ترکان
و
بررسي تاريخ, زبان و هويت آنها در ايران
حسن راشــــــــــدی
چشم انداز آتی ناسيوناليسم قومی در آذربايجان ايران
د- پايگاه اجتماعی و شيوه های طرح مطالبات قومی
طبق يک تقسيمبندي عرفي, نيروهاي فعال اجتماعي يک جنبش را به سطوح سهگانه مختلف يعني تودههاي مردمي يا بخش قاعده هرم, نخبگان فرهنگي و سياسي يا رأس هرم و سطوح مياني جنبش که آگاهان فعال اجتماعي به ويژه دانشجويان و تحصيلکردگان عالي تقسيمبندي ميکنند. پايگاه اجتماعي جنبش قومي آذربايجان را نيز درهر سه سطح ميتوان مشاهده و بررسي کرد. همچنين ميتوان شخصيتهاي سياسي و برخي مقامات سياسي حکومتي را نيز بهطور نسبي و ضمني به پايگاه اجتماعي در سطح رأس هرم اضافه نمود. ترکيب پايگاه اجتماعي اين جنبش مشابهت زيادي با جنبش دوم خرداد دارد با اين تفاوت که فراگيري اجتماعي اين جنبش به شدت دوم خرداد نيست. يک بررسي مقايسهاي به لحاظ پايگاه اجتماعي در انتخابات برگزار شده ميتواند مشابهت اين جنبش با دوم خرداد را شفافتر نمايد: در پنجمين دورهي انتخابات مجلس شوراي اسلامي در اسفند سال ۱۳۷۴ يکي از کانديداهاي شهر تبريز برخي اهداف و برنامههايي مبتني بر خواستههاي فرهنگي قومي مطرح کرده بود که اگر مقايسهاي از لحاظ روانشناختي و به لحاظ استقبال اجتماعي از ايشان در انتخابات ۷۴ مجلس و کانديداي پيروز انتخابات ۷۶ رياست جمهوري در اين شهر داشته باشيم به لحاظ استقبال مردمي و عطف توجه به آنان مشابهتهاي زيادي ميتوان يافت که قبل از آن چنان مشابهتهايي را نميتوانستيم پيدا کنيم, هر چند که کانديداي رياست جمهوري در انتخابات دوم خرداد رويکردي فرامنطقهاي و فراقومي به اصلاحات داشت و کانديداي مورد توجه مردم تبريز در انتخابات سال ۷۴ مطالبات و رويکردي فرهنگي قومي در انتخابات مجلس ارائه کرده بود.
البته بايد يادآوري کرد که در آذربايجان خودآگاهي قومي که مبناي فعاليت و حرکت سياسي بين تودههاي اجتماعي باشد به گستره جنبش دوم خرداد نيست لذا در يک ارزيابي کلي بايد اشاره کنم که مهمترين پايگاه اجتماعي اين جنبش بينفارغالتحصيلان دانشگاهي و دانشجويان است که نقش مهمي در خودآگاهي قومي اقشار اجتماعي به خصوص طبقات متوسط شهري دارند و اصليترين حلقه واسط بين تودههاي اجتماعي و نخبگان سياسي- فرهنگي هستند که نقش مؤثري هم در عرصههاي مختلف سياسي- اجتماعي داشتهاند.
در ادامه بحث ضمن بررسي ماهيت واکنش بخشهاي مختلف جامعه در قبال طرح مطالبات قومي پايگاه اجتماعي اين نيروها نيز تبيين ميشود. ابتدا به برخي فعاليتها و حرکتهاي نخبگان اشاره ميشود.
کیتابین ایچینده کی لر
4- رابطه هويت ملّی و هويت قومی در بين جوانان تبريز
5- چشم انداز آتی ناسيوناليسم قومی در آذربايجان ايران
—الف- عوامل مؤثر بر شکلگيری ناسيوناليسم قومی
—ب- وضعيت ناسيوناليسم قومی در آذربايجان
—د- پايگاه اجتماعی و شيوه های طرح مطالبات قومی
6- واقعيتهای تاريخی و بافت جمعيتی کشور
8- ترکان و زبان ترکی در آئينه تاريخ و ادبيات
9- فارسی دری, زبان مهاجر يا بومی در ايران؟
10- سيمای ترکان در آثار شعرای فارسی گوی و مورخين مشهور
12- اهميت زبان ترکی در ايران در قرون گذشته از ديد مورخين, سياحان و ديپلماتهای خارجی
13- در ذکر شمهاي از شمايل و فضايل خاصة پادشاه جمجاه خلدالله ملکه و سلطانه
14- دغدغه ناسيوناليستهای افراطی
15- آذربايجان تاريخی و محدوده آن از نظر مورخين
