یئنی قاپې Yeni Qapı یئنی قاپې، یئنی باخېش دېر تۆرک دۆنیاسېنا
دؤولت‌لی ایله کاسېب ناغېلې
بیری وار ایدی، بیری یۏخ ایدی، بیر کاسېب، بیر ده بیر دؤولت‌لی وار ایدی. کاسېب عاغېللې، دؤولت‌لی ایسه سفئح ایدی.
گۆن‌لرین بیر گۆنۆ عاغېل‌سېز دؤولت‌لی عاغېللې کاسېب’لا دانېشېغا باشلادې.
دؤولت‌لی دئدی:
— وارې اۏلان بۆتۆن بلا‌لاردان جانېنې قورتارار.
— عاغلېن اۏلماسا، دؤولت’له هئچ نه إده بیلمز‌سن، —دئیه کاسېب جاواب وئردی.
— دۆز دئمیرسن. قېزېل آدامې هر جۆر بَلادان قورتارار.
کاسېب بونون’لا راضېلاشمادې:
— عاغېل اۏلمایان یئرده قېزېلېن ده دَڲری یۏخ دېر. عاغېل ایسه قېزېل‌سېز دا اینسانا یاردېم إدر.
— یالان دېر! —دئیه دؤولت‌لی غضب‌لَندی. —بو اۏلا بیلمز. مرج گلیرَم. سَنین عاغلېن منیم دؤولتیمدن گۆجلۆ چېخار’سا، سنه مین قېزېل وئره‌رم. منیم قېزېلېم سَنین عاغلېندان قۆدرَتلی اۏلار’سا، اۏندا همیشه‌‌لیک منیم قولوم اۏلاجاقسان. راضېسان‌مې؟
— راضې‌یام، — دئیه کاسېب جاواب وئردی.
— إله ایسه شاهېمېزېن یانېنا گئد‌ک.
اۏنلار شاه‌لارې‌نېن یانېنا گلیب، دارتېشمالارېنې اۏنا سؤیله‌‌ییب، شاهېن نه دئیه‌جه‌ڲینی گؤزله‌دیلر.
شاه دا دؤولت‌لی کیمی سفئح ایدی. اۏ، آغزې مؤهۆرلۆ بیر مکتوب وئریب دئدی:
— آپارېن بو مکتوبو قۏنشو شاها وئرین. إله کی قایېتدېنېز، هانسېنېزېن حاقلې اۏلدوغونو دئیه‌رَم.
دؤولت‌لی مکتوبو آلېب کاسېب’لا بیرلیکده قۏنشو شاهېن حۆضورونا گلدیلر. مکتوبو شاها وئردیلر. شاه مکتوبو آچاراق اوجادان اۏخودو:
— قارداشېم، منه یاخشې‌لېق إتمک ایسته‌ییرسن’سه، بو آدام‌لارې اؤلدۆر.
دؤولت‌لی مکتوب‌دا یازېلان‌لارې إشیدیب شاهېن آیاغېنا دۆشدۆ:
— منه رحم إله، حؤکمدار! قېزېل‌لارېمې آل، آنجاق اؤلدۆرتمه.
شاه گۆلۆمسه‌یه‌رَک دئدی:
— منیم اؤز قېزېلېم اؤزۆمه چاتار. إی، کئشیکچی‌لر! بونلارېن کئشیڲینی چکین! بیر ساعاتدان سۏنرا جلّاد بو آوارا‌لارېن باشېنې ووراجاق دېر.
کئشیکچی‌لر دؤولت‌لی ایله کاسېبې آرایا آلدېلار. بیر ساعات کئچمه‌دی کی، جلّاد، اۏنون آردېنجا شاه و عیان‌لار گلدیلر.
جلّاد قېلېنجا أل آپاراندا، کاسېب اوجادان گۆلمه‌ڲه باشلادې.
شاه کاسېبدان سۏروشدو:
— نییه گۆلۆرسَن؟ مگر بیلمیر‌سن کی، بیر دقیقه‌دن سۏنرا اؤله‌جکسن؟
— منه قولاق آس، شاه! بئش گۆن بوندان قاباق بیزیم شاهېن سارایېنا بیر عاغېللې آدام گلدی.
— اۏ بیزی گؤرۆب شاها دئدی — بو آدام‌لاردان یاخاوې قورتار. آنجاق بیر شئیی یادېندا ساخلا. سن اۏنلارې اؤلدۆرسن، اؤلکه‌ده فلاکت باش وئره‌جک. إله إت کی، بو ایشی باشقا بیر حؤکمدار گؤرسۆن. اۏ زامان بۆتۆن بدبخت‌لیک‌لر اۏنون باشېنا گلر.
شاه بو سؤز‌لری إشیدیب غضب‌لَندی:
— دئمه‌لی، سیزین شاه منیم دؤولتیمی داغېتماق ایسته‌ییر؟ گئری قایېدېب اۏ حیله‌گر شاهېنېزا دئیین کی، اۆچ گۆندن سۏنرا منیم دؤڲۆشچۆ‌لریم اۏنون چؤل‌لرینی تاپداق آلتېنا قۏیاجاقلار. اؤزۆنۆ ایسه کۏتانا قۏشدوروب یئر شوملاتدېراجاقلار.
کاسېب’لا دؤولت‌لی شاها باش أڲیب گئری دؤندۆلر.
یۏلدا کاسېب دئدی:
— ایندی گؤردۆنمۆ عاغېل قېزېلدان گۆجلۆ دیر؟ من اۏلماسایدېم، باش‌سېز قالمېشدېن.
دؤولت‌لی جاواب وئردی:
— هله سن دئیَن دَڲیل.
اۏنلار شاه‌لارې‌نېن یانېنا گلدیلر. کاسېب دئدی:
— قۏنشو شاه سنه ساواش إعلان إتدی. اۆچ گۆندن سۏنرا تۏرپاغېوې تاپداق‌لار آلتېندا قۏیاجاقلار.
شاه تشویشه دۆشۆب سۏروشدو:
— قۏنشو شاه منه نه اۆچۆن غضب‌لَندی؟
دؤولت‌لی ایره‌‌لی چېخېب دئدی:
بونا کاسېب سوچلو دېر. بۆتۆن ایش‌لری اۏ دۏلاشدېردې.
شاه تاختدان دۆشۆب چېغېردې:
— جلّاد! بونلارېن باشېنې وور. بونلار منیم تۏرپاغېما یاد قۏشون‌لارېنې قالدېرمېشلار.
جلّاد قېلېنجې گؤڲده یئلله‌دنده، کاسېب شاققا چکمه‌ڲه باشلادې. جلّاد أل ساخلادې. شاه تعجّۆب’له کاسېبدان سۏروشدو:
— نییه گۆلۆرسَن؟
— سَنین منی اؤلدۆرتمک ایسته‌دیڲینه گۆلۆرَم. اۏنو بیلیر‌سن کی، من تک‌باشېنا دۆشمن قۏشون‌لارېنې گئری قایتارا بیله‌رم؟
شاه دئدی:
— سَنین سؤزۆنۆن دۏغرولوغونو یۏخلارام. اۏنو بیل، دۆشمن‌لری گئری قایتارماسان، سنی دیری-دیری تۏنقال‌دا یاندېراجاغام.
کاسېب دئدی:
— دۆشمن تۏرپاغېمېزا آیاق با‌سا بیلمز. منه بیر آت وئرین.
— اۏنا بیر آت وئرین! — دئیه شاه أمر إتدی.
کاسېب آتا مینیب دۆشمن قۏشون‌لارېنا سارې چاپدې. اۏ، سرحدده یادإللی قۏشون‌لار’لا راستلاشدې. کاسېب گلیب لاپ شاهېن قاباغېندا دایاناراق دئدی:
— ایلک اؤنجه منی اؤلدۆر، سۏنرا تۏرپاغېمېزېن أکین‌لرینی تاپداتدېر.
قۏنشو شاه کاسېبې تانېدې. «من اۏنو اؤلدۆرسم، اؤلکه‌م‌ده عاغېللې آدامېن سؤیله‌دیک‌لری بدبخت‌لیک‌لر باش وئرَر» دۆشۆندۆ.
اۏ دېر کی، أل ساخلادې:
— یۏخ، قۏی سنی اؤز شاهېن اؤلدۆرسۆن، —دئیه‌رَک قۏشون‌لارېنې گئری دؤنده‌ریب گئتدی.
کاسېب گئری قایېدېب شاها دئدی:
— من اؤز سؤزۆمۆ یئرینه یئتیردیم. قۏی ایندی دؤولت‌لی مرجینه عمل إتسین.
دؤولت‌لی مین قېزېلې وئرمه‌ڲه مجبور اۏلدو. کاسېب بیر کیسه قېزېلې گؤتۆرۆب آیرېلاندا دئدی:
— یادېندا ساخلا کی، عاغېل‌سېزا قېزېل دا یاردېم إتمز. عاغېللې ایسه ایسته‌دیڲی واخت دؤولت قازانا بیلر!
