یۏلداش‌لارېندان ایکی‌سی، کؤهنه‌ خیدمتچی نیکیتین و کامئر-یۆنکئر قرینئویچ ده‌ اۏنون’لا برابر چېخدېلار.

– قلیان‌آلتېدان سۏنرا قورتارا بیله‌ریک، – إستئپان آرکادیچ دئدی.

– ألبتّه‌، قورتارارېق! – نیکیتین دئدی.

– أصل فېرېلداق‌چېسا بو فۏمین اۏلمالې دېر، – قرینئویچ آراشدېردېق‌لارې ایشین

ایشتیراکچې‌لارېندان بیری‌نین حاققېندا دئدی.

إستئپان آرکادیچ قرینئویچین سؤز‌لرینه‌ اۆز-گؤزۆنۆ تورشوتدو و بونون’لا واختېندان أوّل فیکیر سؤیله‌مه‌ڲین یئرسیز اۏلدوغونا إیهام ووردو، آنجاق هئچ بیر سؤز دئمه‌دی.

– ایچه‌ری‌ گیرَن کیم ایدی؟ – دئیه‌ اۏ، گؤزَتچی‌دن سۏروشدو.

– ذاتی-عالی‌لری، کیمسه‌ گؤزۆمدن یایېنېب ایجازه‌سیز ایچه‌ری‌ سۏخولدو. سیزی سۏروشوردولار. دئدیم کی، هئیت عۆضو‌لری چېخدېقدان سۏنرا…

– ایندی هارادا دېر؟

– بلکه‌ دَهلیزه‌ چېخېب، بایاقدان بورادا گزیشیردی. اۏ دېر، – دئیه‌ گؤزَتچی داش پیلله‌کَنین سۆرتۆلمۆش پیلله‌لری’یله‌ قاچا-قاچا جلد و یۆنگۆلجه‌ یوخارې چېخان دری پاپاقلې، قېورېم ساققاللې، مؤحکَم بَدَن‌لی، إنلی‌کۆرَک بیر آدامې گؤرسَتدی. ألینده‌ پۏرتفئل آشاغې دۆشن بیر آرېق مأمور دایاناراق ناراضې-ناراضې یوخارې قاچان آدامېن آیاق‌لارېنا باخدې، سۏنرا سۏرغو دۏلو باخېش‌لار’لا اۏبلۏنسکینی سۆزدۆ.

إستئپان آرکادیچ پیلله‌کَنین باشېندا دایانمېشدې. اۏ، یوخارې چېخان آدامې گؤرۆب تانېدېقدا موندیری‌نین ناخېشلې یاخا‌لېغې آرخاسېندان مئهریبان‌لېق’لا گۆلۆمسه‌ین اۆزۆ داها دا پارلا‌دې.

– اؤزۆ دیر کی وار! لئوین، سۏن کی! – اۏ، یاخېنلاشماقدا اۏلان لئوینی دۏستیانا و ایستئهزالې تَبَسّۆم’له‌ سۆزه‌رَک دئدی. – نئجه‌ اۏلدو کی، بو ماغارادا منی آختارېب-تاپماقدان چیمچیشمه‌دین؟ – إستئپان آرکادیچ أل سېخماق’لا کیفایت‌لَنمه‌ییب، دۏستونو اؤپه‌رَک دئدی. – چۏخدان بورادا‌’سان؟

– بو ساعات گلمیشَم، سنی چۏخ گؤرمَک ایسته‌ییردیم، – لئوین عئینی زاماندا هم اوتانجاق‌لېق‌’لا، هم ده‌ ناراحات‌لېق’لا‌، آجېق’لا یان-یؤوره‌یه‌ گؤز گزدیره‌رک جاواب وئردی.

– یاخشې، گئد‌ک کابینه‌، – دۏستونون تَکَبّۆرلۆ و حیرصلی اوتانجاق‌لېغېنا بَلَد اۏلان إستئپان آرکادیچ دئدی و اۏنون قۏلوندان توتاراق، سانکی تهلۆکه‌لرین ایچه‌ری‌سیندن کئچیردیرمیش کیمی دالېنجا آپاردې.

إستئپان آرکادیچ، دئمک اۏ‌لار کی، بۆتۆن تانېش‌لارېیلا: آلتمېش یاشلې قۏجا‌لار’لا، ییرمی یاشلې گنج اۏغلان‌لار’لا‌، آکتۏر‌لار’لا، ناظیر‌لر’له، تاجیرلـر’له و ژئنئرالا‌دیوتانت‌لار’لا “سن” دئیه‌ دانېشېردې؛ بونا گؤره‌ ده‌ اۏنون’لا “سن” دئیه‌ دانېشان‌لارېن أکثریيَّتی ایجتیماعی پیلله‌کَنین ایکی عکس طرفینده‌ دایانمېش آدام‌لاردې و اۏبلۏنسکی واسیطه‌سی’له‌ اۏرتاق نؤقطه‌‌لرینین اۏلدوغونو بیلسه’یدیلر، بونا چۏخ تعجّۆب‌’له‌نردیلر. إستئپان آرکادیچ شامپاین شرابې ایچدیڲی بۆتۆن آدام‌لار’لا “سن” دئیه‌ دانېشاردې، شامپاین شرابېنېسا هر کس’له‌ ایچه‌ردی، بونا گؤره‌ ده‌ تابعچی‌لیڲینده‌ آدام‌لارېن یانېندا اؤز

عئییبلی “سن”لرییله‌ – اۏ، دۏست‌لارې‌نېن چۏخونو هنَک’له‌ بئله‌ آدلاندېرېردې – گؤرۆشنده‌ اؤزۆنه‌مخصوص نزاکت’له‌ تابعچی‌لیڲینده‌کی آدام‌لار اۆچۆن بو خۏشاگلمز تأثّۆراتې یومشالتماغې باجارېردې. لئوین عئییبلی “سن”لردن دَڲیلدی، لاکین اۏبلۏنسکی اؤزۆنه‌مخصوص اینجه‌‌لیک’له حیسّ إدیردی کی، لئوین دۆشۆنه‌جک کی، اۏ، تابع‌لیڲینده‌ اۏلان آدام‌لارېن قارشې‌سېندا لئوین’له یاخېن‌لېغېنې گؤرسَتمک ایسته‌میر، بونا گؤره‌ ده‌ اؤز دۏستونو کابینه‌ آپارماغا تَلَسدی.

لئوین، دئمک اۏ‌لار کی، اۏبلۏنسکی ایله‌ عئینی یاشدایدې و اۏنون’لا “سن” دئیه‌ دانېشماسې تکجه‌ شامپاین شرابېنا گؤره‌ دَڲیلدی. لئوین اۏنون ایلک گنج‌لیک دۏستو و یۏلداشې’یدې. اۏنلار خاصيَّت‌لری‌نین و ذؤوق‌لری‌نین چئشیدلی اۏلدوغونا باخمایاراق، ایلک گنج‌لیک ایل‌لرینده‌ یاخېن اۏلموش دۏست‌لار کیمی بیر-بیرینی سئویردیلـر. لاکین، بونا باخمایاراق، چئشیدلی چالېشما چئشیدلری سئچمیش آدام‌لار آراسېندا تئز-تئز اۏلدوغو کیمی، اۏنلارېن هر بیری اؤزۆلۆڲۆنده‌ دۆشۆنه‌رَک باشقاسې‌نېن چالېشماسېنا حاقّ قازاندېرېردېسا دا، اۆره‌ڲینده‌ اۏنا نیفرت إدیردی. هر بیرینه‌ إله‌ گلیردی کی، اؤز سۆردۆڲۆ یاشام – یئگانه‌ حقیقی یاشام دېر، دۏستونون یاشادېغې یاشامسا – یالنېز خیال دېر. اۏبلۏنسکی لئوینی گؤردۆکده‌ خفیف، ایستئهزالې تَبَسّۆمۆنۆ ساخلایا بیلمیردی. آرتېق نئچه‌ دفعه’یدی کی، اۏ، لئوینی کنددن مۏسکۏیا گلَن گؤرۆردۆ. لئوین کندده‌ نه‌سه‌ إدیردی، آما اۏنون محض نه‌ ایشله‌ مشغول اۏلدوغونو إستئپان آرکادیچ هئچ زامان یاخشې آنلامامېش و دۏغروسو، بونون’لا ماراق’لا‌نمامېشدې. لئوین هر زامان هَیَجانلې و تلاشلې حالدا، بیر آز سېخېنتې ایچه‌ری‌سینده‌ و بو سېخېنتېدان حیرص‌لَنمیش دورومدا، چۏخ واخت دا اۏلای‌لارا تامامی’یله‌ یئنی و گؤزلَنیلمز باخېش‌لار’لا مۏسکۏیا گَلردی. إستئپان آرکادیچ بونا گۆلر و بونو خۏشلایاردې. لئوین ده‌ عئینی‌’له‌ دۏستونون شَهَر یاشامېنا و آنلام‌سېز بیر شئی حئساب إتدیڲی ایشینه‌ اۆره‌ڲینده‌ حقارت’له‌ باخار و بونلارا گۆلردی. لاکین فرق اۏندایدې کی، اۏبلۏنسکی هامې کیمی حرکت إده‌رَک جسارَت’له‌ و مئهریبان‌لېق’لا، لئوینسه‌ اؤزۆنه‌ گۆوَنمَزدن و بعضن آجېق’لا گۆلردی.

– بیز سنی چۏخدان گؤزله‌ییردیک، – دئیه‌ إستئپان آرکادیچ کابینه‌ گیره‌رَک لئوینین قۏلونو بوراخدې، سانکی بونون’لا تهلۆکه‌نین کئچدیڲینی گؤرسه‌دیردی. – سنی گؤرمه‌ڲیمه‌ چۏخ، چۏخ شادام، – دئیه‌ سؤزۆنه‌ داوام إتدی. – هه‌، نئجه‌سن؟ نه‌ واخت گلمیسَن؟

لئوین دینمه‌دی، اۏ، اۏبلۏنسکی‌نین اۏنا تانېش اۏلمایان ایکی یۏلداشې‌نېن اۆزۆنه‌، اؤزل‌لیک’له‌ یاراشېقلې قرینئویچین اوج‌لارې آرخایا قاتلانمېش اوزون و سارې دېرناغې اۏلان آغ، اوزون بارماقلې أل‌لرینه‌، کؤینه‌ڲینده‌کی بؤیۆک و پارېلتېلې دۆڲمه‌لرینه‌ باخېردې. سانکی بو أل‌لر لئوینین بۆتۆن دیققتینی اؤزۆنه‌ جلب إتمیشدی و اۏنو آزاد دۆشۆنمه‌ڲه‌ قۏیموردو. اۏبلۏنسکی درحال بونو گؤردۆ و گۆلۆمسه‌دی.

– آه‌، ایجازه‌ وئرین، سیزی تانېش إدیم، – دئدی. – منیم یۏلداشلارېم: فیلیپ ایوانېچ نیکیتین، میخاییل ستانیسلاویچ قرینئویچ – و لئوینه‌ طرف دؤنۆب، – زئمستوۏ2

ایشچی‌سیدیر، یئنی زئمستوۏ آدام‌لارېندان دېر، بیر ألی’یله‌ بئش پود قالدېران ایدمانچېدېر، مالدار و اۏوچودور، سئرگئی ایوانېچ کۏزنېشئوین قارداشې و منیم دۏستوم کۏنستانتین دیمیتریچ لئوین.

– چۏخ شادام، – قۏجا دئدی.

– قارداشېنېز سئرگئی ایوانېچې تانېماقدان شرف دویورام، – قرینئویچ اوزون دېرناقلې‌ اینجه‌ ألینی اوزاداراق دئدی.

لئوین اۆز-گؤزۆنۆ تورشوتدو، لاقئیدجه‌سینه‌ اۏنون ألینی سېخدې و درحال اۏبلۏنسکییه طرف دؤندۆ. هرچند اۏنون بۆتۆن روسییه‌ده‌ مشهور اۏلان اؤز دۏغما یازېچې قارداشېنا بؤیۆک حؤرمَتی واردې، لاکین اۏنا کۏنستانتین لئوین کیمی دَڲیل، مشهور کۏزنېشئوین قارداشې کیمی مۆراجیعت إدیلدیکده‌ بونا دؤزه‌ بیلمیردی.

– یۏخ، من آرتېق زئمستوۏ ایشچی‌سی دَڲیلم. هامې’یلا سؤیۆشۆب دالاشمېشام و داها ایجلاس‌لارا گئتمیرَم، – اۏ، اۏبلۏنسکییه اۆزۆنۆ توتاراق دئدی.

– نه‌ تئز! – اۏبلۏنسکی گۆلۆمسه‌یه‌رَک دئدی. – نئجه‌ اۏلدو؟ نه‌ اۆچۆن؟

– اوزون أحوالات دېر، نه‌ واخت‌سا دانېشارام، – لئوین دئدی، آما إله‌ اۏ ساعات دا دانېشماغا باشلادې. – سؤزۆن قېساسې، من أمین اۏلدوم کی، هئچ بیر زئمستوۏ چالېشماسې یۏخ دېر و اۏلا دا بیلمَز، – اۏ إله‌ دئدی کی، إله‌ بیل بو ساعات کیمسه‌ اۏنون خطرینه‌ دَڲمیشدی. – بیر طرفدن بو، اۏیوناجاقدېر، پارلامئنت اۏیونو اۏینا-یېرلار، منسه‌ اۏیوناجاق‌لار’لا‌ أڲلنمک اۆچۆن نه‌ یئتَرینجه‌ جاوانام، نه‌ ده‌ یئتَرینجه‌ قۏجا؛ باشقا طرفدن (اۏ ککه‌لَدی) بو، پول قازانماقدان اؤترۆ قضا جۏتئریئ3 اۆچۆن بیر واسیطه ‌دیر. أوّل‌لر حامی‌لیک واردې، محکَمه‌لر واردې، ایندی‌سه‌ رۆشوَت شکلینده‌ اۏلماسا دا، حاق‌سېز معاش شکلینده‌ زئمستوۏ وار، – دئیه‌ لئوین إله‌ حرارَت’له‌ دانېشېردې کی، إله‌ بیل یانېنداکې‌لاردان کیمسه‌ اۏنون فیکری’یله‌ راضېلاشمېردې.

– إحئ! گؤرۆرَم کی، سن یئنی، مۆحافیظه‌کار سېراداسن، – إستئپان آرکادیچ دئدی. – آما بو باره‌ده‌ سۏنرا دانېشارېق.

– هه‌، سۏنرا. آما من سنی گؤرمه‌لی’یدیم، – لئوین قرینئویچین ألینه‌ نیفرت’له‌ باخاراق دئدی.

إستئپان آرکادیچ یۆنگۆلجه‌ گۆلۆمسه‌دی.

– آخې سن دئییردین کی، داها هئچ واخت اوروپا پالتارې گئیمه‌ڲه‌جکسن، – اۏ، لئوینین أڲنینده‌کی تزه‌، فرانسېز دَرزیسی‌نین تیکدیڲی پالتارا باخاراق دئدی. – بئله‌! گؤرۆرَم کی، یئنی سېراداسن.

لئوین بیردن قېزاردې، آما اۏ، اؤز‌لری بئله‌ حیسّ إتمَزدن یۆنگۆلجه‌ قېزاران بؤیۆک

آدام‌لار کیمی یۏخ، اؤز اوتانجاق‌لېق‌’لارې’یلا‌ گۆلمه‌لی اۏلدوق‌لارېنې حیسّ إدَن و بونون سۏنوجوندا داها دا اوتاناراق گؤز‌لری یاشارانا قَدَر قېزاران بالاجا اۏغلان‌لار کیمی قېزاردې. اۏنون عاغېللې‌ و جسارتلی اۆزۆنۆ بئله‌ اوشاقیانا حالدا گؤرمَک اۏ قَدَر غریبه’‌یدی کی، اۏبلۏنسکی داها اۏنا باخمادې.

– یاخشې، هارا‌دا گؤرۆشه‌جه‌ییک؟ آخې سنین’له‌ دانېشماق منیم اۆچۆن چۏخ واجیب دیر،

– لئوین دئدی.

اۏبلۏنسکی بیر آز فیکیرلَشدیکدن سۏنرا:

– گل بئله‌ إدَک: قوری‌نین یانېنا گئدیب قلیان‌آلتې إله‌یک و اۏرا‌دا دانېشاق. ساعات اۆچه‌ قَدَر من بۏشام.

– یۏخ، – لئوین فیکیرلَشیب جاواب وئردی، – من هله‌ باشقا یئره‌ گئتمه‌لی‌یم.

– یاخشې، اۏندا ناهارې بیر یئرده‌ إده‌ریک.

– ناهار إده‌ریک؟ منیم اؤزل بیر ایشیم یۏخ دېر، یالنېز ایکی کلمه‌ سؤز دئیه‌جم و بیر شئی سۏروشاجاغام، سۏنرا دا صؤحبَت إده‌ریک.

– یاخشې، اۏندا ایکی کلمه‌ سؤزۆنۆ ایندی دئ، ناهاردان سۏنراسا صؤحبَت إده‌ریک. – ایکی کلمه‌ سؤزۆم بونلار دېر، – لئوین دئدی، – یانې، أصلینده‌، اؤنملی بیر شئی دَڲیل.

بیردن اۏنون اۆزۆ اؤز اوتانجاق‌لېغېنې دفع إتمک اۆچۆن گؤرستدیڲی سعیدن دۏغان آجېقلې بیر ایفاده‌ آلدې.

– شئرباتسکی‌لر نه‌ إدیرلر؟ هر شئی اؤنجه‌کی کیمی دیرمی؟ – دئدی.

بالدېزې کیتییه لئوینین چۏخدان عاشیق اۏلدوغونو بیلن إستئپان آرکادیچ یۆنگۆلجه‌ گۆلۆمسه‌دی و گؤز‌لری سئوینج’له‌ پارېلدادې.

– سن ایکی کلمه‌ دئدین، آما من ایکی کلمه‌’یله‌ جاواب وئره‌ بیلمه‌رَم، چۆنکی…

باغېشلا، بیرجه‌ دقیقه‌…

کاتیب غئیری-رسمی بیر إحتیرام’لا ایچه‌ری‌ گیردی. اۏ، ایش بیلمکده‌ رئیس‌لریندن‌ اۆستۆن اۏلدوق‌لارېنې آنلایان بۆتۆن کاتیب‌لره‌ اؤزل بیر تواضؤع‌کارلېق’لا ألینده‌ کاغېذ-کوغوز اۏبلۏنسکییه یاخېنلاشدې و إله‌بیل سۏرغو وئریرمیش کیمی، هانسې’سا چتین‌لیڲی ایضاح إتمه‌ڲه‌ باشلادې. إستئپان آرکادیچ آخېرا قَدَر قولاق آسمایاراق مئهریبان‌لېق’لا ألینی کاتیبین قۏلونون اۆستۆنه‌ قۏیدو.

– یۏخ، سیز من دئدیڲیم کیمی إدین، – اۏ دئدی و ایرادېنې تَبَسّۆمۆ’یله‌ یومشالداراق ایشی نه‌ جۆر آنلادېغېنې کاتیبه‌ قېساجا ایضاح إتدی، سۏنرا کاغېذ‌لارې کنارا

ایتلیه‌رَک داوام إله‌دی: – بئله‌ ده‌ إدین. لۆطفَن، زاخار نیکیتیچ.

کاتیب پرت حالدا کابیندن چېخدې. اوتاندېغېندان کارېخمېش لئوین کاتیب’له‌ صؤحبَت زامانې اؤزۆنه‌ گلمیش، أل‌لری’یله‌ اۏتورقایا سؤیکَنیب دایانمېشدې، ایندی اۏنون اۆزۆنده‌ ایستئهزالې دیققت واردې.

– آنلامېرام، آنلامېرام، – اۏ دئدی.

– نه‌یی آنلامېرسان؟ – دئیه‌ اۏبلۏنسکی یئنه‌ گۆلۆمسه‌یه‌رَک و پاپیرۏسونو چېخارداراق دئدی. اۏ، لئویندن نه‌سه‌ غریبه‌ بیر حرکت گؤزله‌ییردی.

– نه‌ إتدیڲینی باشا دۆشمۆرَم، – لئوین چیڲین‌لرینی چکه‌رَک دئدی. – سن بونو نئجه‌ جیدّی شکیلده‌ إده‌ بیلیر‌سن؟

– نییه‌ کی؟

– اۏنا گؤره‌ کی بورادا گؤرۆله‌جک بیر ایش یۏخ دېر.

– سنه‌ إله‌ گلیر، آما بیزیم ایشیمیز باشېمېزدان آشېر.

– بو، ایش دَڲیل، کاغېذ-کوغوز’لا‌ أللَشمکدیر. هه‌، سَنین بئله‌ ایشه‌ یئته‌نه‌ڲین وار،

– دئیه‌ لئوین علاوه‌ إتدی.

– یانې منده‌ هانسې’سا بیر چاتېشماز‌لېق اۏلدوغونو دۆشۆنۆرسَن؟

– بلکه‌ ده‌ بئله دیر، – لئوین دئدی. – آما بونا باخمایاراق، من سَنین مؤحتشَم‌لیڲیندن‌ سئوینیرَم و فخر إدیرم کی، منیم دۏستوم بؤیۆک بیر آدام دېر. لاکین سن منیم سۏرغوما جاواب وئرمه‌دین، – دئیه‌ اۏ، زۏر’لا دۆز اۏبلۏنسکی‌نین گؤزلری‌نین ایچینه‌ باخاراق علاوه‌ إتدی. – یاخشې، یاخشې. صبیر إله‌، بیر گۆن بو، سَنین ده‌ باشېنا گلر. دۆز دیر، سَنین کارازین قضاسېندا اۆچ مین دئسیاتین یئرین وار، عَضُله‌لرین مؤحکَمدیر، اؤزۆن ده‌ اۏن ایکی یاشلې قېز کیمی طراوَتلیسن، آما بیر گۆن سن ده‌ بیزه‌ قۏشولا‌جاقسان. سوالېن باره‌ده‌ اۏنو دئیه‌ بیله‌رَم کی، هئچ بیر دَڲیشیک‌لیک یۏخ دېر، آما تأسّۆف، چۏخدان دېر گؤرۆنمۆردۆن…

– نه‌سه‌ اۏلوب؟ – دئیه‌ لئوین قۏرخو’یلا سۏروشدو.

– هئچ بیر شئی اۏلمایېب، – اۏبلۏنسکی جاواب وئردی. – سۏنرا دانېشارېق. دۆزۆنۆ دئ، نه‌ اۆچۆن گلمیسَن؟

– إله‌ بو باره‌ده‌ ده‌ سۏنرا دانېشارېق، – لئوین یئنه‌ قولاق‌لارېنا قَدَر قېزاراراق دئدی.

– یاخشې، آیدېن دېر، – إستئپان آرکادیچ دئدی. – بیلیر‌سن نه‌ وار: سنی إوه‌ دعوت

إدَردیم، آما آروادېم بیر آز ناخۏشدور. باخ أڲر اۏنلارې گؤرمَک ایسته‌ییرسَن’سه‌، ایندی، یَقین کی، زۏۏلۏگییا باغېندادېرلار، ساعات دؤردده‌ن بئشه‌ قَدَر اۏرا‌دا اۏلورلار. کیتی کۏنکیده‌ سۆرۆشۆر. سن اۏرا گئت، من ده‌ بیر آز سۏنرا گله‌رَم و بیرلیکده‌ هارا’سا گئدیب ناهار إده‌ریک.

– چۏخ گؤزَل، گؤرۆشه‌ریک.

– باخ ها، من سنی تانېیېرام، بیردن یادېندان چېخاردارسان، یا دا چېخېب کنده‌ گئد‌رسن! – إستئپان آرکادیچ گۆله‌رَک اۏنون آرخاسېنجا قېشقېردې.

– یۏخ، یادېمدان چېخارتمارام.

اۏبلۏنسکی‌نین یۏلداش‌لارې’یلا ساغ‌اۏللاشمادېغېنې یالنېز قاپې آغزېندا خاطېرلایان لئوین کابیندن چېخدې.

– گؤرۆنۆر، چۏخ ایشگۆزار بیر جنابدېر، – لئوین چېخېب گئتدیکدن سۏنرا قرینئویچ دئدی.

– هه‌، دۏستوم، – إستئپان آرکادیچ باشېنې ترپه‌ده‌رَک دئدی، – خۏشبخت آدام دېر! کارازین قضاسېندا اۆچ مین دئسیاتین یئری وار، هله‌ ایره‌لیده‌ چۏخ ایش‌لر گؤره‌جک، هم ده‌ ساغلام و گۆمراه‌دېر! بیزیم کیمی دَڲیل.

– سیز نه‌دن شیکایت إدیر‌سینیز، إستئپان آرکادیچ؟

– حالېم چۏخ پیس ‌دیر، – دئیه‌ إستئپان آرکادیچ دریندن‌ آه‌ چَکدی.

1-6

اۏبلۏنسکی لئویندن نه‌ اۆچۆن گلدیڲینی سۏروشدوقدا لئوین قېزاردې و قېزاردېغې اۆچۆن اؤزۆنه‌ آجېغې توتدو؛ چۆنکی “من سَنین بالدېزېنې ایسته‌مه‌ڲه‌ گلمیشَم”، – دئیه‌ اۏنا جاواب وئره‌ بیلمه‌دی. حال‌بوکی اۏ یالنېز بوندان اؤترۆ مۏسکۏیا گلمیشدی.

لئوین و شئرباتسکی عائله‌لری مۏسکۏنون قدیم زادگان عائله‌لرییدیلر و آرالارېندا هر زامان یاخېن‌لېق و دۏستلوق مۆناسیبت‌لری اۏلوب. بو ایلگی لئوینین اؤرگنچی‌لیک ایل‌لرینده‌ داها دا مؤحکَم‌لَنمیشدی. اۏ، دۏللی و کیتی‌نین قارداشې، گنج پرنس شئرباتسکی ایله‌ بیر یئرده‌ حاضېرلاشېب بیل‌یوردا داخیل اۏلموشدو. بو، نه‌ قَدَر غریبه‌ گؤرۆنسه‌ ده‌، کۏنستانتین لئوین محض شئرباتسکی‌لرین إولرینه‌، عائله‌لرینه‌ و خۆصوصَن ده‌ بو عائله‌نین قادېن‌لارېنا وورولموشدو. لئوین آناسېنې خاطېرلامېردې، یئگانه‌ باجې‌سې اۏندان بؤیۆک ایدی، بونا گؤره‌ ده‌ شئرباتسکی‌لرین إوینده‌ آتا-آناسې‌نېن اؤلۆمۆندن سۏنرا محروم اۏلدوغو تحصیللی و ناموسلو قدیم زادگان عائله‌سی مۆحیطینی ایلک دفعه’یدی کی، گؤرۆردۆ. بو عائله‌نین بۆتۆن عۆضو‌لری، اؤزل‌لیک’له‌ ده‌ قادېن‌لار اۏنون

نظرینده‌ أسرارأنگیز، پۏئتیک بیر اؤرتۆڲه‌ بۆرۆنمۆشدۆ‌لر و لئوین اۏنلاردا نه‌اینکی هئچ بیر نؤقصان گؤرمۆردۆ، بلکه‌ اۏنلارېن بۆرۆنمۆش اۏلدوغو بو پۏئتیک پرده‌نین آرخاسېندا أن اوجا حیسّ‌لرین و چئشیدلی مزییت‌لرین گیزلَندیڲینی گۆمان إدیردی. بو اۆچ خانېم قېزا نه‌ اۆچۆن گۆن‌آشېرې گاه‌ فرانسېزجا، گاه‌ دا اینگیلیس‌جه‌ دانېشماق لازېم ایدی؛ نه‌ اۆچۆن اۏنلار بَلیرمیش ساعات‌لاردا نؤوبه’‌یله‌ فۏرتئپیانۏ چالاردې‌لار – بو موسیقی سَس‌لری یوخارېدا، قارداش‌لارې‌نېن اۏتاغېندا، اؤرگنچی‌لرین دَرس اؤرگندیک‌لری اۏتاقدا إشیدیلردی؛ نه‌ اۆچۆن بَلیرمیش ساعات‌لاردا هر اۆچ خانېم قېز م-للئ لینۏن’لا‌ بیرلیکده‌ اؤز آتلا (آت’لا)ز کۆرک‌لرینده‌، کۏلیاسکادا اۏتوروب توئر بولوارېنا گئدردیلر. دۏللی اوزون، ناتالی یارېموزون، کیتیسه‌ تامامی’یله‌ قېسا کۆرکده‌ اۏلاردې، قېرمېزې جۏراب گئیدیڲی قشنگ آیاق‌لارېنې هامې گؤرَردی؛ نه‌ اۆچۆن اۏنلار بؤرکۆندا قېزېل کۏکاردا اۏلان لاکئیین مۆشاییعَتینده‌ توئر بولوارېندا گزردیلر – بۆتۆن بونلارې و اۏنلارېن أسرارأنگیز دۆنیاسېندا باش وئرَن بیر چۏخ باشقا شئی‌لری لئوین آنلامېردې، لاکین بیلیردی کی، اۏرا‌دا باش وئرَن هر شئی گؤزَل دیر و محض اۏرا‌دا اۏلوب-بیتَن‌لرین بو أسرارأنگیز‌لیڲینه وورولموشدو.

اؤرگنچی‌لیک ایل‌لرینده‌ اۏ آز قالمېشدې کی، بؤیۆک باجې‌یا – دۏللییه عاشیق اۏلسون، لاکین دۏللینی تئزلیک’له‌ اۏبلۏنسکییه أره‌ وئردیلر. سۏنرا ایکینجی باجې‌یا وورولماغا باشلادې. سانکی اۏ، باجې‌لاردان بیرینه‌ عاشیق اۏلماق لازېم گلدیڲینی حیسّ إدیر، لاکین محض هانسېنا وورولاجاغېنې قرارلا‌شدېرا بیلمیردی. آما ناتالی ده‌ کۆبار جمعيّتده‌ گؤرۆنن کیمی دیپلۏمات لوۏوا أره‌ گئتدی. لئوین بیل‌یوردان چېخاندا کیتی هله‌ اوشاق ایدی. گنج شئرباتسکی دَنیز‌چی اۏلدوقدان بیر قَدَر سۏنرا بالتیک دَنیزینده‌ بۏغولدو و اۏبلۏنسکی’یله دۏست اۏلدوغونا باخمایاراق، لئوینین شئرباتسکی‌لر’له ایلگی‌سی گۆجسۆزله‌دی. لاکین لئوین بو ایل، قېشېن أوّل‌لرینده‌ کندده‌ کئچیرتدیڲی بیر ایلدن سۏنرا مۏسکۏیا گلیب شئرباتسکی‌لر’له گؤرۆشدۆکده‌ آنلادې کی، طالئعینه‌ اۆچ باجې‌دان، حقیقتن، هانسېنا وورولما‌لې اۏلدوغو یازېلېبمېش.

إله‌ گۆمان إتمک اۏلاردې کی، اۏتوز ایکی یاشېندا زنگین و أصیل-نجابتلی بیر آدام اۏلان لئوینین پرنس قېزې شئرباتسکایایا إولی‌لیک تکلیفی إتمه‌سیندن‌ آسان بیر ایش اۏلا بیلمَزدی؛ چۏخ إحتیمال کی، اۏنو درحال یاخشې نامیزد کیمی قبول إدَردیلر. لاکین لئوین عاشیق اۏلموشدو و بونا گؤره‌ ده‌ اۏنا إله‌ گلیردی کی، کیتی هر آنلامدا إله‌ کامیل و یۆکسک مخلوق، اۏ ایسه‌ إله‌ عادی بیر آدام دېر کی، نه‌ باشقا‌لارې، نه‌ ده‌ کیتی اۏنو اؤزۆنه‌ لاییق گؤرمه‌ڲی هئچ عاغلېنا بئله‌ گتیرمز. ایکی آی مۏسکۏدا سانکی تۆستۆ-دومان ایچه‌ری‌سینده‌ قالدېقدان و دئمک اۏ‌لار کی، هر گۆن کیتی’یله گؤرۆشمک اۆچۆن کۆبار مجلیس‌لرینه‌ گئدیب-گلدیکدن سۏنرا لئوین غفلَتَن بئله‌ قرارا گلدی کی، بو، مۆمکۆن دَڲیل و چېخېب کنده‌ گئتدی.

لئوینین “بو، مۆمکۆن دَڲیل” اینامې اۏنا أساسلانېردې کی، قېزېن دۏغما‌لارې‌نېن گؤزۆنده‌ اۏ، گؤزَل کیتی اۆچۆن مۆناسیب، لاییقلی نامیزد دَڲیلدی و کیتی اؤزۆ ده‌ اۏنو

سئوه‌ بیلمَزدی. کیتی‌نین دۏغما‌لارې‌نېن نظرینده‌ اۏ، هئچ بیر بَلیرمیش چالېشمایا‌ و جمعيّتده‌ هر هانسې مؤوقئعه‌ ما‌لیک دَڲیلدی، حال‌بوکی لئوینین ایندی اۏتوز ایکی یاشې واردې و اۏنون یۏلداش‌لارېندان کیمی پۏلکۏونیک و فلیگئل-آدیوتانت، کیمی پرۏفئسۏر، کیمی ده‌ بانک و دَمیر یۏلو دایرئکتۏرو، یا دا اۏبلۏنسکی کیمی ایداره‌ مۆدۆرۆیدی؛ اۏ ایسه‌ (اۏ، باشقا‌لارېنا نئجه‌ گؤرۆنمه‌لی اۏلدوغونو چۏخ یاخشې بیلیردی) اینک ساخلاماق’لا‌، جۆللۆتقوشو اۏولاماق’لا و تیکینتی‌لر’له مشغول اۏلان بیر مۆلکدار ایدی، یانې بَلیرمیش بیر پئشه‌سی اۏلمایان و جمعيّتین آنلایېشېنا گؤره‌ یالنېز یارارسېز آدام‌لارېن مشغول اۏلدوق‌لارې ایشی گؤرَن فرسیز بیر آدام ایدی.

أسرارأنگیز گؤزَل کیتی‌نین اؤزۆسه‌ بئله‌ چیرکین بیر آدامې (لئوین اؤزۆنۆ چیرکین حئساب إدیردی) و أن أساسې، هئچ بیر گؤرکَملی مزییتی اۏلمایان بئله‌ ساده‌ بیر آدامې سئوه‌ بیلمَزدی. بوندان باشقا، اۏنون کیتییه اۏلان اؤنجه‌کی مۆناسیبتی – قېزېن قارداشې’یلا دۏستلوغو کؤلگه‌سینده‌ یاشلې بیر آدامېن اوشاغا بسله‌دیڲی مۆناسیبت – لئوینین نظرینده‌ محبّت اۆچۆن یئنی بیر مانعه‌ ایدی. چیرکین، مئهریبان بیر آدامې – اۏ، اؤزۆنۆ بئله‌ حئساب إدیردی – اۏنون ظنّینجه‌، یالنېز بیر دۏست کیمی سئومک اۏلاردې، لاکین اۏنون اؤزۆنۆن کیتینی سئودیڲی بیر محبّت’له‌ سئویلمه‌سی اۆچۆن قشنگ و أن أساسې، اؤزل بیر آدام اۏلماق لازېمدې.

إشیتمیشدی کی، قادېن‌لار چۏخ زامان چیرکین و ساده‌ آدام‌لارې سئویرلـر، آما اۏ، بونا اینانمېردې؛ چۆنکی اؤز آرشېنې’یلا‌ اؤلچۆردۆ، آخې اؤزۆ یالنېز گؤزَل، أسرارأنگیز و نادیر قادېن‌لارې سئوه‌ بیلَردی.

لاکین ایکی آی کندده‌ قالدېقدان سۏنرا ایناندې کی، بو، ایلک گنج‌لیک دؤورلرینده‌ دویدوغو مفتونلوق حیسّ‌لریندن‌ بیری دَڲیل؛ بو حیسّ اۏنا بیر دقیقه‌ ده‌ راحات‌لېق وئرمیر؛ اۏ، بو مسأله‌نی – کیتی‌نین اۏنون آروادې اۏلوب-اۏلمایاجاغېنې حَلّ إتمَزدن یاشایا بیلمیر؛ اۏنون اومودسوز‌لوغونه‌ نه‌دن یالنېز اؤز تَخَيّۆلۆدۆر و اۏنا ردّ جاوابې وئریله‌جه‌ڲینه داییر هئچ بیر ثوبوت یۏخ دېر. بونا گؤره‌ ده‌ ایندی مۏسکۏیا قطعی قرار’لا‌ گلمیشدی: کیتییه إولنمه‌ تکلیف إده‌جک و أڲر اۏنو قبول إدر‌’سه‌، کیتی’یله إولنه‌جکدی. یاخود… أڲر اۏنا ردّ جاوابې وئریله‌ر’‌سه، اۏندا حالې نئجه‌ اۏلاجاقدې، بونو حتتا عاغلېنا دا گتیره‌ بیلمیردی.

1-7

لئوین سَحَر قاطارې’یلا مۏسکۏیا گلیب، آنابیر بؤیۆک قارداشې اۏلان کۏزنېشئوین إوینه‌ گئتدی، گلیشی‌نین نه‌دَنینی درحال سؤیله‌مک و مصلحَت آلماق نيَّتی’یله‌ پالتارېنې دَڲیشیب قارداشې‌نېن کابینینه‌ کئچدی، لاکین کۏزنېشئو تک دَڲیلدی. اۏ، خارکۏودان گلمیش مشهور بیر فلسفه‌ پرۏفئسۏرو’یلا‌ صؤحبَت إدیردی؛ پرۏفئسۏر کۏزنېشئو’له آرالارېندا باش وئرَن چۏخ اؤنملی فلسفی بیر مسأله‌یه‌ عایید

آنلاشېلمازلېغې آیدېنلاشدېرماق اۆچۆن گلمیشدی. پرۏفئسۏر ماتئریالیست‌لرین علئیه‌ینه‌ قېزقېن پۏلئمیکا آچمېش، سئرگئی کۏزنېشئوسه‌ ماراق’لا‌ بو پۏلئمیکانې ایزله‌میش و پرۏفئسۏرون سۏنونجو مقاله‌سینی اۏخودوقدان سۏنرا اؤز إعتیراض‌لارېنې مکتوب’لا‌ یازېب اۏنا بیلدیر‌میشدی؛ اۏ، پرۏفئسۏرو ماتئریالیست‌لره چۏخ بؤیۆک گۆذَشت‌لر إتمکده‌ تؤهمت’له‌ندیریردی. پرۏفئسۏر دا درحال بو باره‌ده‌ صؤحبَت‌لَشیب عۆمومی دیل تاپماغا گلمیشدی. صؤحبَت دَبده‌ اۏلان بیر مسأله‌دن گئدیردی: اینسان چالېشماسېنده‌کی روحی و فیزیۏلۏژی اۏلای‌لار آراسېندا بیر حۆدود وارمې و بو حۆدود هارادا دېر؟

سئرگئی ایوانۏویچ هامې اۆچۆن عادت إتدیڲی اؤز مئهریبان-سۏیوق تَبَسّۆمۆ’یله‌ قارداشېنې قارشېلادې و اۏنو پرۏفئسۏر’لا‌ تانېش إله‌دیکدن سۏنرا صؤحبَتینه‌ داوام إتدی.

سارې، إنسیز آلېنلې، گؤزلۆکلۆ بالاجا آدام سلاملاشماق اۆچۆن یالنېز بیر آن‌لېغا صؤحبَتینه‌ آرا وئردی، سۏنرا لئوینه‌ اؤنم وئرمَزدن نیطقینه‌ داوام إتدی. لئوین پرۏفئسۏرون گئتمه‌سینی گؤزله‌یه‌رَک اۏتوردو، لاکین تئزلیک’له‌ صؤحبَتین قۏنوسو اۏنو دا ماراقلاندېردې.

لئوین صؤحبَت إدیلن مسأله‌لر حاققېندا ژورنال‌لاردا مقاله‌لره‌ راست گلیر و بیر طبیعَتشۆناس کیمی بیل‌یورددا اؤرگندیڲی طبیعَتشۆناس‌لېغېن عئلمی أساس‌لارې‌نېن اینکیشافې نؤقطه‌یی-نظریی’له باخدېغې بو مقاله‌لر’له‌ ماراقلانېب اۏنلارې اۏخویوردو، لاکین اۏ، هئچ واخت اینسانېن حئیواندان عمله‌ گلمه‌سی، رئ بیۏلۏژی و سۏسیۏلۏگییا باره‌ده‌ عئلمی سۏنوج‌لارې سۏن زامان‌لار اۏنو داها تئز-تئز دۆشۆندۆرَن یاشامېن و اؤلۆمۆن آنلامې حاقّېنداکې مسأله‌لره‌ یاخېنلاشدېرمېردې.

قارداشې‌نېن پرۏفئسۏر’لا‌ صؤحبَتینه‌ قولاق آساراق گؤرۆردۆ کی، اۏنلار عئلمی مسأله‌لری صمیمی سوال‌لارا باغلایېر‌لار، دئمک اۏ‌لار کی، بیر نئچه‌ دفعه‌ بو مسأله‌لره‌ یاخېنلاشماق اۆزره’‌یدی‌لر، لاکین هر دفعه‌ أن باشلېجا مسأله‌یه‌ تۏخاندېقدا لئوینه‌ إله‌ گلیردی کی، اۏنلار تئز-تله‌سیک همین مسأله‌دن اوزاقلاشېر و یئنی‌دن اینجه‌ فصیل‌لر، قئید‌لر، سیتات‌لار، إیهام‌لار و اۏتۏریتئت‌لردن ایقتیباس‌لار ساحه‌سینه‌ باش ووروردولار.

– من هئچ واخت، – سئرگئی ایوانۏویچ اؤزۆنه‌مخصوص آیدېن، سلیس ایفاده‌ و ظریف تلفّۆظ’له دئدی، – کئیس’له راضېلاشا بیلمه‌رَم کی، منیم خاریجی عالَم حاقّېنداکې بۆتۆن تَصَوّۆر‌لریم تأثّۆرات‌لاردان عمله‌ گلیر. وار‌لېغېن أن أساس مفهومونو من حیسّ‌لر واسیطه‌سی’له‌ أخذ إتمه‌میشم، زیرا بو مفهومون اؤتۆرۆلمه‌سی اۆچۆن اؤزل اۏرقان مؤوجود دَڲیل دیر.

– بَلی، لاکین اۏنلار، وورست، کناوست و پریپاسۏو سیزه‌ جاواب وئره‌جکلر کی، وار‌لېغې درک إدَن شعورونوز بۆتۆن دویقو‌لارېنېزېن مجموسوندان عمله‌ گلیر و وار‌لېغې درک إتمه‌نیز دویقو‌لارېن سۏنوجو دېر. وورست حتتا آچېق-آشکار دئییر کی، حیسیيّات

یۏخ دېر’سا، وار‌لېق مفهومو دا یۏخ دېر.

– منسه‌ عکسینی دئیه‌ بیله‌رَم، – دئیه‌ سئرگئی ایوانۏویچ سؤزه‌ باشلادې.

لاکین بو زامان یئنه‌ لئوینه‌ إله‌ گلدی کی، اۏنلار أن باشلېجا یئره‌ یاخېنلاشدېق‌لارې آندا یئنه‌ مَطلبدن اوزاقلاشېرلار، اۏنا گؤره‌ ده‌ پرۏفئسۏرا سۏرغو وئرمه‌ڲی قرارا آلدې.

– دئمه‌لی، أڲر منیم حیسّ‌لریم محو اۏلار’سا، أڲر جیسمیم اؤلرسه‌، اۏ زامان هئچ بیر وار‌لېق اۏلا بیلمَز؟ – دئیه‌ اۏ سۏروشدو.

پرۏفئسۏر ناراضې‌لېق’لا‌ و سانکی صؤحبَتین کسیلمه‌سیندن‌ زئیینی آغرې دویاراق فیلسوفدان چۏخ گمی یئدکچی‌سینه اۏخشایان بو غریبه‌ سوالې وئره‌نه‌ باخدې و سۏنرا گؤزلرینی سئرگئی ایوانۏویچه‌ چئویره‌رَک سانکی سۏروشماق ایسته‌دی: بونا نه‌ دئمک اۏ‌لار؟ لاکین پرۏفئسۏر کیمی بیرطرفلی و عینادکار بیر طرزده‌ دانېشمایان سئرگئی ایوانۏویچین هم پرۏفئسۏرا جاواب وئرمک، هم ده‌ عئینی زاماندا ساده‌ و دۏغال نؤقطه‌یی-نظردن وئریلن بو سوالې آنلاماق اۆچۆن بئینینده‌ بۏش یئر قالمېشدې، اۏنا گؤره‌ ده‌ گۆلۆمسه‌یه‌رَک دئدی:

– هله‌لیک بو مسأله‌نی حَلّ إتمه‌ڲه‌ بیزیم حاققېمېز یۏخ دېر…

– هئچ بیر دلیلیمیز یۏخ دېر، – دئیه‌ پرۏفئسۏر راضېلاشدې و اؤز فیکیر‌لرینه‌ داوام إتدی. – یۏخ، – اۏ دئدی، – من اۏنو وورغولاماق ایسته‌ییرم کی، پریپاسۏوون آچېق-آیدېن دئدیڲی کیمی، أڲر حیسیيّاتېن أساسېندا تأثّۆرات‌لار دایانېر‌’سا، اۏندا بیز بو ایکی مفهومو قطعی شکیلده‌ بیر-بیریندن‌ آیېرد إتمه‌لی‌ییک.

لئوین آرتېق قولاق آسمېر و پرۏفئسۏرون نه‌ واخت گئده‌جه‌ڲینی گؤزله‌ییردی.

1-8

پرۏفئسۏر گئدندن سۏنرا سئرگئی ایوانۏویچ قارداشېنا دئدی:

– چۏخ شادام کی، گلمیسَن. چۏخ قالا‌جاقسان؟ تَصَرّۆفات ایش‌لرین نئجه‌ گئدیر؟

لئوین بیلیردی کی، تَصَرّۆفات بؤیۆک قارداشېنې آز ماراقلاندېرېر و اۏ یالنېز نزاکت خاطیرینه‌ بو باره‌ده‌ سۏروشور، اۏنا گؤره‌ ده‌ آنجاق بوغدا‌نېن ساتېشې و قازانج حاققېندا جاواب وئرمک’له‌ کیفایت‌لَندی.

لئوین إولنمک نيّتینده‌ اۏلدوغونو قارداشېنا دئمک و اۏندان مصلحَت آلماق ایسته‌ییردی، اۏ حتتا قطعی شکیلده‌ بو قرارا گلمیشدی؛ لاکین قارداشېنې گؤردۆکده‌، اۏنون پرۏفئسۏر’لا‌ صؤحبَتینه‌ قولاق آسدېقدا، قارداشې ایختییارسېز اۏلاراق حیمایه‌دار طرزده‌

تَصَرّۆفات ایش‌لری حاققېندا اۏنو سۏرغو-سوالا‌ توتدوقدا (اۏنلارېن آنا مۆلک‌لری بؤلۆنمه‌میشدی و لئوین هر ایکی حیصّه‌نی ایداره‌ إدیردی) حیسّ إتدی کی، نه‌دن‌سه‌ إولنمک قرارې حاققېندا صؤحبَته‌ باشلایا بیلمه‌یه‌جک. اۏ حیسّ إدیردی کی، قارداشې بو مسأله‌یه‌ اۏنون ایسته‌دیڲی کیمی باخمایاجاق.

– هه‌، سیزین طرف‌لرده‌ زئمستوۏ ایش‌لری نئجه دیر؟ – دئیه‌ زئمستوۏی’یلا‌ چۏخ ماراقلانان و بو مسأله‌یه‌ بؤیۆک اؤنم وئرَن سئرگئی ایوانۏویچ سۏروشدو.

– دۏغروسو، بیلمیرَم…

– نئجه‌ یانې؟ آخې سن ایداره‌ عۆضوۆسن؟

– یۏخ، آرتېق عۆضو دَڲیلم، چېخمېشام، – کۏنستانتین لئوین جاواب وئردی، – داها ایجلاس‌لارا دا گئتمیرَم.

– تأسّۆف! – سئرگئی ایوانۏویچ قاش-قاباغېنې تؤکه‌رَک دئدی.

لئوین اؤزۆنه‌ براعَت قازاندېرماق اۆچۆن قضالارېنداکې ایجلاس‌لاردا نه‌لر اۏلدوغونو دانېشماغا باشلادې.

– بیز هر زامان بئله‌ إدیریک! – دئیه‌ سئرگئی ایوانۏویچ اۏنون سؤزۆنۆ کَسدی. – بیز روس‌لار هر زامان بئلَییک. بلکه‌ ده‌ اؤز نؤقصانلارېمېزې گؤرمَک قابیلییَّتی یاخشې جَهتیمیزدیر، لاکین بیز شیتینی چېخاردېرېق، هر زامان دیلیمیزین اوجوندا حاضېر دورموش ایستئهزا’یلا تَسَلّی تاپېرېق. سنه‌ آنجاق اۏنو دئیه‌ بیله‌رَم کی، بیزیم بو زئمستوۏ ایداره‌لرینه‌ وئریلن حۆقوق‌لار باشقا بیر اوروپا‌لې خالقا وئریلسه’یدی… – مثَلَن، آلمان‌لار و اینگیلیس‌لر بو حۆقوق‌لاردان آزاد‌لېق دۆزَلدَردیلر، بیز‌سه‌ آنجاق گۆلۆرۆک.

– نه‌ إتمک اۏ‌لار؟ – لئوین گۆناهکارجاسېنا دئدی. – بو، منیم سۏن تجرۆبه‌م ایدی. بۆتۆن روحوم’لا‌ چالېشېردېم. باجارمېرام. قابیلییَّتیم یۏخ دېر.

– یۏخ، قابیلییَّتین وار، – سئرگئی ایوانۏویچ دئدی، – ساده‌جه‌، سن مسأله‌یه‌ لازېم اۏلان کیمی باخمېرسان.

– اۏلا بیلَر، – لئوین گؤڲۆلسۆزجه‌سینه‌ جاواب وئردی.

– خبرین وارمې، قارداشېمېز نیکۏلای یئنه‌ بورادا دېر.

نیکۏلای کۏنستانتین لئوینین دۏغما و بؤیۆک قارداشې، سئرگئی ایوانۏویچینسه‌ آنابیر قارداشې’یدې، اۏ، محو اۏلموش بیر آدامدې، وار-دؤولتی‌نین بؤیۆک حیصّه‌سینی خرجله‌ییب گؤڲه‌ سۏوورموشدو، سۏن دَرَجه‌ غریبه‌ و پیس بیر مۆحیطده‌ دۏلاشېردې، قارداش‌لارېی’لا‌ کۆسمۆشدۆ.

– نه‌ دانېشېرسان؟ – لئوین دَهشت’له‌ چېغېردې. – هارادان بیلیر‌سن؟

– پرۏکۏفی اۏنو کۆچه‌ده‌ گؤرۆب.

– بورادا، مۏسکۏدا؟ هارا‌دا قالېر؟ سن بیلیر‌سن؟ – لئوین سانکی درحال گئتمه‌ڲه‌ حاضېرلاشېرمېش کیمی اۏتورقادان قالخدې.

– بونو سنه‌ دئدیڲیمه‌ تأسّۆف إدیرم، – سئرگئی ایوانۏویچ کیچیک قارداشې‌نېن هَیَجانېنې گؤرۆب باشېنې بولایاراق دئدی. – من اۏنون هارا‌دا یاشادېغېنې اؤرگنمک اۆچۆن آدام یۏللا(یۏل’لا)دېم و اۏنون تروبینه‌ وئردیڲی، پولونو اؤده‌دیڲیم وئکسئلی ده‌ اۏنا گؤندَردیم. باخ بو دا اۏنون منه‌ وئردیڲی جاواب.

سئرگئی ایوانۏویچ پرئس-پاپیئ‌نین آلتېندان کیچیک بیر وَرَق چېخاردېب قارداشېنا اوزاتدې. لئوین غریبه‌، آما دۏغما بیر خط’له یازېلمېش مکتوبو اۏخودو: “منی راحات بوراخمانېزې عاجیزانه‌ خواهیش إدیرم. لۆطف‌کار قارداش‌لارېمدان طلب إتدیڲیم یئگانه‌ شئی بو دېر. نیکۏلای لئوین”.

لئوین بو سطیرلری اۏخویوب باشېنې قالدېرمازدان، ألینده‌ مکتوب سئرگئی ایوانۏویچین قارشې‌سېندا دایانمېشدې.

اۆره‌ڲینده‌ ایندی بدبخت قارداشېنې اونوتماق آرزې‌سې‌’یلا بونون پیس بیر حرکت اۏلاجاغې دۆشۆنجه‌سی بیر-بیری’یله‌ مۆباریزه‌ إدیردی.

– گؤرۆنۆر، اۏ، منی تحقیر إتمک ایسته‌ییر، – سئرگئی ایوانۏویچ سؤزۆنه‌ داوام إتدی،

– لاکین اۏ، منی تحقیر إده‌ بیلمَز و من اۆرَکدن اۏنا کؤمَک إتمک ایستَردیم، آنجاق بیلیرم کی، بونو إتمک مۆمکۆن دَڲیل.

– بَلی، بَلی، – دئیه‌ لئوین تکرار إتدی. – من سَنین اۏنا مۆناسیبتینی باشا دۆشۆرَم و قیمَت‌لَندیریرَم؛ آما من اۏنون یانېنا گئده‌جه‌یم.

– ایسته‌ییرسَن، گئت، آما من مصلحَت گؤرمۆرَم، – سئرگئی ایوانۏویچ دئدی.

– یانې اؤز بارم‌ده‌ من بوندان قۏرخمورام، اۏ، سنی مندن کۆسدۆرمز؛ آما سَنین اۆچۆن مصلحَت گؤرۆرَم کی، گئتمه‌سه‌ن یاخشې دېر. اۏنا کؤمَک إتمک مۆمکۆن دَڲیل. آما یئنه‌ ده‌ اؤزۆن ایسته‌دیڲین کیمی إت.

– بلکه‌ ده‌ کؤمَک إتمک مۆمکۆن دَڲیل، آما حیسّ إدیرم کی، اؤزل‌لیک’له‌ بو دقیقه‌ – نه‌ ایسه‌، بونون مسأله‌یه‌ دَخلی یۏخ دېر – حیسّ إدیرم کی، من ساکیت اۏلا بیلمه‌رَم.

– باخ بونو باشا دۆشه‌ بیلمیرَم، – سئرگئی ایوانۏویچ دئدی. – یالنېز اۏنو باشا دۆشۆرَم کی، – دئیه‌ علاوه‌ إتدی، – بو بیر ایطاعت دَرسی دیر‌. قارداشېم نیکۏلای بو حالا دۆشدۆکدن سۏنرا آلچاق‌لېق‌ دئییلن شئیه‌ باشقا نظر’له‌ و گۆذَشت’له باخېرام…

اۏنون نه‌ إتدیڲینی بیلیرسن‌می…

– آه‌، بو، دَهشَت دیر‌، دَهشَت دیر‌! – دئیه‌ لئوین تکرار إتدی.

سئرگئی ایوانۏویچین لاکئییندن قارداشې‌نېن عۆنوانېنې آلدېقدان سۏنرا لئوین درحال اۏنون یانېنا گئتمه‌ڲه‌ حاضېرلاشدې، لاکین بیر آز دۆشۆندۆکدن سۏنرا بونو آخشاما قَدَر تأخیره‌ سالماغې قرارا آلدې. روحَن ساکیت اۏلماق اۆچۆن، هر شئیدن أوّل، اۏ ایشی حَلّ إتمک لازېم ایدی کی، اۏندان اؤترۆ مۏسکۏیا گلمه‌لی اۏلموشدو. لئوین قارداشې‌نېن یانېندان اۏبلۏنسکی‌نین ایداره‌سینه‌ گئتدی و شئرباتسکی‌لردن خبر توتوب کیتینی هارا‌دا گؤره‌ بیله‌جه‌ڲینی سؤیله‌دیک‌لری یئره‌ یۏللاندې.

1-9

ساعات دؤردده‌ لئوین اۆره‌ڲی‌نین دؤڲۆنتۆسۆنۆ حیسّ إده‌-إده‌ زۏۏلۏگییا باغې‌نېن یانېندا فایتۏندان دۆشدۆ و جېغېر’لا مئیدانچایا دۏغرو گئتدی، یَقین، کیتینی اۏرا‌دا تاپاجاغېنې بیلیردی، چۆنکی شئرباتسکی‌لرین کارئتینی دروازا‌نېن قارشې‌سېندا گؤرمۆشدۆ.

آیدېن، شاختا‌لې بیر گۆن ایدی. دروازا‌نېن یانېندا کارئت‌لر، خیزَک’له‌ر، فایتۏنچولار، ژاندارم‌لار جرگه‌’یله‌ دایانمېشدېلار. پاپاق‌لارې پارلاق گۆنَش آلتېندا ایشېلدایان تمیز گئییملی غلبه‌لیک گیریشده‌ و ناخېشلې کیچیک روس إولری آراسېندا‌کې تمیزلَنمیش جېغېرلاردا قایناشېردې؛ باغدا بوداق‌لارې قارېن آغېرلېغېندان أڲیلمیش قۏجا تۏز آغاج‌لارې سانکی یئنی دَب‌دَبه‌لی اؤرتۆڲه‌ بۆرۆنه‌رک بزَنمیشدی.

لئوین جېغېر’لا سۆرۆشمه‌ مئیدانچاسېنا دۏغرو گئدیر و اؤز-اؤزۆنه‌ دئییردی: “هَیَجانلانماق لازېم دَڲیل، ساکیت اۏلماق لازېم دېر. نه‌ دئییرسن؟ بو نه‌دیر؟ سوس، سفئح”، – سؤیله‌یه‌رک اۆره‌ڲینی ساکیت‌لَشدیرمه‌ڲه‌ چالېشېردې. لاکین اۏ، اؤزۆنۆ ساکیت‌لَشدیرمک اۆچۆن نه‌ قَدَر چۏخ سعی إدیردی’سه‌، بیر اۏ قَدَر نَفَسی توتولوردو. بیر تانېشې راست گلیب اۏنو سَسله‌دی، آما لئوین اۏنون حتتا کیم اۏلدوغونو بئله‌ تانېمادې. اۏ، تپه‌لره‌ یاخېنلاشدې، آشاغې بوراخېلان و یوخارې قالدېرېلان کیرشه‌لرین زنجیر‌لری شاققېلدایېر، سۆرۆشن کیرشه‌‌لر گۆرولده‌ییر و شن سَس‌لر إشیدیلیردی. لئوین بیر نئچه‌ آددېم دا ایره‌لی گئتدی، قارشې‌سېندا سۆرۆشمه‌ مئیدانچاسېنې گؤردۆ و سۆرۆشن‌لرین ایچه‌ری‌سینده‌ درحال اۏنو تانېدې.

لئوین اۏنون بورادا اۏلدوغونو اۆره‌ڲینی بۆرۆین سئوینج و قۏرخویا گؤره‌ بیلدی. کیتی سۆرۆشمه‌ مئیدانچاسې‌نېن اۏ بیری طرفینده‌ دایانېب بیر خانېم’لا‌ صؤحبَت إدیردی. اۏنون نه‌ گئییمینده‌، نه‌ ده‌ دوروشوندا اؤزل بیر شئی گؤزه‌ چارپمېردې؛ لاکین لئوین اۆچۆن اۏنو بو غلبه‌‌لیڲین ایچینده‌ تانېماق گیجیتکان‌لېقدا قېزېل‌گۆلۆ سئچمک قَدَر آسان ایدی. سانکی یان-یؤوره‌سینه‌ نور ساچېردې. اۏ، هر طرفه‌ شفق ساچان بیر تَبَسّۆم ایدی. “گؤره‌سن، من اۏرا، بوزون اۆستۆنه‌ چېخېب اۏنا یاخېنلاشا بیله‌رَم‌می؟” – دئیه‌ دۆشۆندۆ. کیتی‌نین دایاندېغې یئر اۏنا أل‌چاتماز مۆقَدَّس‌لیک کیمی گؤرۆندۆ و حتتا إله‌ بیر آن اۏلدو کی، آز قالدې چېخېب گئتسین: اۏنو دَهشَت بۆرۆمۆشدۆ. کیتی‌نین یانېندا هر جۆر

آدام‌لارېن دۏلاشدېغېنې و دئمه‌لی، اؤزۆ ده‌ اۏرا گئدیب کۏنکیده‌ سۆرۆشه‌ بیله‌جه‌ڲینی دۆشۆنمه‌ڲه‌ جهد إتدی. گۆنَشه‌ باخېرمېش کیمی کیتییه باخماقدان چکینه‌رَک آشاغې دۆشدۆ، لاکین اۏ، کیتییه باخما‌زدان دا اۏنو بیر گۆنَش کیمی گؤرۆردۆ.

بیر-بیری’یله‌ تانېش اۏلان، عئینی چئوره‌یه‌ عایید اینسان‌لار هفته‌نین بو گۆنۆ و گۆنۆن بو واختېندا بوز اۆزه‌رینده‌ تۏپلاشېردېلار. بورادا اؤز مهارتینی گؤرسه‌دیب لۏوغالانان اوستا خیزَکچی‌لر، اۏتورقانېن سؤیکَنه‌جه‌ڲیندن‌ توتوب قۏرخاق و یؤندم‌سیز حرکت‌لر’له‌ سۆرۆشمه‌ڲی اؤرگه‌نن‌لر، بالاجا اوشاق‌لار و ساغلام‌لېق مَقصَدی’له‌ سۆرۆشن قۏجا‌لار واردې؛ بو آدام‌لارېن هامېسې لئوینین گؤزۆنده‌ أن خۏشبخت اینسان‌لار ایدی، چۆنکی اۏنلار بورادا، کیتی‌نین یانېندایدېلار. بۆتۆن سۆرۆشن‌لر سانکی تامامی’یله‌ لاقئید بیر حالدا کیتی‌نین آرخاسېنجا سۆرۆشۆر، اۏنو اؤتۆب-کئچیر، حتتا اۏنون’لا دانېشېر و یاخشې بوزدان، گؤزَل هاوادان ایستیفاده‌ إده‌رَک کیتییه اؤنم وئرمَزدن سئوینیب شَن‌لَنیردیلر.

کیتی‌نین عمی‌سی اۏغلو نیکۏلای شئرباتسکی أڲنینده‌ قېسا ژاکئت و دار شالوار، آیاق‌لارېندا کۏنکی اۏتورقادا اۏتورموشدو. لئوینی گؤرۆب قېشقېردې:

– آ، بیرینجی روس کۏنکی‌سۆرَنی! چۏخدان دېر بورادا‌سېنېز؟ أعلاء بوزدور، کۏنکی‌لرینیزی گئیینین.

– منیم کۏنکیم یۏخ دېر، – لئوین کیتی‌نین یانېندا بو جسارته‌ و آزادلییه حئیرَت إده‌رَک و کیتییه باخما‌سا دا، اۏنو بیر آن بئله‌ نظریندن‌ قاچېرمایاراق جاواب وئردی. اۏ حیسّ إدیردی کی، گۆنَش اۏنا طرف یاخېنلاشماقدادېر. کیتی مئیدانچانېن بوجاغېندایدی و چکمه‌لرین ایچینده‌کی‌ کیچیک آیاق‌لارې‌نېن پنجه‌لرینی بیر-بیرینه‌ یاخېنلاشدېراراق قۏرخا-قۏرخا اۏنا طرف سۆرۆشۆردۆ. روس پالتارې گئیینمیش بیر اۏغلان بَرک أل-قۏل آتاراق و یئره‌ دۏغرو أڲیله‌رَک کیتینی اؤتۆب-کئچدی. کیتی آیاق‌لارېنې بوزا مؤحکَم باسمازدان سۆرۆشۆردۆ؛ أل‌لرینی قایتاندان آسېلمېش کیچیک حالقادان چېخاردېب حاضېر توتموش و آرتېق تانېمېش اۏلدوغو لئوینه‌ باخاراق هم اۏنا، هم ده‌ اؤز قۏرخوسونا گۆلۆمسه‌ییردی. دؤنگه‌نی کئچدیکدن سۏنرا اۏ، قېوراق آیاغې’یلا اؤزۆنه‌ تکان وئردی و دۆز شئرباتسکییه طرف سۆرۆشدۆ؛ ألی’یله‌ اۏندان یاپېشېب گۆلۆمسه‌یه‌رَک باشې’یلا لئوینی سلاملادې. کیتی لئوینین تَصَوّۆر إتدیڲیندن‌ ده‌ گؤزَل ایدی.

لئوین اۏنون حاققېندا دۆشۆندۆکده‌ کیتینی بۆتۆنلۆک’له‌، اؤزل‌لیک’له‌ اۏنون قشنگ چیڲین‌لری اۆستۆنده‌ آزادجا دایانمېش، اوشاق آیدېن‌لېغې و مئهریبان‌لېغې ایفاده‌ إدَن، بؤیۆک اۏلمایان سارې‌شېن باشې‌نېن گؤزَل‌لیڲینی خیالېندا جانلاندېرا بیلیردی. اۏنون اۆزۆنۆن معصوملوغو وۆجودونون ظریف گؤزَل‌لیڲیی’له بیرلشه‌رَک لئوینین هئچ واخت اونوتمادېغې اؤزل بیر فۆسونکار‌لېق عمله‌ گتیریردی؛ لاکین کیتیده‌ هر زامان هامېنې حئیرَته‌ سالان گؤزلری‌نین ایفاده‌سییدی، اۏنون مۆلاییم، ساکیت و دۏغروچو گؤز‌لری،

اؤزل‌لیک’له‌ اۏنون تَبَسّۆمۆ داییم لئوینی سئحرلی دۆنیایا چکیب آپارېر و بو دۆنیادا اۏ، اؤزۆنۆ ایلک اوشاق‌لېق‌ گۆن‌لرینده‌ نادیر حالدا دویدوغو ریقَّت و مۆلاییم‌لیک ایچه‌ری‌سینده‌ حیسّ إدیردی.

– چۏخدان‌مې بورادا‌سېنېز؟ – کیتی ألینی اۏنا اوزاداراق دئدی و لئوین حالقادان سۆرۆشۆب دۆشن یای‌لېغې قالدېردېقدا: – تَشَکّۆر إدیرم، – دئیه‌ علاوه‌ إتدی.

– من؟ یۏخ، إله‌ بو یاخېن‌لاردا، دۆنَن… داها دۏغروسو، ایندی… گلمیشَم،

– هَیَجان ایچینده‌ اۏلدوغو اۆچۆن اۏنون سوالېنې درحال آنلامایان لئوین جاواب وئردی. – من سیزه‌ گئتمک ایسته‌ییردیم، – اۏ دئدی، درحال دا کیتینی نه‌ مَقصَد’له‌ آختاردېغېنې خاطېرلایېب اوتاندې و قېزاردې. – من سیزین کۏنکیده‌ سۆرۆشدۆیۆنۆزۆ بیلمیردیم، چۏخ گؤزَل سۆرۆشۆرسۆنۆز.

کیتی سانکی اۏنون نه‌ اۆچۆن کارېخدېغېنې اؤرگنمکدن اؤترۆ دیققت’له‌ لئوینه‌ باخدې.

– سیزین تعریفینیزی قیمَت‌لَندیرمک لازېم دېر. بورادا سیزدن أن یاخشې کۏنکی‌سۆرَن کیمی صؤحبَت إدیلیر، – اۏ، قارا ألجکلی بالاجا ألی’یله‌ حالقا‌نېن اۆزه‌رینده‌کی‌ قېرۏو دَنه‌لرینی تمیزله‌یه‌-تمیزله‌یه‌ دئدی.

– هه‌، بیر واخت‌لار من حریص‌لیک’له‌ کۏنکیده‌ سۆرۆشردیم؛ کامیل بیر کۏنکی‌سۆرَن اۏلماق ایسته‌ییردیم.

– سیز، دئیه‌سن، هر شئیی إحتیراص’لا إدیر‌سینیز، – کیتی گۆلۆمسه‌یه‌رَک دئدی. – سیزین کۏنکیده‌ نئجه‌ سۆرۆشمه‌ڲینیزه إله‌ باخماق ایسته‌ییرم کی. کۏنکی‌لری گئیینین، بیرلیکده‌ سۆرۆشک.

“بیرلیکده‌ سۆرۆشک! بو، مۆمکۆن دیرمی؟!” – دئیه‌ لئوین اۏنا باخاراق دۆشۆندۆ.

– بو ساعات گئیه‌رم، – دئدی و آیاق‌لارېنا کۏنکی گئیینمه‌ڲه‌ گئتدی.

– چۏخدان دېر بورا گلمیردینیز، جناب، – کۏنکیوئرَن لئوینین آیاق‌لارېندان توتوب، دابانلېغې بَرکیده‌رَک دئدی. – سیزدن سۏنرا آغا‌لار آراسېندا اوستا یۏخ دېر. بئله‌ یاخشې دېرمې؟ – اۏ، قایېشې دارتېب باغلایاراق دئدی.

– یاخشې دېر، یاخشې دېر، خواهیش إدیرم، تئز اۏلون، – لئوین غئیری-ایختییاری اۏلاراق اۆزۆنه‌ چؤکمۆش خۏشبخت‌لیک تَبَسّۆمۆنۆ چتین‌لیک’له‌ گیزله‌ده‌رَک دئدی. “هه‌، – دئیه‌ دۆشۆندۆ، – باخ یاشام بو دېر، باخ خۏشبخت‌لیک بو دېر! اۏ دئدی کی، گلین بیرلیکده‌ سۆرۆشک! ایندی نيَّتیمی اۏنا آچېقلایېممې؟ آخې من بونو کیتییه دئمکدن اۏنا گؤره‌ قۏرخورام کی، ایندی اؤزۆمۆ خۏشبخت حیسّ إدیرم، هئچ اۏلماسا اومود’لا خۏشبختم… أڲر دئسَم؟.. دئمک لازېم دېر آخې! لازېم دېر، لازېم دېر! ردّ اۏلسون ضعیف‌لیک!” لئوین آیاغا قالخدې، پالتۏسونو چېخاردېب بالاجا إوین یانېنداکې کَله‌-کؤتۆر

بوزون اۆزه‌رینده‌ قاچاراق هامار بوزون اۆستۆنه‌ چېخدې و اؤزۆنۆ أذيّته‌ سالمازدان، سانکی یالنېز ایراده‌سیی’له قاچېشېنې سۆرعت’له‌ندیره‌رَک، یاواشېداراق و یؤن‌لَندیره‌رَک سۆرۆشمه‌ڲه باشلادې. اۏ، قۏرخا-قۏرخا کیتییه یاخېنلاشدې، لاکین کیتی‌نین تَبَسّۆمۆ یئنه‌ اۏنو ساکیت‌لَشدیردی.

کیتی ألینی اۏنا اوزاتدې و اۏنلار یاناشې اۏلاراق، سۆرعت’له‌رینی آرتېراراق سۆرۆشمه‌ڲه باشلادېلار؛ سۆرعت آرتدېقجا کیتی ده‌ اۏنون ألینی داها بَرک سېخېردې.

– سیزین’له‌ داها تئز اؤرگه‌نردیم، نه‌ اۆچۆن’سه‌ من سیزه‌ گۆوه‌نیرَم، – کیتی دئدی.

– سیز منه‌ سؤیکَندیکده‌ من ده‌ اؤزۆمۆ داها أمین حیسّ إدیرم، – لئوین جاواب وئردی و درحال دئدیڲی سؤز‌لردن قۏرخوب قېزاردې. دۏغرودان دا، لئوین بو سؤز‌لری دئیَن کیمی بیردن سانکی گۆنَش بولود‌لارېن آرخاسېندا گیزلَندی، کیتی‌نین اۆزۆنده‌کی‌ مئهریبان‌لېق یۏخا چېخدې، هامار آلنېندا قېرېش‌لار گؤرۆندۆ و لئوین اۏنون اۆزۆنده‌کی‌ بو تانېش دَڲیشیک‌لیڲی آنلادې: کیتی فیکیرلَشیردی.

– سیزه‌ نه‌ اۏلوب، پیس بیر اۏلای باش وئرمه‌ییب کی؟ آما باغېشلایېن، منیم سۏروشماغا ایختییارېم یۏخ دېر، – لئوین جلد دئدی.

– نه‌ اۆچۆن؟.. یۏخ، هئچ بیر اۏلای باش وئرمه‌ییب، – دئیه‌ کیتی سۏیوق طرزده‌ جاواب وئردی و درحال دا علاوه‌ إتدی: – سیز مادئمۏیسئللئ لینۏن4-او گؤرمۆسۆنۆز؟

– هله‌ یۏخ.

– اۏنون یانېنا گئدین، سیزی چۏخ سئویر.

“بو نه‌ دئمک دیر؟ اۏنون خطرینه‌ دَڲدیم. ایلاهی، اؤزۆن منه‌ کؤمَک إت!” – لئوین دۆشۆندۆ و اۏتورقادا اۏتورموش آغ‌بیرچَک، قۏجا فرانسېز قادېنېن یانېنا قاچدې. فرانسېز قادېن گۆلۆمسه‌یه‌رَک و قایېرما دیش‌لرینی گؤرسه‌ده‌رَک اۏنو کؤهنه‌ دۏستو کیمی قارشېلادې.

– بو دېر، بؤیۆیۆرۆک، – فرانسېز قادېن گؤز‌لری’یله‌ کیتینی گؤرسه‌ده‌رَک دئدی، – و قۏجالېرېق. تینی بئار5 آرتېق بؤیۆیۆب! – فرانسېز قادېن گۆله‌رَک سؤزۆنه‌ داوام إتدی و لئوینین هنه‌ڲینې، اۆچ خانېم قېزې، اینگیلیس ناغېلېنداکې اۆچ آیېیا اۏخشاتدېغېنې اۏنا خاطېرلاتدې. – یادېنېزدادېرمې، سیز، دئیه‌سن، بئله‌ دئمیشدینیز؟ لئوین بونو قطعیَّن خاطېرلامېردې، آما فرانسېز قادېن اۏن ایل ایدی کی، بو هَنَکه‌ گۆلۆر و اۏندان خۏشلانېردې.

– یاخشې، گئدین، گئدین، سۆرۆشۆن. بیزیم کیتی ده‌ آرتېق یاخشې کۏنکی سۆرمه‌ڲه‌ باشلایېب، إله‌ دَڲیل‌می؟

لئوین یئنی‌دن کیتی‌نین یانېنا یۆیۆرۆب گلنده‌ اۏنون اۆزۆ آرتېق بایاقکې کیمی سرت

دَڲیلدی، گؤز‌لری یئنه‌ دۆزگۆنلۆک و مئهریبان‌لېق’لا باخېردې، لاکین لئوینه‌ إله‌ گلدی کی، اۏنون بو مئهریبان‌لېغېندا نه‌سه‌ اؤزل، قصدَن دۆشۆنۆلمۆش بیر ساکیت‌لیک وار. لئوینین قلبی کَدَر’له‌ دۏلدو. کیتی اؤز قۏجا مۆرَبّی-یه‌سی و اۏنون غریبه‌لیک‌لری حاققېندا دانېشدېقدان سۏنرا لئوینین یاشامې’یلا ماراقلاندې.

– مَڲَر قېش واختې کندده‌ دارېخمېر‌سېنېز؟ – اۏ سۏروشدو.

– یۏخ، دارېخمېرام، من چۏخ مشغولام، – دئیه‌ لئوین جاواب وئردی و حیسّ إتدی کی، قېشېن أوّل‌لرینده‌ اۏلدوغو کیمی، ایندی ده‌ کیتی اۏنو اؤز ساکیت‌لیڲینه‌ تابئع إدیر و بورادان چېخماغا اۏنون گۆجۆ چاتمایاجاق.

– سیز بورادا چۏخ‌مو قالا‌جاق‌سېنېز؟ – کیتی اۏندان سۏروشدو.

– بیلمیرَم، – لئوین نه‌ دئدیڲینی دۆشۆنمَزدن جاواب وئردی. کیتی‌نین بو ساکیت دۏستلوق آهنگینه‌ قاپې‌لارسا، یئنه‌ ده‌ هئچ بیر شئی حَلّ إتمَزدن چېخېب گئده‌جه‌ڲینی دۆشۆنه‌رَک اؤزۆندن چېخدې.

– نئجه‌ یانې بیلمیر‌سینیز؟

– بَلی، بیلمیرَم. بو، سیزدن آسېلېدر، – لئوین دئدی و درحال اؤز سؤز‌لریندن‌ دَهشَته‌ گلدی.

کیتی اۏنون سؤز‌لرینی إشیتمه‌دیمی، یۏخ’سا إشیتمک ایسته‌مه‌دی، هر حالدا، اۏ سانکی بۆدره‌یه‌رک ایکی دفعه‌ آیاق‌لارېنې یئره‌ چېرپدې و تله‌سیک اۏندان اوزاقلاشدې. کیتی سۆرۆشۆب م-للئ لینۏن-اون یانېنا گئتدی، اۏنا نه‌سه‌ دئدی، سۏنرا خانېم‌لارېن کۏنکی‌لرینی چېخارتدېق‌لارې بالاجا إوه‌ دۏغرو یؤنَلدی.

“ایلاهی، من نه‌ إتدیم! آللاهېم، سن اؤزۆن منه‌ کؤمَک إت، یۏل گؤرسَت!” – دئیه‌ لئوین اؤز-اؤزۆنه‌ دوعا إدیر و عئینی زاماندا قۆوّتلی‌ حرکت‌لره‌ إحتیاج حیسّ إده‌رَک بوز اۆستۆنده‌ یۆیۆرۆب خاریجی و ایچی داییره‌لر جېزېردې.

بو زامان یئنی کۏنکی‌سۆرَن‌لرین أن یاخشې‌لارېندان اۏلان بیر گنج آغزېندا پاپیرۏس، آیاق‌لارېندا کۏنکی قهوه‌خانادان چېخدې و قاچاراق، آتېلېب-دۆشه‌رَک پیلله‌لرین اۆستۆ’یله‌ آشاغې گلدی. اۏ، أل‌لری‌نین آزاد دورومونو بئله‌ دَڲیشمَزدن آشاغې دۆشدۆ و بوزون اۆزه‌رینده‌ سۆرۆشدۆ.

– آه‌، بو، تزه‌ شئی ‌دیر! – لئوین دئدی و درحال بو تزه‌ حرکتی إتمک اۆچۆن یوخارې قاچدې.

– اؤزۆنۆزۆ هلاک إتمه‌ڲین، بونو إتمک اۆچۆن آلېشقان‌لېق لازېم دېر! – نیکۏلای شئرباتسکی اۏنا طرف قېشقېردې.

لئوین پیلله‌کَنین باشېنا چېخدې، نه‌ قَدَر باجارېردېسا، یوخارېدا قاچدې و آلېشقان‌لېق إتمه‌دیڲی حرکتده‌ مۆوازینَتینی أل‌لری’یله‌ ساخلاماغا چالېشاراق آشاغې سۆرۆشدۆ. سۏنونجو پیلله‌ده‌ ایلیشدی، لاکین ألی’یله‌ بوزا آزاجېق تۏخاناراق قۆوّتلی‌ حرکت’له‌ اؤزۆنۆ دۆزَلتدی و گۆله‌رَک بوزون اۆستۆ’یله‌ سۆرۆشۆب گئتدی.

“اۏ نه‌ قَدَر سئویملی ‌دیر”، – بو زامان م-للئ لینۏن-لا بیرلیکده‌ بالاجا إودن چېخان کیتی قارداشېنا باخېرمېش کیمی، ساکیت نوازیشلی تَبَسّۆم’له‌ لئوینه‌ باخاراق دۆشۆندۆ. “دۏغرودان مې، من گۆناه‌کارام، دۏغرودان مې، من پیس حرکت إتدیم؟ اۏنلار دئییرلر کی، بو، عئشوه‌کار‌لېق‌دېر. من بیلیرم کی، سئودیڲیم آدام اۏ دَڲیل؛ آما بونا باخمایاراق، اۏنون’لا بیرلیکده‌ اۏلاندا چۏخ شَن‌لَنیرم، هم ده‌ اۏ نه‌ قَدَر سئویملی ‌دیر. لاکین اۏ، نه‌ اۆچۆن بو سؤز‌لری دئدی؟..” – دئیه‌ کیتی دۆشۆندۆ.

سۆرعتلی حرکتدن سۏنرا قېزارېب-آللانمېش لئوین گئتمکده‌ اۏلان کیتینی و پیلله‌‌لر اۆزه‌رینده‌ قېزېنې قارشېلایان آناسېنې گؤره‌رَک دایانېب فیکره‌ گئتدی. اۏ، کۏنکی‌لری چېخارتدې و باغېن چېخېشېندا آناسې’یلا قېزېنې حاق’لا‌دې.

– سیزی گؤرمه‌ڲیمه‌ چۏخ شادام، – پرنسئس دئدی. – همیشه‌کی کیمی بیز جۆمعه‌ آخشام‌لارې قۏناق قبول إدیریک.

– دئمک، بو گۆن؟

– سیزی گؤرمکدن چۏخ شاد اۏلاردېق، – پرنسئس قورو سَسله‌ دیللَندی.

بو قورو جاواب کیتینی مأیوس إتدی و اۏ، آناسې‌نېن سۏیوقلوغونون إتکی‌سینی یومشالتماق آرزې‌سېندان اؤزۆنۆ ساخلایا بیلمه‌دی. باشېنې چئویریب گۆلۆمسه‌یه‌رَک دئدی:

– گؤرۆشه‌نه‌جن.

بؤرکۆنۆ أڲری قۏیموش إستئپان آرکادیچ بو زامان اۆزۆ و گؤز‌لری ایشېلدایاراق شن بیر غالیب کیمی باغا گیردی. لاکین قایېن‌آناسېنا یاخېنلاشدېقدا دۏللی‌نین صَحَّتینه‌ عایید اۏنون وئردیڲی سوال‌لارا مأیوس و گۆناهکار گؤرکَمده‌ جاواب وئردی. قایېن‌آناسېی’لا‌ یاواشدان و غمگین-غمگین دانېشدېقدان سۏنرا اۏ، سینه‌سینی دیکَلتدی و لئوینین قۏلونا گیردی.

– هه‌، گئدیریکمی؟ – دئیه‌ سۏروشدو. – إله‌ هئی سنی فیکیرلَشیردیم، گلیشینه‌ چۏخ شادام، – لئوینین گؤزلرینه‌ آنلاملې-آنلاملې باخاراق دئدی.

– گئدیریک، گئدیریک، – دئیه‌ اؤزۆنۆ خۏشبخت حیسّ إدَن لئوین جاواب وئردی، اۏ، هله‌ ده‌ “گؤرۆشه‌نه‌جن” دئیَن همین سَسی إشیدیر و بو سؤزۆ مۆشاییعَت إدَن تَبَسّۆمۆ گؤرۆردۆ.

– “اینگیلتره‌”یه‌، یۏخ’سا “إرمیتاژ”آ گئد‌ک؟

– منیم اۆچۆن فرقی یۏخ دېر.

– إله‌سه‌ “اینگیلتره‌”یه‌ گئد‌ک، – إستئپان آرکادیچ دئدی و “اینگیلتره‌”نی اۏنا گؤره‌ سئچدی کی، “إرمیتاژ”دان چۏخ “اینگیلتره‌”یه‌ بۏرجلویدو. اۏنا گؤره‌ ده‌ بو مئهمان‌خانادان گئن قاچماغې یاخشې حئساب إتمیردی. – سَنین فایتۏنون وارمې؟ چۏخ گؤزَل، من اؤز کارئتیمی بوراخمېشام.

بۆتۆن یۏل بۏیونجا دۏست‌لار سوسدولار. لئوین کیتی‌نین اۆزۆنده‌کی‌ ایفاده‌ دَڲیشیک‌لیڲینین آنلامې حاققېندا دۆشۆنۆر، گاه‌ اؤزۆنۆ ایناندېرېردې کی، اومود یئری وار، گاه‌ اومودسوز‌لوغا دۆشۆر و آیدېن گؤرۆردۆ کی، اۏنون اومودو دلی‌لیک دیر: عئینی زاماندا اؤزۆنۆ تامامی’یله‌ باشقا بیر آدام، کیتی‌نین تَبَسّۆمۆنه‌ و “گؤرۆشه‌نه‌جن” سؤزۆنه‌ قَدَر اۏلان آداما اۏخشامایان بیری کیمی حیسّ إدیردی.

إستئپان آرکادیچسه‌ مئنیونو دۆشۆنۆردۆ.

– سن تۆربۏ خؤره‌ڲینی خۏشلایېرسان، دۆز دیر؟ – مئهمان‌خانایا چاتدېقدا اۏ، لئوینه‌ دئدی.

– نه‌؟ – دئیه‌ لئوین سۏروشدو. – تۆربۏ؟ هه‌، تۆربۏنو چۏخ خۏشلایېرام.

1-10

لئوین مئهمان‌خانایا اۏبلۏنسکی’یله بیرلیکده‌ داخیل اۏلدوقدا إستئپان آرکادیچین اۆزۆنده‌ و بۆتۆن گؤرکَمینده‌ اؤزل بیر ایفاده‌، سانکی تمکینلی بیر سئوینج عمله‌ گلدیڲینی گؤرمه‌ڲه‌ بیلمَزدی. اۏبلۏنسکی پالتۏسونو چېخارتدې و بؤرکۆنۆ یاتای قۏیوب یئمک‌خانایا کئچه‌رَک اۏنون آرخاسېنجا دۆشمۆش، أل‌لرینده‌ دستمال اۏلان فراکلې تاتار‌لارا أمرلر وئرمه‌ڲه‌ باشلادې. هر یئرده‌ اۏلدوغو کیمی، بورادا دا راست گلدیڲی و اۏنو سئوینج’له‌ قارشېلایان تانېش‌لارېنا ساغا-سۏلا‌ باش أڲه‌رَک بوفه‌یه‌ یاخېنلاشدې، با‌لېق’لا‌ ایچگی ایچدی و پیش‌تاختا آرخاسېندا اۏتورموش، اۆز-گؤزۆ بۏیا‌لې، لئنتلی، کروژئوالې فرانسېز قادېنا نه‌ دئدی’سه‌، حتتا بو قادېن دا اۆرَکدن گۆلدۆ. لئوینسه‌ یالنېز اۏنا گؤره‌ ایچگی ایچمه‌دی کی، سانکی تامامی’یله‌ اؤزگه‌ ساچ‌لارېندان، پۏودرئ دئ ریز و وینایگرئ دئ تۏیلئتتئ6-دن عیبارت اۏلان بو فرانسېز قادېن اؤز گؤرکَمی’یله‌ اۏنو تحقیر إدیردی. اۏ إله‌ بیل چیرکلی بیر یئردن قاچېرمېش کیمی تله‌سیک فرانسېز قادېندان اوزاقلاشدې. اۏنون بۆتۆن روحو کیتی‌نین خاطیره‌لریی’له دۏلموشدو، گؤزلرینده‌’‌سه‌ تنتَنه‌ و خۏشبخت‌لیک تَبَسّۆمۆ پارېلدایېردې.

– ذاتی-عالی‌لری، بورا بویورون، ذاتی-عالی‌لری بورادا سیزی ناراحات إله‌ین اۏلماز،

– اۏنلاردان أل چکمه‌یَن و فراکې‌نېن أتک‌لری گئنیش چاناغې‌نېن اۆستۆنده‌ ایکییه‌

آیرېلمېش آغېمتېل قۏجا تاتار دئدی. – بویورون، ذاتی-عالی‌لری، – دئیه‌ إستئپان آرکادیچه‌ حؤرمَت علامتی اۏلاراق اۏنون قۏناغې‌نېن دا قایغې‌سېنا قالېب لئوینه‌ مۆراجیعت إتدی.

اۏ، بیر آندا بۆرۆنج دووار شمعدانېن آلتېندا‌کې داییره‌وی میزین اۆزه‌رینه‌ سالېنمېش سۆفره‌نین اۆستۆنه‌ بیر سۆفره‌ ده‌ سردی، مخمر اۆزلۆ اۏتورقالارې ایره‌لی چَکدی، أل‌لرینده‌ یئمک سییاهی‌سې و مندیل’له‌ أمره‌ مۆنتَظیر حالدا إستئپان آرکادیچین قارشې‌سېندا دایاندې.

– ذاتی-عالی‌لری، أڲر آیرې کابین أمر إتسه‌نیز، بو ساعات بۏشالاجاق: پرنس قۏلیتسېن و خانېمې گئتمک اۆزره‌ دیرلـر. تزه‌ ایستریدیه‌‌لریمیز وار.

– آ! ایستریدیه‌ وار.

إستئپان آرکادیچ فیکره‌ گئتدی.

– لئوین، پلانېمېزې دَڲیشَکمی؟ – اۏ، بارماغېنې سییاهینېن اۆزه‌رینده‌ ساخلایاراق دئدی. اۆزۆنده‌ جیدّی تَرَدّۆد وار ایدی. – یاخشې ایستریدیه‌لردیر؟ باخ ها!
– فلئنسبورق ایستریدیه‌‌لری‌دیر، ذاتی-عالی‌لری، اۏستئند ایستریدیه‌لری یۏخ دېر.

– فلئنسبورق اۏلماغېنا فلئنسبورق اۏلسون، آما تزه‌ دیرمی؟

– دۆنَن آلمېشېق…

– یاخشې، بلکه‌ ایستریدیه‌لردن باشلایاق، سۏنرا دا بۆتۆن پلانېمېزې دَڲیشَک؟ هه‌؟

– منیم اۆچۆن فرقی یۏخ دېر. من هر شئیدن چۏخ بۏرش و سېیېغې خۏشلایېرام؛ آما بورادا، یَقین، بئله‌ شئی‌لر یۏخ دېر.

– سېیېق آ لا ریوسس7 أمر إدرسینیزمی؟ – تاتار اوشاغېن باشې اۆسته‌ دایانمېش دایه‌ کیمی لئوینه‌ طرف أڲیله‌رَک دئدی.

– یۏخ، هَنَکسېز، نه‌ ایسته‌ییرسَن’سه‌، اۏنو دا سئچ. من کۏنکیده‌ سۆرۆشمۆشم و یئمک ایسته‌ییرم. و إله‌ دۆشۆنمه‌ کی، – اۏبلۏنسکی‌نین اۆزۆنده‌کی‌ ناراضې ایفاده‌نی گؤره‌رَک علاوه‌ إتدی، – سَنین سئچیمین خۏشوما گلمیر. من ممنونییت’له‌ یاخشېجا یئیه‌جه‌ڲم.

– بس نئجه‌! نه‌ دئییرسن دئ، یئییب-ایچمک یاشامېن ذؤوق‌لریندن بیری دیر،

– إستئپان آرکادیچ دئدی. – یاخشې، قارداشېم، سن بیزه‌ ییرمی، یۏخ آزدېر(آز دېر)، اۏتوز دَنه‌ ایستریدیه‌ و کؤکلۆ شۏربا وئر…

– پرئنتانیئر، – تاتار دئدی. لاکین إستئپان آرکادیچ، گؤرۆنۆر، تاتارېن یئمک‌لرین آدېنې فرانسېزجا سؤیله‌مکدن لَذَّت آلماسېنې ایسته‌میردی.

– کؤکلۆ شۏربا، بیلیرسن‌می؟ سۏنرا اۆستۆنه‌ قاتې سۏس تؤکۆلمۆش تۆربۏ وئرَرسَن…

اۏندان سۏنرا… رۏستبیف؛ باخ ها، یاخشې اۏلسون. بیر ده‌ کی، کاپلون و بیر آز دا کۏنسئرو گتیرَرسن.

تاتار إستئپان آرکادیچین یئمک‌لری فرانسېز سییاهی‌سې اۆزره‌ سادالاماماق طرزینی خاطېرلایېب، اۏندان سۏنرا یئمک‌لرین آدېنې تکرار إتمه‌دی، آما بۆتۆن سیفاریشی سییاهی اۆزره‌ تکرار إتمک ذؤوقۆندن اؤزۆنۆ ساخلایا بیلمه‌دی: “شۏربا پرئنتانیئر8، تۆربۏ سۏس بۏمارشئ9، پولا‌رد آ لئستراقۏن10، ماسئدوان دئ فریوی11…” – و درحال سانکی یایېن اۆستۆنده‌’یمیش کیمی، جیلد‌لی یئمک سییاهی‌سېنې جلد یئره‌ قۏیوب، شراب سییاهی‌سېنې گؤتۆردۆ و إستئپان آرکادیچه‌ اوزاتدې.

– نه‌ ایچه‌جه‌ییک؟

– نه‌ ایسته‌ییرسَن، آما بیر آز شامپاین شرابې دا اۏلسون، – لئوین دئدی.

– نئجه‌؟ أوّل شامپاین شرابې اۏلسون؟ دۏغرو دئییرسن، إله‌ بو یاخشې دېر. آغ مؤهۆرلۆ شامپاین شرابې خۏشونا گلیرمی؟

– کاشئ بلان12، – تاتار دیللَندی.

– یاخشې، ایستریدیه‌لر’له بیرلیکده‌ بو مارکادان اۏلان شامپاین شرابې وئرَرسَن، سۏنراسېنا باخارېق.

– باش اۆسته‌. سۆفره‌ شرابېندان هانسېنې أمر إده‌جک‌سینیز؟

– نۆی گتیرَرسن. یۏخ، یاخشې‌سې بو دېر، کلاسیک شابلی13 وئر.

– باش اۆسته‌. سیزین خۏشلادېغېنېز پئندیردن گتیریممی؟

– هه‌، پارمئزان14 دا گتیر. یۏخ’سا سن باشقاسېنې خۏشلایېرسان؟

– یۏخ، منیم اۆچۆن فرقی یۏخ دېر، – لئوین اؤزۆنۆ گۆلۆمسه‌مکدن ساخلایا بیلمه‌ییب دئدی.

إنلی چاناغې‌نېن اۆستۆنده‌ فراکې‌نېن أتک‌لری یئلله‌نن تاتار قاچېب گئتدی و بئش دقیقه‌دن سۏنرا اۆستۆ آچېق صدف بالېق‌قولاغې‌لارې ایچه‌ری‌سینده‌ ایستریدیه‌‌لر دۏلو بۏشقاب و بارماق‌لارې‌نېن آراسېندا توتدوغو ایچکی شۆشه‌سییله‌ گئری قایېتدې.

إستئپان آرکادیچ نیشاسته‌لی دستمالې أزیب ژیلئتینه‌ کئچیردی(کئچیرتدی) و أل‌لرینی بۏشالدېب ایستریدیه‌‌لره گیریشدی.

– هه‌، پیس دَڲیل، – اۏ، گۆمۆش چنگلله‌ صدف بالېق‌قولاغې‌لارې ایچه‌ری‌سینده‌ قېورېلان ایستریدیه‌لری دارتېب چېخارداراق و اۏنلارې بیر-بیری‌نین دالېنجا اوداراق دئدی. – بَلی، پیس

دَڲیل، – دئیه‌ نَملی و ایشېقلې گؤز‌لری’یله‌ گاه‌ لئوینه‌، گاه‌ دا تاتارا طرف باخاراق تکرار إتدی.

لئوین ده‌ ایستریدیه‌لردن یئییردی، آما پئندیر’له آغ چؤره‌ڲی داها چۏخ سئویردی. لاکین اۏ، اۏبلۏنسکییه باخماقدان خۏشلانېردې. تېخاجې آچېب کؤپۆکلۆ شرابې اینجه‌ قدح‌لره‌ تؤکن تاتار بئله‌ آغ کراواتېنې دۆزَلده‌رَک آچېق-آشکار ممنونلوق بیلدیرَن تَبَسّۆم’له‌ إستئپان آرکادیچه‌ باخېردې.

– سن، دئیه‌سن، ایستریدیه‌لری چۏخ دا خۏشلامېرسان؟ – إستئپان آرکادیچ اؤز قَدَحینی ایچه‌رَک دئدی، – یۏخ’سا فیکیر‌لیسن؟ هه‌؟

اۏ، لئوینین شن اۏلماسېنې ایسته‌ییردی. لاکین لئوین نه‌اینکی شن دَڲیلدی، حتتا سېخېلېردې. قلبینده‌ اۏلان‌لار’لا مئیخانادا، خانېم‌لار’لا ناهار إدیلن بو کابین‌لر آراسېندا، بو وورنوخما و چاخناشما ایچه‌ری‌سینده‌ اۏتورماسې اۏنا یؤندم-سیز و ایرگنج گؤرۆنۆردۆ؛ بۆتۆن بو تونج أشیا‌لار، گۆزگۆلر، قاز لامپا‌لارې و تاتار‌لار اۏنو تحقیر إدیردی. اۏ، روحونو بۆرۆمۆش حیسّ‌لره‌ بورادا لکه‌ سالماقدان قۏرخوردو.

– من؟ هه‌، من فیکیر‌لییم، آما بوندان باشقا بۆتۆن بونلاردان اۆره‌ڲیم سېخېلېر، – اۏ دئدی. – سن تَصَوّۆر إده‌ بیلمَز‌سن کی، بۆتۆن بونلار کند ساکینی اۏلان منیم اۆچۆن سَنین یانېندا گؤردۆڲۆم اۏ جنابېن دېرناق‌لارې کیمی نه‌ قَدَر وحشی گؤرۆنۆر…

– هه‌، من یازېق قرینئویچین دېرناق‌لارېنېن سنی چۏخ ماراقلاندېردېغېنې گؤردۆم،

– إستئپان آرکادیچ گۆله‌رَک دئدی.

– باجارمېرام، – لئوین جاواب وئردی. – سن اؤزۆنۆ منیم یئریمه قۏی، کند ساکینی‌نین نؤقطه‌یی-نظریندن‌ باخ. بیز کندده‌ ألیمیزی إله‌ دورومدا ساخلاماق ایسته‌ییریک کی، اۏنلار’لا ایشله‌مک آسان اۏلسون؛ بوندان اؤترۆ دېرناق‌لارېمېزې کسیریک، بعضن قۏلوموزو دا چېرمایېرېق. بورادا‌’سا آدام‌لار قصدَن، نه‌ قَدَر مۆمکۆن دیر’‌سه‌، دېرناق‌لارېنې اوزادېرلار و نَلبَکی بۏیدا تاخما دۆڲمه‌ وورورلار کی، أل‌لر’له‌ هئچ بیر ایش گؤرمَک مۆمکۆن اۏلماسېن.

إستئپان آرکادیچ شن حالدا گۆلۆمسه‌ییردی.

– بَلی، بو، اۏنون علامتی دیر کی، اۏنا کۏبود أمک لازېم دَڲیل. اۏنون آغلې ایشله‌ییر…

– اۏلا بیلَر. لاکین یئنه‌ ده‌ بو، منه‌ وحشی‌لیک کیمی گؤرۆنۆر، إله‌ ایندی منه‌ اۏ دا وحشی‌لیک کیمی گؤرۆنۆر کی، بیز کند آدام‌لارې ایش گؤرمَک ایقتیدارېندا اۏلماق اۆچۆن تئز قارنېمېزې دۏیدورماغا چالېشېرېق، سنین’له‌سه‌ اۏتوروب مۆمکۆن قَدَر اؤزۆمۆزۆ گئج دۏیدورماغا چالېشېرېق و بونا گؤره‌ ده‌ ایستریدیه‌ یئییریک… – هه‌، ألبتّه‌،

– إستئپان آرکادیچ دیللَندی. – تحصیلین مَقصَدی ده‌ إله‌ بو دېر: هر شئیدن ذؤوق آلماق.

– أڲر مَقصَد بوندان عیبارت دیرسه‌، من وحشی اۏلماق ایستَردیم.

– سن اۏنسوز دا وحشیسن… سیز لئوین‌لر هامېنېز وحشی‌سینیز.

لئوین کؤکس اؤتۆردۆ. اۏ، قارداشې نیکۏلایې خاطېرلادې و ویجدان آغرې‌سې دویوب قاش‌لارېنې چاتدې؛ لاکین اۏبلۏنسکی إله‌ بیر مسأله‌دن صؤحبَت آچدې کی، لئوینین درحال فیکری داغېلدې.

– هه‌، بو آخشام بیزیمکی‌لرین یانېنا، یانې شئرباتسکیلرگی’له گئده‌جکسنمی؟

– إستئپان آرکادیچ ایچی‌بۏش بالېق‌قولاق‌لارېنې کنارا ایته‌له‌ییب، پئندیری قاباغېنا چَکدی و گؤزلرینی پارېلداداراق دئدی.

– هه‌، مۆطلَق گئده‌جه‌یم، – لئوین جاواب وئردی. – هرچند منه‌ إله‌ گلدی کی، پرنسئس منی گؤڲۆلسۆز دعوت إتدی.

– نه‌ دانېشېرسان؟ بۏش شئی ‌دیر! اۏنون طرزی بئله دیر… هه‌، قارداشېم، شۏربانې وئر گؤرَک!.. بَلی، بو، اۏنون قراند دامئ15 طرزی‌ دیر، – إستئپان آرکادیچ دئدی. – من ده‌ گَله‌جه‌یم، لاکین ایلک اؤنجه‌ ماهنې مشقی اۆچۆن قرافینیا بانینۏنون یانېنا گئتمه‌لی‌یم. یاخشې، سن وحشی دَڲیلسن کی؟ بس سَنین مۏسکۏدان بیردن یۏخ اۏلماغېنې نه’یله‌ ایضاح إتمک اۏ‌لار؟ شئرباتسکی‌لر مندن داییم سنی سۏروشوردولار، إله‌بیل کی من بیلمه‌لی‌یممیش. منسه‌ یالنېز بیر شئی بیلیرم: سن هر زامان هئچ کیمین إتمه‌دیڲی شئیی إدیرسن.

– هه‌، – لئوین هیجان’لا‌ و آغېر-آغېر جاواب وئردی. – سن حاقلې‌سان، من وحشی‌یم. لاکین منیم وحشی‌لیڲیم بورادان گئتمه‌ڲیمده‌ دَڲیل، ایندی بورایا گلمه‌ڲیمددیر. ایندی من گلمیشَم کی…

– آه‌، سن نئجه‌ ده‌ خۏشبخت‌سن! – إستئپان آرکادیچ لئوینین گؤزلری‌نین ایچینه‌ باخاراق دئدی.

– نه‌ اۆچۆن؟

– هارېن آت‌لارې دامغاسېندان، عاشیق گنج‌لری گؤزلریندن‌ تانېیېرام، – إستئپان آرکادیچ طَمطَراق’لا‌ دئدی. – سَنین گله‌جه‌ڲین هله‌ قاباقدادېر.

– مَڲَر سَنین گله‌جه‌ڲین آرخادا قالېب؟

– یۏخ، آرخادا قالمایېب، آما سَنین گله‌جه‌ڲین وار، منیمسه‌ ایندیم قاران‌لېق دېر.

– نه‌ اۏلوب؟

– ایش‌لریم یاخشې دَڲیل. دۆز دیر، اؤز حاقّېمدا دانېشماق ایسته‌ییرم، آما هر شئیی ایضاح إتمک غئیری-مۆمکۆن دیر، – إستئپان آرکادیچ دئدی. – یاخشې، سن نه‌ اۆچۆن مۏسکۏیا گلمیسَن؟.. إی، یېغېشدېر! – دئیه‌ اۏ، تاتارا قېشقېردې.

– یَقین کی، آنلایېرسان؟ – لئوین ایشېلدایان گؤزلرینی إستئپان آرکادیچدن چکمه‌یه‌رَک جاواب وئردی.

– آنلایېرام، لاکین بو باره‌ده‌ صؤحبَته‌ باشلایا بیلمیرَم. دۆز آنلایېب-آنلامادېغېمې إله‌ بوندان گؤره‌ بیلَر‌سن، – إستئپان آرکادیچ اینجه‌ بیر تَبَسّۆم’له‌ لئوینه‌ باخاراق دئدی.

– یاخشې، بو باره‌ده‌ منه‌ نه‌ دئیه‌ بیلَر‌سن، – لئوین اۆزۆنۆن بۆتۆن عَضُله‌لری‌نین تیتره‌دیڲینی حیسّ إده‌رَک تیترک بیر سَسله‌ دئدی. – بونا نئجه‌ باخېرسان؟ إستئپان آرکادیچ گؤزلرینی لئویندن چکمه‌یه‌رَک ایستیکانېنداکې شابلی شرابېنې یاواش-یاواش ایچدی.

– من؟ – إستئپان آرکادیچ دئدی، – من بونون باش توتماسېندان ساوایې هئچ بیر شئی آرزېلامازدېم. بوندان یاخشې نه‌ اۏلا بیلَر.

– سهو إتمیرسن کی؟ سن بیلیرسن‌می، بیز نه‌ باره‌ده‌ دانېشېرېق؟ – لئوین گؤزلرینی ‌صؤحبَت‌داشېنا زیلله‌یه‌رَک دئدی. – سنجه‌، بو، مۆمکۆن دیرمی؟

– منجه‌، مۆمکۆن دیر. نه‌دن مۆمکۆن اۏلماسېن؟

– یۏخ، سن دقیق فیکیرلَشیرسن کی، بو، مۆمکۆن دیر؟ یۏخ، سن دۆشۆندۆک‌لری‌نین هامې‌سېنې دئ! یاخشې، أڲر، أڲر منی ردّ جاوابې گؤزله‌ییرسه‌؟.. من حتتا أمینم کی…

– نه‌ اۆچۆن بئله‌ فیکیرلَشیرسن؟ – إستئپان آرکادیچ اۏنون هَیَجانېنا گۆلۆمسه‌یه‌رَک دئدی.

– بعضن منه‌ بئله‌ گلیر. آخې بو هم منیم، هم ده‌ اۏنون اۆچۆن دَهشَتلی اۏلاردې.

– هر حالدا، قېز اۆچۆن بورادا دَهشَتلی هئچ نه‌ یۏخ دېر. هر بیر قېز إولنمه‌ تکلیفیی’له فخر إدیر.

– بَلی، هر بیر قېز، لاکین اۏ یۏخ.

إستئپان آرکادیچ گۆلۆمسه‌دی. اۏ، لئوینین بو حیسّینی یاخشې آنلایېردې و بیلیردی کی، اۏنون اۆچۆن دۆنیا‌نېن بۆتۆن قېز‌لارې ایکی چئشیده‌ بؤلۆنۆر: بیرینجی چئشید – اۏ قېزدان باشقا، دۆنیا‌نېن بۆتۆن قېز‌لارېندان عیبارت دیر و بو قېزلار بۆتۆن اینسانی ضعیف‌لیک‌لره ما‌لیک اۏلان چۏخ عادی قېزلار دېر؛ باشقا چئشیدسه‌ – بۆتۆن بشرییَّتین فؤوقۆنده‌ دایانان و

هئچ بیر گۆجسۆزلییه ما‌لیک اۏلمایان تک اۏ قېزدېر.

– دایان، سۏسدان گؤتۆر، – اۏ، سۏوسو کنارا ایته‌له‌ین لئوینین ألیندن‌ توتاراق دئدی.

لئوین ایطاعت’له اؤزۆنه‌ سۏس گؤتۆردۆ، آما إستئپان آرکادیچی یئمه‌ڲه‌ قۏیمادې.

– یۏخ، دایان، دایان، – اۏ دئدی. – سن باشا دۆش کی، بو، منیم اۆچۆن اؤلۆمدیریم مسأله‌سی دیر. من هئچ واخت هئچ کیم’له‌ بو باره‌ده‌ دانېشمامېشام. و سَندَن باشقا هئچ کیم’له‌ بو باره‌ده‌ دانېشا بیلمه‌رَم. آخې بیز سنین’له‌ هر شئیده‌ یاد آدام‌لارېق: ذؤوق‌لریمیز، باخېش‌لارېمېز باشقا-باشقا‌ دېر؛ آما من بیلیرم کی، سن منی سئویرسن و آنلایېرسان کی، من ده‌ بونا گؤره‌ سنی چۏخ سئویرَم. لاکین آللاه‌ خاطیرینه‌، منیم’له‌ تامامی’یله‌ آچېق دانېش.

– من دۆشۆندۆک‌لریمی سنه‌ دئییرَم، – إستئپان آرکادیچ گۆلۆمسه‌یه‌رَک دئدی.

– لاکین سنه‌ باشقا بیر شئی ده‌ دئیه‌جم: منیم آروادېم – فۏق‌الاده‌ بیر قادېن ‌دېر… – إستئپان آرکادیچ آروادې’یلا مۆناسیبتینی خاطېرلایاراق کؤکس اؤتۆردۆ و بیر دقیقه‌ سوسدوقدان سۏنرا سؤزۆنه‌ داوام إتدی: – اۏندا گله‌جه‌ڲی گؤرمَک قابیلییَّتی وار. اۏ، آدام‌لارېن قلبینی گؤرۆر؛ آما بو، آزدېر(آز دېر)، اۏ خۆصوصَن ده‌ نیکاح‌لارا داییر مسأله‌لرده‌ نه‌ اۏلاجاغېنې ایلک اؤنجه‌دن بیلیر. مثَلَن، اۏ، شاخۏوسکایا‌نېن برئنتئلنه‌ أره‌ گئده‌جه‌ڲینی ایلک اؤنجه‌دن دئمیشدی. هئچ کیم بونا اینانماق ایسته‌میردی، آما بئله‌ اۏلدو. اۏ ایسه‌ سَنین طرفینده دیر.

– نئجه‌ یانې؟

– اۏ نه‌اینکی سنی سئویر، حتتا دئییر کی، کیتی مۆطلَق سَنین آروادېن اۏلاجاق.

بو سؤز‌لری إشیدَ‌رکن لئوینین اۆزۆ بیردن-بیره‌ ایشېق’لاندې، بو – ریقَّتدن یارانمېش گؤز یاش‌لارېنا یاخېن بیر تَبَسّۆم ایدی.

– اۏ، بئله‌ دئییر! – دئیه‌ لئوین قېشقېردې. – من هر زامان دئمیشَم کی، سَنین آروادېن أسرارأنگیز بیر قادېن ‌دېر. یاخشې، بو باره‌ده‌ دانېشدېغېمېز کیفایت دیر، کیفایت دیر، – اۏ، یئریندن‌ قالخاراق دئدی.

– یاخشې، آما أڲلش.

لاکین لئوین اۏتورا بیلمیردی. اۏ، مؤحکَم آددېم‌لار’لا قفس کیمی دارېسقال اۏتاقدا ایکی دفعه‌ اۏیان-بویانا گئتدی، گؤز یاش‌لارې گؤرۆنمه‌سین دئیه‌ گؤزلرینی قېرپدې و یالنېز بوندان سۏنرا یئنی‌دن ماسانېن آرخاسېنا کئچیب اۏتوردو.

– سن باشا دۆش کی، – اۏ دئدی، – بو، محبّت دَڲیل. من أوّل‌لر ده‌ عاشیق اۏلموشام، آما بو، إله‌ دَڲیل. بو، منیم حیسّیم دَڲیل، سانکی خاریجی بیر قۆوّه‌نین

إتکی‌سینه‌ دۆشمۆشَم. آخې من گئتمیشدیم، چۆنکی یئر اۆزۆنده‌ مؤوجود اۏلمایان خۏشبخت‌لیک کیمی، بونون دا مۆمکۆن اۏلمایاجاغېنې قرارا آلمېشدېم، باشا دۆشۆرسن می؟ لاکین من اؤزۆم’له‌ باجارمادېم و گؤرۆرَم کی، بونسوز منیم اۆچۆن یاشام یۏخ دېر. آرتېق قرارا گلمک لازېم دېر…

– اۏندا نه‌ اۆچۆن چېخېب گئتدین؟

– آه‌، دایان! آه‌، باشېمدا نه‌ قَدَر فیکیر وار! نه‌ قَدَر سۏروشماق لازېم دېر! قولاق آس. سن دئدیڲین سؤز‌لر’له‌ منیم اۆچۆن نه‌لر إتدیڲینی تَصَوّۆر إده‌ بیلمَز‌سن. من اۏ قَدَر خۏشبختم کی، حتتا زَهَر‌لی ایلانا چئوریلمیشم؛ هر شئیی اونوتموشام… بو گۆن اؤرگندیم کی، قارداشېم نیکۏلای… بیلیرسن‌می، اۏ، بورادا دېر…

من اۏنو دا اونوتموشام. منه‌ إله‌ گلیر کی، اۏ دا خۏشبخت‌ دیر. بو، دلی‌لیڲه‌ اۏخشایېر. لاکین بیر شئی دَهشَتلی دیر‌… باخ سن إولنمیسَن، بو حیسّین نه‌ اۏلدوغونو بیلیر‌سن…

دَهشَتلی اۏ دېر کی، بیز یاشلې آدام‌لار، کئچمیشیمیزده‌ محبّت یۏخ، گۆناه‌لارې اۏلان بیز… بیردن معصوم و پاک بیر مخلوق’لا‌ یاخېنلاشېرېق؛ بو، ایرگنج دیر، بونا گؤره‌ ده‌ اؤزۆنۆ لیاقت‌سیز بیری کیمی حیسّ إتمه‌مک مۆمکۆن دَڲیل.

– سَنین کی گۆناهېن آزدېر(آز دېر).

– نه‌ جۆر اۏلسا دا، وار، – لئوین دئدی، – وار، “ایکراه‌ حیسّی’یله‌ یاشامېمېن صفحه‌لرینی اۏخویاراق تیتره‌ییرم، اؤزۆمه‌ لعنت‌لر یاغدېرېرام و آجې-آجې شیکایت إدیرم”. بَلی.

– نه‌ إتمک اۏ‌لار، دۆنیا بئله‌ قورولوب، – إستئپان آرکادیچ دئدی.

– بیر تَسَلّی وار’سا، اۏ دا، هر زامان سئودیڲیم اۏ دوعادا دئییلدیڲی کیمی، منی لاییق اۏلدوغوم اۆچۆن دَڲیل، منه‌ رحمین گلدیڲی اۆچۆن عفو إت. اۏ دا منی یالنېز بو جۆر باغېشلایا بیلَر…

1-11

لئوین اؤز قَدَحینی ایچدی و اۏنلار سوسدولار.

– سنه‌ بیر شئیی ده‌ دئمه‌لی‌یم. سن ورۏنسکینی تانېیېرسان؟ – دئیه‌ إستئپان آرکادیچ لئویندن سۏروشدو.

– یۏخ، تانېمېرام. نه‌ اۆچۆن سۏروشورسان؟

– باشقاسېنې وئر، – إستئپان آرکادیچ قَدَح‌لری دۏلدوران و محض لازېم اۏلمایان آندا اۏنلارېن یان-یؤوره‌سینده‌ دۏلاشان تاتارا دئدی.

– ورۏنسکینی نه‌ اۆچۆن تانېمالې‌یام؟

– اۏنا گؤره‌ تانېمالېسان کی، ورۏنسکی سَنین رقیب‌لریندن بیری دیر.

– ورۏنسکی کیم‌ دیر آخې؟ – لئوین دئدی و اۏنون اۆزۆ اۏبلۏنسکی‌نین خۏشلادېغې اوشاق‌سایاغې جۏشقونلوق ایفاده‌سینی ایتیره‌رَک بیردن-بیره‌ آجېقلې و سرت ایفاده‌ آلدې.
– ورۏنسکی قراف کیریل ایوانۏویچ ورۏنسکی‌نین اۏغول‌لارېندان و پئتئربورگون پارلاق گنج‌لیڲی‌نین أن یاخشې نۆمونه‌لریندن بیری دیر. من توئرده‌ خیدمت إتدیڲیم زامان اۏنو تانېدېم، اۏ، عسگر تۏپلانېشېنا گلمیشدی. چۏخ زنگین و قشنگ ‌دیر، گئنیش ایلگی‌لری وار، فلیگئل-آدیوتانتدېر و عئینی زاماندا چۏخ سئویملی و مئهریبان بیر آدام دېر. لاکین اۏنا، ساده‌جه‌، مئهریبان بیر آدام دئمک هله‌ آزدېر(آز دېر). بورادا اؤرگندیم کی، اۏ هم تحصیللی، هم ده‌ چۏخ عاغېللې دېر، بو اینسان چۏخ ایره‌لی گئده‌جک.

لئوین قاش-قاباغېنې تؤکۆب سوسوردو.

– اۏ، سن گئدندن بیر آز سۏنرا بورادا پئیدا اۏلدو و منه‌ إله‌ گلیر کی، کیتییه دلیجه‌سینه‌ عاشیق اۏلوب، سن اؤزۆن ده‌ باشا دۆشۆرسَن کی، کیتی‌نین آنا‌سې…

– منی باغېشلا، من هئچ نه‌ باشا دۆشمۆرَم، – لئوین اۆز-گؤزۆنۆ تورشودوب توتقون حالدا دئدی و درحال قارداشې نیکۏلایې خاطېرلادې، اۏنو یادېندان چېخارتدېغې اۆچۆن اؤزۆنۆن نه‌ قَدَر أجلاف اۏلدوغونو دۆشۆندۆ.

– سن بیر دایان، – إستئپان آرکادیچ گۆله‌رَک و اۏنون قۏلونا تۏخاناراق دئدی.

– من بیلدیک‌لریمی سنه‌ دئدیم و تکرار إدیرم کی، بو اینجه‌ و ظریف مسأله‌ده‌، گۆمان إتدیڲیم قَدَر منه‌ إله‌ گلیر کی، شانس سَنین طرفینده دیر. لئوین اۏتورقایا سؤیکَندی، اۏنون رنگی آغارمېشدې.

– لاکین مصلحَت گؤرَردیم کی، بو ایشی مۆمکۆن قَدَر تئز حَلّ إده‌سن،

– اۏبلۏنسکی لئوینین قَدَحینی دۏلدوراراق سؤزۆنه‌ داوام إتدی.

– یۏخ، تَشَکّۆر إدیرم، من داها ایچه‌ بیلمه‌رَم، – لئوین اؤز قَدَحینی کنارا ایتلیه‌رَک دئدی. – من سرخۏش اۏلارام… یاخشې، سن نه‌ جۆر یاشایېرسان؟ – اۏ، یَقین کی، صؤحبَتین قۏنوسونو دَڲیشمک ایسته‌یه‌رک سؤزۆنه‌ داوام إتدی. – بیر سؤز ده‌ دئییم: هر حالدا، مسأله‌نی تئز حَلّ إتمه‌ڲی مصلحَت گؤرۆرَم. آما بو گۆن بو باره‌ده‌ دانېشماغې مصلحَت بیلمیرَم، – إستئپان آرکادیچ دئدی. – کلاسیک شکیلده‌ إولنمه‌ تکلیفی إتمک اۆچۆن صاباح سَحَر گئت، آللاه‌ کؤمه‌ڲین اۏلسون…

– بس سن منیم یانېما اۏو إتمه‌ڲه‌ گله‌جَکدین؟ یازدا مۆطلَق گلرسن،

– لئوین دئدی.

ایندی لئوین بو صؤحبَتی إستئپان آرکادیچه‌ آچدېغې اۆچۆن اۆرَکدن پئشمان ایدی. اۏنون

درین حیسّ‌لری هانسې’سا پئتئربورگ ضابیطی‌نین رقابتی و إستئپان آرکادیچین فرضیيّه‌لری و مصلحَت‌لریی’له تحقیر إدیلمیشدی.

إستئپان آرکادیچ گۆلۆمسه‌دی. اۏ، لئوینین قلبینده‌ نه‌لر باش وئردیڲینی آنلایېردې.

– نه‌ واخت‌سا گله‌رَم، – دئدی. – هه‌، قارداش، قادېن‌لار إله‌ بیر وینتدیر کی، هر شئی اۏنون اۆستۆنده‌ فېرلانېر. باخ منیم ایشیم ده‌ پیس ‌دیر، چۏخ پیس ‌دیر و هر شئیده‌ نه‌دن ده‌ قادېن‌لار دېر. سن منیم’له‌ آچېق دانېش، – اۏ، بیر ألی’یله‌ قَدَحینی توتوب، سیقار چېخارداراق سؤزۆنه‌ داوام إتدی، – سن منه‌ مصلحَت وئر.

– نه‌ باره‌ده‌ آخې؟

– باخ بو باره‌ده‌. توتاق کی، سن إو‌لیسن، آروادېنې سئویرسن، لاکین باشقا بیر قادېنا مفتون اۏلموسان…

– باغېشلا، من بونو قطعیَّن آنلامېرام… بو، اۏنا اۏخشایار کی، بورادا دۏیونجا یئدیکدن سۏنرا چؤرک دۆکا‌نې‌نېن یانېندان کئچنده‌ ده‌ أل آتېب چؤرک اۏغورلایاسان.

إستئپان آرکادیچین گؤز‌لری همیشه‌کیندن‌ داها چۏخ پارېلدادې.

– نییه‌ کی؟ بعضن چؤره‌ڲین إله‌ عطری اۏلور کی، اؤزۆنۆ ساخلایا بیلمیر‌سن. هیمملیسجه‌ ایست’س، wئنن ایجه‌ بئزwونگئن مئینئ ایردیسجهئ بئگیئر؛ آبئر نۏجه‌ wئنن’س نیجهتگئلونگئن، هاتت’یجه‌ آوجه‌ رئجهت هوبسجه‌ پلایسیر!16 إستئپان آرکادیچ بونلارې سؤیلرکن اینجه‌ تَبَسّۆم’له‌ گۆلۆمسه‌ییردی. لئوین ده‌ گۆلۆمسه‌مکدن اؤزۆنۆ ساخلایا بیلمه‌دی.

– هه‌، هَنَک إتمیرَم، – دئیه‌ اۏبلۏنسکی سؤزۆنه‌ داوام إتدی. – باشا دۆش کی، سئویملی، مئهریبان، سئون قلبه‌ ما‌لیک، زاواللې و یالقېز بیر قادېن هر شئیینی قوربان وئریب. ایندی ایش اۏلوب-بیتدیکدن سۏنرا، باشا دۆشۆرسن می، مَڲَر اۏنو آتماق اۏلارمې؟ توتاق کی، عائله‌ یاشامېنې داغېتماماق اۆچۆن اۏندان آیرېلماق اۏ‌لار؛ لاکین اۏنا رَحم إتمه‌مک، کؤمَک گؤرسَتمه‌مک، یاشامېنې یۆنگۆل‌لَشدیرمه‌مک مۆمکۆن دیرمی؟

– یۏخ، منی باغېشلا. سن بیلیر‌سن کی، منیم اۆچۆن بۆتۆن قادېن‌لار ایکی چئشیده‌ بؤلۆنۆرلر… یانې یۏخ… داها دۏغروسو، بیر قادېن‌لار وار، بیر ده‌ کی… من أخلاق‌سېزلېغا یووارلانمېش عۆلوی مخلوق‌لار گؤرمه‌میشم و گؤرمه‌یه‌جه‌ڲَم ده‌، اۏرا‌دا پیش‌تاختا آرخاسېندا اۏتورموش اۏ بۏیا‌لې، بَزَکلی فرانسېز قادېن کیمی‌لر منیم اۆچۆن ایرگنج دیر و بۆتۆن أخلاق‌سېز‌لار دا اۏنون کیمی دیر‌لر.

– بس اینجیلده‌کی‌لر؟

– إح، دایان! أڲر مسیح بیلسه’یدی کی، اۏنون سؤز‌لریندن‌ سوی-ایستیفاده‌ إده‌جکلر،

هئچ واخت اۏ سؤز‌لری سؤیله‌مزدی. بۆتۆن اینجیلدن یالنېز اۏ سؤز‌لری یاد‌دا ساخلایېبلار. بیر ده‌ کی، من دۆشۆندۆڲۆمۆ یۏخ، حیسّ إتدیڲیمی دئییرَم. أخلاق‌سېز قادېن‌لاردان ایرگه‌نیرَم. سن هؤرۆمچک‌لردن قۏرخورسان، منسه‌ بو ایرگنج حشرات‌لاردان. سن، یَقین کی، هؤرۆمچک‌لری تدقیق إتمه‌میسَن، اۏنلارېن طبیعَتینی بیلمیر‌سن: باخ من ده‌ همچینین.

– بئله‌ دئمک آسان دېر؛ بو، اۏنا بنزه‌ییر کی، دیککئنسین تصویر إتدیڲی اۏ جناب کیمی بۆتۆن چتین مسأله‌لری سۏل ألین’له‌ ساغ چیڲنینین اۆستۆند‌ن دالا آتاسان. لاکین فاکتې اینکار إتمک جاواب دَڲیل دیر. نه‌ إتمک اۏ‌لار، سن منه‌ دئ، نه‌ إتمک اۏ‌لار؟ آروادېن قۏجالېر، سنده‌سه‌ یاشام عئشقی آشېب-داشېر. گؤزۆنۆ آچېب-یومماغا ماجال تاپمامېش حیسّ إدیرسن کی، آروادېنا نه‌ قَدَر حؤرمَت إتسَن ده‌، اۏنو محبّت’له‌ سئوه‌ بیلمیر‌سن. بو زامانسا بیردن محبّته‌ راست گلدینمی، سن آرتېق محو اۏلدون، هلاک اۏلدون! – إستئپان آرکادیچ اومودسوز‌لوق و کَدَر’له‌ دئدی.

لئوین گۆلدۆ.

– بَلی، محو اۏلدون، – دئیه‌ اۏبلۏنسکی داوام إتدی. – لاکین آخې نه‌ إتمک اۏ‌لار؟

– چؤره‌ڲی اۏغورلا‌ماماق.

إستئپان آرکادیچ گۆلدۆ.

– إح، أخلاقدان دم وورما! باشا دۆش کی، ایکی جۆر قادېن وار: بیری یالنېز اؤز حاق‌لارېنې قۏرویور و بو حۆقوق‌لار دا سَنین محبّتیندیر کی، آرتېق سن بونو اۏنا وئره‌ بیلمیر‌سن؛ باشقاسې’سا هر شئیینی سنه‌ قوربان وئریر و عَوَضینده‌ سَندَن هئچ نه‌ طلب إتمیر. بئله‌ اۏلدوقدا نه‌ إتمه‌لی‌سن؟ نئجه‌ حرکت إتمه‌لی‌سن؟ بو، دَهشَتلی بیر درامدېر.

– أڲر بو باره‌ده‌ منیم إعتیرافېمې بیلمک ایسته‌ییرسَن’سه‌، سنه‌ دئمه‌لی‌یم کی، من بورادا بیر درام اۏلدوغونا اینانمېرام. اۏنا گؤره‌ کی، منجه‌، محبّت… هر ایکی محبّت، یادېندا دېرمې، پلاتۏنون “ضییافت” أثرینده‌ بَلیرمیش إتدیڲی هر ایکی محبّت اینسان‌لار اۆچۆن محک داشې کیمی دیر. بعضی آدام‌لار بونلاردان یالنېز بیرینی، باشقا‌لارېسا باشقاسېنې قبول إدیرلر. و یالنېز رئال محبّتی آنلایان آدام‌لار عبَث یئره‌ درامدان دانېشېرلار. بئله‌ محبّتده‌ هئچ بیر درام اۏلا بیلمَز. “منیم عزیزیم، منه‌ وئردیڲینیز لَذَّت و نشه‌ اۆچۆن سیزه‌ عاجیزانه‌ تَشَکّۆر إدیرم”، بو دېر، بۆتۆن درام بوندان عیبارت دیر. خیا‌لی محبّت اۆچۆن’سه‌ یئنه‌ ده‌ هئچ بیر درام اۏلا بیلمَز، چۆنکی بئله‌ بیر محبّتده‌ هر شئی آیدېن و تمیز دیر، چۆنکی…

بو آندا لئوین اؤز گۆناه‌لارېنې و یاشادېغې ایچی مۆباریزه‌نی خاطېرلادې. و گؤزلَنیلمَزدن دئدی:

– بلکه‌ ده‌ سن حاقلې‌سان. چۏخ اۏلا بیلَر کی… لاکین من بیلمیرَم، قطعیَّن بیلمیرَم.

– باخ گؤرۆر‌سن‌می، – إستئپان آرکادیچ دئدی، – سن چۏخ بۆتؤو آدامسان. بو، سَنین هم مزییتیندیر، هم ده‌ نؤقصانېن. سن اؤزۆن بۆتؤو بیر کاراکتئرسن و ایسته‌ییرسَن کی، بۆتۆن یاشام دا بۆتؤو اۏلای‌لاردان عیبارت اۏلسون، آما بئله‌ اۏلمور. سن ایجتیماعی و خیدمتی چالېشمایا‌ نیفرت إدیرسن، چۆنکی ایسته‌ییرسَن کی، ایش هر زامان مَقصَده‌ اویقون گلسین، آما بئله‌ اۏلمور. سن همچینین ایسته‌ییرسَن کی، بیر آدامېن چالېشماسې داییم مَقصَد‌لی اۏلسون، محبّت و عائله‌ یاشامې هر زامان واحید اۏلسون. آما حقیقتده‌ بئله‌ شئی یۏخ دېر. یاشامېن بۆتۆن چئشیدلی‌لیڲی، بۆتۆن جاذیبه‌دارلېغې، بۆتۆن گؤزَل‌لیڲی کؤلگه‌ و ایشېقدان عیبارت دیر. لئوین کؤکس اؤتۆردۆ و هئچ بیر جاواب وئرمه‌دی. اۏ، اؤز دۆشۆنجه‌لرینه‌ دالمېشدې و اۏبلۏنسکینی دینله‌میردی.

بیردن هر ایکی‌سی حیسّ إتدی کی، اۏنلار دۏست اۏلسا‌لار دا، بیر یئرده‌ ناهار إدیب شراب ایچسه‌لر ده‌ و بو اۏنلارې بیر-بیرینه‌ داها دا یاخېنلاشدېرمالې اۏلسا دا، أصلینده‌، هر بیری اؤز دردی حاققېندا دۆشۆنۆر و اۏنلارېن اۏرتاق مسأله‌لری یۏخ دېر. اۏبلۏنسکی بیرینجی دفعه‌ دَڲیلدی کی، ناهاردان سۏنرا یاخېنلاشماق عَوَضینه‌ عمله‌ گلَن بو کسگین آیرې‌لېق حیسّینی دویوردو و بئله‌ حال‌لاردا نه‌ إتمک لازېم اۏلدوغونو بیلیردی.

– حئسابې گتیرین! – دئیه‌ اۏ قېشقېردې و قۏنشو سالۏنا کئچدی، اۏرا‌دا درحال تانېش بیر آدیوتانتا راست گلیب، اۏنون’لا بیر آکتریسا و اۏنو ساخلایان آدام حاققېندا صؤحبَته‌ گیریشدی. اۏبلۏنسکی هر زامان حدّیندن‌ آرتېق زئیینی و روحی گرگین‌لیک کئچیرتدیڲی لئوینین صؤحبَتیندن‌ سۏنرا ایندی آدیوتانت’لا‌ إتدیڲی بو صؤحبَتدن درحال بیر یۆنگۆللۆک و راحات‌لېق حیسّ إتدی.تاتار ییرمی آلتې مانات نه‌ قد‌ر’‌سه‌ قپیکدن عیبارت اۏلان و ایچگی پولو دا علاوه‌ إدیلمیش حاقّ-حئسابې گتیردیکده‌ باشقا واخت بیر کند آدامې کیمی اؤز پایېنا دۆشن اۏن دؤرد ماناتدان دَهشَته‌ گله‌ بیلن لئوین ایندی بونا اؤنم وئرمه‌دی، حاقّ-حئسابې اؤده‌دی و پالتارېنې دَڲیشمک، طالئعینین حَلّ إدیله‌جه‌ڲی شئرباتسکیلرگی’له گئتمه‌ڲه‌ حاضېرلاشماق اۆچۆن إوه‌ یۏللاندې.

1-12

کنیاژنا کیتی شئرباتسکایا‌نېن اۏن سککیز یاشې واردې. بیرینجی قېش ایدی کی، اۏ، کۆبار یېغېنجاق‌لارېندا ایشتیراک إدیردی. بو مجلیس‌لرده‌ اۏنون باشارېی بؤیۆک باجې‌لارې‌نېن اوغوروندان داها چۏخ، حتتا پرنسئسین اومود إتدیڲیندن‌ ده‌ آرتېق ایدی. هم ده‌ مۏسکۏ بال مجلیس‌لرینده‌ رقص إدَن گنج‌لرین، دئمک اۏ‌لار کی، هامېسې کیتییه وورولموشدو و إله‌ بیرینجی قېشدا نیشانلې اۏلماق اۆچۆن ایکی جیدّی نامیزد اۏرتایا چېخمېشدې: لئوین و اۏ گئدن کیمی مئیدانا چېخمېش قراف ورۏنسکی.

قېشېن أوّل‌لرینده‌ لئوینین مجلیس‌لرده‌ گؤرۆنمه‌سی، اۏنون تئز-تئز شئرباتسکیلرگی’له

باش چکمه‌سی و کیتییه آچېق-آشکار عاشیق اۏلماسې آنا-آتالارې آراسېندا اۏنون گله‌جه‌ڲینه‌ عایید ایلک جیدّی دانېشېق‌لارا و مۆباحیثه‌‌لره نه‌دن اۏلدو. پرنس لئوینین طرفینده‌یدی و دئییردی کی، کیتی اۆچۆن اۏندان یاخشې بیرینی آرزې إتمیر. پرنسئسسا قادېن‌لارا اؤزل بیر آلېشقان‌لېق’لا مسأله‌نین اۆستۆند‌ن کئچه‌رَک ایدّیعا إدیردی کی، کیتی هله‌ چۏخ گنج دیر، لئوین ده‌ جیدّی نيَّتی اۏلدوغونو هئچ بیر شئی’له‌ بوروزه‌ وئرمیر. کیتینینسه‌ اۏنا مئیلی یۏخ دېر و باشقا نه‌دن‌لر ده‌ وار؛ لاکین پرنسئس أساس فیکرینی سؤیله‌میردی کی، اۏ، قېزې اۆچۆن داها یاخشې بیر نامیزد گؤزله‌ییر، لئوین خۏشونا گلمیر و لئوینی آنلایا بیلمیر. لئوین گؤزلَنیلمَزدن چېخېب گئتدیکده‌ پرنسئس سئوینمیش و تنتَنه‌لی شکیلده‌ أرینه‌ دئمیشدی: “گؤرۆر‌سن، من حاقلې‌ چېخدېم”. ورۏنسکی اۏرتایا چېخدېقدا ایسه‌ پرنسئس داها آرتېق سئوینه‌رَک اؤز فیکرینی قطعی‌لَشدیرمیشدی کی، کیتی اؤزۆ اۆچۆن نه‌اینکی یاخشې، حتتا پارلاق بیر نامیزد سئچمه‌لی دیر.

آنا اۆچۆن لئوین’له ورۏنسکی آراسېندا هئچ بیر مۆقاییسه‌ اۏلا بیلمَزدی. لئوینین غریبه‌ و کسگین مۆحاکیمه‌لری، پرنسئسیا گؤره‌، تَکَبّۆردن دۏغان یؤندم‌سیز‌لیک’له اؤزۆنۆ جمعيّتده‌ آپارما‌سې و پرنسئسین آنلایېشېنا گؤره‌، کندده‌ وحشی یاشام سۆرۆب مالدار‌لېق’لا و موژیک‌لر’له مشغول اۏلماسې آنایا خۏش گلمیردی؛ همچینین آنایا بو دا خۏش گلمیردی کی، قېزېنا عاشیق اۏلان لئوین آی یارېمدې کی، اۏنلارېن إوینه‌ گئدیب-گلیر، سانکی نه‌سه‌ گؤزله‌ییر، نه‌’یسه‌ مۆشاهیده‌ إدیردی، إله‌ بیل کی، إولنمک تکلیفی إتمه‌سیی’له بؤیۆک بیر میننَت قۏیماقدان قۏرخوردو و آنلامېردې کی، أر‌لیک قېز اۏلان إوه‌ گئدیب-گلَن آدام اۆره‌ڲینی آچېب دئمه‌لی دیر. آنجاق بیردن هئچ نه‌ دئمَزدن چېخېب گئتمیشدی. “یاخشې کی، اۏ، یاراشېقلې دَڲیل و کیتی اۏنا عاشیق اۏلمایېب”، – دئیه‌ آنا دۆشۆنۆردۆ.

ورۏنسکیسه‌ آنانېن بۆتۆن آرزې‌لارېنا اویقون گلیردی. اۏ چۏخ زنگین، عاغېللې‌، آد‌لې-سانلې، پارلاق حربی کاریئرا قازانماق یۏلونا دۆشمۆش و جاذیبه‌دار بیر آدامدې. بوندان یاخشې‌سېنې آرزې إتمک مۆمکۆن دَڲیلدی.

ورۏنسکی بال‌لاردا آچېق-آشکار کیتییه نوازیش گؤرسه‌دیر، اۏنون’لا رقص إدیر و اۏنلارېن إوینه‌ گئدیب-گلیردی، بونا گؤره‌ اۏنون نيَّتی‌نین جیدّی‌لیڲینه‌ شۆبهه‌ إتمک اۏلمازدې. لاکین، بونا باخمایاراق، آنا بۆتۆن بو قېشې دَهشَتلی ناراحات‌لېق و هَیَجان ایچینده‌’‌یدی.

پرنسئس اؤزۆ اۏتوز ایل بوندان قاباق بیبی‌سی‌نین إلچیلییی’یله أره‌ گئتمیشدی. حاققېندا هر شئی ایلک اؤنجه‌دن بَللی اۏلان اۏغلان گلیب قېزې گؤردۆ و اۏنون اؤزۆنۆ ده‌ گؤردۆلر؛ إلچی‌لیک إدَن بیبی قارشې‌لېقلې تأثّۆراتې اؤرگه‌نیب اۏنلارا خبر وئردی؛ هر ایکی‌سی بیر-بیرینه‌ یاخشې إتکی باغېشلامېشدې؛ سۏنرا تعیین إدیلمیش گۆنده‌ اۏغلان گلیب قېزې ایسته‌میش و اۏنون گؤزله‌نیلن تکلیفی قېزېن آنا-آتالارې طرفیندن‌ قبول إدیلمیشدی. هر شئی چۏخ آسان و ساده‌ شکیلده‌ باش توتموشدو. هر حالدا،

پرنسئسیا بئله‌ گؤرۆنمۆشدۆ. لاکین اؤز قېز‌لارېنې أره‌ وئردیکده‌ پرنسئس عادی بیر ایش کیمی گؤرۆنن بو مسأله‌نین نه‌ قَدَر آسان و ساده‌ اۏلمادېغېنې آنلامېشدې. بؤیۆک قېز‌لارې داریا و ناتالیانې أره‌ وئردیکده‌ نه‌ قَدَر قۏرخو یاشامېش، باشېندان نه‌ قَدَر فیکیرلـر کئچمیش، نه‌ قَدَر پول خرج‌لَنمیش و أری’یله‌ آرالارېندا نه‌ قَدَر مۆباحیثه‌‌لر باش وئرمیشدی! ایندی کیچیک قېز‌لارېنې کۆبار مجلیس‌لرینه‌ چېخاردېقدا همین قۏرخولارې، همین شۆبهه‌لری یاشایېر و أری’یله‌ آرالارېندا بؤیۆک قېز‌لارېنې أره‌ وئردیک‌لری زامان اۏلدوغوندان داها چۏخ تۏققوشمالار باش وئریردی. قۏجا پرنس بۆتۆن آتالار کیمی اؤز قېزلارې‌نېن ناموسو و تمیز أخلاقې مسأله‌سینده‌ اؤزل‌لیک’له‌ واسواسېیدې؛ اۏ، قېز‌لارېنا، اؤزل‌لیک’له‌ ده‌ سئویملی‌سی اۏلان کیتییه قارشې ایفراط درَجه‌ده‌ قېسقانج‌لېق گؤرسه‌دیردی و هر آددېمدا قېزې رۆسوای إدیر بهانه‌سی’یله‌ پرنسئسنې دانلایېب معرَکه‌ قۏپارېردې. پرنسئس هله‌ بؤیۆک قېز‌لارېنې أره‌ وئردیڲی واخت‌لاردا بونا اؤرگشمیشدی، لاکین ایندی حیسّ إدیردی کی، پرنسین واسواسې‌لېغې اۆچۆن أساس داها چۏخ دېر. اۏ گؤرۆردۆ کی، سۏن زامان‌لار جمعيّتین داورانېشېندا چۏخلو دَڲیشیک‌لیک‌لر اۏلوب و آنا‌لېق وظیفه‌‌لری داها دا چتینلشیب. اۏ گؤرۆردۆ کی، کیتی‌نین یاشېد‌لارې هانسې’سا مجلیس‌لر تشکیل إدیرلر، هارا’سا کورس‌لارا گئدیرلـر، کیشی‌لر’له‌ آزاد داورانېرلار، کارئتلرده‌ تک‌باشېنا گزیرلـر، بیر چۏخ‌لارې رئوئرانس إتمیر و أن أساسې، هامېسې مؤحکَم أمین دیر‌لر کی، اؤز‌لرینه‌ أر سئچمک آنا-آتالارې‌نېن یۏخ، اۏنلارېن اؤز اېشی دیر. “ایندی آرتېق قېز‌لارې أوّل‌لر اۏلدوغو کیمی أره‌ وئرمیرلـر”، – بۆتۆن بو گنج قېزلار، حتتا یاشلې آدام‌لار دا بئله‌ دۆشۆنۆر و سؤیله‌ییردیلـر. لاکین ایندی قېز‌لارې نئجه‌ أره‌ وئریردیلـر – بونو پرنسئس هئچ کَسدن اؤرگه‌نه‌ بیلمه‌میشدی. اوشاق‌لارېن طالئعینی آنا-آتالارېن حَلّ إله‌دیڲی فرانسېز عادَتی قبول إدیلمیر و قېنانېردې. قېزا تامامی’یله‌ آزادلېق وئرَن اینگیلیس عادَتی ده‌ قبول إدیلمیردی، بو، روس جمعيّتینده‌ مۆمکۆن دَڲیلدی. روس عادَتی اۆزره‌ إلچی‌لیک إتمک آبرې‌سېزچې‌لېق حئساب اۏلونور و هامې، حتتا پرنسئس اؤزۆ ده‌ بونا گۆلۆردۆ. لاکین أره‌ گئتمک و أره‌ وئریلمک نئجه‌ اۏلما‌لې’یدې – بونو هئچ کس بیلمیردی. بو باره‌ده‌ صؤحبَت إله‌دیڲی آدام‌لارېن هامېسې پرنسئسیا یالنېز بیر شئی دئییردی: “بیزیم زمانه‌ده‌ بو کؤهنه‌ قایدا‌دان أل چکمک لازېم دېر. آخې نیکاح باغلایان گنج‌لردیر، آنا-آتالارې دَڲیل؛ دئمه‌لی، گنج‌لری آزاد بوراخماق لازېم دېر کی، اؤز بیلدیک‌لری کیمی یاشام قورسون‌لار”. لاکین قېز‌لارې اۏلمایان آدام‌لار اۆچۆن بئله‌ دانېشماق آسان ایدی؛ پرنسئسسا آنلایېردې کی، قېز اؤزباشېنا کیمینله’سه‌ ایستی مۆناسیبت قوردوقدا یا إولنمک ایسته‌مه‌ڲن بیریسینه‌، یا دا أر اۏلماق اۆچۆن یارارسېز بیر آداما عاشیق اۏلا بیلَر و عاشیق اۏلاجاقدېر. بونا گؤره‌ ده‌ پرنسئسیا نه‌ قَدَر تلقین إتسه‌لر ده‌ کی، بیزیم زمانه‌ده‌ گنج‌لر اؤز یاشام‌لارېنې اؤز‌لری قورمالې دېر‌لار، اۏ، هر هانسې دؤورده‌ اۏلور’سا-اۏلسون، بئش یاشلې اوشاق‌لار اۆچۆن دۏلو تاپانچانېن أن یاخشې اۏیونجاق اۏلا بیلمه‌سینه‌ اینانمادېغې کیمی، بونا دا اینانمېردې. بونون اۆچۆن ده‌ پرنسئس بؤیۆک قېز‌لارېنا نیسبَتَن کیتی اۆچۆن داها چۏخ ناراحاتچې‌لېق کئچی-ریردی.

ایندی اۏ، ورۏنسکی‌نین کیتییه یالنېز نوازیش گؤرسَتمک’له‌ کیفایتلنمه‌یه‌جه‌ڲیندن قۏرخوردو. اۏ گؤرۆردۆ کی، قېزې آرتېق ورۏنسکییه وورولوب، لاکین اؤزۆنه‌ تَسَلّی وئریردی کی، ورۏنسکی ویجدانلې آدام دېر و بونا گؤره‌ ده‌ باشقا حرکته‌ یۏل وئرمز. لاکین بونون’لا بیرلیکده‌ اۏ بیلیردی کی، حاضېرکې آزاد مۆناسیبت‌لر شراییطینده‌ قېزېن باشېنې تۏولاماق نه‌ قَدَر آسان دېر و عۆمومییَّت’له‌، کیشی‌لر بو گۆناها نئجه‌ بارماق آرا‌سې باخېر‌لار. کیتی ورۏنسکی’یله مازورکا اۏینایان زامان آرالارېندا باش وئرمیش صؤحبَتی کئچن هفته‌ آناسېنا دانېشمېشدې. بو صؤحبَت پرنسئسنې قیسمَن ساکیت‌لَشدیرمیشدی؛ لاکین اۏ، تامامی’یله‌ آرخایېن اۏلا بیلمیردی. ورۏنسکی کیتییه دئمیشدی کی، اۏنلار – هر ایکی قارداش هر شئیده‌ اؤز آنالارېنا تابئع اۏلماغا اۏ قَدَر اؤرگشمیش‌لر کی، اۏنون’لا مصلحَت‌لَشمَزدن هر هانسې بیر اؤنملی آددېم آتماغا هئچ زامان جسارت إتمَزلر. “ایندی من آنامېن پئتئربورگدان گلمه‌سینی اؤزل خۏشبخت‌لیک کیمی گؤزله‌ییرم”، – اۏ دئمیشدی.

کیتی بو سؤز‌لره‌ هئچ بیر آنلام وئرمَزدن بونلارې آناسېنا دانېشمېشدې. لاکین آنا بونو باشقا جۆر آنلامېشدې. پرنسئس بیلیردی کی، ورۏنسکی‌نین قۏجا آناسېنې هر گۆن بورادا گؤزله‌ییرلر، بیلیردی کی، ورۏنسکی آناسېندان قۏرخدوغو اۆچۆن ایزدیواج تکلیفی إتمه‌یه‌جکدیر؛ لاکین اۏ، بو نیکاحېن باش توتماسېنې و هر شئیدن آرتېق کئچیرتدیڲی تشویش و هَیَجاندان خیلاص اۏلوب ساکیت‌لَشمه‌ڲی اۏ قَدَر ایسته‌ییردی کی، اؤزۆنۆ بونا ایناندېرمېشدې. اؤز أرینی ترک إتمه‌ڲه‌ حاضېرلاشان بؤیۆک قېزې دۏللی‌نین بدبخت‌لیڲینی گؤرمَک پرنسئس اۆچۆن ایندی نه‌ قَدَر آجې اۏلسا دا، کیچیک قېزې‌نېن حَلّ إدیلمکده‌ اۏلان طالئعی اۆچۆن کئچیرتدیڲی هَیَجان و تلاش بۆتۆن حیسّ‌لرینی اؤتمۆشدۆ. بو گۆن لئوینین مئیدانا چېخما‌سې اۏنون تلاشېنې داها دا آرتېرمېشدې. اۏ قۏرخوردو کی، مۆشاهیده‌سینه‌ گؤره‌، بیر زامان‌لار لئوینه‌ لاقئید اۏلمایان قېزې ایفراط ویجدانلې‌لېق اۆزۆند‌ن ورۏنسکینی ردّ إدَر و عۆمومییَّت’له‌، لئوینین گلیشی بیتمک اۆزره‌ اۏلان بو ایشی دۏلاشدېرېب یوبادار. – اۏ، چۏخدان گلیب؟ – اۏنلار إوه‌ قایېداندان سۏنرا پرنسئس لئوین حاققېندا سۏروشدو.

– بو گۆن، مامان17.

– من آنجاق بیر شئی دئمک ایسته‌ییرم کی، – دئیه‌ پرنسئس سؤزه‌ باشلادې و آناسې‌نېن جیدّی، هَیَجانلې اۆزۆند‌ن کیتی صؤحبَتین نه‌دن گئده‌جه‌ڲینی آنلادې.

– آنا، – کیتی پؤرته‌رَک و جلد آناسېنا طرف دؤنه‌رَک دئدی، – ریجا إدیرم، ریجا إدیرم، بو باره‌ده‌ هئچ نه‌ دانېشمایېن. من بیلیرم، من هر شئیی بیلیرم.

کیتی ده‌ آناسې‌نېن ایسته‌دیڲینی ایسته‌ییردی، لاکین آناسې‌نېن آرزې‌سې‌نېن نه‌دن‌لری اۏنو تحقیر إدیردی.

– من آنجاق اۏنو دئمک ایسته‌ییرم کی، بیریسینه‌ اومود وئریلدیڲی حالدا…

– آنا، عزیزیم، آللاه‌ خاطیرینه‌، هئچ نه‌ دئمه‌ڲین. بو باره‌ده‌ دانېشماق اۏ قَدَر دَهشَتلی دیر‌ کی…

– یاخشې، دئمه‌رم، دئمه‌رم، – قېزې‌نېن گؤزلری‌نین یاشاردېغېنې گؤرَن آنا دئدی،

– آما، اۆره‌ڲیم، بیر شئیی یادېندا ساخلا‌: سن منه‌ سؤز وئرمیسَن کی، مندن گیز‌لی هئچ بیر سیرّین اۏلمایاجاقدېر. اۏلمایاجاق کی؟

– هئچ واخت، آنا، هئچ واخت، – کیتی قېزاراراق و دۆز آناسې‌نېن اۆزۆنه‌ باخاراق جاواب وئردی. – لاکین ایندی سیزه‌ دئییله‌جک بیر سؤزۆم یۏخ دېر. من… من… أڲر ایسته‌سه’‌یدیم، بیلمیرَم نه‌ دئییم، نئجه‌ دئییم… من بیلمیرَم…

“یۏخ، بو گؤز‌لر’له‌ اۏ، یالان دانېشا بیلمَز”، – آنا قېزې‌نېن هَیَجانېنا و سعادتینه‌ گۆلۆمسه‌یه‌رَک دۆشۆندۆ. پرنسئس کیتی‌نین قلبینده‌ ایندی باش وئرَن‌لرین یازېق قېزجېغازا نه‌ قَدَر بؤیۆک و اؤنملی بیر اۏلای کیمی گؤرۆندۆڲۆنه‌ گۆلۆمسه‌ییردی.

1-13

کیتی ناهاردان سۏنرا و آخشام دۆشه‌نه‌ قَدَر بیر گنجین دؤڲۆشد‌ن أوّل دویدوق‌لارېنا بنزَر حیسّ‌لر کئچیردیردی. اۆره‌ڲی شیدَّت’له‌ دؤڲۆنۆر، فیکری بیر یئرده‌ قرار توتا بیلمیردی.

کیتی حیسّ إدیردی کی، اۏنلارېن هر ایکی‌سی‌نین ایلک دفعه‌ اۏلاراق بیر-بیرینه‌ راست گله‌جک‌لری بو آخشام اۏنون طالئعینده‌ حلّ‌إدیجی اۏلمالې دېر. اۏ فاصیله‌سیز اۏلاراق اۏنلارې گاه‌ آیرې-آیرې‌لېقدا، گاه‌ دا بیر یئرده‌ تَصَوّۆر إدیردی. اۏ، کئچمیش حاققېندا دۆشۆندۆکده‌ ممنونلوق و شفقت حیسّی’یله‌ لئوینه‌ بسله‌دیڲی مۆناسیبتین خاطیره‌لری اۆزه‌رینده‌ دایانېردې. اوشاق‌لېق‌ خاطیره‌لری و وفات إتمیش قارداشې’یلا لئوین آراسېندا اۏلان دۏستلوغا عایید خاطیره‌لر کیتی‌نین لئوین’له اۏلان مۆناسیبتینه‌ اؤزل شاعیرانه‌ گؤزَل‌لیک وئریردی. لئوینین اۏنا اۏلان محبّتی – کیتی بونا أمین ایدی – اۏندا سئوینج و فرح دۏغوروردو. کیتی اۆچۆن لئوینی خاطېرلاماق آسان ایدی. آما ورۏنسکی سۏن دَرَجه‌ نزاکتلی و ساکیت آدام اۏلسا دا، کیتی اۏنا عایید خاطیره‌لرینده‌ نه‌سه‌ ناراحات‌لېق حیسّ إدیردی، سانکی بو خاطیره‌لرده‌ بیر ساختا‌لېق واردې، لاکین بو ساختا‌لېق ساده‌ و مئهریبان آدام اۏلان ورۏنسکیده‌ دَڲیل، کیتی‌نین اؤزۆنده’‌یدی، حال‌بوکی اۏ، اؤزۆنۆ لئوینین یانېندا تامامی’یله‌ ساده‌ و راحات حیسّ إدیردی. فقط اۏ، اؤز گله‌جه‌ڲینی ورۏنسکی’یله خیالېنا گتیرَن کیمی گؤزۆ قارشې‌سېندا خۏشبخت، ایشېقلې بیر مَنظَره‌ آچېلېردې؛ لئوینله‌’سه گله‌جه‌ڲی اۏنا دومانلې گؤرۆنۆردۆ.

آخشام‌کې مجلیس اۆچۆن گئیینمکدن اؤترۆ یوخارې قالخېب گۆزگۆیه‌ باخدېقدا اۏ، اؤزۆنۆ أن یاخشې گۆن‌لرینده‌ اۏلدوغو کیمی گؤرۆب و بۆتۆن قۆوّه‌سینه‌ حاکیم اۏلدوغونو حیسّ إدیب سئویندی، بو ایسه‌ بیر آز سۏنراکې مجلیس اۆچۆن اۏنا چۏخ لازېم ایدی:

اۏ، اؤزۆنده‌ ظاهیری ساکیت‌لیک، حرکت‌لرینده‌ آزادلېق و ظریف‌لیک حیسّ إدیردی.

ساعات سککیزین یارې‌سېندا اۏ، قۏناق اۏتاغېنا تزه‌جه‌ گیرمیشدی کی، لاکئی خبر وئردی: “کۏنستانتین دیمیتریچ لئوین”. پرنسئس هله‌ اؤز اۏتاغېندایدې، پرنس دا گؤرۆنمۆردۆ. “بئله‌ ده‌ اۏلما‌لې’یدې”، – دئیه‌ کیتی دۆشۆندۆ و اۆره‌ڲی بَرک دؤڲۆندۆ. گۆزگۆیه‌ باخېب رنگی‌نین سۏلماسېندان دَهشَته‌ گلدی.

ایندی اۏ دقیق بیلیردی کی، لئوین اۏنو تک گؤرمَک و ایزدیواج تکلیفی إتمک اۆچۆن واختېندان أوّل گلیب. و ایندی ایلک دفعه‌ اۏلاراق مسأله‌نین تامامی’یله‌ باشقا و یئنی بیر طرفی اۏنا بَللی اۏلدو. اۏ یالنېز ایندی باشا دۆشدۆ کی، مسأله‌ تکجه‌ اۏنا عایید دَڲیل، یانې اۏنون کیمین’له‌ خۏشبخت اۏلاجاغې و کیمی سئوه‌جه‌ڲی مسأله‌سی دَڲیل؛ چۆنکی اۏ، بو دقیقه‌ سئودیڲی بیر آدامې تحقیر إتمه‌لی’یدی. هم ده‌ چۏخ قدّارجاسېنا تحقیر إده‌جکدی… نه‌ اۆچۆن؟ چۆنکی سئویملی بیر آدام اۏلان لئوین اۏنو سئویردی، اۏنا عاشیق اۏلموشدو. لاکین چاره‌ یۏخدو، بئله‌ لازېمدې، بئله‌ اۏلما‌لې’یدې.

“ایلاهی، دۏغرودان مې، بۆتۆن بونلارې من اؤزۆم اۏنا دئمه‌لی‌یم؟ – دئیه‌ کیتی دۆشۆندۆ. – آما من اۏنا نه‌ دئیه‌جه‌ڲَم؟ دۏغرودان مې، اۏنا دئیه‌جه‌ڲَم کی، سنی سئومیرَم؟ بو، حقیقت دَڲیل. بس نه‌ دئیه‌جه‌ڲَم؟ دئیه‌جه‌ڲَم کی، باشقاسېنې سئویرَم. یۏخ، بو، مۆمکۆن دَڲیل. یۏخ، چېخېب گئتمه‌لی‌یم، گئتمه‌لی‌یم”.

کیتی قاپېیا یاخېنلاشمېشدې کی، لئوینین آیاق سَس‌لرینی إشیتدی. “یۏخ! بو، ویجدان‌سېز‌لېق اۏلاردې. نه‌ اۆچۆن قۏرخمالې‌یام؟ پیس بیر ایش گؤرمه‌میشم کی. نه‌ اۏلاجاق، اۏلاجاق! حقیقتی دئیه‌جه‌ڲَم. بیر ده‌ کی، اۏنون یانېندا اؤزۆمۆ ناراحات حیسّ إتمیرَم. بو دېر، اؤزۆ ده‌ گلدی” – کیتی اؤز-اؤزۆنه‌ دئدی و قارشې‌سېندا ایشېقلې گؤزلرینی اۏنا زیلله‌میش لئوینین قۆوّتلی‌ و اۆرکک وۆجودونو گؤردۆ. کیتی سانکی یالوارېب اۏندان آمان ایسته‌ییرمیش کیمی دۆز لئوینین گؤزلرینه‌ باخدې و ألینی اوزاتدې.

– من واختېندا گلمه‌میشم، دئیه‌سن، چۏخ تئز گلمیشَم، – لئوین بۏش قۏناق اۏتاغېنې گؤزدن کئچیرده‌رَک دئدی. لئوین نيَّتی‌نین باش توتدوغونو، اۆره‌ڲینده‌کی‌لرینی آچېب سؤیله‌مه‌ڲه‌ هئچ بیر مانعه‌ اۏلمادېغېنې گؤردۆکده‌ اۆزۆ توتولدو، رنگی قاچدې.

– أصلا یۏخ، – کیتی جاواب وئره‌رَک ماسا آرخاسېنا کئچدی.

– منیم ایسته‌دیڲیم ده‌ إله‌ سیزی تک گؤرمَک ایدی، – دئیه‌ لئوین جسارَتینی ایتیرمه‌مک اۆ چۆن اۏتورمازدان و کیتییه باخما‌زدان سؤزه‌ باشلادې.

– آنام بو ساعات گله‌جَک. اۏ، دۆنَن چۏخ یۏرولموشدو. دۆنَن…

کیتی دۏداق‌لارېندان قۏپان سؤز‌لری اؤزۆ بئله‌ آنلامازدان دانېشېر، یالوارېش و شفقت دۏلو باخېش‌لارېنې لئویندن چکمیردی.

لئوین اۏنا باخدې؛ کیتی قېزاردې و سوسدو.

– من سیزه‌ دئمیشدیم کی، بورادا نه‌ قَدَر قالا‌جاغېمې بیلمیرَم… دئمیشدیم کی، بو، سیزدن آسېلې دېر…

کیتی گئتدیکجه‌ باشېنې داها آرتېق آشاغې أڲیر، تئزلیک’له‌ إشیده‌جه‌ڲی اۏ سؤزه‌ نه‌ جاواب وئره‌جه‌ڲینی اؤزۆ ده‌ بیلمیردی.

– دئمیشدیم کی، بو، سیزدن آسېلې دېر، – دئیه‌ لئوین تکرار إتدی. – من دئمک ایسته‌ییردیم کی… دئمک ایسته‌ییردیم کی… من اۏنا گؤره‌ گلمیشَم کی… منیم آروادېم اۏلا‌سېنېز! – اۏ، نه‌ سؤیله‌دیڲینی اؤزۆ ده‌ بیلمَزدن دئدی؛ لاکین أن دَهشَتلی سؤزۆن آرتېق دئییلمیش(دَڲیلمیش) اۏلدوغونو حیسّ إده‌رَک بیردن دایاندې و کیتییه باخدې.

کیتی اۏنا باخمایاراق آغېر-آغېر نفس آلېردې. اۏ، سئوینج ایچه‌ری‌سینده‌یدی. بۆتۆن قلبینی خۏشبخت‌لیک حیسّی بۆرۆمۆشدۆ. إعتیراف إدیلمیش سئوگی‌نین اۏنا بئله‌ قۆوّتلی‌ إتکی باغېشلایاجاغېنې کیتی گؤزله‌میردی. لاکین بو یالنېز بیر آن داوام إتدی. کیتی ورۏنسکینی خاطېرلادې. اۏ، ایشېقلې و صمیمی گؤزلرینی قالدېرېب لئوینه‌ باخدې و اۏنون مأیوس اۆزۆنۆ گؤرۆب تله‌سیک جاواب وئردی:

– بو، مۆمکۆن دَڲیل… منی باغېشلایېن…

بیر دقیقه‌ أوّل اۏ، لئوینه‌ نه‌ قَدَر یاخېن ایدی، اۏنون یاشامې اۆچۆن نه‌ قَدَر اؤنملییدی! ایندی‌سه‌ اۏ آرتېق لئوینه‌ نه‌ قَدَر یاد و اوزاق اۏلموشدو!

– بو، باشقا جۆر اۏلا دا بیلمَزدی، – لئوین اۏنا باخما‌زدان دئدی. و باش أڲه‌رَک چېخېب گئتمک ایسته‌دی.

1-14

لاکین إله‌ بو زامان پرنسئس ایچه‌ری‌ گیردی. اۏ، قېزې’یلا لئوینی ایکی‌لیکده‌ گؤردۆکده‌ و اۏنلارېن مأیوس اۆز‌لرینه‌ باخدېقدا دَهشَته‌ گلدی. لئوین اۏنا باش أڲه‌رَک هئچ بیر سؤز دئمه‌دی. کیتی گؤزلرینی قالدېرمازدان سوسوردو. “آللاها شۆکۆر اۏلسون، ایمتیناع إدیب”، – دئیه‌ آنا دۆشۆندۆ و اۏنون اۆزۆ جۆمعه‌ آخشام‌لارې قۏناق‌لارېنې قارشېلادېغې همیشه‌کی تَبَسّۆم’له‌ ایشېق’لاندې. اۏ أڲلَشدی و لئوینه‌ کندده‌کی یاشامېنا عایید سوال‌لار وئرمه‌ڲه‌ باشلادې. لئوین یئنه‌ ده‌ اۏتوردو، نظره‌ چارپمازدان چېخېب گئتمک اۆچۆن قۏناق‌لارېن گلمه‌سینی گؤزله‌دی.

بئش دقیقه‌دن سۏنرا کیتی‌نین رفیقه‌سی، کئچن قېش أره‌ گئتمیش قرافینیا نۏردستۏن ایچه‌ری‌ گیردی.

بو، ایشېقلې قارا گؤز‌لری اۏلان، سارې‌شېن، آرېق، خسته‌ و عصبی بیر قادېن ایدی. اۏ، کیتینی سئویردی و اۏنون کیتییه اۏلان محبّتی، هر زامان أر‌لی قادېن‌لارېن قېز‌لارا اۏلان سئوگی‌سی کیمی، کیتینی اؤز سعادت ایده‌آلې اۆزره‌ أره‌ وئرمک آرزې‌سېندا ایفاده‌ اۏلونوردو و بونا گؤره‌ ده‌ کیتینی ورۏنسکییه أره‌ وئرمک آرزې‌سېندایدې. قېشېن أوّل‌لرینده‌ کیتیگیلده راست گلدیڲی لئوین اۏنون خۏشونا گلمیردی. لئوین’له راستلاشدېقدا قرافینیانېن داییمی و سئویملی أڲلنجه‌سی اۏنا ایستئهزا إتمکدن عیبارتدی.

– من اۏنون اؤز عظمتی‌نین زیروه‌سیندن منه‌ باخماسېنې، منی سفئح بیلیب منیم’له‌ إتدیڲی عاغېللې‌ صؤحبَتینی کسمه‌سینی و یاخود منه‌ ایلتیفات گؤرسَتمه‌سینی سئویرَم. من بونو چۏخ سئویرَم: اۏ، منه‌ ایلتیفات گؤرسه‌دیر. و من چۏخ شادام کی، اۏنون مندن زهله‌سی گئدیر… – اۏ، لئوین حاققېندا دئییردی.

اۏ، حاقلې‌’یدې، چۆنکی لئوینین، دۏغرودان دا، اۏندان زهله‌سی گئدیردی و قرافینیانېن قۆرّه‌لنه‌رَک اؤزۆ اۆچۆن بیر مزییَّت بیلدیڲی شئی‌لره‌: عصبی‌لیڲینه‌ و کۏبود، گۆنده‌لیک یاشامدا نه‌ واردې‌’سا، هامې‌سېنا قارشې اینجه‌ بیر ایکراه‌، لاقئید‌لیک گؤرسَتدیڲینه‌ گؤره‌ لئوین اۏنا نیفرت إدیردی.

نۏردستۏن’لا‌ لئوین آراسېندا کۆبار جمعيّتده‌ تئز-تئز راست گلینَن إله‌ بیر مۆناسیبت یارانمېشدې کی، بو زامان ایکی آدام ظاهیرَن بیر-بیرینه‌ دۏستلوق مۆناسیبتی گؤرسَتسه‌لر ده‌، داخیلَن بیر-بیرینه‌ اۏ قَدَر نیفرت إدیرلر کی، حتتا بیر-بیری’یله‌ جیدّی داورانا، بیر-بیری طرفیندن‌ تحقیر اۏلونا بیلمیر‌لر.

قرافینیا نۏردستۏن درحال لئوینین اۆستۆنه‌ هۆجوم چَکدی.

– آ! کۏنستانتین دیمیتریچ! یئنه‌ ده‌ بیزیم پۏزقون بابیله‌ گلمیسینیز، – اۏ چۏخ کیچیک و سارې ألینی لئوینه‌ اوزاداراق و قېشېن أوّل‌لرینده‌ بیر دفعه‌ لئوینین مۏسکۏنې بابیله‌ اۏخشاتدېغېنې خاطېرلایاراق دئدی. – یۏخ’سا بابیل دۆزه‌لیب، یا سیز پۏزولموسونوز؟ – دئیه‌ قرافینیا ایستئهزا’یلا علاوه‌ إتدی و کیتییه باخدې.

– من چۏخ شادام کی، قرافینیا، سیز منیم سؤز‌لریمی بو جۆر یادېنېز‌دا ساخلایېر‌سېنېز، – اؤزۆنه‌ گلمه‌ڲی باجارمېش لئوین عادَتی اۆزره‌ درحال قرافینیا نۏردستۏنا قارشې هنَک‌یانا دوروم آلاراق دئدی. – گؤرۆنۆر، منیم سؤز‌لریم سیزه‌ چۏخ بؤیۆک إتکی باغېشلایېر.

– بس نئجه‌! من اۏنلارېن هامې‌سېنې یازېرام. نئجه‌سن، کیتی، یئنه‌ کۏنکیده‌ سۆرۆشمۆسنمی؟..

و قرافینیا کیتی’یله صؤحبَته‌ باشلادې. ایندی چېخېب گئتمک لئوین اۆچۆن نه‌ قَدَر چتین اۏلسا دا، هر حالدا، بئله‌ بیر کۏبودلوغا یۏل وئرمک – هردن‌بیر اۏنا باخان و اۏنون باخېش‌لارېندان قاچان کیتینی بۆتۆن آخشام بۏیونجا گؤرمکدن داها آسان ایدی. اۏ، آیاغا قالخماق ایسته‌دی، لاکین پرنسئس اۏنون سوسدوغونو گؤرۆب دئدی: – سیز مۏسکۏدا چۏخ قالا‌جاق‌سېنېزمې؟ سیز آخې، دئیه‌سن، زئمستوۏ ایش‌لری’یله‌ مشغولسونوز، یَقین کی، بورادا اوزون سۆرَج قالا‌ بیلمَز‌سینیز.

– یۏخ، پرنسئس، من آرتېق زئمستوۏ ایله‌ مشغول دَڲیلم، – لئوین دئدی. – بیر نئچه‌ گۆنلۆڲه‌ گلمیشَم.

“اۏنا نه‌سه‌ اۏلوب، – دئیه‌ قرافینیا نۏردستۏن لئوینین جیدّی و سرت اۆزۆنه‌ باخاراق دۆشۆندۆ، – نه‌دن‌سه‌ اؤز مۆحاکیمه‌لرینده‌ن قاچېر. آما من اۏنو اؤزۆندن چېخاردارام. اۏنو کیتی قارشې‌سېندا آخماق دوروما قۏیماغې چۏخ سئویرَم و من بونو إده‌جه‌ڲم”.

– کۏنستانتین دیمیتریچ، – قرافینیا اۏنا دئدی، – لۆطفَن، منه‌ ایضاح إدین گؤرۆم، بو نئجه‌ ایش دیر کی، – آخې سیز بونلارې بیلیر‌سینیز، – بیزیم کالوقاداکې کندیمیزده‌ بۆتۆن کیشی‌لر و آرواد‌لار وار-یۏخلا‌رېنې آراغا وئریب ایچیبلر و ایندی بیزه‌ بیر قپیک ده‌ اؤده‌میر‌لر. بو نه‌ دئمک دیر؟ آخې سیز هر زامان موژیک‌لری تعریفله‌ییردینیز.

بو زامان بیر خانېم دا اۏتاغا گیردی و لئوین آیاغا قالخدې.

– باغېشلایېن منی، قرافینیا، من بو باره‌ده‌، دۏغرودان دا، هئچ نه‌ بیلمیرَم و سیزه‌ ده‌ هئچ نه‌ دئیه‌ بیلمه‌رَم، – لئوین جاواب وئردی و خانېمېن آرخاسېنجا ایچه‌ری‌ گیرَن ساواشچېیه‌ باخدې.

“بو، ورۏنسکی اۏلمالې دېر”، – دئیه‌ لئوین دۆشۆندۆ و بونا أمین اۏلماق اۆچۆن کیتییه باخدې. کیتی آرتېق ورۏنسکینی گؤرمۆشدۆ و ایندی دؤنۆب لئوینه‌ باخېردې. کیتی‌نین غئیری-ایختییاری اۏلاراق پارېلدایان گؤزلری‌نین بیرجه‌ باخېشېندان لئوین آنلادې کی، اۏ، بو آدامې سئویر، هم ده‌ بونا کیتی بونو اؤز دیلی’یله‌ سؤیله‌میش کیمی أمین اۏلدو. لاکین اۏ، نه‌ جۆر آدام دېر؟

ایندی، – بو، یاخشې دېر، یۏخ’سا پیس، – لئوین بورادا قالمایا بیلمَزدی، کیتی‌نین سئودیڲی بو ساواشچې‌نین نئجه‌ آدام اۏلدوغونو اؤرگنمک لازېمدې.

إله‌ اینسان‌لار وار کی، هر هانسې آنلامدا خۏشبخت اۏلان رقیب‌لرینه‌ راست گلدیکده‌ اۏنداکې یاخشې مزییَّت‌لره گؤز یومماغا درحال حاضېر دېرلار و اۏندا یالنېز پیس جَهَت‌لری گؤرۆرلر؛ إله‌ اینسان‌لار دا وار کی، اۏنلار، عکسینه‌، هر شئیدن آرتېق بو

خۏشبخت رقیب‌لرینده‌ اۏنلارې مغلوب إدَن مزییت‌لری تاپماغا چالېشېر و اۆرَک‌لرینده‌ درین بیر آغرې’یلا اۏندا یالنېز یاخشې جَهَت‌لری آختارېر‌لار. لئوین بئله‌ آدام‌لاردان ایدی. لاکین ورۏنسکیده‌ یاخشې و جلب‌إدیجی کالیته‌لری آختارېب تاپماق اۏنون اۆچۆن چتین دَڲیلدی. بو، درحال اۏنون گؤزۆنه‌ چارپدې. ورۏنسکی مۆلاییم، یاراشېقلې، فۏق‌الاده‌ ساکیت و سرت اۆزلۆ، اۏرتابۏیلو، مؤحکَم بَدَن‌لی، قارایانېز بیر گنج ایدی. اۏنون اۆزۆنده‌ و وۆجودوندا – قېسا وورولموش قارا ساچ‌لارېندان و تزه‌جه‌ تاراش إدیلمیش چنه‌سیندن‌ توتموش گئنیش و تزه‌ موندیرینه‌ قَدَر هر شئی ساده‌ و عئینی زاماندا ظریف ایدی. ایچه‌ری‌ گیرَن خانېما یۏل وئردیکدن سۏنرا ورۏنسکی پرنسئسیا، سۏنراسا کیتییه یاخېنلاشدې.

کیتییه یاخېنلاشان زامان اۏنون قشنگ گؤز‌لری اؤزل بیر شفقت’له‌ پارېلدادې و اۏ، آزجا حیسّ اۏلونان خۏشبخت و تواضؤع‌کار-تنتَنه‌لی تَبَسّۆم’له‌ (لئوینه‌ بئله‌ گؤرۆندۆ)، إحتیرام و إحتیاط’لا کیتی‌نین قارشې‌سېندا أڲیله‌رَک کیچیک، لاکین إنلی ألینی اۏنا اوزاتدې.

هامې’یلا گؤرۆشدۆکدن و بیر نئچه‌ سؤز دئدیکده‌ن سۏنرا اۏندان گؤزۆنۆ چکمه‌یَن لئوینه‌ بیر دفعه‌ ده‌ اۏلسون باخما‌زدان اۏتوردو.

– ایجازه‌ وئرین، سیزی تانېش إدیم، – پرنسئس لئوینی گؤرسه‌ده‌رَک دئدی.

– کۏنستانتین دیمیتریچ لئوین. قراف آلئکسئی کیریللۏویچ ورۏنسکی.

ورۏنسکی آیاغا قالخدې و مئهریبان‌لېق’لا لئوینین گؤزلرینه‌ باخاراق اۏنون ألینی سېخدې.

– دئیه‌سن، بو قېش سیزین’له‌ ناهار إتمه‌لی’یدیم، – اۏ، آچېق و ساده‌ بیر تَبَسّۆم’له‌ گۆلۆمسه‌یه‌رَک دئدی، – لاکین سیز گؤزلَنیلمَزدن کنده‌ چېخېب گئتدینیز.

– کۏنستانتین دیمیتریچ شَهَره‌ و بیز شَهَر‌لی‌لره نیفرت إدیر، – قرافینیا نۏردستۏن دئدی.

– گؤرۆنۆر، منیم سؤز‌لریم سیزه‌ چۏخ إتکی إدیر کی، سیز اۏنلارې یاددان چېخارتمېر‌سېنېز، – لئوین جاواب وئردی و بو سؤز‌لری بیر آز أوّل دئدیڲینی خاطېرلایاراق قېزاردې.

ورۏنسکی لئوینه‌ و قرافینیا نۏردستۏنا باخېب گۆلۆمسه‌دی.

– سیز هر زامان کندده‌ یاشایېر‌سېنېز؟ – دئیه‌ ورۏنسکی سۏروشدو. – منجه‌، قېشدا کند چۏخ دارېخدېرېجې دېر.

– أڲر مشغولییتین وار’سا، دارېخدېرېجې دَڲیل، هم ده‌، عۆمومییَّت’له‌ کندده‌ آدام دارېخمېر، – دئیه‌ لئوین سرت جاواب وئردی.

– من کندی سئویرَم، – ورۏنسکی لئوینین جاوابېنداکې سرت‌لیڲی حیسّ إتسه‌ ده‌، اؤزۆنۆ بیلمه‌مزلیڲه‌ ووراراق دئدی.

– لاکین اومود إدیرم کی، قراف، سیز هر زامان کندده‌ یاشاماغا راضې اۏلمازدېنېز،

– قرافینیا نۏردستۏن دئدی.

– بیلمیرَم، اوزون زامان بونو یۏخلا‌مامېشام. من غریبه‌ حیسّ‌لر کئچیردیردیم،

– دئیه‌ ورۏنسکی سؤزۆنه‌ داوام إتدی. – قېشدا آنام’لا نیتسادا یاشادېغېم زامان چارېقلې، موژیکلی روس کندی اۆچۆن دارېخدېغېم قَدَر هئچ یئرده‌ دارېخمامېشام. بیلیر‌سینیز کی، نیتسا اؤز-اؤزۆلۆڲۆنده‌ جان‌سېخېجې یئر دیر. نئاپۏل دا، سۏررئنتۏ دا یالنېز قېسا سۆرَج اۆچۆن یاخشې دېر. لاکین محض اۏرا‌دا روسییه‌ و روس کندی آدامېن خیالېندا جانلانېر. اۏنلار عئینی‌’له‌…

ورۏنسکی اۆزۆنۆ هم کیتییه، هم لئوینه‌ توتاراق، ساکیت و مئهریبان باخېش‌لارېنې بیریندن‌ باشقاسېنا چئویره‌رَک، گؤرۆنۆر، عاغلېنا نه‌ گلیردی’سه‌، اۏنو دانېشېردې.

قرافینیا نۏردستۏنون نه‌سه‌ دئمک ایسته‌دیڲینی گؤرۆب دایاندې و باشلادېغې سؤزۆ بیتیرمَزدن دیققت’له‌ قرافینیانې دینله‌مه‌ڲه‌ باشلادې.

صؤحبَتین آرا‌سې بیر دقیقه‌ ده‌ اۏلسون کسیلمیردی، بئله‌ کی، صؤحبَت اۆچۆن قۏنو تاپېلمادېقدا کلاسیک و چاغداش تحصیل’له عۆمومی حربی مۆکلَّفیییت کیمی ایکی قۏنونو هر زامان ایکی آغېر تۏپ کیمی إحتیاطدا ساخلایان قۏجا پرنسئس بو دفعه‌ اۏنلاردان ایستیفاده‌ إتمه‌لی اۏلمادې، قرافینیا نۏردستۏن دا لئوینه‌ ساتاشماغا ایمکان تاپمادې.

لئوین عۆمومی صؤحبَته‌ قۏشولماق ایسته‌سه‌ ده‌، بونو باجارمېردې؛ هر دقیقه‌ اؤز-اؤزۆنه‌ “ایندی گئتمک لازېم دېر” دئییردی‌’سه‌ ده‌، نه‌’یسه‌ گؤزله‌یه‌رَک چېخېب گئتمیردی. صؤحبَت فېرلانان ماسا‌لار و روح‌لار اۆزه‌رینه‌ گلیب چېخدې و سپیریتیزمه‌ اینانان قرافینیا نۏردستۏن گؤردۆڲۆ مؤعجۆزه‌لردن دانېشماغا باشلادې.

– آه‌، قرافینیا، مۆطلَق منی ده‌ آپارېن، خواهیش إدیرم، آللاه‌ خاطیرینه‌، منی ده‌ اۏنلارېن یانېنا آپارېن! من هئچ زامان هئچ یئرده‌ غئیری-عادی بیر شئی گؤرمه‌میشم، باخمایاراق کی، هر یئرده‌ اۏنلارې آختارېرام، – ورۏنسکی گۆلۆمسه‌یه‌رَک دئدی.

– یاخشې، گلَن شنبه‌ گۆنۆ گئده‌ریک، – دئیه‌ قرافینیا نۏردستۏن جاواب وئردی.

– بس سیز، کۏنستانتین دیمیتریچ، اینانېرسېنېزمې؟ – دئیه‌ اۏ، لئویندن سۏروشدو.

– نییه‌ مندن سۏروشورسونوز؟ آخې نه‌ دئیه‌جه‌ڲیمی بیلیر‌سینیز.

– من سیزین فیکرینیزی إشیتمک ایسته‌ییرم.

– منیم فیکریم یالنېز بو دېر کی، – دئیه‌ لئوین جاواب وئردی، – بو فېرلانان

ماسا‌لار ثوبوت إدیر کی، بیزیم معده‌نی(مدَنی) و ساواد‌لې آدلاندېردېغېمېز جمعيّت موژیک‌لردن اۆستۆن دَڲیل دیر. موژیک‌لر بدنظره‌، اۏوسونیا، اۏوسونا اینانېرلار، بیز‌سه‌…

– دئمک، سیز اینانمېر‌سېنېز؟

– اینانا بیلمه‌رَم، قرافینیا.

– آخې من اؤز گؤز‌لریم’له‌ گؤرمۆشَم.

– کند‌لی آرواد‌لار دامداباجا گؤردۆک‌لرینی دانېشېرلار.

– دئمه‌لی، سیز منیم یالان دئدیڲیمی دۆشۆنۆرسۆنۆز؟ قرافینیا ایستئهزا’یلا گۆلدۆ.

– یۏخ، ماشا، کۏنستانتین دیمیتریچ دئییر کی، اۏ، بئله‌ شئی‌لره‌ اینانا بیلمیر، – دئیه‌ کیتی لئوینین عَوَضینه‌ قېزاراراق دئدی و لئوین بونو باشا دۆشۆب داها دا عصبی حالدا جاواب وئرمک ایسته‌ییردی کی، ورۏنسکی درحال اؤز آچېق و شن تَبَسّۆمۆ’یله‌ خۏشاگلمز شک’له‌ دۆشمک تهلۆکه‌سی آلتېندا اۏلان صؤحبَته‌ قارېشدې.

– سیز بئله‌ شئی‌لری تامامی’یله‌ غئیری-مۆمکۆن حئساب إدیر‌سینیز؟ – دئیه‌ ورۏنسکی سۏروشدو. – آخې نه‌ اۆچۆن؟ بیز إلئکتریکین نه‌ اۏلدوغونو بیلمه‌دیڲیمیز حالدا اۏنون وارلېغېنې اینکار إتمیریک؛ إله‌سه‌، نه‌ اۆچۆن بیزه‌ هله‌لیک بَللی اۏلمایان یئنی بیر قۆوّه‌نین مؤوجودلوغونو قبول إتمه‌یَک، هانسې کی…

– إلئکتریک تاپېلدېغې زامان، – دئیه‌ لئوین جلد اۏنون سؤزۆنۆ کَسدی، – بونون’لا یالنېز مؤوجود بیر اۏلای کشف إدیلمیش اۏلدو، لاکین اۏنون نه‌دن عمله‌ گلدیڲی و نه‌یه‌ قادیر اۏلدوغو هله‌ بَللی دَڲیلدی، یالنېز عصرلر کئچدیکدن سۏنرا اۏنون تطبیق اوصولونو دۆشۆنۆب تاپدېلار. سپیریتله‌ر’‌سه عکسینه‌ حرکت إتدیلر، ایلک اؤنجه‌ ماسا‌لار اۏنلار اۆچۆن یازماغا، روح‌لار اۏنلارېن یانېنا گلمه‌ڲه‌ باشلادې، سۏنراسا بونون بَلیرسیز بیر قۆوّه‌ اۏلدوغونو دئدیلر.

ورۏنسکی، گؤرۆنۆر، لئوینین سؤز‌لری’یله‌ ماراقلاناراق دیققت’له‌ اۏنا قولاق آسېردې.

– إله دیر، آما سپیریت‌لر دئییرلر کی، هله‌لیک بو قۆوّه‌نین نه‌ اۏلدوغونو بیلمیریک، لاکین بو قۆوّه‌ مؤوجود دېر و بئله‌ شراییطده‌ اؤزۆنۆ گؤرسه‌دیر. بو قۆوّه‌نین نه‌دن عیبارت اۏلدوغونوسا قۏی عالیم‌لر آچېب گؤرسَتسینلر. یۏخ، من باشا دۆشمۆرَم کی، نه‌ اۆچۆن بو، یئنی بیر قۆوّه‌ اۏلا بیلمَز، أڲر…

– اۏنا گؤره‌ کی، – دئیه‌ لئوین اۏنون سؤزۆنۆ کَسدی، – إلئکتریکلنمه‌ زامانې سیز هر دفعه‌ قاترانې یۆنا سۆرتدۆکده‌ عئینی و بَللی بیر اۏلای اۆزه‌ چېخېر، سپیریتیزمده‌’سه بو، هر دفعه‌ باش وئرمیر، دئمه‌لی، بو، طبیعَت اۏلایې دَڲیل.

إحتیمال کی، صؤحبَتین قۏناق اۏتاغې اۆچۆن حدّیندن‌ آرتېق جیدّی شکیل آلدېغېنې حیسّ إدَن ورۏنسکی إعتیراض إتمه‌دی و قۏنونو دَڲیشمه‌ڲه‌ چالېشاراق شن حالدا گۆلۆمسه‌دی و خانېم‌لارا طرف دؤندۆ.

– قرافینیا، گلین بو ساعات تجرۆبه‌دن کئچیردَک، – اۏ دئدی؛ لاکین لئوین دۆشۆندۆک‌لرینی آخېرا قَدَر سؤیله‌مک ایسته‌ییردی.

– منجه‌، – دئیه‌ اۏ، سؤزۆنه‌ داوام إتدی، – سپیریت‌لرین اؤز مؤعجۆزه‌لرینی هانسې’سا یئنی قۆوّه‌نین وارلېغې’یلا ایضاح إتمک جهد‌لری أن اوغورسوز تَشَبّۆثدۆر. اۏنلار روح‌لارېن قۆوّه‌سیندن‌ دانېشدېق‌لارې حالدا، بونو مادّی تجرۆبه‌دن کئچیرتمک ایسته‌ییر‌لر.

هامې اۏنون سؤزۆنۆ بیتیرمه‌سینی گؤزله‌ییردی و لئوین ده‌ بونو حیسّ إدیردی.

– منسه‌ بو فیکیرده‌یم کی، سیزدن أعلاء مئدیوم18 اۏلاجاق، – قرافینیا نۏردستۏن دئدی، – سیزده‌ نه‌سه‌ بیر وجد وار.

لئوین آغزېنې آچېب نه‌سه‌ دئمک ایسته‌دی، لاکین قېزاردې و هئچ بیر سؤز دئمه‌دی. –

کنیاژنا، گلین بو ساعات ماسا‌لارې تجرۆبه‌دن کئچیردَک، لۆطفَن، – ورۏنسکی دئدی. –

پرنسئس، سیز ایجازه‌ وئریرسینیزمی؟

ورۏنسکی آیاغا قالخدې، کیچیک بیر ماسا تاپماق اۆچۆن اۏتاغې گؤزدن کئچیردی(کئچیرتدی). کیتی ده‌ کیچیک بیر ماسا تاپماق اۆچۆن آیاغا قالخدې و لئوینین یانېندان کئچرکن گؤز‌لری اۏنون گؤزلرینه‌ ساتاشدې. کیتی اۆرَکدن لئوینه‌ آجېیېردې، اۆسته‌لیک اۏنون بدبخت‌لیڲینه‌ اؤزۆ باعیث اۏلدوغو اۆچۆن اۏنا یازېغې گلیردی. “أڲر منی باغېشلاماق مۆمکۆن دیر’‌سه‌، باغېشلایېن. من اۏ قَدَر خۏشبختم کی…” “هامېیا نیفرت إدیرم، سیزه‌ ده‌، اؤزۆمه‌ ده‌”، – لئوینین باخېش‌لارېندان بو حیسّ إدیلیردی. اۏ، ایشلیاپاسېنا أل آتدې. لاکین چېخېب گئتمک اۏنا قیسمت اۏلمادې. اۏ بیری‌لر کیچیک ماسانېن یان-یؤوره‌سینده‌ یېغېشماغا و لئوین چېخېب گئتمه‌ڲه‌ حاضېرلاشېردې کی، قۏجا پرنس ایچه‌ری‌ گیردی و خانېم‌لار’لا سلاملاشېب لئوینه‌ طرف دؤندۆ.

– آ! – دئیه‌ اۏ، سئوینج’له‌ سؤزه‌ باشلادې. – چۏخدان گلمیسَن؟ سَنین بورادا اۏلدوغونو بیلمیردیم. سیزی گؤردۆڲۆمه‌ چۏخ شادام.

قۏجا پرنس لئوینه‌ گاه‌ “سن”، گاه‌ دا “سیز” دئییردی. اۏ، لئوینی قوجاقلادې و اۏنون’لا صؤحبَته‌ باشلادې؛ آیاغا قالخېب ساکیتجه‌ پرنسین اۏنا مۆراجیعت إتمه‌سینی گؤزله‌یَن ورۏنسکییه‌’سه اؤنم وئرمه‌دی.

کیتی حیسّ إدیردی کی، باش وئرَن همین اۏلای‌دان سۏنرا آتاسې‌نېن لۆطف‌کار‌لېغې لئوین اۆچۆن نه‌ قَدَر آغېر دېر. همچینین اۏ، آتاسې‌نېن، نهایت، ورۏنسکی‌نین سلامېنا نئجه‌ سۏیوق جاواب وئردیڲینی، ورۏنسکینینسه‌ نه‌ اۆچۆن اۏنا قارشې غئیری-صمیمی بیر

مۆناسیبت گؤرسه‌دیلدیڲینی آنلاماغا چالېشدېغېنې، لاکین آنلایا بیلمه‌یه‌رک صمیمی بیر حئیرت’له‌ قۏجا پرنسه‌ باخدېغېنې گؤرۆب قېزاردې.

– پرنس، کۏنستانتین دیمیتریچی بوراخېن گلسین، – دئدی. – بیز تجرۆبه‌ آپارماق ایسته‌ییریک.

– نه‌ تجرۆبه‌؟ ماسانې فېرلاتماقمې؟ منی باغېشلایېن، خانېم‌لار و آغا‌لار، منجه‌، اۆزۆک اۏیونو اۏیناماق داها مزه‌لی اۏلاردې، – قۏجا پرنس ورۏنسکییه باخاراق و بو ایشی اۏنون دۆزَلتدیڲینی آنلایاراق دئدی. – اۆزۆک اۏیونوندا هئچ اۏلماسا بیر آنلام وار.

ورۏنسکی سرت گؤز‌لری’یله‌ حئیرت’له‌ پرنسه‌ باخدې و خفیفجه‌ گۆلۆمسه‌یه‌رَک درحال قرافینیا نۏردستۏن’لا‌ گلَن هفته‌ باش توتاجاق بؤیۆک بال حاققېندا دانېشماغا باشلادې.

– اومود إدیرم کی، سیز ده‌ گله‌جَک‌سینیز؟ – دئیه‌ اۏ، کیتییه مۆراجیعت إتدی.

قۏجا پرنس اۆزۆنۆ چئویرن کیمی لئوین نظره‌ چارپمازدان اۏرادان چېخدې و اۏنون بو آخشام‌کې مجلیسدن آپاردېغې سۏن تأثّۆرات – ورۏنسکی‌نین بال حاقّېنداکې سوالېنا جاواب وئرَن کیتی‌نین گۆلۆمسه‌ین و خۏشبخت چؤهره‌سی اۏلدو.

1-15

آخشام مجلیسی قورتاردېقدان سۏنرا کیتی لئوین’له إله‌دیڲی صؤحبَتی آناسېنا دانېشدې و لئوینه‌ دویدوغو بۆتۆن مرحمَت حیسّینه‌ باخمایاراق، کیتی اۏنا ایزدیواج تکلیفی إدیلدیڲینی دۆشۆندۆکجه‌ سئوینیردی. کیتی‌نین لازېم اۏلدوغو کیمی حرکت إتدیڲینه‌ شۆبهه‌سی یۏخ ایدی. لاکین یاتاغېنا گیردیکدن سۏنرا اوزون سۆرَج گؤزۆنه‌ یوخو گئتمه‌دی. بوگۆنکۆ تأثّۆرات‌لاردان بیری آمان وئرمَزدن اۏنو تعقیب إدیردی. بو، چاتېلمېش قاش‌لارې آلتېندان مأیوس-مأیوس باخان لئوینین مئهریبان گؤز‌لرییž