دۆزنلهییب اویقونلاشدېران: آیناز بزرگان
بوغدالېقدا أسن پېچاق / کیان خیاو (حیکایه)
بیر آن چکمهدی آل قانېنا بۏیاندې. ووردوغو کیمی جادّهنین قېراغېنا سریلدی. چابالامادې. سۆرۆجۆ ماشېندان دۆشۆب، گئدیب اۆستۆنه أڲیلدی. سۏل ألی’یله بۏینونون آلتېندان یاپېشېب قالخېزدې. باشېندان آلنې’یلا گؤزلرینین قېراغېنا آرېق قان جېغېرلارې چکیلمیشدی. تزه قان نئجه ده ایستی اۏلارمېش! قان ایچیندن باخان گؤزلرینه زیللَندی. کیپریکلرینی بیر دؤنه قېرپدې. إله بیل اؤزۆندن ده چۏخ اۏنا اۆرهڲی یانېردې. ساغ قۏلونون اۆستۆ’یله آلنېنېن ایکی یانېندان قانا قارېشمېش آخان تری سیلدی. سۏنرا گؤزلرینین قېراغېنا هۏپان قوم تۏزلارېنې پۆفلهدی. هاوا یئنیجه قارانلېقلاشمېشدې. گئجهنین هاواسېندا بیرآز دا بؤرکۆ واردې. آغېر نفس آلېب-وئریردی. نفسینین بوغوندان گؤزلۆڲۆنۆن شۆشهسینی دومان آلدې. گؤزلۆڲۆنۆ چېخاردېب شۆشهسینی تمیزلهمهڲی هئچ دۆشۆنمهدی. بیر داها اۆستۆنه أڲیلیب، آغزېنې قولاغېنا یاخېنلاشدېردې. تیکه- تیکه یاواشجا دئدی:
-منیم آرواد-اوشاغېم وار قارداش!… ایکی اۏغلوم وار، بیری تزه درسه گئدیر، بیری ده لاپ کؤرپهدی…. آتام دا بیزنن قالېر…. ایکی ایلدن چۏخدو آلزایمئر توتوب…. یاتاغدې…. ایکی ایلدی اۏ دؤهتۆر بو دؤهتۆره سۆرۆیۆرۆک…. مۆشکۆلۆم چۏخدو قارداش!… سربازچېلېقدان گلندن سۆرۆجۆلۆک إلیرم…. اۏن ایل اۏلار…. بو اۏن ایلده أوّل دفعهمدی تصادۆف إلیرم…. سن بیردن-بیره چېخدېن یۏلوما آخې!… واللاه منیم گۆناهېم یۏخدو…. ایندی من نئینیم؟!…
سۆرۆجۆ دانېشدېغې حالدا بیردن اۏنون اۆزۆ ایشېقلاشدې. بیر گؤزۆ قان ایچینده یومولموشدو. بیر گؤزۆ ده یارېم آچېق یارېم قاپالې باخېردې. سۆرۆجۆ دۆشن ایشېقدان قۏرخموش کیمی اۏنون باشېنې یئره قۏیوب، آیاغا دوردو. قۏرخا-قۏرخا اۏیان-بویانا باخدې. بیر آن هاردانسا بیر قووه چېراغېنې دۆز گؤزلرینین ایچینه توتوبلار کیمی ساندې. اؤزۆ بیلمَزدن آیاق گؤتۆرۆب قاچدې. قاچا-قاچا کۏتونو چېخاردېب بوغدالېغا آتدې. شالوارېنېن قایېشېنې دا إله بیل بیرآز بۏشالتدې. آرخاسېنا باخمازدان بوغدالېغېن ایچینده، تۏولا، لهلهیه- لهلهیه قاچېردې. بئلینه کیمی بۏی آتېب قالخان سۆنبۆللر آیاقلارېنېن آلتېندا قېرېلېب پارچالانېردېلار و أسن یئل پیچاق کیمی اۏنون اۆزۆنۆ آرد-آراسې کسیلمَزدن چېرتېب بوراخېردې. چېرتېردې، بوراخېردې. چېرتېردې، بوراخېردې. یئنه ده چېرتېردې….
قاپېنې سسسیزجه آچېب حَیَطدن پارکینگه کئچدی. پارکینگین چېراغېنې یاندېرمادې. قارانلېقدا ألی’یله آرایېب بیر صندلی تاپدې. اۏتوردو. گؤزلرینی گئجهنین زیل قارانلېغېنا زیللهدی. أللرینین ایچینی یاناقلارېنا چکدی. یاناقلارې اۏد وئریردی. بۆتۆن گؤودهسی إله بیل تندیر ایچینده’یدی. أللرینین ایچینی بیر-بیرینه یاپېشدېرېب، ایکی باش بارماغېنې بیر یئرده اۆست داماغېنېن دیشلرینه سۆرتۆشدۆرهرک دۆشۆندۆ. ایندی خیالېندا اۏنو گؤرۆردۆ. جاوان بیر اۏغلاندې. ییرمییئددی-ییرمیسکگیز یاشې اۏلار. قۏل-قېچې سېنمېش، باش-گؤزۆ داغېلمېش، هئیسیز- حرکتسیز، یۏلون قېراغېندا آلقانېنېن ایچینده اوزانمېشدې. یئل اۏنون آغېر-آغېر چکدیڲی نفسلری اؤزۆ’یله گؤتۆرۆب بوغدالېغېن اۆستۆنده أسدیریردی. اۏلا بیلسین اۏردان دا بۆتۆن جادّهیه و اۏ جادّهدن هاراسا آپارېردې. اۏلا بیلسین ده ایندی چۏخدان اۏ نفسلر داها گئتمیش، گلمیردی. یئلین تۏوو چۏخالمېشدې. قۏجا بوغدالېغېن بئلی بۆکۆلمۆشدۆ. قوشلار تک-تک داغېنېق بیر حالدا آرا-سېرا اۏلان آغاجلارېن آراسېندا قارما-قارېشېق جېوېلتېلارې’یلا اوچوشوردولار….
پارکینگین قارانلېغېندان آستاجا حَیَطه کئچیب، قاپېنې سسسیزجه آچېب إشیڲه چېخدې….
داش کیمی دۆشدۆڲو یئرده قالمېشدې. هئیسیز، حرکتسیز. گؤزلرینین آلتېندان آچېلان قان جېغېرې بیرآز یۏغونلاشمېشدې. سۆرۆجۆ یئنه سۏل قۏلونو اۏنون بۏینونون آلتېندان کئچیردهرک قالدېرېب باشېنې دیزینین اۆستۆنه قۏیدو:
-نئجهسن قارداش؟!
سس گلمهدی. گؤزلرینین آچېق-یوموق اۏلدوغونو بئله گؤرمۆردۆ. باشېنې یئره قۏیوب، آیاغا قالخدې. سۏل قۏلونو کۆرهڲینین آلتېنا، ساغ قۏلونو دا ایکی قېچېنېن دیز طرفینین دالېنا سالېب، اۏغلانېن أندامېنې بۆتۆنلۆک’له قوجاغېنا آلدې. اۏردان ماشېنا، ماشېندان إوه، إودن بیر باشا اؤز تختینین اۆستۆنه:
-نیگار! نیگار! اۏیاقسان؟ دور آیاغا، باشېمېزا ایش گلیب! اوشاقلار اۏیاق دڲیل کی؟ دور آیاغا، اۏلاجاغا چاره یۏخدور!…
سۆرۆجۆ تختین قېراغېندا اوزانېب، ساغ ألینی اۏغلانېن آلنېنا قۏیدو. سۏل ألینی ده سۏل ألینه آلدې. یئنه آغزېنې قولاغېنا یاخېنلاشدېرېب، تیکه- تیکه یاواشجا دئدی:
-منده نه گۆناه وار قارداش؟… واللاه اؤزۆن چېخدېن قاباغېما…. آما قۏیمارام بئله قالاسان…. دۆزهلرسن قارداش!… نیگران اۏلما!… یاخشېلاشارسان اینشاللاه!…
گؤزلرینه دۆشن چېراغېن سارې ایشېغې اۏنون دیری اۏلدوغونو گؤرسهدیردی. نیگار یاتاق اۏتاغېنېن پنجرهسینین قېراغېنې آزاجېق آچدې. بوغدالېقدا أسن یئلین سسی گلیردی. پیچاق کیمی هاوانېن اۆزۆنۆ چېرتېردې. سۆرۆجۆ، اۏغلان و نیگارېن یاناقلارېندان سانکې قان جېغېرې آچېلمېشدې. گئجه، یارېنې کئچمیشدی. هئچ بیریسی یاتا بیلمیردی. بوغدالېقدا أسن پیچاق اۏنلارېن کیپریکلرینی ده کسمیشدی إله بیل. هئچ آیېق دا قالا بیلمیردیلر. یئل، پنجرهنین پردهسینین ده اۆزۆنۆ چېرتېردې. قان جېغېرې تختدن یاتاق اۏتاغېنا، یاتاق اۏتاغېندان إوه، إودن بۆتۆن بوغدا زمیسینه چکیلیردی!…
کیان خیاو 1388/ 5/ 15