هئرمان هئسئ – یالقوزاق / نرمین ریضا (أدبی نۏتلار)
“یالقوزاق” هئرمان هئسئدن اۏخودوغوم ایکینجی أثر دیر. هئسئ بو دفعه ده سئحیرلی قلمی ایله منی حئیرتلَندیردی. أثر یادداشېمدا إله ایز بوراخدې کی، هئچ واخت سیلینمهیهجک.
ویلایت حاجېیئوین روحو شاد اۏلسون! چۏخ گؤزَل ترجۆمه إدیب، هئچ سېخېلمازدان اۏخودوم.
بشر تاریخی بۏیونجا، داهیلرین، بؤیۆک مۆتَفَکّیرلرین طالئعی همیشه عئینی اۏلوب: یالقېزلېق، کۆتلهدن آیرې دۆشمه، زامانېندا آنلاشېلماما. إله بیل کی، اۏنلار یاشادېقلارې زامانېن اینسانې دَڲیللر، گلهجَک، یا دا أبَدیلیک اۆچۆن یارانېبلار…
کیتابېن باش قهرمانې حارّی ده چۏخ یالقېز، کۆتلهدن، یاشادېغې دؤنمدن اوزاق دۆشمۆش بیری ایدی. اۏنا إله گلیردی کی، ایچینده ایکی اینسان، ایکی قلب داشېیېر: بیری اینسان، بیری ده یالقوزاق بیر جاناوار. أن پیسی ایسه ایچیندهکی اینسان و یالقوزاغېن همیشه ساواشدا اۏلماسې ایدی.
حارّی همیشه بؤیۆکلۆک، أبدیلیک آرخاسېنجا قاچېردې، نهسه بؤیۆک بیر آمال اوغروندا یاراندېغېنې ظنّ إدیردی و بونا گؤره عذاب چکمهڲه، قوربان گئتمهڲه بئله حاضېر ایدی. آما بیردن یاشام اۏنو اۏیادېر و گؤرۆر کی، اینسانلار، کۆتله هئچ ده اۏندان قهرمانلېق، قوربان ایستهمیر. اینسانلار همیشه خېردا شئیلر و أڲلنجهلر آرخاسېنجا قاچېرلار. بونو گؤرَن یالقوزاق بؤیۆک بیر بۏشلوغا دۆشۆر…
اۏنون یاشامېن هر جۆر قایدا-قانونلارېندان، بایاغې أڲلنجهلردن زهلهسی گئدیردی، مئششان یاشامېندان ایسه ایرگَنیردی. آما اۏ یاشامدان أل ده چکه بیلمیردی. مئششانلېق دۏغولاندان اۏنون قانېنا، جانېنا هۏپموشدو چۆنکی…
چۏخ واخت اۏخویان، آراشدېران و دۆشۆنن، یئتهنکلی اینسانلار، کۆتلهدن، یاشادېقلارې چاغدان آیرې دۆشۆر، اۏنون’لا بارېشا بیلمیر و حارّی کیمی “یالقوزاق” خستهلیڲینه توتولور.
منجه، اۏرتا یۏلو بیر تهر تاپېب، بالانسې قۏروماق لازېم دېر. یانې کۆتلهدن ده تامام قۏپماماق، اۏنا دا اؤزۆنۆ تامام تسلیم إتمهمک، آخېنېنا دۆشمک گؤزل ایش دیر. یازار تام دا کیتابدا بونو دئمک ایستهییر.
کیتاب بیر چۏخ ماراقلې مقاملارا تۏخانېر. اینسانېن واحید بیر شخصییَّتینین اۏلماماسې، عکسینه ایچینده چۏخلو من-لرین، قلبلرین اۏلماسېنا، و س.
آغېر بیر کیتاب دېر و بیر اۏ قدر آنلاملې و گؤزَل سایېلېر.
اۏخویون، اۏخوتدورون!?