یئنی قاپې Yeni Qapı یئنی قاپې، یئنی باخېش دېر تۆرک دۆنیاسېنا
کؤچۆرۆب اویقونلاشدېران‌لار: آیهان میانالې، علیرضا فرشی
قارتال‌لار اؤرگه‌تیمچی‌سی / لوییجی کاپوانا (حیکایه)
دۏکتۏر ماججۏلی، اۏنون صؤحبَتینی یارېمچېق کسَن‌لره فیکیر وئرمَزدن، سؤزۆنه داوام إله‌دی:
– بَلی، بیز یاواش-یاواش، عئلمه میننتدارلېغېن، طبیعَتی ساختالاشدېرماغا ناییل اۏلوروق. آنجاق إحتیاط‌سېز قابالېغېمېزا گؤره اۏ، بیزدن دهشتلی درَجه‌ده اینتیقام آلېر. بیز سرحَد‌لری، هارمۏنینې پۏزموشوق، اۏنا گؤره ده، – من ایسته‌مَزدیم کی، سؤز‌لریم پئیغمبَرجه‌سینه دۏغرو چېخسېن، – آخېردا بشر نسلی‌نین محوینه گلیب چېخاجاغېق.
– نئجه؟ نئجه یانې “محوینه” ؟ – دئیه بعضی‌لری إعتیراض إتدی.
– دئیه‌سن، بو آخشام کئفینیز یۏخدور، – دئیه بارۏنئسسا لاناری دیللَندی.
– خئیر، عزیزیم بارۏنئسسا، منیم کئفیم همیشه قایداسېندا دېر. سَکسَن یاشېمدا بو، سفئح‌لیک و إحتیاط‌سېز‌لېق اۏلاردې. منیم نه جاوان‌لېقدا، نه ده آهېل یاش‌لارېمدا کئفیم آشاغې اۏلمایېب. بو یاشېمدا بئله بیر شئیه قاپېلماغېم ایسه اینتیهارا برابر دیر. من اۏنون أسارتیندن نه‌یین باهاسېنا اۏلور’سا-اۏلسون، یاخا قورتارماق اۆچۆن آرتېق چۏخدان تدبیر گؤرمۆشَم. گیگییئنا مسأله‌سی دیر، فیزیکی و اسپیریتوال.
– نئجه؟ سیزین کیمی بیر ماتئریالیست؟ – دئیه، دۏکتۏرو قېزېشدېرماق اۆچۆن اۏنو هَوَس‌لَندیرمه‌ڲی خۏشلایان کئشیش وئنینی اوجادان دئدی.
– ماتئریالیست، یا اسپیریتوالیست، نئجه دئیَرلر، شراییطدن آسېلې اۏلاراق. بو تئرمین‌لرین ایکی‌سی ده عئینی دیر… آنجاق منی فیکریمدن یایېنماغا مجبور إتمه‌ڲین. بئله‌لیک’له، من دئییردیم: گلین بیزیم عئلمی اۏیونجاق‌لارېمېز’لا أیله‌نک؛ بیز طبیعَتین قوش‌لار اۆچۆن یاراتدېق‌لارېنې اینسان‌لار اۆچۆن هئچ واخت یارا‌دا بیلمه‌یه‌جه‌ییک.
– عکسینه، عکسینه! – دئیه وکیل وئرالدی یئنی‌دن اۏنون سۏزۆنۆ کَسدی. – طبیعَت بیزه قانادلاردان دا یاخشې بیر شئی یاراتماقدان اؤترۆ عاغېل وئریب.
– ایداره اۏلونان پهپادلار؟ اوچاق‌لار؟ – اوشاق أڲلنجه‌سی دیر! اوشاق أڲلنجه‌سی دیر، والسّلام! قانادلار قوش‌لار اۆچۆن هئچ نه‌دیر… منیم اوچاق‌لارا صرف اۏلونان و صرف اۏلوناجاق اۏ میلیۏن‌لارا، – رقم‌لری شیشیرتمیرَم، – حئیفیم گلیر. “کایتا مینمک” ذؤوقۆ چۏخ آز آداما، لاپ آز آداما قیسمت اۏلاجاق: سیز بئله دئیَردینیز، بارۏنئسسا، یادېنېز‌دامې؟ یۏخ، اۏ من ایدیم کی، سیزین “هرلنمک” دئدیڲینیزین عَوَضینه “کایتا مینمه‌ڲی” تکلیف إتمیشدیم. بو ایکی عئیبه‌جر سؤزۆن مؤللیفی ده، تأسّۆف‌لر اۏلسون کی، من اؤزۆمَم… إح! تَصَوّۆر إدین – ساواش دیر، دۆشمن هۆجوم إدیر، سرحَد‌لری قۏروماق مسأله‌سی وار! أعلاء، توتاق کی، لاپ بئله دیر؛ آنجاق إله تۏپ‌لار یاراناجاق کی، – آرتېق یارانمایېب’سا، – اوچاق‌لارې بۆتۆن بۏمبا‌لارې و پارتلایېجې مادّه‌لری ایله بیرلیکده یئر’له يئکسان إده‌جک. آنجاق من بونو مۆذاکیره إتمک فیکرینده دَڲیلدیم، ساده‌جه سؤیله‌مک ایسته‌ییردیم کی…
– هه، ایندی باشلاناجاق!
– بَلی، جناب کئشیش، باشلاناجاق، چۆنکی بیز اۏنا گؤره یېغېشمېرېق کی، چۆرۆک قۏزا دا دَڲمه‌ڲن آنلام‌سېز مۆحاکیمه‌لر یۆرۆدک… بیرجه شئیی دئیه‌جه‌ڲَم: من پاپ اۏلسایدېم، کیتاب‌لارې قاداغان اۏلونمایېنجا، یازدېق‌لارېنې هئچ کیمین اۏخومادېغې اۏ بدبخت مؤللیف‌لری کیلیسادان قۏوماق عَوَضینه، – بیر سؤز’له، من پاپ اۏلسایدېم و مَعنوی حاکیمییَتیمین گۆجۆنه اینامېم اۏلسایدې…
– دۏکتۏر، پاپې راحات بوراخېن!
– اۏنون’لا ایشیم یۏخ دېر؛ اۏنا حؤرمَتیم وار؛ اۏ، یئر اۆزۆنده‌کی أن اوجا شخصییَّت دیر… تکجه اۏنو دئمک ایسته‌ییرم کی، أڲر پاپ اۏلسایدېم بۆتۆن محو‌إدیجی سیلاح‌لارې ایجاد إدَن‌لردَنی ده، اۏنلاردان ایستیفاده إدَن‌لردَنی ده کیلیسادان قۏواردېم… چۏخ تأسّۆف‌لر اۏلسون… آنجاق منه ایجازه وئرین سیزه مارکیز سانتا پیانېن داهییانه ایختیراعسې باره‌ده صؤحبَت آچېم. سیز‌لردن بعضی‌سی اۏنو یَقین کی، تانېمامېش اۏلماز، بعضی‌لرینیز ایسه، هئچ اۏلماسا، آدېنې إشیتمیسینیز . یۏخ؟ هه، یامان تئز اونودورام کی، آرتېق، چۏخ قۏجایام. نه ایسه، آنجاق بو خاطیره منی اۆست-اۆسته اۏتوز ایل کئچمیشه آپارېر.
مارکیز دی سانتا پیا باره‌سینده دئییردیلر کی، اۏ عمللی-باشلې دلی دیر. چۆنکی بو آدام هامې‌نېن و یا دئمک اۏ‌لار کی، هامې‌نېن گؤردۆڲۆ و یا گؤره بیله‌جه‌ڲی بیر ایشین قولپوندان هئچ واخت یاپېشمازدې. بو گؤزَل، اوجا بۏیلو، سۏن دَرَجه ساغلام، ایسته‌دیڲی شېلتاق‌لېغې اؤزۆنه روا گؤرمک اۆچۆن کیفایت قدر پولو اۏلان گۆجلۆ اینسان، – حؤرمَتی خاطیرینه دئمه‌لی‌یم کی، اۏ، بئله شئی‌لردن سوی-ایستیفاده إتمَزدی، – سۏن واخت‌لار حئیواندار‌لېغېن غریبه بیر چئشیدینه باش قۏشموشدو. اۏ، دئییردی: “اینسان آتې، اؤکۆزۆ، ایتی و پیشیڲی أهلی‌لَشدیریب؛ نییه ده اۏ، قوش‌لار عالَمی‌نین شاهې اۏلان قارتا‌لې دا أهلی‌لَشدیرمه‌ڲه جهد إتمه‌سین؟”
– بو مارکیز حقیقتن ده دَلی ایمیش! بو معلوم!
– حؤرمَتلی وکیل، دَلی اۏ کس‌لری حئساب إدیرلر کی، اۏنلار اؤزلریندن قاباق هئچ کیمین عاغلېنا گلمه‌دیڲی جسور بیر ایختیراعا اۆرَک إدیرلر.
– بونون’لا بئله، اۏ ایسته‌دیڲینه ناییل اۏلمادې…
– ناییل اۏلاردې، أڲر…
– شئیطان یۏلدان چېخارتماسایدې…
– بیرباشا شئیطان دا دئمزدیم، – چتین کی، بو ایشین اوغورو شئیطانې ماراقلاندېرایدې. شئیطانېن اؤز دردی-سَری وار، جهنَّمی گؤزَل قېز‌لار’لا دۏلدورماق دردی، – إله دَڲیل‌می جناب کئشیش؟
– دئییرسیز، یانې ناییل اۏلوب؟ هئچ کیمه ده هئچ نه معلوم دَڲیل، إله‌می؟ – دئیه وکیل وارالدی سؤز چکمک ایسته‌دی.
– بو باره‌ده یالنېز اۏ معلوم اۏلوب کی، اۏنو إشیدیب بیلمک اۏلاردې؛ بدبخت مارکیزین فاجیعه‌وی اؤلۆم خبرینی، آنجاق تفرّۆعات‌سېز.
سانتا پیا، – کۏنتاریس مارکیزلری‌نین قدیم مۆلکۆ. من اۏنا هئچ کند ده دئمزدیم، یارې‌اوچوق فئۏدال سارایې‌نېن یان-یؤوره‌سینده‌کی بیر نئچه إو. بورانېن سۏنونجو مارکیزی فلیگئل‌لردن بیرینی تعمیر إتمه‌ڲه گؤرسه‌دیش وئره‌رَک، ایلده بیر نئچه آی، اۆفۆقده‌کی دۆزن‌لیک‌لر’له کئچیب گئدن قاطار‌لارېن آچېق پنجره‌لریندن یان-یؤوره‌ده‌کی سرت مَنظَره‌نی سئیر إدَن سرنیشین‌لرین نظر‌لریندن اوزاق، سارایې دؤوره‌له‌یَن داغ اوچوروم‌لارې‌نېن آراسې’یلا حریص اۏوچو کیمی گزیب-دۏلاشاردې. اۏ واخت من قۏنشو شَهَرده‌کی ایجماع حکیمی‌نین، کؤهنه بیل‌یورد یۏلداشېمېن قۏناغې ایدیم. بیر گۆن إله اۏلدو کی، داغ اۏوچوسو قییافه‌سینده تام تجهیز اۏلونموش مارکیز سانتا پیایا راست گلدیک… بیز ده تۆفنگ’له سیلاحلانمېشدېق، من و منیم همکارېم، ایکی گۆلۆنج اۏوچو.
– بیز بیر-بیریمیزی یالنېز اۆزدن تانېیېرېق، – دئیه مارکیز دۏستوما مۆراجیعت’له سؤیله‌دی. – إعتیراف إدیرم کی، بو منی کدرلَندیرمیر. حکیم کی، گؤردۆن، – گئن گز. گؤزَل اینسان‌لار دېر! آنجاق…
اۏ، إله اۆرَکدن گۆلۆردۆ کی، سؤز‌لری آدامېن گؤڲلۆنه تۏخانمېردې. سۏنرا اۏنون’لا ایکی دفعه ده راستلاشدېق. تک اۏلدوغومدان، سارایېنا دعوت آلماغېمدان ممنون اۏلدوم.
– من ایجماع حکیمینی إویمه دعوت إتمیرَم، مؤوهوماتچې‌لېغېما گؤره.
آز قالمېشدې إعتیراف إدیم کی، آخې من ده حکیمم . آنجاق ماراغېم منه ریاکارجاسېنا براعَت قازاندېرېردې کی، بورادا ایستیراحَتدیم، قۏناغام، حکیم‌لیک’له ده مشغول اۏلمورام. اۏنون’لا صمیمی اۏلسایدېم، اۏندا یَقین کی، هئچ نه گؤره بیلمز، مارکیز دی سانتا پیانېن یالنېز ایش بیتَندن سۏنرا آچېقلاماق نيّتینده اۏلدوغو اۏ مؤعجۆزه باره‌سینده هئچ نه إشیتمزدیم. دۏغرودان دا، بو بیر حقیقت دیر کی، بیزیم بعضی حرکت‌لریمیزین مَعنوی دَڲری سۏن دَرَجه نیسبی دیر.
– سیزین سیمانېز منده اینام اۏیادېر – دئیه اۏ، سؤیله‌دی. ایکی ایش گؤرمه‌لی اۏلاجاق‌سېنېز: بیرینجی‌سی، بیله‌جه‌ڲینیز سیرّی لازېم اۏلدوغو قدر گیز‌لی ساخلامالې‌سېنېز؛ ایکینجی‌سی، منیم جسارتلی تدبیریم باره‌ده منه أن صمیمی فیکیر‌لرینیزی بیلدیرمه‌لی‌سینیز.
من سؤز وئردیم و اۏ، منی، – هئچ بیلمیرَم نئجه دئییم… اۏنا نه دئییرلر، “تۏیوق هینی”؟ هه، قۏی بو دا اۏلسون “قارتال هینی”. اۏ، منی حدّیننَن بؤیۆک قَفَسه بنزه‌ڲَن، بیر طرفیندن مؤحکَم دَمیر شبکه‌لره آلېنمېش پنجره‌لرین، باشقا طرفیندن ایسه، قارتال بالا‌لارې چېخارتماقدان اؤترۆ یووالار دۆزلدیلمیش، خئیلَک سایدا بؤلمه‌لرین اوزانېب گئتدیڲی گئنیش بیر اۏتاغا سالدې.
اۏ، آیاغېنداکې قالېن زنجیر’له، دؤشه‌مه‌ڲه یئریدیلمیش حالقایا باغلې اۏلان قۏجا قارتا‌لې منه گؤرسه‌ده‌رَک دئدی:
– بو منیم اۏوچو غنیمتیم دیر. من اۏنون قانادېنې آلتې ایل اؤنجه گۆلـله ایله وورموشام . یاشاسېن دئیه قانادېنې کسمه‌لی اۏلدوم. اۏنو مۆعالیجه إله‌دیم، ساغالتدېم و اۏ، – اینانمازسېز، – اؤزۆنۆ أله اؤرگتمه‌ڲه یاواش-یاواش ایمکان وئره‌رَک، منه اؤز میننتدار‌لېغېنې بیلدیردی. ایندی من اۏنا یاخېنلاشا، اۏنو اۏخشایا بیله‌رم، بیز عمللی-باشلې دۏستوق. آنجاق ایلک گۆن‌لر… اۏ واخت، اۏنو یارالادېغېم زامان، أسارته دۆشمه‌سین دئیه، باخ، بو چئچه‌له بارماغېمې دیمدیڲی‌نین بیرجه ضربه‌سی ایله سېندېرمېشدې. ایکی هفته نه یئمه‌ڲه، نه ده سویا یاخېن دوردو، قۏرخولو درَجه‌ده حرکت‌سیز، تهدید إدیجی بیر صورتده، حقیقتن ده شاهانه بیر دوروش’لا. سانکی، ایطاعتکارجاسېنا اؤلۆمۆنۆ گؤزله‌ییردی. آنجاق، ایندی منه معلوم دېر کی، قارتال‌لار داها اوزون سۆرَن آج‌لېغا دؤزه بیلیر‌لر.
– سیزه دئمه‌ڲی اونوتموشام کی، – دئیه، دۏکتۏر علاوه إله‌دی، – بو قارتا‌لېن ساخلاندېغې یئر، دئدیڲیم اۏ نهنگ اۏتاغېن قارشې‌سېنداکې هینده ایدی. اۏرا گیرَن کیمی، بیزیم اۏرا‌دا اۏلماغېمېزدان هئچ ده هۆرکۆب إله‌مه‌ڲن اۆچ قارتا‌لېن هاوایا نئجه قالخدېغې‌نېن سۏن دَرَجه تعجّۆب’له شاهیدی اۏلدوم. اۏنلار گئنیش آچېلمېش، سانکی حرکت‌سیز دایانان قاناد‌لارې ایله تاوانا یۆنگۆلجه تۏخاناراق، واخت‌آشېرې اینیلتییه بنزَر، غریبه تأثیر باغېشلایان، قولاق‌باتېرېجې سَس‌لر چېخاردېردې. مارکیزین بیر فیتینه قوش‌لار اۏنا طرف تَله‌سه‌رَک، آیاغې یانېندا یئره اۏتوردولار، سانکی أمره مۆنتَظیر تک، باش‌لارېنې دیک توتاراق، پارلاق سارې گؤزلرینی مۆعَمّا‌لې صورتده اۏنا زیلله‌دیلر.
– اۏنلارې اۏ داغېن باشېندا، پالېد آغاجې‌نېن یارپاق‌لارې آراسېندا‌کې، زنبیل کیمی هؤرۆلمۆش یووادان چېخاردېبلار، – دئیه بارۏن بارماغېنې اوزاداراق گؤرسَتدی. لاپ أتجه‌بالا ایدیلر. بیر نئچه هفته ألدن یئدیرتمیشم، هئچ جۆره دۏیماق بیلمیردیلر. منیم ایچه‌ری گیردیڲیمی گؤره‌جَک، بۏیونلوغونو اوزادېب، دیمدیک‌لرینی آرالایېردېلار. منی، – بئله دئییم، – اؤزلری‌نین یئم وئرَن‌لری بیلیردیلر. له‌لک‌له‌نَندن سۏنرا اۆچ بالاجا کۆچۆک کیمی دالېمجا قاچېردېلار… بئله‌جه، إو حئیوان‌لارې کیمی بؤیۆدۆ‌لر. بیر دفعه یۏخلا‌دېم. اۏنلاردان بیرینی بایېرا چېخارتدېم، آزادلېغا… چۏخ یۆکسه‌ڲه، اوزاغا اوچدو، دۆشۆنۆردۆم کی، داها گئری دؤنمز… آنجاق قایېتدې، فیتیمی إشیدن کیمی. بونو اۏ بیریسی ایکی‌سی ایله ده سېنادېم… اۏندا أمین اۏلدوم کی، قارتال یئتیشدیرمک ایده‌م آنلام‌سېز ایش دَڲیل.
– اۏنلار’لا نه إتمک فیکرینده‌سینیز؟ – دئیه سۏروشدوم.
– اۏنلاردان … سما آت‌لارې، جانلې اوچاق‌لار یاراتماق ایسته‌ییرم. گۆلۆب إله‌مه‌ڲین، گؤزلرینیزی ده بَرَلتمه‌یین! قارتال‌لارېن آراسېندا کرال چئشیدی دئییله‌نی أن گۆجلۆسۆدۆر. اینانېرام کی، مشق‌لرین کؤمَکلیڲیله اۏنو داها گۆجلۆ، داها جلد إده بیلمک مۆمکۆن اۏلاجاق. آخې بو مؤعجۆزه‌نی آت‌لار’لا تجرۆبه‌دن کئچیرمیشیک. دئییرلر اۏسترالیادا بونو دَوه‌قوشولارې ایله ده سېناماق ایسته‌ییرلر. من آرتېق، نه‌یه‌سه ده ناییل اۏلموشام. باخېن.
اۏ، دوواردان آسېلې، یۆینه بنزَر دری قۏشقونو گؤتۆرۆب، اۏنو قارتال‌لاردان بیری‌نین باشېنا کئچیردی(کئچیرتدی). قوش، إله بیل، اۏنا اۆستۆنلۆک وئریلمه‌سی ایله فخر إدیردی. اۏ، یَهَرله‌مک آسان اۏلسون دئیه، قاناد‌لارېنې آچېب یئلله‌مه‌ڲه، سۏنرا دا اوچماغا باشلادې؛ ایلک اؤنجه یئدیه حسّاس‌لېق’لا تابئع اۏلاراق یاواش-یاواش، سۏنرا ایسه مینیجی‌نین فیتی ایله اوچوشو سۆرعت‌لندیریر، گاه یۆکسله‌رَک، گاه دا إنه‌رک گئنیش اۏتاقدا دؤوره ووروردو. من آغزې‌آچېق، گؤز‌لریمه اینانمادان باخېردېم.
– عاغېلاسېغماز دېر!
– سیزه ده سېناماق پیس اۏلمازدې. هه، اۆرَکلی اۏلون!
– من همیشه میسکین سۆواری اۏلموشام!… تَصَوّۆر إدین!
– سیزه إله گلمیرمی کی، سۏرون حَلّ اۏلونوب؟
– بَلی، آنجاق… – دئیه، من دوروخدوم.
– لۆطفَن، بویورون…
– آنجاق من بیلمیرَم بو قاناد‌لې‌لار شاهېنېن ایطاعتکار‌لېغېنا نه درَجه‌ده اینانماق اۏ‌لار.
– دیریژابلېن، کایتېن مئکانیزمینه بونلاردان خئیلَک آز اینانماق اۏ‌لار. بیر ده کی، قارتا‌لېن اۏنلار’لا مۆقاییسه‌ده بؤیۆک اۆستۆنلۆڲۆ وار: اۏ، أن گۆجلۆ کۆلکدن بئله، قۏرخمور. بیر ایلدن سۏنرا من آچېق تجرۆبه‌لر کئچیرتمک فیکرینده‌یم. تام أمین اۏلماق ایسته‌ییرم. هم ده کی، ایکی مین مئتر هۆندۆرلۆڲه قالخا بیله‌جک بیر ماشېنې چتین کی، نه واخت’سا ایجاد إله‌سینلر. خرجیندن دانېشمېرام. قارتال اۏنو ساخلاماقدان اؤترۆ طلب اۏلوناندان آرتېق هئچ نه ایسته‌میر. سیزجه، بو آز دېر؟ بیر أللی ایلدن سۏنرا…
دئیه بیلمَزدیم کی، مارکیز دی سانتا پیا خیالپرست ایدی. گؤز‌لریم اؤنۆنده جانلانان رئال‌لېق حقیقتن ده أن جسارتلی خیال‌لارې بئله، آرخادا قۏیوردو. اۆسته‌لیک اۏ، قوشون دۆز قاناد‌لارې یانېندا، دؤشۆنه سانجېلان یۆنگۆل بیر یهر ده ایختیراع إتمیشدی. مؤحکَم کمر ایسه یهرده‌کی مینیجینی هۆندۆرلۆک و آچېق‌لېق نتیجه‌سینده گیجللنمه‌دَن إحتیاط اۆچۆن أساسلې شکیلده قۏروما‌لې ایدی. هر شئی قاباقجادان نظره آلېنمېشدې، بیرجه دهشتلی إحتیمالدان باشقا…
دۏکتۏر ماججۏلی سانکی، دینله‌ییجی‌لرین هیجانلې اینتیظارېندان حظّ آلماقدان اؤترۆ بیر آن‌لېغا سوسدو.
– بیر ایل آرام‌سېز مشق‌لردن سۏنرا، – دئیه‌سن، بونا بئله دئییرلر، – اۏ، سؤزۆنه داوام إله‌دی، – مارکیز ایشی‌نین مۆوَفَّقیییتینه أمین ایدی. اۏ، أله اؤرگه‌دیلمیش اۆچ قارتا‌لې آچېق هاوا‌دا، قدیم سارایې دؤوره‌له‌یَن داغ دره‌لری‌نین آراسېندا مشق إتدیریردی. کند‌لی‌لر اۏنون، قارتا‌لېن بئلینه اۏتوراراق، بولود‌لارېن آراسېندا نئجه یۏخا چېخدېغېنې، ایتی‌اوجلو قایا زیروه‌لیک‌لری‌نین دۆز یانېندان اوچوب کئچه‌رَک آشاغې نئجه إندیڲینی، یئنی‌دن گؤڲه شېغې‌یېب، ممنونییتیندَن گؤز‌لری ایشېق ساچاراق هاوا گزینتی‌سیندن یئره نئجه قایېتماسېنې دهشت’له مۆشاهیده إدیردیلر؛ اۏلسون کی، هامې اۏنو جادوگر حئساب إدیردی. و گۆن‌لرین بیرینده اۏنلار گؤڲۆن اۆزۆنده باش وئرَن دهشتلی فاجیعه‌نین، اینانېلماز بیر دؤڲۆشۆن عاجیز تاماشا‌چې‌لارېنا چئوریلدیلر. اۏنلار گؤردۆلر کی، سمانېن شفّاف ماوی‌لیڲینده‌کی ایکی قارا نؤقطه سۆرعت’له بؤیۆیَرک، مارکیزین اۏتوردوغو قارتالا یاخېنلاشېب، اۏنون یان-یؤوره‌سینده دؤوره وورور. بو، نهنگ قاناد‌لارېنې تهدید إدیجی صورتده یئلله‌دَن ایکی ایری قارتال ایدی. مارکیز تهلۆکه‌نی آنلایېب قارتا‌لېنې إنمه‌یه مجبور إتمه‌ڲه باشلادې. بئله اۏلدوقدا، اۏ ایکی قارتال هۆجوما کئچمه‌ڲی قطع إتدی. کیم بیلیر نییه؟ بلکه أسارته دۆشمۆش یۏلداش‌لارېنې خیلاص إتمکدن اؤترۆ؟ بلکه غنیمته اۏلان تاماهکار آج‌لېق‌لارېنا گؤره؟ دؤڲۆش بیر نئچه آن چَکدی. هۆجوم إدَن‌لرین ایتی دیمدیک‌لری’له باشېندان یارالانان مارکیز، أل‌لرینده‌کی جیلۏولار بۏینونا دۏلانسا دا، اؤز نؤوبه‌سینده دیمدیڲی ایله ضربه‌لر إندیره‌رَک مۆدافیعه اۏلونماغا چالېشان قارتا‌لېنېن کۆره‌ڲینه سېخېلدې. قۏرخودان نیطقی قوروموش کند‌لی‌لر گؤردۆلر کی، قارتال‌لاردان بیری دیمدڲی’یله جیلۏوو قاپېب، مارکیزین آرتېق مۆقاویمَت گؤرسَتمه‌ڲن قارتا‌لېنې اؤز آرخاسېنجا سمایا قالدېرېر، ایکینجی قارتال ایسه اۏنلارېن اۆچۆنۆن ده داغېن أن یۆکسَک زیروه‌سینه یئتیشمه‌سینی یۆنگۆل‌لَشدیرمَکد‌ن اؤترۆ، جایناق‌لارې ایله مارکیزین بَدَنینی قالدېرماغا سعی إدیردی. بئله‌جه، اۏنلار دار بیر دره‌ده گؤزدن ایتدیلر… بو دفعه مارکیزین قایېدېشېنې گؤز‌له‌مک عبَث ایدی. اۏن گۆن سۏنرا، قارتال‌لارېن یوواسې اۏلان زاغادان اۏنون آتېلمېش ایسکئلئتینی تاپدېلار. قارتا‌لېن ایسکئلئتدن بیر قدر آرالېدا‌کې سۆمۆک‌لری و قۏشقوسو اۏنا دلالت إدیردی کی، اۏنو دا اؤلدۆرۆب یئمیشدیلر. مارکیزین هلاک اۏلماسېندان سۏنرا هئچ کیم اۏ اۆچ قارتا‌لې، نه تک‌قاناد آنانې، نه ده ایکی بالا قارتا‌لې یا‌دا سالمادې. بیر آیدان سۏنرا، مارکیزین میراثا صاحیب اۏلماقدان اؤترۆ سارایا گلَن اوزاق قۏهومو اۏنلارې هینین ایچینده، آجېندان اؤلمۆش وضعيّتده تاپدې.
- هرکس دؤنهجک کؤلگهسینه / موصطافا شیخپور (شعر)
- اوشاقلار اۆچۆن دؤزۆم حاققېندا ماراقلې حیکایه
- من آداملارې گؤزلریندن تانېیېرام / گۆلآی طاهیرلی (شعر)
- چئشیدلی دیللری اؤرگنمک، اۏنلارېن دۆزگۆن دؤنگۆسۆ و چئوریمه سؤرهجی / آیهان میانالې (مقاله)
- یازارلار و اینتیحار – إرنئست هئمینگوئی / آیهان میانالې
- آدامې هَنگیندن تانېماق اۏلمور / فیلیپ راث (حیکایه)
- قبیرقازان / ماکسیم قۏرکی (حیکایه)
- اوچان هۏلَند / میخاییل بولقاکۏو (حیکایه)
- سۏنونجو دَرس / آلفۏنس دۏدئ (حیکایه)
- قاطارداکې آدام / کامال عبدالله (حیکایه)
