قاران‌لېق بوتیک‌لرین خیابانې/ پاتریک مۏدیانۏ (بیرینجی بؤلۆم)

قاران‌لېق بوتیک‌لرین خیابانې / پاتریک مۏدیانۏ (بیرینجی بؤلۆم)

آتام رودی‌نین خاطیره‌سینه‌ ایتحاف اۏلونور

بیرینجی بؤلۆم…

آرتېق آخشام‌ دېر. کافه‌نین تئراسېندا دایانېب یاغېشېن کسمه‌ڲینی گؤزله‌ییرم. هوت گئدندن بری باشلایان لئیسان هله‌ ده‌ دایانماق بیلمه‌ییب.
بیر نئچه‌ ساعات بوندان أوّل هوت’لا‌ بایې‌لېقدا‌ سۏنونجو دفعه‌ گؤرۆشدۆک. اۏ، عادَتی اۆزره‌ بؤیۆک یازې ماساسې‌نېن آرخاسېندا أڲلَشمیشدی. آنجاق بو دفعه‌ پالتۏسو قۏلوندا ایدی. گؤرۆنۆشۆندن سَفَره‌ چېخدېغې آیدېن سئزیلیردی. من ایسه‌ اۏنون قارشې‌سېندا، مۆشتری‌لر اۆچۆن نظرده‌ توتولموش دری اۏتورقادا أڲلَشمیشدیم. ماسانېن اۆزه‌رینه‌ قۏیولموش ماسا اۆستۆ لامپانېن گۆجلۆ ایشېغې گؤزۆمۆ قاماشدېرېردې.
باخ بئله‌، قای. آرتېق هر شئی بیتدی… – هوت دریندن‌ کؤکس اؤتۆردۆ. ماسانېن اۆزه‌رینه‌ بیر قۏولوق قۏیولموشدو. چۏخ گۆمان کی، بو قۏولوق آروادېنې ایزله‌مه‌ڲیمیز اۆچۆن بیزه‌ مۆراجیعت إدَن اۏ بالاجابۏی، قارایانېز کیشییه‌ اؤزل ایدی. اۏنون خانېمې گۆن‌اۏرتادان سۏنرا پۏل-دومئر گؤرۆنتۆنۆنین یاخېن‌لېغېنداکې ویتال کۆچه‌سینده‌ یئرله‌شن مئهمان‌خانا‌دا، إله‌ اؤزۆ کیمی بالاجابۏی، قارایانېز بیر کیشی ایله‌ گؤرۆشه‌جکدی.
هوت آلماجېق سۆمۆک‌لرینه‌ قَدَر اوزانان قېسا ساققا‌لېم سېغاللایېردې. بؤیۆک، ایشېقلې گؤز‌لری بَلیرسیز ایستیقامته‌ زیللَنمیشدی. آرخاسېندا‌کې دوواردا سۏن أللی ایلین چئشیدلی چئشید سۏراق کیتابچا‌لارې دۆزۆلمۆش تاختا رَف‌لر آسېلمېشدې. هوت هر زامان بو کیتابچالار ایله‌ آراسېندا اؤزل بیر باغېن اۏلدوغوندان بحث إدَردی.

بو کیتابچا‌لارې نئیله‌یه‌جک‌سینیز؟ – رَف‌لره‌ ایشاره‌ إدیب سۏروشدوم.
اۏنلارې آپارمایاجام، قای. بوردا ساخلایاجام.
تله‌سیک یان-یؤوره‌مه‌ گؤز گزدیردیم. اۏتاغېن آچېق قاپې‌سېندان یان اۏتاغېن أشیا‌لارې گؤرۆنۆردۆ. بیر طرفده‌ مخمر اۆزلۆ کؤهنه‌ دیوان، بیر طرفده‌ سۏبا قۏیولموش، یان دوواردان گۆزگۆ آسېلمېشدې. چۏخ واخت مۆشتری‌لریمیز بیزی بو اۏتاقدا گؤزله‌ییردیلر. دؤشه‌مه‌ڲه‌ ایران خالچاسې سریلمیشدی. پنجره‌نین یانېنداکې دوواردان ایکۏنا آسېلمېشدې.
-نه‌ باره‌ده‌ دۆشۆنۆرسۆنۆز، قای؟
-هئچ. دئمه‌لی سیز ایجاره‌ مۆقاویله‌سینی لغو إتمیر‌سینیز؟
-یۏخ، آرادابیر پاریسه‌ گلنده‌ بایېلییه ده‌ باش چکه‌جم. اۏ، سیقار قوطوسونو منه‌ اوزاتدې.
-بایې‌لېق’لا ایلگینی بیردفعه‌لیک کسمک منیم اۆچۆن داها آغېر
-اۏ‌لار.
آرتېق سککیز ایل ایدی کی، اۏنون’لا بیرلیکده‌ چالېشېردېق. بو اؤزل پۏلیس بایې‌لېغېنی 1947-نجی ایلده‌ یاراتمېش و مندن أوّل بیر چۏخ آدام‌لار’لا چالېشمېشدې. ایشیمیز هوتون، “دۆنیا خبر‌لری” آدلاندېردېغې معلومات‌لارې مۆشتری‌لره‌ چاتدېرماق ایدی.
-سیزجه‌، نیتسادا یاشایا بیله‌جک‌سینیز؟
-ألبتّه‌.
-بس دارېخمایاجاق‌سېنېز؟
-نه‌ واخت‌سا تقاعۆده‌ چېخما‌لې ایدیم، قای.
هوت آغېر-آغېر آیاغا قالخدې. اۏنون چکی‌سی تَخمینَن یۆز کیلۏ، بۏیو ایسه‌ 1.95 مئتر اۏلاردې.
-قاطارېم 20:55-ده‌ یۏلا دۆشه‌جک. هله‌ واختېما وار. بیر قدح‌ ایچکی ایچه‌ بیله‌ریک.
دَهلیزی کئچیب اۏوال فۏرماسې اۏلان وئستیبۆله چاتدېق. دؤشه‌مه‌ڲه‌ آغزېناجان سند دۏلدورولموش قارا پۏرتفئل قۏیولموشدو. هوت اۏنو دا اؤزۆ ایله‌ گؤتۆردۆ.
-یۆکۆنۆز إله‌ بو دېر؟
– أشیا‌لارېمې ایلک اؤنجه‌دن گؤندَرمیشَم.
هوت گیریش قاپې‌سېنې آچدې، من ایسه‌ وئستیبۆلۆن ایشېغېنې سؤندۆردۆم. قاپې‌نېن آستاناسېندا هوت بیر آن‌لېق دوروخدو. دَمیر قاپې‌نېن شاققېلتې‌سېندان اۆره‌ڲیمی سېخېلدې. سانکی بو منه‌ یاشامېمېن اؤنملی بیر دؤنَمی‌نین سۏنا چاتدېغمې خبر وئریردی.
-اۆزۆجۆ دېر هه‌، قای؟ – هوت جیبیندن‌ بؤیۆک بیر دستمال چېخاردېب آلنېنې سیلدی.
قاپې‌نېن اۆزه‌ریندن‌ آسېلمېش مرمر لؤوحه‌ده‌، قېزېلې حرف‌لر’له‌ آشاغېدا‌کې سؤزلر یازېلمېشدې:
ج.م.هوت
اؤزل یۏخلا‌ما
-بو دا قالسېن، – هوت دئدی.
آچان کیلیده‌ سالېب بیر دفعه‌ فېرلاتدې.
نییئل پرۏسپئکتی ایله‌ پئرئیر کۆچه‌سینه‌ دۏغرو یۏل آلدېق. آخشام دۆشۆردۆ. قېشېن سۏیوغو آرتېق یاواش-یاواش اؤزۆنۆ بوروزه‌ وئرمه‌ڲه‌ باشلامېشدې. هۏرتئنسیاس کافه‌سی‌نین تئراسېندا بیر ماسا تاپېب أڲلَشدیک. کافه‌نین ماسا‌لارې “کئچمیشده‌کی” کیمی قمیشدان اۏلدوغو اۆچۆن هوت بورانې چۏخ خۏشلایېردې.
-بس سیز قای، نه‌ إتمک فیکرینیز وار؟ – هوت سودان بیر قورتوم آلېب سۏروشدو.
-من؟ بیر ایزه‌ دۆشمۆشَم.
-ایز؟
-بَلی، ایز. اؤز کئچمیشیمین ایزینه‌.
سۏنونجو ایفاده‌می اؤزل وورغو ایله‌ دئدیم. دئیه‌سن خۏشونا گلدی، گۆلۆمسه‌دی.
-هر زامان اینانېردېم کی، بیر گۆن اؤز کئچمیشینیزی آختارېب تاپاجاق‌سېنېز.
بو دفعه‌ اۏ جیدّی’یدی و بو منی چۏخ هَیَجانلاندېردې.
آرایا ساکیت‌لیک چؤکدۆ. گؤره‌سن هوت نه‌ باره‌ده‌ دۆشۆنۆردۆ؟ اؤز کئچمیشی باره‌ده‌می؟
-سیزه‌ بایې‌لېغېن آچارېنې وئره‌جم. آرادابیر باش چکسه‌نیز، ممنون اۏلارام.
آچان ألیندن‌ آلېب شالوارېمېن جیبینه‌ قۏیدوم.
-تئز-تئز نیتسایا زنگ ووروب کئچمیشینیز باره‌ده‌ منی خبردار إدر‌سینیز.
اۏ، آیاغا قالخېب ألیمی سېخدې.
-سیزی قاطارا قَدَر مۆشاییعَت إدیم؟
-یۏخ… یۏخ… بو جۆر ویداع‌‌لارې سئومیرَم.
هوت یئیین آددېم‌لار’لا کافه‌ده‌ن چېخدې و آرخاسېنا دؤنۆب باخما‌زدان اۏردان اوزاقلاشدې. بیر آندا سانکی ایچیمده‌ درین بیر بۏشلوق حیسّ إتدیم. بو اینسانېن منیم یاشامېمدا اؤزل یئری وار ایدی. یادداشېنې ایتیرمیش بیریسی اۏلاراق، اۏن ایلدن بریدیر کی، اۏنون دسته‌ڲی ایله‌ یاشامېمې سۆردۆرۆردۆم. یاشامېمېن سۏنراکې آخارېندا، اۏنسوز چتین‌لیک‌لرین عؤهده‌سیندن‌ نئجه‌ گله‌جه‌ڲیمی تَصَوّۆر بئله‌ إده‌ بیلمیردیم. گئنیش ایلگی‌لری‌نین کؤلگه‌سینده‌ هۆت حتتا منه‌ وطنداش‌لېق دا آلمېشدې.
-بویورون، – اۏ، منه‌ ایچه‌ری‌سینده‌ پاسپۏرت اۏلان بؤیۆک بیر ظرف اوزاتمېشدې. — آرتېق سیزین آدېنېز قای رۏلانددېر.
کئچمیشیمی آراشدېرماسې اۆچۆن مۆراجیعت إتدیڲیم بو خفيّه‌، آردېنجا بو سؤز‌لری علاوه‌ إتمیشدی:
-عزیز “قای رۏلاند”، آرتېق بو گۆندن سۏنرا دؤنۆب کئچمیشینیزه‌ باخمایاجاق‌سېنېز. یالنېز بو گۆنۆ و گله‌جه‌ڲینیزی دۆشۆنه‌جک‌سینیز. سیزه‌ منیم’له‌ ایشله‌مه‌ڲی تکلیف إدیرم…
هوتون منی اؤزۆنه‌ بو قَدَر یاخېن بیلمه‌سی‌نین أساس نه‌دنی واختې’یلا اۏنون دا یادداشېنې ایتیرمه‌سی و کئچمیشینی تاپماق اۆچۆن کئچیرتدیڲی مشققتلی گۆن‌لری ایدی. یۏخ’سا گئجه‌نین قاران‌لېغېندا، ألینده‌ قارا چانتا‌سې و أڲنینده‌کی اوزون پلاشې ایله‌ گئتدیکجه‌ گؤزۆمدن اوزاقلاشان کۏنستانتین وۏن هوت آد‌لې بو کیشی ایله‌ نئجه‌ بو قَدَر یاخېن اۏلا بیلَردیک؟

ایکینجی بؤلۆم

-ألۏ؟ جناب پۏل سۏناشیتزئدیر؟
-اؤزۆ دیر کی، وار.
-خطده‌ قای رۏلانددېر. بیلیر‌سینیز…
-بیلیرم، بیلیرم. نه‌ واخت گؤرۆشه‌ بیله‌ریک؟
-نه‌ واخت ایسته‌ییرسینیز…
-بو آخشام ساعات دۏققوزدا، آناتۏل دئ لا فۏرژ کۆچه‌سینده‌… سیزه‌ اویقون دېر؟
-اویقون دېر.
-سیزی گؤزله‌یه‌جم. گؤرۆشه‌نه‌جن.
سۏناشیتزئ دسته‌ڲی آسدې. گیجگاهېمدان سۏیوق تر آخېردې. اؤزۆمۆ جسارت‌لندیرمک اۆچۆن بیر قدح‌ کۏنیاک ایچدیم. گؤره‌سن تئلئفۏن سیفئربلاتې اۆزه‌رینده‌ هانسې’سا تئلئفۏن نؤمره‌سینی یېغماق قَدَر بسیط اۏلان بیر حرکت نه‌یه‌ گؤره‌ منی بو قَدَر هَیَجانلاندېردې؟!
آناتۏل دئ لا فۏرژ کۆچه‌سینده‌کی باردا بیر نفر ده‌ اۏلسون مۆشتری یۏخ ایدی. سۏناشیتزئ پیش‌تاختانېن آرخاسېندا أڲلَشیب منی گؤزله‌ییردی.
-شانسېنېز وار ایمیش. چرشنبه‌ گۆن‌لری آخشام عادَتَن بوردا اۏلمورام.
اۏ، منه‌ یاخېنلاشېب ألینی چیڲنیمه‌ قۏیدو.
-حاققېنېز‌دا چۏخ دۆشۆنمۆشَم.
-تَشَکّۆر إدیرم.
-بیلیر‌سینیز کی، بو مسأله‌ ایله‌ جیدّی شکیلده‌ مشغولام…
مسأله‌مین اۏنو ذرّه‌ قَدَر ده‌ ناراحات إتمه‌دیڲینی اۆزۆنه‌ وورماق ایسته‌سَم ده‌، کلمه‌‌لر بۏغازېمدا ایلیشیب قالدې.
-هر حالدا سیز أوّل‌لر منیم تانېدېغېم هانسې’سا بیر نفَرین إحاطه‌سینده‌ اۏلموسونوز. اۏلا بیلمَز کی، بیزیم اۏرتاق تانېشېمېز اۏلماسېن. بلکه‌ یادېنېزا سالماغا چالېشا‌سېنېز؟
-اینانمېرام بو مۆمکۆن اۏلسون.
-نییه‌؟
-من یادداشېمې تامامی’یله‌ ایتیرمیشَم، جناب.
-یاخشې. اۏندا من تک‌باشېنا حرکت إده‌جم. ایجازه‌ وئرین اؤز بیلدیڲیم کیمی إدیم.
-نئجه‌ ایسته‌ییرسینیز.
-اۏندا بو آخشام سیزی بیر دۏستوم’لا یئمه‌ڲه‌ آپاراجام.
اۏ، إلئکتریک سایغاجې‌نېن دسته‌ڲینی آشاغې سالدې و بارېن آغېر، تاختا قاپې‌سېنې اؤرتۆب، آچار’لا بیر نئچه‌ یئردن باغلادې.
قارا و یئنی ماشېنېنې یۏلون اۏ بیری طرفینده‌ ساخلامېشدې. اۏ، نزاکت’له‌ اۏتۏمۏبیلین قاپې‌سېنې آچدې.
-بو یۏلداشېمم ویل آورئی و سنت کلۏود عیالت‌لری‌نین کسیشمه‌سینده‌ بیر رئستۏرانې وار.
-ایندی اۏرا گئدیریک؟
-بَلی.
آناتۏل دئ لا فۏرژ کۆچه‌سیندن‌ قراند آرمئ گؤرۆنتۆنۆنه‌ کئچدیک. بیر آن‌لېق ایچیمده‌ درین بیر سېخېنتې حیسّ إتدیم. اؤزۆمۆ اۏتۏمۏبیلدن آتماق ایسته‌ییردیم. ویل آورئیه‌ گئتمک منیم اۆچۆن أصل کابوس ایدی. آنجاق جسارتلی اۏلماق لازېم گلیردی.
سئنت کلۏودا یاخېنلاشدېقجا هَیَجانېم بیر آز داها آرتېردې. آنجاق بو قۏرخویا غالیب گلمه‌لی ایدیم. سۏنا- شیتزئنی آز-چۏخ تانېیېردېم. گؤره‌سن منیم اۆچۆن بیر تَله‌ حاضېرلا‌مامېشدې کی؟ لاکین اۏنو داها یاخېندان تانېدېقجا، صؤحبَت‌لرینه‌ قولاق آسدېقجا یاواش-یاواش ساکیت‌لَشمه‌ڲه‌ باشلادېم. پئشه‌کار یاشامې باره‌ده‌ منیم’له‌ خئیلَک صؤحبَت إتدی. سۏناشیتزئ أوّل‌لر یالنېز گئجه‌لر چالېشما گؤرسه‌دن روس کافه‌سینده‌ ایشله‌ییرمیش. داها سۏنرا‌لار شانزئلیزئ گؤرۆنتۆنۆنده‌ یئرله‌شن “لانژئر” رئستۏرانېندا، سۏنرا کامبۏن کۆچه‌سینده‌ یئرله‌شن کاستیل مئهمان‌خاناسېندا و بونون کیمی باشقا ایش یئرلرینده‌ چالېشېب. و نهایت، آناتۏل دئ لا فۏرژ کۆچه‌سینده‌کی بو بارېن ایداره‌سینی اؤز اۆزه‌رینه‌ گؤتۆرۆب. یانما گئتدیڲیمیز دۏستو ایله‌ بیرگه‌ اۏنلار واختې’یلا ایکی‌آدام‌لېق بیر چرخ دۆزَلدیبلرمیش.
سۏناشیتزئ اۏتۏمۏبیلی چۏخ إحتیاط’لا ایداره‌ إدیردی. تَخمینَن اۆچ ساعاتا منزیل‌باشېنا چاتدېق.
رئستۏران گؤرۆنۆشجه‌ چارداغې خاطېرلادېردې. سۏل طرفده‌ سالخېم سؤیۆد آغاج‌لارې أکیلمیشدی. سالۏنو گئنیش ایدی.
رئستۏرانېن باش طرفیندن‌ بیر نفَرین بیزه‌ دۏغرو گلدیڲینی گؤردۆم. منه‌ یاخېنلاشېب ألیمی سېخدې.
-ممنون اۏلدوم، آدېم ژان هؤرتؤردۆر. سۏنرا ایسه‌ سۏناشیتزئیه‌ سان چئوریلیب:
-خۏش گلدین پۏل، – دئدی.
بیزی اۏتاغېن باش طرفینه‌ آپاردې. یان طرفده‌کی ماسانېن اۆزه‌رینه‌ اؤرتۆک سالېنمېش، اۏرتاسېنا ایسه‌ گۆلدان قۏیولموشدو.
اۏ، شۆشه‌لی قاپې‌لاردان بیرینه‌ ایشاره‌ إدیب دئدی:
بو اۏتاقدا مۆشتری‌لریم وار. کئف مجلیسی قورولوب.
سیز نه‌ واخت‌سا بورا گلمیسینیز؟ – سۏناشیتزئ مندن سۏروشدو.
یۏخ.
ژان، اۏندا دۏستوموزو اؤز منطقه‌ ایله تانېش إت.
ژان هؤرتؤر منی آینابند شکلینده‌ تیکیلمیش بیر یئره‌ آپاردې. تیکیلی‌نین بیر یانېندا ساختا گؤل یارادېلمېشدې. گؤلۆن اۆزه‌رینده‌، باشقا طرفده‌کی آینابنده‌ کئچمک اۆچۆن چین اۆسلوبوندا حاضېرلانمېش کؤرپۆ سا-لېنمېشدې. شۆشه‌لی قاپې‌لاردان ایچه‌ریده‌ رقص إدیب أیله‌نن جۆتلۆک‌لری آیدېن گؤرمَک اۏلوردو. موسیقی‌نین گۆجلۆ سَسی یان-یؤوره‌نی بۆرۆمۆشدۆ.
-ایچه‌ریده‌ أیله‌نَن‌لر إله‌ ده‌ چۏخ دَڲیل‌لر. بو گئدیش’له‌ مجلیسین سۏنو سئکس پارتیسینه‌ چئوریله‌جَک.
اۏ، چیڲین‌لرینی چَکدی.
-یای آی‌لارېندا بیر گۆن واخت تاپېب بورا گلر‌سینیز، سیزی یئمک‌لریمیزه قۏناق إده‌رم. بیزیم رئستۏرانېن آینابندینده‌ أڲلَشیب یئمک اینسانا اؤزل ذؤوق وئریر.
رئستۏرانېن گیریش سالۏنونا قایېتدېق. هؤرتؤر قاپېنې باغلادې.
-سیزه‌ شام یئمه‌ڲی حاضېرلا‌تدېرمېشام. گؤزۆنۆن ایشاره‌سی ایله‌ بیزه‌ أڲلشمه‌ڲی أمر إتدی.
-هانسې ایچکینی خۏشلایېر‌سېنېز؟ – هؤرتؤر سۏروشدو.
-فرقی یۏخ دېر.
-بلکه‌ شاتۏ-پئتروس؟
-أعلاء فیکیر دیر، ژان، – سۏناشیتزئ منیم عَوَضیمه‌ جاواب وئردی.
بیزه‌ آغ پئنجکلی بیر اۏغلان قوللوق إدیردی. دووار لامپاسې‌نېن ایشېغې دۆز اۆزۆمه‌ دۆشۆب، گؤزلریمی قاماشدېرېردې. چۏخ گۆمان کی، اۆزۆمۆ داها یاخشې گؤرمَک اۆچۆن قصدَن منی همین لامپانېن یاخېن‌لېغېنداکې اۏتورقادا أڲلَشدیردی‌لر.
-بئله‌لیک’له‌، ژان…
هؤرتؤر آرابیر قارشې‌سېنداکې ستودۆندن1 بیر پارچا آغزېنا آپارېر، گه‌ولیه‌رَک دیققت’له‌ منی سۆزۆردۆ. سۏناشیتزئ کیمی اۏ دا قارابوغدایې ایدی، ساچ‌لارېنې ایسه‌ رنگلتدیرمیشدی. اۆزۆنۆن دری‌سی چۏپور-چۏپور، یاناق‌لارې سۏلقون، دۏداق‌لارې ایسه‌ نازیک ایدی.
-خاطېرلادېم… – هؤرتؤر دئدی. اۏ، بیزه‌ یئنی‌دن شراب سۆزدۆ.
-بَلی، دئیه‌سن بو جنابې گؤرمۆشَم.
-بو جناب أصل تاپماجادېر. کیم‌لیڲینی تعیین إتمک اۆچۆن ایسه‌ بیزه‌ هئچ جۆر کؤمَک إتمک ایسته‌میر – سۏناشیتزئ دئدی.
-بلکه‌ هئچ بو حاقدا دانېشماغېمېز اۏنون خۏشونا گلمیر؟ إله‌ بَلیرسیز اۏلاراق قالماق ایسته‌ییر؟!
’ أت و یا با‌لېقدان پیشیریلن حلمه‌شیک

-عکسینه‌، – گۆلۆمسه‌یه‌رَک جاواب وئردیم.
بایاقکې جاوان اۏغلان بیزه‌ دانا أتیندن حاضېرلانمېش بیر یئمک گتیردی.
-پئشه‌نیز نه‌دیر؟ – هؤرتؤر مندن سۏروشدو.
-من سککیز ایل عرضینده‌ جناب س.م. هوتون اؤزل پۏلیس بایې‌لېغېنده‌ چالېشمېشام.
اۏنلار حئیرت’له‌ منه‌ باخېردېلار.
-ناراحات اۏلمایېن. ایشیمین شخصی یاشامېما هئچ بیر دَخلی یۏخ دېر.
-غریبه‌ دیر، – هؤرتؤر منه‌ ایشاره‌ إدیب دئدی. یاشېمزې بَلیرمیش إتمک مۆمکۆن دَڲیل.
-یَقین کی، بېغ‌لارېما گؤره دیر.
-بېغ‌لارېنېز اۏلماسایدې، چۏخ گۆمان کی، سیزی اۏ دقیقه‌ تانېیاردېق، – سۏناشیتزئ دئدی.
اۏ، بېغېمې گیزلَتمک اۆچۆن ألینی منه‌ طرف اوزادېب، بارماغېم بومومون آشاغې‌سېنا قۏیدو، گؤزلرینی ایسه‌ بیر رسّامېن اؤز جانلې مۏدئلینه‌ باخدېغې کیمی قېیاراق، دیققت’له‌ اۆزۆمه‌ باخدې.
-بو جنابا باخدېقجا منده‌ بئله‌ بیر تأثّۆرات اۏیانېر کی، اۏ، واختې’یلا گئجه‌قوشو کیمی گزَن بیر قوروپون ترکیبینده‌ اۏلوب.
-نه‌ واخت؟ – سۏناشیتزئ سۏروشدو.
-اوزون ایل‌لر بوندان أوّل… هله‌ اۏندا گئجه‌ کلوبوندا چالېشمېردېق، پۏل…
-تاناقرا‌نېن واختېنې نظرده‌ توتورسان؟
هؤرتؤر گئتدیکجه‌ منه‌ داها دیققت’له‌ نظر یئتیریردی.
-عۆذر ایسته‌ییرم، – اۏ دئدی. – آیاغا قالخا بیلر‌سیز؟
اۏنون دئدیڲینی سۏرغو-سوال‌سېز یئرینه‌ یئتیردیم. هؤرتؤر منی باشدان-آیاغا، آیاقدان-باشا بیر خئیلَک سۆزدۆ.
-سیز منه‌ بیر مۆشتریمی خاطېرلادېر‌سېنېز. بۏیونوز دا اویقون گلیر… گؤزله‌یین…
اۏ، ألینی قالدېرېب نه‌یی ایسه‌ بَلیرمیش إتمه‌ڲه‌ چالېشېردې.
-بیر دقیقه‌ گؤزله‌یین… اؤزۆ دیر کی، وار، پۏل.
اۏنون اۆزۆنده‌ ظفر چالمېش بیر اینسانېن ایفاده‌سی مئیدانا گلدی.
-أڲلشه‌ بیلر‌سیز…
هؤرتؤر سئوینجینی گیزله‌ده‌ بیلمیردی و أمین ایدی کی، سؤیله‌یه‌جک‌لری چۏخ إتکیلی اۏلاجاق. اۏ، أدالې بیر طرزده‌ منه‌ و سۏناشیتزئیه‌ بیر قدح‌ شراب سۆزدۆ.
-دئمه‌لی بئله‌… سیز اۏ زامان‌لار إله‌ اؤز بۏیونوزدا بیر نفر’له‌ فېرلانېردېنېز. بلکه‌ ده‌ سیزدن آزاجېق هۆندۆر اۏلاردې. سنه‌ تانېش گلمه‌دی، پۏل؟
-سن هانسې دؤوردَن دانېشېرسان؟ – پۏل سۏروشدو.
-ألبتّه‌ کی، تاناقرا‌نېن دؤورۆندن…
-اؤز بۏیوندا بیر نفر؟.. – سۏناشیتزئ اؤز-اؤزۆنه‌ تکرارلادې. – تاناقرادا؟..
-خاطېرلایا بیلمه‌دین؟
-خاطېرلادېم…
-کیم‌ دیر؟
-ایستیۏپا…
-ألبتّه‌، ایستیۏپا…

سۏناشیتزئ منه‌ طرف دؤندۆ.
-ایستیۏپا آد‌لې بیر نفری تانېیېردېنېز؟
-بلکه‌ ده‌، – إحتیاط’لا جاواب وئردیم.
-ألبتّه‌… سیز بۆتۆن گۆنۆ ایستیۏپا ایله‌ بیر یئرده‌ ایدینیز… أمینم…
-ایستیۏپا…
چۏخ گۆمان کی، بو بیر روس آدې ایدی…
-اۏ، هر زامان موسیقیچی‌لردن بیر قافقاز ماهنې‌سې چالماغې خواهیش إدیردی: آلاوئردی… — هؤرتؤر دئدی.
-اۏ ماهنېنې خاطېرلایېر‌سېنېز؟ – سۏناشیتزئ ألینی بیله‌ییمین اۆزه‌رینه‌ قۏیوب مؤحکَم سېخدې. آلاوئردی…
سۏناشیتزئ ماهنېم آلچاق سَسله‌ زۆمزۆمه إده‌رَک، اۆزۆمه‌ باخېردې. ماهنې‌نېن موسیقی‌سیندن چۏخ إتکی‌لَنمیشدیم. بیر آن‌لېق خاطېرلادېغېمې گۆمان إتدیم.
آنجاق قفیل بایاق بیزه‌ قوللوق إدَن جاوان اۏغلان هؤرتؤره‌ یاخېنلاشدې و بارماغېنې سالۏنون آرخا طرفینه‌ اوزاداراق، قولاغېنا نه‌ ایسه‌ پېچېلدادې.
آرخادا‌کې ماسا‌لاردان بیرینده‌ بیر قادېن أڲلَشمیشدی. أڲنینده‌ آچېق ماوی رنگلی پالتار وار ایدی. هر ایکی ألی‌نین اۏووج‌لارې ایله‌ چنه‌سینه‌ دایاق وئریب فیکره‌ گئتمیشدی. گؤره‌سن اۏ، نه‌ باره‌ده‌ دۆشۆنۆردۆ؟
-آروادې دېر.
-اۏنون بوردا نه‌ ایشی وار؟
-بیلمیرَم، – اۏفیسیانت دئدی.
-نه‌ ایسته‌دیڲینی سۏروشمامې‌سېنېز؟
-سۏروشموشام. هئچ نه‌ ایسته‌میر.
-بس اۏ بیری‌لر؟
-اۏنلار تزه‌دن اۏن شۆشه‌ “کروق” شامپارو سیفاریش وئرمک ایسته‌ییر‌لر.
هؤرتؤر چیڲین‌لرینی چَکدی.
-بو ایشه‌ من باخمېرام.
سۏناشیتزئ ایسه‌ اۏنلارم دانېشېغېنا محل قۏیمازدان، ایصرار’لا همین شخصی منه‌ خاطېرلاتماغا چالېشېردې.
-آخې ایستیۏپانې نئجه‌ خاطېرلامایا بیلر‌سیز؟
اۏنا جاواب وئرمه‌ڲیم اۆچۆن منه‌ اۏ قَدَر تانسییۏن گؤرسَتدی کی، آخېردا اۏندان یاخامې قورتارماق اۆچۆن یالان دانېشدېم.
-بَلی، بَلی… خاطېرلادېم.
-اۏ، ایستیۏپانې خاطېرلادې.
-بئله‌ ده‌ بیلیردیم.
اۏفیسیانت سۆست حالدا هؤرتؤرۆن قارشې‌سېندا دایانېب اۏندان جاواب گؤزله‌ییردی.
-جناب، اۏنلار باشقا اۏتاق‌لاردان دا ایستیفاده‌ إتمک ایسته‌ییر‌لر. نه‌ إدَک؟
-+ إله‌ بیلیردیم کی، اۏنلارېن مجلیسی یاخشې بیتمه‌یه‌جک. نئجه‌ ایسته‌ییر‌لر إتسینلر. بیزه‌ دَخلی یۏخ دېر… اۏنلارم شخصی یاشامېنا قارېشا بیلمه‌ریک…
بایاقکې قادېن هله‌ ده‌ حرکت‌سیز دورومدا یئرینده‌ أڲلَشمیشدی.
-گؤره‌سن اۏ نییه‌ تکجه‌ اۏتوروب؟ – هؤرتؤر اؤز-اؤزۆنه‌ سۏروشدو. نه‌ ایسه‌، بونون بیزه‌ هئچ دَخلی یۏخ دېر.
اۏ، ألینی میلچک توتماق ایسته‌ییرمیش کیمی هاوا‌دا یئل‌له‌ییب بیزه‌ طرف دؤندۆ.
-قایېداق اؤز مسأله‌میزه‌. سیز دئدینیز کی، ایستیۏپا- نې تانېدېنېز؟
-بَلی، – کؤکس اؤتۆردۆم.
-هر حالدا سیز عئینی دسته‌ده‌ اۏلموسونوز. خاطېرلاماغېنېز دۏغال‌ دیر. شن و مۆقَدَّس بیر دسته‌ده‌… إله‌ دَڲیل، پۏل؟
-اۏ واخت‌لار سیز ایستیۏپا‌نېن دسته‌سینده‌ ایدینیز. آنجاق اۏ دسته‌نین ایندی بیر عۆضوۆ بئله‌ قالمایېب. هامېسې یۏخا چېخېب. بیرجه‌ سیزدن باشقا. بونا گؤره‌ سیزی تبریک إدیرم. سیزین’له‌ یئنی‌دن گؤرۆشدۆڲۆم اۆچۆن چۏخ شادام… اۏ دؤور ایندیکی دؤوردَن داها یاخشې ایدی. اینسان‌لارې ایسه‌ داها کالیته‌لی اؤزل‌لیک‌لره‌ ما‌لیک ایدیلر.
-اۆسته‌لیک، هامېمېز جاوان ایدیک، – هؤرتؤر دئدی.
-سیز تَخمینَن نئچه’نجی ایل‌لردن دانېشېر‌سېنېز؟ – سوالې وئرَرکن اۆره‌ڲیم هَیَجاندان تیتره‌ییردی.
-دقیق دئیه‌ بیلمه‌رَم. بیز اۏ واخت‌لار زامانا قارشې یارېشېردېق،
-سۏناشیتزئ دئدی.
دئیه‌سن، سۏناشیتزئ کئچمیشی خاطېرلایېب قهر‌لَنمیشدی.
هؤرتؤر قفیل آیاغا قالخېب، اۏتاغېن بیر بوجاغېنا قۏیولموش کیچیک بارا یاخېنلاشدې و بیر قزئت گتیریب وَرَقله‌مه‌ڲه‌ باشلادې. ایچیندن بیر إعلانېن اۆزه‌رینه‌ بارماغېنې قۏیوب، منه‌ گؤرسَتدی:
“مارییا رئزئن اۏکتۏبر آیې‌نېن 25-ده‌، دۏخسان ایکی یاشېندا وفات إتمیشدیر. دَفن مراسیمی قېزې، اۏغلو، نوه‌لری، سۏنوج‌لارې و دۏست‌لارې – جۏرج ساشئر و ستیۏپ- پا داقۏرییئو طرفیندن‌ تشکیل إدیلمیش دیر. مراسیم 4 نۏوامبر، ساعات 16:00-دا، سئنت-ژئنئویئو-دئ-بوا قبیریس-تان‌لېغېندا کئچیریله‌جَک”.

دۏققوزونجو گۆن کئچیریلن عیبادت مراسیمی، نۏوامبر آیې‌نېن بئشی، خوې پاریس، کلۏد-لۏرئن کۆچه‌سی، 19-دا یئرله‌شن، روس اۏرتۏدۏکس کیلیساسېندا کئچیریله‌جَک.
-دئمه‌لی ایستیۏپا ساغ ایمیش؟ اۏنون’لا هله‌ ده‌ گؤرۆشۆرسۆنۆز؟ — سۏناشیتزئ سۏروشدو.
-یۏخ، – دئدیم.
-حاقلې‌سېنېز. آرتېق بو گۆن’له‌ یاشاماق لازېم دېر. ژان، بیزه‌ بیر قدح‌ ایچکی سۆزه‌ بیلَر‌سن؟
-بو دقیقه‌.
منه‌ إله‌ گلدی کی، آرتېق همین آن‌دان إعتیبارَن اۏنلارې نه‌ منیم کئچمیشیم و نه‌ ده‌ ایستیۏپا‌نېن عاقیبتی ماراقلاندېرېر. آنجاق بو إله‌ ده‌ اؤنملی دَڲیلدی. أساس اۏ ایدی کی، آرتېق اۏ اینسانېن ایزینه‌ دۆشمۆشدۆم.
-بو قزئتی منه‌ وئره‌ بیلر‌سیز؟ – إحتیاط’لا سۏروشدوم.
-ألبتّه‌، – هؤرتؤر جاواب وئردی.
قَدَح‌لریمیزی تۏققوشدوردوق. بایاق دانېشدېق’لا‌- نمېز آرتېق
اۏنلارېن یادداشېندا ساده‌جه‌ بیر کؤلگه‌ کیمی قالمېشدې. اۆسته‌لیک، سۏناشیتزئ‌نین ده‌ دئدیڲی کیمی، ایستیۏپا داقۏرییئودن اوزون ایل‌لردن بری ایدی کی، خبر‌لری یۏخ ایدی.
-دئمه‌لی، سیز اؤزل دئتئکتیو‌سینیز؟ – هؤرتؤر سۏروشدو.
-آرتېق یۏخ. مۆدۆرۆم تقاعۆده‌ چېخېب.
-بس ایشینیزه داوام إتمیر‌سینیز؟
من جاواب وئرمه‌دیم، ساده‌جه‌ چیڲین‌لریمی چکمک’له‌ کیفایت‌لَندیم.
-فرقی یۏخ دېر، هر بیر حالدا سیزین’له‌ یئنی‌دن گؤرۆشمک ایستَردیم. نه‌ واخت ایسته‌سه‌نیز، بورا گله‌ بیلر‌سیز.
اۏ آیاغا قالخېب ألینی منه‌ سان اوزاتدې.
-منی عۆذرلۆ سایېن… سیزی قاپېیا قَدَر مۆشاییعَت إده‌ بیلمه‌یه‌جم. هله‌ بیر یېغېن ایشیم وار.
-اۏندا گؤرۆشه‌نه‌جن، ژان، – سۏناشیتزئ اۏنون’لا ساغ‌اۏللاشدې.
-گؤرۆشه‌نه‌جن، پۏل.
هؤرتؤر یئنی‌دن گؤزۆنۆ قېیېب دیققتلی شکیلده‌ منه‌ باخدې و یاواش سَسله‌:
-آیاق اۆسته‌ دایاناندا منه‌ باشقا بیری‌سینی خاطېرلادېر‌سېنېز، – دئدی.
-کیمی؟ – سۏناشیتزئ سۏروشدو.
-بیز کاستیل مئهمان‌خاناسېندا ایشله‌ینده‌، هر گۆن گئجه‌ ساعات‌لارېندا اۏرا بیر مۆشتری گلیردی. سیزی همین شخصه‌ ده‌ بنزَتدیم…
سۏناشیتزئ ده‌ اؤز نؤوبه‌سینده‌ منی باشدان-آیاغا سۆزدۆ.
-اۏلا بیلَر سیز کاستیل مئهمان‌خاناسې‌نېن داییمی مۆشتری‌لریندن‌ بیری اۏلموسونوز…
چتین‌لیک’له‌ ده‌ اۏلسا، گۆلۆمسه‌مه‌ڲه‌ چالېشدېم.

سۏناشیتزئ منیم قۏلومدان یاپېشدې. بیرلیکده‌ رئستۏرانېن گیریش سالۏنونو کئچدیک. بایاقکې ماوی دۏنلو قادېن آرتېق چېخېب گئتمیشدی. کؤرپۆنۆن باشقا طرفینده‌کی‌ اۏتاقدان موسیقی و گۆلۆش سَس‌لری گلیردی.
-زحمت اۏلماسا، منه‌ اۏنون اۏخودوغو نغمه‌‌نین آدېنې دئیه‌ بیلر‌سیز؟ – سۏناشیتزئدن سۏروشدوم.
-ایستیۏپا‌نېن؟
-هه‌.
اۏ، نغمه‌‌نین ایلک سطیرلرینی زۆمزۆمه إتمه‌ڲه‌ باشلادې. آنجاق تئز کَسدی.
-ایستیۏپا ایله‌ یئنی‌دن گؤرۆشمه‌ڲی دۆشۆنۆرسۆنۆز؟
-اۏلا بیلَر.
-اۏندا ایستیۏپایا دئیین کی، سۏناشیتزئ اۏنو تئز-تئز خاطېرلایېر. سۏناشیتزئ باخېش‌لارېم اۆزۆمه‌ زیلله‌دی.
-دریندن‌ دۆشۆنَنده‌، بلکه‌ ده‌ ژان حاقلې‌ دېر. سیز واختې’یلا کاستیل مئهمان‌خاناسې‌نېن مۆشتری‌سی اۏلموسونوز… یادېنېزا سالماغا چالېشېن… کامبۏن کۆچه‌سی، کاستیل مئهمان‌خاناسې…
من اۆزۆمۆ چئویریب ماشېنېن قاپې‌سېنې آچدېم. قاباق اۏتوراجاقدا بیر نفر أڲلَشیب، باشېنې قاپې‌نېن شۆشه‌سینه‌ دایامېشدې. آشاغې أڲیلیب دیققت’له‌ باخاندا، بایاقکې ماوی دۏنلو قادېنې تانېدېم. اۏ، یاتېردې.
-اۏنو بوردان چېخارتماق لازېم دېر، – سۏناشیتزئ دئدی.
اۏنو یاواشجا سیلکه‌له‌دیم. آنجاق قادېن یوخودان آیېلا بیلمیردی.
اۏنو إحمالجا ماشېندان دارتېب چېخارتدېم.
-آخې قادېم تۏرپاغېن اۆستۆنه‌ ده‌ آتا بیلمه‌ریک… – دئدیم.
اۏنو قوجاغېما آلېب مئهمان‌خانایا قایېتدېم. قادېنېن باشې چیڲنیمه‌ دۆشمۆشدۆ، سارې ساچ‌لارې بۏیون-بۏغازېما داغېلمېشدې. اۆزه‌رینه‌ ووردوغو عطرین اییی منه‌ نه‌’یسه‌ خاطېرلادېردې. آنجاق محض نه‌یی؟..

اېېې

ساعات آلتېیا اۏن بئش دقیقه‌ قالمېشدې. تاکسی شارل-ما- ری-ویدۏر کۆچه‌سینده‌ ساخلادې. سۆرۆجۆدن منی گؤز- له‌مه‌سینی خواهیش إتدیم. قادېنې روس کیلیساسې‌نېن یئرلَشدیڲی کلۏد-لۏرئن کۆچه‌سینه‌ قَدَر پییادا مۆشاییعَت إتدیم.
پنجره‌لریندن‌ پرده‌ آسېلمېش بیرمرتبه‌لی بیر بینایا گلیب چاتدېق. ساغ طرفده‌ بیر کئچید وار ایدی. من اۆزبه‌ۆز سکیده‌ دایانمېشدېم.
ایکی قادېن گلیب بینانېن قاپې‌سې آغزېندا دایاندې. بیری‌نین قهوه‌یی، قېسا ساچ‌لارې وار ایدی. چیڲنینه‌ قارا، یۆن شال آتمېشدې. باشقاسې ایسه‌ سارې‌شېن ایدی. باشېنا موش- کئتیۏرلانن پاپاق‌لارېنا بنزَر پاپاق قۏیموشدو. دئیه‌سن، فرانسېزجا دانېشېردېلار.
یاخېن‌لېقدا بیر تاکسی دایاندې و ایچه‌ری‌سیندن جۆثّه‌لی، کئچل بیر کیشی دۆشۆب کئچیده‌ سان گئتدی. گؤز‌لری مۏنقۏل‌لار کیمین قېیېق ایدی.
سۏل طرفده‌ یئرله‌شن بوالۏ کئچه‌سیندن، بئش نفردن عیبارت بیر دسته‌ آدام منه‌ طرف گلیردی. دسته‌نین اؤن طرفینده‌ ایره‌لی‌له‌ڲن ایکی جاوان قادېن، یاشلې بیر کیشی‌نین قۏلونا گیرمیش‌دیلـر. قۏجا اۏ قَدَر آرېق و گۆجسۆز ایدی کی، سانکی بو دقیقه‌ جانېنې تاپشېراجاقدې. آرخالا‌رېنجا گلَن ایکی کیشی ایسه‌ بیر-بیرینه‌ چۏخ بنزه‌ییردیلر. چۏخ گۆمان کی، آتا-اۏغول ایدیلر. هر بیری‌نین أڲنینده‌ زۏلاقلې‌، بۏز کۏت‌شالوار وار ایدی. اۏغلانېن سارې، دالغالې ساچ‌لارې اۏنو بیر آز داها گؤزه‌گلیملی إدیردی. آنجاق آتا‌سې گؤرۆنۆشۆندن أداباز اینسانا اۏخشایېردې. عئینی واختدا یاخېن‌لېقدا دایانان اۏتۏمۏبیلدن، یاشلې، آنجاق زیرک و دۆز قامتلی بیر کیشی دۆشدۆ. بۏز ساچ‌لارې اؤزل دیققت’له‌ دارانمېشدې. گؤرۆنۆشۆندن حربچییه‌ بنزه‌ییردی. گؤره‌سن بو ایستیۏپا دَڲیلدی؟
گلن‌لرین هامېسې کیلیسانېن یان طرفینده‌کی‌ کئچیده‌ دۆشن قاپې‌سېندان ایچه‌ری‌ داخیل اۏلدولار. اۏنلارا قۏشولماق ایستَردیم، آنجاق منیم یاد اۏلدوغومو آنلایاردېلار. بیر آن‌لېق ایستیۏپانې تانېیا بیلمه‌یه‌جم دئیه‌ چۏخ هَیَجانلاندېم.
بیر آز اوزاقدا، یۏلون ساغ طرفینده‌ بیر اۏتۏمۏبیل دایاندې. ایچیندن ایکی کیشی و بیر قادېن دۆشدۆ. کیشی‌لردن بیری چۏخ هۆندۆر ایدی، ماوی رنگلی پالتۏ گئیینمیشدی.
من کۆچه‌نین اۏ بیری طرفینه‌ کئچیب گؤز‌له‌مه‌ڲه‌ باشلادېم. اۏنلار گئتدیکجه‌ منه‌ بیر آز داها یاخېنلاشېردې‌لار. منه‌ إله‌ گلدی کی، همین هۆندۆر کیشی کئچیده‌ داخیل اۏلمامېشدان قاباق منه‌ اؤته‌ری نظر سالدې. بینانېن قاپې‌سې آلچاق اۏلدوغوندان، کیشی اۏردان کئچه‌ بیلمک اۆچۆن خئیلَک آشاغې أڲیلدی. بلکه‌ إله‌ ایستیۏپا بو ایدی؟
اۏنلارې گتیرَن تاکسی‌نین مۆحرّیکی ایشله‌ییردی. آنجاق سۆکان آرخاسېندا هئچ کیم یۏخ ایدی. سۆرۆجۆ بیر نئچه‌ ثانییه‌یه‌ قایېداجاقمېش کیمی قاپېنې آچېق قۏیموشدو.

گؤره‌سن اۏ هار‌دا اۏلا بیلَردی؟ یان-یؤوره‌مه‌ نظر سالدېم و اۏنو آختارماق قرارېنا گلدیم.
سۆرۆجۆنۆ یاخېن‌لېقداکې شاردۏن-لاقاش کۆچه‌سینده‌ یئرله‌شن بیر کافه‌ده‌ تاپدېم. اۏ، ماسا‌لاردان بیرینده‌ أڲلَشیب پیوه‌ ایچیردی.
-سیزی نه‌ قَدَر گؤزله‌مه‌لی‌یم؟ – سۆرۆجۆ مندن سۏروشدو.
-هارداسا… ییرمی دقیقه‌.
اۏز ماوی رنگلی، قابارېق گؤز‌لری اۏلان سارې‌شېن بیر کیشی ایدی. یاشامېم بۏیو هئچ واخت اۏنون قولاغې قَدَر أتلی قولاق گؤرمه‌میشدیم.
-اۏندا سایغاجې قۏشوم؟
-نئجه‌ ایسته‌ییرسینیز، — جاواب وئردیم. اۏ منه‌ باخېب گۆلۆمسه‌دی.
-قۏرخمورسونوز کی، تاکسینیزی اۏغورلایار‌لار؟
کیشی جاواب وئرمه‌دی، آنجاق چیڲین‌لرینی چکمک’له‌ کیفایت‌لَندی.
– بیلیر‌سینیز…
اۏ، دۏنوز أتیندن بیر ساندویچ سیفاریش وئریب ایشتا- هایلا یئمه‌ڲه‌ باشلادې. آرادابیر ایسه‌ ترس نظرلر’له‌ اۆزۆمه‌ باخېردې.
-بیلمک اۏ‌لار کیمی گؤزله‌ییر‌سینیز؟ – سۆرۆجۆ مندن سۏروشدو.
-یاخېن‌لېقدا بیر روس کیلیساسې وار. اۏر‌دا تشکیل اۏلونان مراسیمه‌ گلن‌لردن بیری.
-سیز روسسونوز؟ – یۏخ.
-بو هئچ یاخشې اۏلمادې… گَرَک اۏندان نئچه‌ده‌ چېخاجاغېنې سۏروشاردېنېز. بئله‌ سیزین اۆچۆن داها اوجوز باشا گَلردی.
-عکسینه‌، بئله‌ داها دا پیس اۏلاردې.
-منه‌ قزئت آلا بیلر‌سیز؟ – سۆرۆجۆ سۏروشدو.
ألینی جیبینه‌ سالېب خېر‌دا پول چېخارتماق ایسته‌یَنده‌، اۏنا مانع اۏلدوم.
-لازېم دَڲیل، خواهیش إدیرم…
-چۏخ ساغ اۏلون. زحمت اۏلماسا، “هئریسسۏن” قزئتی. تَشَکّۆر إدیرم…
وئرسال گؤرۆنتۆنۆنده‌ قزئت کؤشکۆ تاپماق بیر آز چتین اۏلدو. قزئتین آچېق یاشېل رنگی وار ایدی.
کیشی قاش‌لارېنې قالدېرېب قزئتده‌کی مقاله‌لری نظردن کئچیردیر، هردن ایسه‌ شهادت بارماغېنې دیلینه‌ ووروب صفحه‌لری چئویریردی. من ایسه‌ یئریمدن ترپنمَزدن اۏنون ماوی گؤزلرینه‌ و آغ دری‌سینه‌ تاماشا إدیردیم.
اۏنون مۆطالیعه‌سینی یارېدا قۏیماغا جۆرأتیم چاتمېردې. نهایت، قۏلونداکې ساعاتا نظر سالېب:
-آرتېق واخت دېر، – دئدی.
شارل-ماری-ویدۏر کۆچه‌سینه‌ قَدَر بیرلیکده‌ گئتدیک. سۆرۆجۆ تاکسیسی‌نین سۆکانې آرخاسېنا کئچدی. اۏندان منی گؤزله‌مه‌سینی خواهیش إدیب یئنی‌دن کیلیسانېن قارشې‌سېنا قایېتدېم. آنجاق بو دفعه‌ عکس طرفده‌ دایاندېم. لاکین بیر نفر ده‌ اۏلسون گؤزه‌ گؤرۆنمۆردۆ. بلکه‌ آرتېق چېخېب گئتمیشدیلر؟ یۏخ’سا ایستیۏپا داقۏرییئوین ایزینی بیردفعه‌لیک ایتیر‌میشدیم؟
بلکه‌ ده‌ نه‌ واخت‌سا اۏنون’لا گؤرۆشمه‌ڲه‌ جهد إتسه‌’یدیم، منی دۏست‌لارې و حتتا مارییا رئزئن’له ده‌ تانېش إدَردی.
مراسیمه‌ گلن‌لرین داخیل اۏلدوغو قاپې قفیل آچېلدې. باشېندا موشکئتیۏر بؤرکۆ اۏلان سارې‌شېن قادېن، چیڲنینه‌ قارا شال آتمېش قارابوغدایې خانېم’لا‌ بیرگه‌ بایېرا چېخدې. آرخا‌لارېندا ایسه‌ بۏز کۏت‌شالوار گئیینمیش آتا، اۏغول و باشقالارې ده‌ گؤرۆندۆ. من صبیرسیز‌لیک’له‌ ایستیۏپا‌نېن نه‌ واخت چېخاجاغېنې گؤزله‌ییردیم. هیجانلانمېشدېم. اۆره‌ڲیمین دؤڲۆنتۆسۆنۆ آیدېن إشیده‌ بیلیردیم.
نهایت، ایستیۏپا قاپېدا گؤرۆندۆ. مراسیمدن چېخان‌لارېن سایې چۏخ اۏلسا دا، ایستیۏپا‌نېن هۆندۆر بۏیو و گئییندیڲی ماوی کۏت‌شالوار اۏنو گؤزدن ایتمه‌ڲه قۏیموردو.
مراسیمه‌ گلن‌لرین سایې هارداسا قېرخ نفر اۏلاردې. چۏخو اۏرتا یاشلې ایدی. آنجاق ایچ‌لریندن بیر نئچه‌ جاوان قادېن و ایکی اوشاق منیم نظریمی اؤزل‌لیک’له‌ جلب إتدی. دعوت‌لی‌لر کئچیدده‌ دایانېب صؤحبَت إدیردیلر. لاپ کند مکتبی‌نین ایجلاسېنا بنزه‌ییردی.
بایاق گتیردیک‌لری یاشلې کیشینی اۏتورقالاردان بیرینده‌ أڲلَشدیرمیشدیلر. هره‌ اؤز نؤوبه‌سینده‌ گلیب اۏنون’لا گؤرۆشۆردۆ. منی ماراق بۆرۆدۆ. یۏخ’سا قزئتین مکتوب بؤلمه‌سینده‌ حاققېندا دانېشېلان “جۏرج ساشئر” محض بو شخص ایدی؟! بلکه‌ ده‌ بو کیشی واختې’یلا مارییا رئزئن’له بیرگه‌ پئتئربورگدا، یا دا قارا دَنیز ساحیل‌لرینده‌ ساکیت یاشام سۆرۆبمۆش. مۏنقۏل‌لار کیمی قېیېق گؤز‌لری اۏلان کئچل کیشی‌نین یان-یؤوره‌سینه‌ دا خئیلَک آدام یېغېلمېشدې. آتا ایله‌ اۏغول ایسه‌ بو دسته‌دن اۏ دسته‌ڲه‌ کئچیر، اۏنلارېن نه‌ دانېشدېق‌لارې ایله‌ ماراقلانېردې‌لار.
ایستیۏپا دا موشکئتیۏر ایشلیاپالې قادېن’لا‌ دایانېب نه‌ باره‌ده’‌سه‌ جیدّی صؤحبَت آپارېردې. سۏنرا حؤرمَت علامتی اۏلاراق، نوازیش’له‌ قادېنېن قۏلوندان و چیڲنیندن‌ توتدو. ایستیۏپایا باخاندا کئچمیشده‌ چۏخ یاراشېقلې اۏلدوغو حیسّ إدیلیردی. هارداسا یئتمیش یاشې اۏلاردې. دَ‌ڲیرمی اۆزۆ، گئنیش آلنې، سیوری بورنو وار ایدی. گؤرۆنۆشۆندن مدَنی اینسانا بنزه‌ییردی. هر حالدا کناردان بئله‌ تأثّۆرات اۏیانېردې.
آرتېق یارېم ساعات کئچمیشدی. آنجاق دئیه‌سن هئچ کیمین صؤحبَتینی بیتیرمک فیکری یۏخ ایدی. کیمین’سه‌ نظرینی جلب إتمکدن قۏرخوردوم. گؤره‌سن تاکسی سۆرۆجۆسۆ نه‌ إدیردی؟ شارل-ماری-ویدۏر کۆچه‌سینی کئچیب سۆرۆجۆنۆن یانېنا گئتدیم. مۆحرّیک هله‌ ده‌ ایشله‌ک دورومدا ایدی. سۆرۆجۆ ایسه‌ سۆکان آرخاسېندا أڲلَشیب دیققت’له‌ قزئتینی مۆطالیعه‌ إدیردی.
-نه‌ اۏلدو؟
-بیلمیرَم. دئیه‌سن بو گئدیش’له‌ هله‌ بیر ساعات دا گؤزله‌یه‌جه‌ییک.
-سیزین دۏستونوز هله‌ کیلیسادان چېخمایېب؟
-چېخېب، آنجاق دایانېب دعوتلی‌لر’له صؤحبَت إدیر. – گئدیب اۏنا یاخېنلاشا بیلمَز‌سینیز؟
-یۏخ.
اۏ، بؤیۆک، ماوی گؤزلرینی ناراضې‌لېق’لا‌ منه‌ زیلله‌دی.
من یئنی‌دن کیلیسانېن قارشې‌سېنا قایېتدېم. ایستیۏپا بایاق اۏلدوغو یئردن بیر نئچه‌ مئتر کنارلاشمېشدې.
بو دفعه‌ کئچیدده‌ یۏخ، سکیده‌ دایانمېشدې. موشکئتیۏر ایشلیاپالې قادېن، چیڲنینه‌ قارا شال آتمېش قارایانېز خانېم، مۏنقۏل‌لار کیمی قېیېق گؤز‌لری اۏلان کیشی و باشقا ایکی نفر ده‌ اۏنون یانېندا ایدی.
بو دفعه‌ کۆچه‌نی قارشې طرفه‌ کئچیب اۏنلارا یاخېن بیر یئرده‌ دایاندېم. آرخامې ایسه‌ اۏنلارا سارې چئویردیم. ایچ‌لریندن بیر نفَرین سَس تئمبری و دانېشېغې اؤزل‌لیک’له‌ سئچیلیردی. گؤره‌سن بو ایستیۏپا‌نېن سَسی ایدی؟ آیدېنلاشدېرماق اۆچۆن گئری چئوریلدیم. ایستیۏپا دئیه‌سن ویداع‌-لاشماغا حاضېرلاشېردې. هر بیری ایله‌ اؤزل حؤرمَت’له‌ ساغ‌اۏللاشېردې. آرتېق واخت ایدی. من تله‌سیک تاکسی سۆرۆجۆسۆنۆن یانېنا قاچېب ماشېنا أڲلَشدیم.
-تئز اۏلون… ساغ طرفه‌… روس کیلیساسې‌نېن قارشې‌سېنا…
ایستیۏپا هله‌ ده‌ دانېشېردې.
-ایندی من نه‌ إتمه‌لی‌یم، – سۆرۆجۆ سۏروشدو.
-ماوی پالتۏلو، اۏ هۆندۆر کیشینی گؤرۆرسۆنۆز؟
-هه‌.
-اۏنو ایزله‌یه‌جَک‌سینیز.
-جناب، اومود إدیرم تهلۆکه‌لی بیر ایش دَڲیل.
-ناراحات اۏلمایېن، – دئدیم.
ایستیۏپا دسته‌دن آیرېلېب بیر نئچه‌ آددېم آتدې و گئری چئوریلمه‌دن اۏنلارا أل إتدی. قۏناق‌لار باخېش‌لارې ایله‌ اۏنو ایزله‌ییردی. ایستیۏپا اۏتۏمۏبیلینین قاپې‌سېنې آچېب سۆکان آرخاسېنا کئچن کیمی، من سۆرۆجۆیه‌ دۏغرو أڲیلدیم.
-ماوی گئییملی اۏ کیشی‌نین أڲلَشدیڲی اۏتۏمۏبیلی ایزله‌یین.
اومود إدیردیم کی، ایستیۏپا‌نېن ایزینه‌ سهو دۆشمه‌میشدیم. چۆنکی اۏنون حقیقتن ایستیۏپا داقۏرییئو اۏلدوغونا داییر ألیمده‌ بیر ثوبوتوم یۏخ ایدی.