آغ پاپاق، قارا پاپاق / رضا کاظمی (حیکایه)

آغ پاپاق، قارا پاپاق / رضا کاظمی (حیکایه)

کاناپه اۆستۆنده شئل‌لَنمیش، تئلئویزیۏن کانال‌لارینی دال‌بادال دَڲیشیردیم. إلمیرا یویولموش پالتارلاری إیواندان یېغېب گتیردیڲیندن سۏنرا، إله اۏ جۆر، بیر قوجاق رنگ به رنگ لیباس’لا قاباغېمدا دایانېب دئدی: ـ «گینه اۏ کیشی اۏردادې!»
نه‌یه باخدېغېم یادیمدا دَڲیل. دئدیم: ـ «مریضدی دا!»
قاباغېمدان چکیلمه‌دی. کۏنترۏلو قېچې‌نېن بؤیرۆندن تئلئویزیونا سارې توتوب تزه‌دن کانالې دَڲیشدیم. کیمسه قاوال چالېردې. بیر نئچه ثانیه قولاق آسدېم. دئدیم: ـ «من نه ایش گؤرۆم ایندی؟»
دئدی: ـ «من ده إله اۏندان قۏرخورام… اۏلمایا مریضدن زادداندې؟»
دئدیم: ـ «بیزه نه؟! آدام‌لارې گؤتۆرسۆن آپارسېن دَلی‌خانایا!»
قاباغېمدان چَکیلجه‌یین، یئنی‌دن کانالې دَڲیشدیم. إلمیرا اۏ بیری اۏتاغېن قاپې‌سې آغزېندا، دئیینه-دئیینه دئدی: ـ «گینه کۏنترۏلو آلدې ألینه دای!»
جۏرابېمېن بیر تایې دۆشمۆشدۆ دهلیزین اۏرتاسېنا. کانال‌لارېن بیرینده قارا پاپاقلې بیر کیشی موغامات اۏخویوردو. تئلئویزیۏنون خۏدونو آخېرا کیمی آلېب، اوجا سس’له دئدیم: ـ «پالتارلارې سالا-سالا گئدیرسن ها!»
اۏندان های چېخمادې. میز اۆستۆنده‌کی چایېمدان بیر قورتوم ایچیب، ايستیکانې قۏیدوم نعلبَکی‌نین ایچینه. چایېم سۏیوموشدو. کیشی آغزې آچېق قالدېغې حالدا، ألینی پاپاغېنا آپارېب اۏنو باشېندا یئر به یئر إله‌دی.
یئریمدن دوروب جۏرابې گؤتۆردۆم. یاتاق اۏتاغېنا کئچیب تختین اۆستۆنده أڲلَشدیم. إلمیرا باشېنې قۏوزایېب هئچ منه باخمادې. دئدیم: ـ «بس منه نییه قاش قاباق ساللایېبسان؟!»
منیم پالتارلارېم’لا اؤز پالتارلارېنې بیر بیریندن آیېرېردې. دئدی: ـ «آدام إله بیلیر دۏنوخوب إوین ایچینه!»
دئدیم: ـ «دَلی شئیطان دئییر دور گئت آغزېندان چېخانې دئ!»
دئدی: ـ «سن نییه هامېنې یامانلایېرسان؟»
دئدیم: ـ «إلَنچی آدامې گرَک إوی‌نین تراسېندان آسلایاسان… »
دئدی: ـ «اؤزۆ ده دال‌بادال سیقار چکیر.»
جورابی آتدېم او بیری پالتارلارېن یانېنا. اؤز اؤزۆمه فیکیرلَشدیم: او صاباحدان گۆنده اوردا اَیلشیب سیقار چکسه، حتمن گئدیب پولیسه زادا شیکایت إله‌رم. شیکایت إله‌یه-إله‌یه، قوناق اوتاغینین پنجره‌سینه ساری گئدیب، بورنومو یاپیشدیردیم شیشه‌یه. قونشو آپارتمانین بئشینجی مرتبه‌سینده، دوز بیزیم ائوله اوز به اوز، او یئنه صندلییه اوخشار بیر شئیین اوستونده اَیلشمیشدی. گؤزومو قیسسام دا، اونون اوزونو یاخشی گؤره بیلمه‌دیم. آنجاق منه ائله گلدی کی، او بوتون اوردا اَیلشدییی زامانلاردا، یالنیز، قاباغینا، هانسیسا خیالدان اولان بیر نؤقطه‌یه دونوخاراق، سیقار سیقارا آلیشدیریر.
شیشه دالیندان چکیلیب کاناپه‌ده اَیلشدیم. کنترولو گؤتوروب یئنه کانالی دَییشمک ایسته‌دیم. بایاقدان بَری سسسیزجه اوخویان آغ پاپاقلی کیشی الینی قولاغینا قویوب گؤزلرینی یومموشدو. قاباق دیش‌لری‌نین هامیسی قاییرما قیزیلدان ایدی.
إلمیرا رنگروفو آغ آپباق، گلیب کاناپه‌ده اَیلشدی. الینده‌کی درگینی آچیب، قیچی‌نین اوستونه قویدو. درگی هفته ایچی باش وئرن حادیثه‌لردن، جینایت‌لردن (و منجه بوش بوش شئی‌لردن) یازاردی. دئدی: ـ «بونون سسینی نییه کَسیبسن؟!»
جاواب وئرمه‌دیم. بیر آن تلویزیونون ایچینی سویلا دولو گؤردوم؛ پاپاقلی کیشی ده باشینی اونون ایچینه سالیب موغامات اوخویوردو. ماهنینین سؤزلری مینجیقلارین ایچینده یاواش یاواش اوسته گلیردی …
ائلمیرایا باخدیم. آچدیغی صفحه‌نین هانسیسا کلمه‌سینه دونوخوب قالمیشدی. تلویزیونو کئچیردیب کنترولو بیر قیراغا توللادیم.
او گوندن بَری، او، ائیوانداکی کیشینی دئییرم، بیزه مسئله اولدو. سحرلر من ایشه گئتمه‌میشدن قاباق، شیشه‌دن ائشییه باخاندا اونو اوردا گؤروردوم. کیشی هر گون ائرته‌دن مجسمه کیمی ائیواندا اَیلشیردی. ائلمیرایا دئدیم من اولمادیغیم زامانلار، تک باشینا پالتار سَرمه‌یه زادا ائیوانا چیخماسین. ایشدن قاییتدیغیمدا، سحردن پالتار یویان ایچینده قالمیش لیباسلاری گؤتوروب، تراسین ایپینه سَره سَره، اوزاقدان اوزاغا گؤز اوجو اونا باخیردیم. هاراسا باخدیغینی باشا دوشمک اولموردو. بیر سئری تَر کؤینه‌ییمی ایپدن گؤتوروب اونو باشیمین اوستونده تَرپه‌ده تَرپه‌ده، کیشیدن بیر اوزونه گتیرمک، حتتا بالاجا بیر ترپ‌هنیش گؤزله‌دیم. او ائله‌بیل هئچ بیر یئری گؤرموردو.
گئجه‌لر یاتاندا، نئچه یول دوروب پنجرهدن اونلارین ائیوانینا باخیردیم. همیشه اونون کؤلگه‌سی گؤرسه‌نیردی. هر دن ده اوتاق چیراغینین سؤنوک اولدوغوندا، اونون اوردا اولوب اولماماسینی سئزه بیلمیردیم. قارانلیق بیر قارالتی گؤروب ائلمیرانی سَسله‌ییردیم. اوچ سئری اونو یوخودان اویاتمیشام، ـ «گَل باخ گؤر اونو گؤره بیلیرسن…» و او یوخولو یوخولو، ائله یاتاق پالتارییلا گلیب پنجره‌نین قیراغیندا دایانمیشدی.
ـ «هه، ائله بیل اوردادی، … یوخ، قوی گؤروم …»
او، قارالتییا چئوریلن زامان، یوخو باشیمدان قاچیردی. تختین اوستونده، بو بؤیوردن او بؤیوره اولوردوم. یوخویا قاپیلماغیم گئجه یاریسینا کیمی چکیردی. بیر دؤنه گؤزوم زورلا قیزیشمیشدی کی، ائلمیرا دیرسکی ایله منی دیکسیندیردی.
ـ «نه اولوب؟»
ـ «ائودن سیقار اییسی گلیر… سن سیقار چکیبسن؟!»
یئریمده‌جه اَیلشیب اونا باخدیم. ـ «قاریشدیریبسان ها؟!»
ائلمیرا یان‌یؤره‌سینی اییله‌مه‌یه باشلادی. دئدیم: ـ «هلبت او گئده‌نین فیکرینن یاتیبسان… یوخووا گیرمه‌میشدی؟ هه؟!»
آرخاسی اوسته اوزاندیغی حالدا، الینی قویدو آلنینا. ـ «یوخ… یعنی هئچ زاد یادیما گلمیر.»
آدام هر دن اویاندیغیندان سونرا دا یوخودا گؤردویو بعضی شئیلر باشیندان آچیلمیر. بونو نم هانسی کیتابدا اوخوموشام. بیر ده ائلمیرایا دئدیم: ـ «مثلن یوخودان دورورسان، گؤرورسن بالیق اییسی بورنوندا وورنوخور… او اییی، بلکه ده یوخودا الینه آلدیغین بیر بالیغین اییسی دیر.»
ائلمیرا دالینی چئویردی منه، ـ «نه بیلیم، بلکه ده یوخو گؤرموشم.»
ائرته‌سی گون، ائلمیرا ساعاتی قوردوغومدان بیر نئچه دقیقه تئز منی سیلکه‌له‌یه سیلکه‌له‌یه اویاتدی. ـ «تئز اول دور!… تئز اول یوخسا گئدَر ها…»
یوخو هاواسی سوروشدوم: ـ «کیم گئدَر؟»
ـ «بایاق اونون تراسیندا جاوان آروادگؤردوم… گلدی کیشینین قاباغینا بوشقاب قویدو. هله ده اوردا… دایانیب آشاغییا باخیر.»
یورغانی بیر قیراغا آتیب گؤزلریمی اوواراق، پنجره‌یه ساری گئتدیم. روزنامه‌نین دَلیییندن اونا باخدیغیمدا، او تکباشینا اؤز یئرینده اَیلشمیشدی. دئدیم: ـ «یانیندا هئچ کیم یوخ دېر.»
ـ «هلبت قاییدیب اوتاغا.»
ائلمیرایا ساری دؤندوم. گؤزلری‌نین آلتی شیشمیشدی. ائو چادیراسینی چیینینه آتیب قاباغیمدا دایانمیشدی. من بیر سؤز دئمزدن تختین اوستونه قاییتماق ایسته‌دیم. او دا دالیما دوشدو. ـ «وآللاه گؤردوم. اؤزو ده لئچکلی آرواد ایدی. الینی تراسین سَکیسینه قویوب آشاغییا دا باخدی… کیشی‌نین بؤیرونده بوشقابی گؤرمه‌دین؟»
هئچ زاد دئمه‌دیم. یانینداکی بوشقابا سیقار کؤتویو بوشالدیردی. تاخ توخ سسی قولاغیما دوشدو. قوردوغوم ساعاتا بیر شئی قالمیردی. ائلمیرا دئدی: ـ «هلبت قیزیندان زاددان دیر…»
ساعات زنگ چالماغا باشلادی. یورغان آلتینا سوزولوب اونو باشیمین اوستونه چکدیم. یورقانین او اوزونده ساعات اؤز اؤزونه چالیردی. ائلمیرا دا هلبت قاییدیب روزنامه دَلیییندن اونلارین ائیوانینا باخیردی. حتمن آروادی گودوردو؛ اونو گؤرجک قیشقیراجاقدی دا. دئیه‌جکدی گؤردون من دوز دئییردیم. ائلمیرا دئدییی دوز اولسا، آرواد آیدا هفته‌ده بیر دؤنه دَده‌سینه باش چکیب، اونو حاماما آپاریر، پالتارلارینی ماشینا آتیر، ائوی سیل‌سوپور ائله‌ییر. یورقانی اوستومدن چَکدیم. ائلمیرا بایاقدان بری قاپی آغزیندا دایانیب تعججوب’له منه باخیردی. ساعاتین سسینی کَسدیم. دئدیم: ـ «بونا فیکیرلشیردیم کی… حتمن آروادی یوخدو، یوخسا قیزی نه اوچون گلیب اونلاردا ایشله‌مه‌لیدی؟»
ائلمیرا تخته ساری گلیب یورغانی سَرمه‌یه باشلادی. ـ «سیقار چکمه‌ییندن بَللی دیر… آروادی حتمن یورغان دؤشه‌یه ده دوشموش، قاباقکی ائولرینده. اؤلمه‌میشدن قاباغی دئییرم. اوندان اؤترو دا ائوی ساتیب گلیب بورا. نم هاردا اوخوموشام، بئله کیشی‌لر بیر عؤمور آروادلارینان بیر یئرده یاشادیق‌لاری یئرده قالا بیلمزلر.»، بیر آز دایاندی، ـ «گؤر نه قدَر آروادینی سئویرمیش دا!»
دئدیم: ـ «بونلارین هامیسی سنین ناغیلیندی. هاردان بللی، بلکه آروادی اونو بوراخیب آیری بیر یئره گئدیب.»
ائلمیرا بیر سؤز دئیهنمه‌دی، آنجاق اونون فیکیرلَشدییینی یاخشی بیلیردیم. ال اوزومه سو جالاماغا گئتدیم دستشویییه.
اونا گؤره مین جوره ناغیل سؤیله‌مک اولاردی، بیری بیریندن ماراقلی. آینادا اؤزومه باخدیم. مطبخدن ایستیکان نعلبکی سسی گلیردی. اوجا سسله دئدیم: ـ «قشنگ فیکیرلش… بیرینین آروادی اؤلسه بو گونه دوشمز، آمما آروادی اونو قویوب آیری بیر یئره گئتسه کیشی پیس گونه قالار. ائله اونون کیمی.»
شیرین چایین آخیر قورتومونو باشیما چَکنده، ائلمیرا هله چای چؤره‌یه اَل وورمامیشدی. قارشیمدا اوتوروب منه باخسایدی دا، سانکی هئچ منی گؤرموردو. اؤزویله دانیشان کیمی دئدی: ـ «ائله اوندان قورخورام… پیس گونه قالمیش اولسا، بایقوش بایقوش بیزیم ائویمیزین ایچینه دونوخماسی چوخ دا یاخشی دئییل، یوخ؟!»
او گون ائلمیرانین چایی سویدو. بونو، قاپیدان چیخیب ـ بیر آزدان ـ بیر ده ائوه قاییدیغیمدا بیلدیم. چایینی ایچمزدن، میز اوستونده‌کی پنیر چؤره‌یی ییغمیشدی. دئدیم: ـ «آشاغی طبقه‌نین آروادلاری پیچیلداشیردیلار. دئییرم، اولمایا اونلار دا اونا گؤره دانیشیرلار… »
من دئدیییم دوز ایدی. ائلمیرا گئجه چاغی تاوانا دونوخدوغوم زامان, دئدی: ـ «آپارتمانین آروادلاری اونون جیکینی ده بیلیرلر، بوکونو ده.»
یورقانین آلتیندا قیمیلداندیم؛ و اوندان سونرا بیر نئچه واخت ایشیمیز اولدو آروادلارین سؤزلرینی بیر بیرینین یانینا قویماق. هره‌سی بیر ناغیل دئییردی، بیر بیرییله اوخومایان آیری آیری سؤزلر. ائلمیرا دئدی: ـ «بیری دئییر دول بیر آرواد گونده اوچ ساعات اونلارا گئدیب، اونون ائو ایشلرینی ساهمانا سالیرمیش…»، چیراغی یاندیریب گؤزلریمه باخدی، ـ «گؤردون او گونلری یوخو زاد گؤرمه‌میشدیم؟»
من تاواندا، دول آروادین قاش گؤزونه فیکیرلَشیردیم. ـ «بَس او آرواد نئجه اولور؟»
ـ «یازیق آرواد ائوین بوجاقلاریندان، او یانیندان بو یانیندان سیقار کؤتویو ییغماقدان بئزمیشمیش… سونرا دا چوخ چکمیر؛ کیشی پولو قویور میزین اوستونه، آروادا دئییر داها گلمه‌سین. قونشولاردان بیری آند ایچیردی اؤز قولاغینان ائشیدیب آرواد دئییرمیش ایندی اونون ائوینین دؤشه‌نه‌یی دوپدولودور سیقار کؤتوکلرینن.»
سیقار کؤتوکلرییله آروادین قاشلارینی قارالدیب یاتدیم.
ایکی اوچ گون کئچمه‌میش، ائلمیرا دئدی قونشولاردان بیری اوردان بوردان سوراغلاشاندان سونرا, اونون سونسوز اولدوغونو دئییر. اؤزو ده، ائلمیرانین قولاغینا پیچیلداییب کی، اونون یامان پولو زادی وار. او گئجه، ائوینین یئر دؤشه‌نه‌یی، مُبللاری و یئمک میزینین اوستونده‌کی بوتون سیقار کؤتوکلرینی شاخ مین‌لیک‌لرله دَییشدیک. دئدیم: ـ «ایندی, او, کابینتی آچیب بوشقابدان زاددان گؤتورَنده، هئچ اولماسا سیقار کؤتویو یئرینه اونلارین ایچینده خیردا پول گؤره‌جک!»
ائلمیرا آجیقلاندی. ـ «اوشاق اولمایان یئرده، او بئله پولون نه فایداسی وار؟!»
ـ «ایسته‌دییی قدَر سیقار آلیب چکه بیلر!»
او گئجه ایسکیناس‌لاری‌نین آراسینا توتون تَنبه‌کی دولدوروب سیقار دوزه‌لده دوزه‌لده, یوخوموز آپاردی. صوبحه یاخین ائلمیرا یوخودا آغلادی. اونو یوخودان اویادیب نه گؤردویوندن سوروشدوم. مَلفه‌نین قیراغییلا گؤز یاشلارینی سیلیب دئدی: ـ «اونون اوزونو لاپ یاخیندان گؤردوم… لومبه‌له‌لوت اونون قاباغیندا دایاندیم، گؤزلرینین ایچینه باخدیم. بیلیرسن، گؤزلرینین ایچی آغ آپباق ایدی… خال بویدا دا قاراسی یوخ ایدی»، تاوانا باخدی، گؤزلرینی قییدی، ـ «سیقار چکمه‌یی ده بیر تَهر ایدی. آدام دئییر هلبت دونیا اونا قورتاریب.»
او گون ایشه گئتمه‌دیم. دئدیم: ـ «او بئله سیقار چکن آدام مریضدی، روحو مریضدی… بیلمیرم وآللاه، حتمن ده گونده بیر اوووج قورص آتیر. هئچ بیلیرسن قورصلارینین بیری یادیندان چیخسا، الینه ایش وئره بیلر ده؟… »
یئریمدن دوروب دستشویییه گئتدیم. ال اوزومو یویاندا، گؤزوم آیناداکی اؤزومه دوشدو. گؤزلریمین ایچی آغ آپباق ایدی. اوردا من کور اولموشدوم. آینایا سو جالاییب، ال اوزومو قورولایا قورولایا میز باشینا گئتدیم. میز اورتاسینداکی بوشقاب ایری نارین قورصلارنان دولدویدو. اوجادان چیغیردیم: ـ «بونلار آدامی کئییدیب هئیدن سالار…»
ائلمیرا تئز آتیلدی سؤزومون اورتاسینا. ـ «بس گؤرمورسن او سحردن آخشاما ترپنمهدن صندلی اوستونده اَیلهشیر!»
داها بیر سؤز دئمه‌دیم. بوتون او گئجه‌لرده، تلویزیونون خودونو آخیرا کیمی آلیب، ائلمیرانین ناغیللارینا قولاق آسیردیم. حتتا ناغیللاری اؤزوندن چیخاردیر دئیه اونا شوبهه‌لَندیم ده. بیر سئری ـ سسسیز بیر ناغارا چالماق اورتاسیندا ـ دئدیم: ـ «هئچ بیلیرسن آروادلارین سؤزونو تعریفله‌ینده، مین بیر گئجه شهرزادینا اوخشاییرسان؟»
گؤزلری پاریلدادی، آنجاق چییینلرینی آتیب دئدی: ـ «من ائشیتدیکلریمی دئییرم، ائله بو!»
ائلمیرانین ائشیتدیکلری قورتاران دئییلدی. دانیشا دانیشا, یورولمادان قیچینین اوستونه قویدوغو درگینی واراقلاییردی. دئدیم: ـ «نه اولاردی اونون اؤلوم خبرینی بو درگیدن اوخویاسان؟»
ائلمیرا بیر منه باخدی، بیر ده درگی ایچیندهکی شکیللره.
درگییه ائله بئله‌سینه اؤلن آداملارین خبرینی وورمازلار. بو جور نشریه‌لرده خبر بیر آز هیجانلی اولمالی. مثلن اونون یئرله گؤی آراسیندا ال آیاق چالماق کیمی بیر شئی.
ائلمیرا دئدی: ـ «اونا داوا آتیب یوخودا اؤلمک آرتیقراق یاراشار… سن اوندان چوخ پیس عوض چیخیرسان!»
دئدیم: ـ «نه‌یین عوضینی؟!»
ـ «سحردن آخشاما اوردا اَیلشیب بیزه باخماغینین عوضینی. هر نَدی، او، ایندی مننن بو آپارتمانین بوتون آروادلارینین جیکینی ده بیلیر، بوکونو ده.»
سونرا یوخودا یئرییَن آداملار کیمی پنجره قاباغینا گئدیب روزنامه دَلیییندن قارشی آپارتمانا باخدی. من کیشینی یامانلایا یامانلایا، روزنامه‌لرین هامیسینی جیریب شیشه‌دن قوپارتدیم. گئجه‌نین زیل قارانلیغیندا هئچ زاد گؤرسَنمیردی.
ائلمیرا صوبحه کیمی درگیده‌کی ناغیللاری اوخودو. من کاناپه‌نین اوستونده یاتدیم. تلویزیونداکی آداملار سسسیز سمیرسیز گئجه‌نی باشا ووردولار. گون چیخاندا، ایکیمیز ده چییین چییینه پنجره قاباغینا آددیم آتدیق. آسفالت اوستونده، دوز اونون ائیوانینین آلتیندا محو بیر کروکی گؤردوک. ائیوانا کئچیب دیققتله یئره باخدیق. دئدیم: ـ «اوشاق نقاشیلرینه اوخشامیر؟»
دئدی: ـ «دومبه‌له‌دوز اوشاقلیغیمدا چَکدیکلریمه بَنزه‌ییر.»
او گونون گئجه‌سی، یئددی‌یوز اللی دوققوز کانال دَییشدیم. ائلمیرا کاناپه اوستونده اوزانمیش، باش آغریسینا گؤره دالبادال استامینیفون قورصو آتدی. منه دئدی: ـ «تلویزیونون سسینی آل!»
کانال‌لارې دَگییشه دَگیشه، اونا فیکیرلَشدیم. اوشاق اولسایدیم، هامیدان گیزلی آشاغییا، او دوشدویو یئره گئدیب کروکیسینه، یوخ، إلمیرا اوشاق‌لیغیندا چکدییی نقاشییه قاش‌گؤز چَکردیم. اونا بیغ دا قویاردیم. قارا بیر پاپاق. دوداغې‌نېن آراسینا سیقار. سون کانالدا نَمکیم آغ پاپاق باشیندایکن یئنه موغامات اوخویوردو. سسینی ائشیتمیردیم، آنجاق او سه‌گاه اوخویوردو. کنترولو میزین اوستونه قویوب دوردوم. ائلمیرا کاناپه اوستونده یاتمیشدی. بیر آز اونا باخدیم. نَمنییه, اؤز اؤزومه ائلمیرا کیشینین یوخوسونو گؤرور دئیه دوشوندوم. آیاق بارماغی اوسته ائیوانا گئتدیم. قارشی آپارتمانین بئشینجی طبقه‌سینده، بیر قارالتی قیمیلداندی. او گئجه ائلمیرادان گیزلین جیبیمه قویدوغوم بوتون سیقارلاریمی چکیب قورتاردیم.

اتک یازی: ـــــــــــــــــــــــــــــــ
* برگزیده سومین دوره جایزه ادبی تبریز، 1392 / “بو شَهَر اوستدن شئیطان‌تورونا اوخشاییر” کیتابیندان
1. دهلیز: یولاجاق