یئددی قاپې ألینجه / هدیه شفاقت (أدبی مقاله)
…بلکه ده مسأله ساده‌جه حیکایه‌ده دیر. داها دۏغروسو حیکایه اۏلماقدا. اۏلانې وار إدن اۏنون حیکایه‌سینی یاراتماقدان و یاشاماقدان کئچیر… حیکایه‌یه چئوریلمه‌ڲَن هئچ نه سَنین اۆچۆن، منیم اۆچۆن یۏخدور، عزیز دۏست… ایسته‌ییر بیر اۏت اۏلسون، ایسته‌ییر بیر اۏووج تۏرپاق، ایسته‌ییر بیر اینسان اۏلسون، ایسته‌ییر تانرې- سَنین، منیم، اۏنون حیکایه‌سی قَدَر دیر…
*
من ألینجه‌ده اۆچ دفعه اۏلموشام…
اۆچ حیکایه… اۆچ یاشام… اۆچ قات… اۆچ قاپې…
یۏخ-یۏخ، ایندی تۏرپاغېن باغرېندان أل‌لرینی گؤڲ‌لره اوزادان بو أل‌چاتماز سېلدېرېمېن داشېنې، چېنقېلېنې، اۆستۆنه دۆشن گۆنَشینی، اۆزۆمۆزۆ-گؤزۆمۆزۆ یالایان کۆله‌ڲینی جانېمېزدا حیسّ إتمک اۆچۆن هئچ بیر قاپې قارشې‌سېندا قالمېرېق… ایندی ألینجه‌نی نه اۏن دؤرد ایل مۆحاصیره‌ده ساخلاماق طلب اۏلونور بیزدن، نه دۆشۆنۆب-داشېنېب تدبیر قورماق. اوجادېر، حاقلې‌سېنېز، جېغېرلارې دیکینه‌دیر، تؤوشه‌در سیزی، بلکه یۏرولار‌سېنېز… آما آرتېق بو سیزه قالمېش – ایندی خزینه قالا‌سې‌نېن یۏلو دۆنیا‌نېن أن هامار، أن آسان یۏل‌لارېندان، جېغېرلارې أن ایشېقلې جېغېر‌لارېندان بیری دیر، حتتا گئجه‌نین یارې‌سې دا…
*
مسأله حیکایه‌ده دیر…
سیز حیکایه‌نیزی ألینجه‌یه دانېشماق ایسته‌ییرسینیزمی؟ یا ألینجه‌نی حیکایه‌نیزه چئویرمک؟
ألینجه…
سیز سیز اۏلون، ألینجه مۆطلَق حیکایه‌نیز اۏلسون… ألینجه’یله مۆطلَق حیکایه‌نیز اۏلسون…
*
ألینجه‌نین اۆچ قاپې‌سېندان کئچدیم… اۆچ آدېنا زامان دئییلن زامان‌سېز‌لېغېن ایچینده اۆچ حیکایه…
اۆچ قاپې. اۏنلارېن هر بیریندن سۏنرا نه‌سه باشقا جۆر اۏلوب. داغ‌لارېن روحو بلکه ده هر یئرده عئینی‌دیر، یا بیزیم روحوموز، بیلمیرَم…
من روحَن چؤل آدامې‌یام، منه چؤل گؤرسَت، سینه دۏلوسو نفس آلېم، اوجسوز-بوجاق‌سېز یاشېللاشان، سارالان، لاپ إله قورویوب تۏرپاغې جادارلاشان چؤل… گئنیش‌لیک و حئیرَت… هئچ نه منی اوجسوز-بوجاق‌سېز چؤل‌لر قدر هیجانلاندېرا بیلمیر…
“آما دوعا واختې دېر…”
اینسان همیشه حیسّی‌نین، گؤڲلۆنۆن بیر “تېک” یئرینده اوجالېغا جان آتېر… اینسان داغ باشېندا روحونون قاناد‌لارېنې گئنیش آچېب اوچوب گئتمه‌سینه سئوگی’یله باخما‌لې، اؤزۆنه یوخارېدان قوش گؤزۆ بیر نظر سالمالې‌دېر… داغ‌لارېن کؤکسۆنده نئجه ایڲنه اوجو بۏیدا قالېب، سۏنرا یۏخ اۏلدوغونو، ذرّه کیمی گؤرۆنمز‌لیڲینی اؤز گؤز‌لری’یله گؤرمه‌لی‌دیر…
سۏنرا قایېتمالې‌دېر…
اینسان اوجا‌لېقدا چۏخ قالا بیلمز، اینسان مۆطلَق آشاغې دۆشمه‌لی، یۏلونا داوام إتمه‌لی‌دیر.
قایېتما‌لې و داغ‌لارېن اۏنا بخش إتدیڲی دویقونو، اؤتۆردۆڲۆ مئساژ‌لارې اؤزۆ’یله آپارمالې‌دېر…
داغ‌لار هئچ بیر ناتمیز‌لیڲی باغېشلامېر، هئچ بیر گؤزَل دوعانې ایسه جاواب‌سېز قۏیمور. بونا اینانماق لازېم‌دېر- داغې‌لارېن سئوگییه ایناندېغې کیمی…
*
ألینجه‌ده ایلک دفعه گئجه قاران‌لېغېندا اۏلموشام… ایلک دفعه ألینجه‌نین زیروه‌سینده یاشاماغا سؤز وئرمیشَم… و اۏر‌دا داها بیر سؤزۆم اۏلوب- نه زامانسا گۆنَشی ألینجه‌ده قارشېلاماق…
…بیر گۆن سؤزۆمه عمل إتمک اۆچۆن اۏنا قایېتدېم… ألینجه گۆنَشی منه گؤرسَتمه‌دی… ألینجه آنقاپپاق اۏن دؤرد گۆنلۆک آی‌لې گئجه‌سینی گؤرسَتدی منه، گۆنَشی گؤرسَتمه‌دی… گؤڲ اۆزۆنۆ بولود توتدو، کۆلک قالخدې، گؤزۆمۆ زیلله‌دیڲیم اۆفۆقدن بولود قالخدې، گۆنَش قالخمادې…
کدرلنمه‌دیم، گۆلۆمسه‌دیم…
داغ‌لارې آلداتماق مۆمکۆن دَڲیل…
باشېمې آشاغې سالدېم اۏ زامان، ساپ-سارې گؤزَل‌لیڲیندن بیر اودوم قۏپارېب قلبیمین گیز‌لی یئرینده گیزلَتدیم، اؤزۆم’له ساپ-سارې بیر ألینجه آپاردېم گئتدیم…
سۏنرا اۆچۆنجۆ سفر… بو، اۆچۆنجۆ قاپې دېر…
*
نه‌یه نئجه باخېر‌سېنېز’سا –ۏ-دور… نه‌یه نئجه گئدیرسینیز’سه، نه‌یه کیم کیمی گئدیرسینیز’سه…
ألینجه اۏنو گؤرمک اۆچۆن گلَن یۏلچوسونو دا تانېیېر. اۏندان اوماجاغې اۏلانېنې دا، اۏنا اوجالماق ایسته‌یه‌نینی ده… ألینجه اۏندان نه‌سه قۏپارېب آپارماق ایسته‌ین یۏلچوسونون قارشې‌سېندا دا عئینی گؤرۆنۆر، روحونو اۏنون روحونا قاتماق، قارېشدېرماق، سۏنرا اۏندان بیر دامجې گؤتۆرۆب قایېتماق ایسته‌یه‌نی‌نین ده…. قلبیمیزین ایچینی گؤرۆر ألینجه، بیز نه قدر گیزلَتسَک ده… ألینجه، اۏنا نيَّتله‌نن پېچېلتېمېزې بیزدن قاباق إشیدیر… یۏخ’سا شۆشه کیمی قایاسېندا ألینیز توتوندوغوموز یئردن قۏپوب اۆزۆآشاغې گئتدیڲیمیز یئرده هئچ بیر أل اوزانېب بیزی ساخلاماز…
داغ‌لار اؤزۆنۆ بللی إدیر… داغ‌لار عینادې سئویر- هله اۏلا ألینجه، سینه‌سی‌نین آلتېندا دۆنیا-عالَمین گؤز دیکدیڲی خزینه دؤڲۆنن ألینجه…
دئییرلر اۏنون خزینه‌سینی اۏغورلایېب آپارېبلار… اینانمایېن…
*
“آما دوعا زامانې دېر…”
بو دفعه نه گئجه یارې‌سې’یدې، نه دان سؤکۆلن…
تک باشېما یۏلو توتوب گئتدیم…
گؤڲلۆمه چیچکلی چؤلۆمه اوچوروم درین‌لیڲیندن گلَن غریبه بیر تیتره‌ییشی جانېمدا حیسّ إتمک دۆشمۆشدۆ –لینجه اۏنو منه وئردی…
کؤنلۆمه عکس –صدا دۆشمۆشدۆ- اۆزۆمۆ قایا‌لارا توتوب…
-هئئییی….- دئیه چاغېردېم…
ألینجه سَسیمه سَس وئردی… راحاتلادېم، یاش-یاشېل اۏت‌لارې‌نېن عطرینی دویا-دویا گؤز دۏلدوران اوزاق‌لارا باخماق ایسته‌میشدیم، باخدېم، چؤل‌لرین سینه‌سینده گؤڲ‌لری گۆزگۆ کیمی عکس إتدیرَن ماوی میرواری‌سینی گؤرسَتدی منه… ألینجه سخاوتینی اۏنا سئوگی’یله گلَن هئچ بیر یۏلچوسوندان گیزلَتمه‌ییب… ألینجه منه چۏخ آز آدامېن خبردار اۏلدوغو قاپې‌سېنې گؤرسَتدی… من اۏ قدیم، یادداشېندا نه‌لری – نه‌لری گیزلَدیب ساخلایان داش‌لارا تۏخانېب، اۏنلاردان اۏ اۆزه چېخدېم… ألینجه منی کؤینه‌ڲیند‌ن کئچیردی، من آدېنې اۆچۆنجۆ قاپې قۏیدوم…
*
آما…
ألینجه سیرّینی یئددی قاپې آرخاسېندا گیزلَدیر… اۏنون روحونون تانرېیا یاخېن‌لېغېنې قات-قات، قاپې-قاپې کئچمه‌لی‌سن، عزیز دۏست…
ایچیندن بیر سَس: “آما دوعا زامانې دېر” – دئدی‌می، دایانما، گؤزله‌مه، دۆشۆنمه، سنی سَسله‌ین بیلیر نه‌یه سَسله‌ییر….
گئت…
بیر گۆن گۆنَشی اۏر‌دا قارشېلایاجاقسان – بلکه إله یئددینجی قاپې‌دان سۏنرا…
بَنزَرگه‌لر / Bənzərgələr
بطن – سیرّ (أفسانهسی) / هدیه شفاقت (أدبی مقاله-إسسئ)
عسگر، سيلاحېوې آشاغې إندير / هدیه شفاقت (شعر)
کؤلگه / نرگیز ایسماعیلاۏوا (أدبی مقاله)
گؤرهسن قۏدۏ صاباح گلهجَک؟ / آیدان ناغېیئوا (أدبی مقاله)
یئنی قاپې آرتېق دؤرد یاشېندا!
عدالَتین یۏخدور / هديه شفاقت (شعر)- وار اۏلماق / هديه شفاقت (حیکایه)
- ناموس جینایتی / هديه شفاقت (حیکایه)
اۏد چرشمبه‌سی / مونس برقی (مقاله)
