یئنی قاپې Yeni Qapı یئنی قاپې، یئنی باخېش دېر تۆرک دۆنیاسېنا
“کیرپی، تۆلکۆ و قاطېر حَسَن” ناغېلې
بیری وار ایدی، بیری یۏخویدو. بیر دَنه آغېل‌لې کیرپی ایله کلک‌باز بیر تۆلکۆ وار ایدی.
کیرپی ایله تۆلکۆ بیر-بیری‌لری’له یۏلداش ایدیلر و اوزون ایل‌لر ایدی کی بیرلیکده یاشایېردېلار.
اۏنلار هر گۆن کئچل حَسَنین باخچاسېنداکې نینه گیریب، اۏنون بیر تۏیوغونو اۏغورلایېب قارېن‌لارېنې دۏیوروردولار.
گۆن‌لرین بیر گۆنۆ قاطېر حَسَن اۏنلارا توزاق قوردو. نینین قارشې‌سېنا درین بیر چوخور قازدې.
چوخور گؤرۆنمه‌سین دئیه، اۆستۆنۆ ده چؤر- چؤپ’له اؤرتدۆ.
گئجه‌نین یارې‌سې تۆلکۆ ایله کیرپی یئنه تۏیوق اۏغورلاماق اۆچۆن گلدیلر. گیزلیجه قاپې‌یـا یاخېنلاشماق ایسته‌یرکن، ایکی‌سی ده چوخورا دۆشدۆ.
تۆلکۆ ایله کیرپی قاطېر حَسَنین بو کلَک‌ینه (کله‌ڲینه) مَعطل قالدېلار.
چوخوردان چېخماق دا ایمکان‌سېز اۏلموشدو. آرتېق نه إتمک اۏلاردې، بیر چۏخ فیکیرلَشدیلر، آما فیکیرلَشمه‌ڲین ده اۏنلارا هئچ فایداسې یۏخ ایدی.
چۆنکی چوخور چۏخ درین ایدی.
کیرپی دئدی:
− بئله اۏلماز، یۏلداشېم، سن منی آغزېوا آل، قالدېر چوخوردان یوخارې‌یـا آت. من یوخارې‌یـا چېخدېقدان سۏنرا ایپ’له سنی چکیب إشیڲه چېخاردارام.
تۆلکۆ راضېلاشدې و کیرپی‌نی آغزېنا آلېب وار گۆجۆ ایله یوخارې‌یـا آتدې.
کیرپی چوخوردان چېخدېقدان سۏنرا تۆلکۆیه: «ساغ اۏل، یۏلداشېم، سلامت قال» – دئییب، یۏلونو چکیب اۏردان چېخېب گئتدی.
تۆلکۆ مَعطل قالدې، کیرپی‌نین نه اۆچۆن بئله إتدیڲینی باشا دۆشمه‌دی. آرتېق گئجه سۏووشوب، سَحَر ده آچېلماقدایدې.
تۆلکۆ چوخوردان چېخا بیلمه‌دی. بیر آز سۏنرا قاطېر حَسَن گلیب اۏنو گؤره‌جک ایدی.
تۆلکۆ بیر آز فیکیرلشدیکدن سۏنرا: «دایان هله! بلکه، بو قاطېر حَسَن‌‌ـی آلداتدېم» – دئییب، آغزېنې أڲدی، اؤزۆنۆ اؤلۆلۆڲه ووروب، آرخا‌سې اۆسته یاتدې.
بیر آز سۏنرا قاطېر حَسَن گلدی. باخدې کی، چوخور‌دا اؤلۆ بیر تۆلکۆ وار.
قاطېر حَسَن سئوینه‌رَک: «هه، تله‌یه دۆشدۆنمۆ کلک‌باز، گَبردین‌می، تۏیوق اۏغروسو؟
نئچه واخت دېر منیم تۏیوق‌لارېمې یئیَن سن‌سن دئمک. ایندی من ده سَنین قویروغووو کسیب، اۏندان پالتۏووما یاخا‌لېق چېخاردارام!» – دئییب تۆلکۆنۆن قویروغوندان توتوب، اۏنو چوخوردان چېخاردېب، إشیڲه آتدې.
تۆلکۆ چوخوردان چېخان کیمی سېچرایېب قالخدې: «ساغ اۏل، قاطېر حَسَن آغا، پالتۏوون اۆچۆن یاخالېغې بیر ده چوخورا دۆشدۆڲۆم زامان وورارسان» – دئییب داغا طرف قاچاراق گؤزدن ایتدی. قاطېر حَسَن تۆلکۆنۆن آرخاسېنجا باخا-باخا قالدې.
بو قادا-بَلادان قورتولدوقدان سۏنرا، تۆلکۆ داغ‌لاردا اوزون سۆره گزیب دۏلاندې.
بیر گۆن سَحَر چاغې داغېن أته‌ڲیندن کئچَرکن کؤهنه یۏلداشې کیرپی ایله قارشېلاشدې.
تۆلکۆ خۏروزلاناراق اۏنا دئدی:
− بئله یۏلداش‌لېق‌مې اۏ‌لار؟ سَنین یۏلداش‌لېغېن بو ایدی؟
کیرپی جاواب وئردی:
− چۏخ ساده‌سن یۏلداشېم، نه اۏلدو کی؟ من اۏرا‌دا سنه نئجه کؤمک إده بیلرَدیم کی؟
تۆلکۆ چۏخ حیرص‌لَنیب، دئدی:
− سَنین کیمی یۏلداشېم اۏلماقدان’سا، اۏلماسایدې، داها یاخشې اۏلاردې.
کیرپی دئدی:
− سن اۏلماسایدېن، من اۏ چوخورا هئچ دۆشمَزدیم، ایندی گلیب منی بۏرجلو دا چېخاردېرسان!
بو دانېشېق‌دان سۏنرا ایکی‌سی ده آیرېلېب هره‌‌سی بیر طرفه گئتدی.
