اوچان هۏلَند ‌‌/ میخاییل بولقاکۏو (حیکایه)

اوچان هۏلَند ‌‌/ میخاییل بولقاکۏو (حیکایه)

خسته‌نین گۆنده‌لیڲی
5 اییول. اؤسکۆرمه‌ڲه‌ باشلامېشام. اؤسکۆرۆرَم، اؤسکۆرۆرَم. بۆتۆن گئجه‌نی دایانمازدان اؤسکۆرۆرَم. یاتماق ایسته‌ییرم، آما عَوَضینده‌ اؤسکۆرۆرَم.
7 اییول. حکیم قبولونا یازېلدېم.
10 اییول. حکیم بالاجا چکیج’له‌ اۏرا-بورامې دؤیجه‌له‌ییب “هم!” دئدی. گؤره‌سن، نه‌ دئمک ‌دیر بو “هم”؟
11 اییول. رئنتگئنیمی چکدیلر. چۏخ قشنگ ‌دیر. باشدان-آیاغا قاپ-قارا، قابېرقا‌لارېمسا آغ‌آپپاق.
20 اییول. تبریک إدیرم، عزیز یۏلداش‌لار، ورم ایمیشَم. ألویداع، گؤزَل دۆنیا!
30 اییول. منی “ساغلام روح” ساناتۏرییاسېنا گؤندَ‌ریر‌لر. 2000 وئرست‌لیک یۏل اۆچۆن پولسوز بیلیت و دؤشک وئردیلر.
1 آقوست. …و تاختابیتی‌لر. گئدیرم، مَنظَره‌ چۏخ گؤزَل ‌دیر. تاختابیتی‌لر تاراکان بۏیدا‌ دېر.
3 آقوست. سیبیره‌ گلدیم. چۏخ گؤزَل یئر دیر. یۏلون بیر حیصّه‌سینی آت بئلینده‌ گئتدیم – 293 وئرست. کومېس.
6 آقوست. بو دا سنه‌ کومېس! منه‌ دئدیلر کی، نه‌سه‌ سهو اۏلوب. منده‌ ورمدن أثر-علامت یۏخ دېر. یئنه‌ رئنتگئن چکدیلر. دئمه‌، مسأله‌ بؤیرییمده‌ ایمیش. چۏخ ایرگنج‌ دیر.
8 آقوست. اۏنا گؤره‌ ده‌ ایندی رۏستۏودا یازېرام. چۏخ گؤزَل شَهَر دیر. کیسلۏوۏدسکداکې “گۆنَشین هديه‌سی” ساناتۏرییاسېنا گئدیرم.
12 آقوست. کیسلۏوۏدسک. یئنه‌ باشېمې آلدادېبلار. بؤیره‌ڲیمین مسأله‌یه‌ عاییدییاتې یۏخ ایمیش. سۏروشدولار کی، سنی بورا هانسې آخماق گؤندَ‌ریب؟!
15 آقوست. پارۏخۏد‌دا یازېرام. سن دئمه‌، منده‌ ایرثی سیفیلیس وارمېش، اۏنا گؤره‌ ده‌ کرېما گئدیرم (گیز‌لی شکیلده‌). گمی یئللَندیکجه‌ اۆره‌ڲیم بولانېر. لعنته‌ گلسین بئله‌ مۆعالیجه‌!
22 آقوست. یالتا! مؤحتشَم شَهَر دیر، بیرجه‌ بو طیبّ اۏلماسایدې… سیر‌لی عئلم دیر. بوردا دا معلوم اۏلدو کی، باغېرساغېمدا قورد وار. تامبۏو قوبئرنییاسې نېن لیپئتسک شهَرینه‌ گئدیرم. ألویداع، قارا دَنیزین شاعیرانه‌ سو‌لارې!
25 آقوست. لیپئتسکده‌ هامې تعجّۆب‌لنیر. حکیم چۏخ یاراشېقلې دېر. باغېرساق قوردو حاققېندا بئله‌ دئدی:
– اۏنلارېن اؤزۆ باغېرساق قوردودور!
منی پنجره‌نین قاباغېنا آپارېب گؤز‌لریمه‌ باخدې و دئدی:
– سیزین اۆره‌ڲینیز خسته ‌دیر.
سلامت یئریم اۏلمادېغې فیکرینه‌ اۏ قدر اینانمېشدېم کی، هئچ تعجّۆب‌لَنمه‌دیم ده‌. اۏ ساعات سۏروشدوم: هارا گئتمک لازېم ‌دېر؟
بۏرژۏما.
سلام، قافقاز!
1 سئنتیابر. بۏرژۏمدا هئچ أشیا‌لارېمې یئر به ‌یئر إتمه‌ڲه‌ ده‌ ایمکان وئرمه‌دیلر. دئدیلر کی، بیز رئوماتیزمی مۆعالیجه‌ إتمیریک. آها، ایندی ده‌ رئوماتیزمیم اۆزه‌ چېخدې! عؤمرۆمه‌ آز قالېب، چۏخ آز!
یئنه‌ سیبیره‌ گئدیرم…
10 سئنتیابر. …شؤهرَتلی دَنیز، مۆقَدَّس بایکال! مَنظَره‌سی اۆرک‌آچان دېر، آما سۏیوقدان ایت کیمی أسیرَم. سیبیر حکیمی دئدی کی، تئزلیک’له‌ قار یاغاجاق، بئله‌ اۏلان حالدا کورۏرت‌لارې گزمک آخماق‌لېق ‌دېر. سیز، دئییر، ایستی یئرلره‌ گئتمه‌لی‌سینیز. من، دئییر، سیزی کرېما گؤندَره‌رَم… دئییرَم کی، من آرتېق اۏر‌دا اۏلموشام. مئرسی. اۏ ایسه‌ سۏروشور کی، هار‌دا اۏلموسونوز؟ جاواب وئریرَم: یالتادا. اۏ دئییر: من، دئییر، سیزی آلوپکایا گؤندَره‌جه‌ڲم. یاخشې، قۏی آلوپکا اۏلسون. منیم اۆچۆن قطعیَّن فرقی یۏخ دېر، لاپ ایسته‌ییر جهنَّمین ایستی گؤبه‌ڲینه‌ گؤندَرسین. کۆرک آلېب یۏلا چېخدېم.
25 سئنتیابر. آلوپکادا هر یئر باغلې ‌دېر. دئدیلر: سیز یاخشې‌سې إوه‌ گئدین، یۏخ’سا آوارا-سرگردان کیمی دۆشمۆسۆنۆز رئسپوبلیکانېن جانېنا، اۏردان-بورا گئدیر‌سینیز، بوردان-اۏرا. هر شئیه‌ تۆپۆرۆب إوه‌ قایېتدېم.
1 اۏکتۏبر. آرتېق إوده‌یم. من إوده‌ اۏلمایاندا آروادېم منه‌ خیانت إدیب. حکیمین یانېنا گئتدیم. اۏ ایسه‌ دئییر کی، سیز تامامی’یله‌ ساغلام آدام‌سېنېز، دَمیر پارچاسې کیمی. بو نئجه‌ اۏلور، سۏروشورام، بس اۏندا نه‌ اۆچۆن منی آوارا سالمې‌سېنېز؟ اۏ ایسه‌ جاواب وئریر: سهو اۏلوب! عئیبی یۏخ، سهو دیر ده‌، اۏلاندا اۏلور. صاباحدان ایشه‌ چېخاجاغام.
555 نؤمره‌لی خسته‌. میخاییل.

(1925)