ترکان
و
بررسي تاريخ, زبان و هويت آنها در ايران
حسن راشــــــــــدی
جمهوری آذربايجان و بحث بر سر اين نام
در سال ۱۹۱۸ و زمانيکه مناطق شمالي رود ارس به عنوان جمهوري آذربايجان اعلام استقلال نمود, در ايران موافقين و مخالفين با اين نام به بحث و مجادله پرداختند که نظريات آنان بيشتر در روزنامة «ايران» آن زمان که مديريت رسمي اين روزنامه را «ميرزا محمدخان ملکزاده» و مديريت غيررسمياش را برادرش «ملک الشعراي بهار» به عهده داشت منتشر ميشد.[1]
به دنبال اين مباحثات, محمد امين رسولزاده رهبر جمهوري تازه استقلال يافته آذربايجان علاوه بر اينکه هيأتي را به ايران اعزام ميدارد, خود نيز دربارة دليل انتخاب نام آذربايجان و ارتباط تاريخي منطقة شمال رود ارس با اين نام, مقالاتي در روزنامههاي باکو مينويسد که ترجمة فارسي آن نيز در روزنامة «ايران» آن زمان چاپ ميگردد.
ما در اينجا جهت اجتناب از طولاني شدن مطالب, به آوردن خلاصهاي از دو مقاله محمد امين رسولزاده, که در روزنامة «ايران» آن زمان در کشور چاپ شده است اکتفا کرده مطلب را به پايان ميبريم
[1] – آذربايجان در موج خيز تاريخ ص ۱۱.
کیتابین ایچینده کی لر
4- رابطه هويت ملّی و هويت قومی در بين جوانان تبريز
5- چشم انداز آتی ناسيوناليسم قومی در آذربايجان ايران
—الف- عوامل مؤثر بر شکلگيری ناسيوناليسم قومی
—ب- وضعيت ناسيوناليسم قومی در آذربايجان
—د- پايگاه اجتماعی و شيوه های طرح مطالبات قومی
6- واقعيتهای تاريخی و بافت جمعيتی کشور
8- ترکان و زبان ترکی در آئينه تاريخ و ادبيات
9- فارسی دری, زبان مهاجر يا بومی در ايران؟
10- سيمای ترکان در آثار شعرای فارسی گوی و مورخين مشهور
12- اهميت زبان ترکی در ايران در قرون گذشته از ديد مورخين, سياحان و ديپلماتهای خارجی
13- در ذکر شمهاي از شمايل و فضايل خاصة پادشاه جمجاه خلدالله ملکه و سلطانه
14- دغدغه ناسيوناليستهای افراطی
15- آذربايجان تاريخی و محدوده آن از نظر مورخين